Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 4, 23 January 1875 — Makaikai ana o ka Moi i ka Hale Ahaolelo o Amerika Hui. [ARTICLE]

Makaikai ana o ka Moi i ka Hale Ahaolelo o Amerika Hui.

Ma ka U 13 o Dekemabe, ua be)e aka ka Moi a a*e oa ukali e ike i ka Ahaolelo aoi o kela aopooi m«k»ai»ka o kakoo, aa Wasioetoaa. Maain» ae o ka aiaoawa, a» piha e oa wahi a poni o ka HaU Ahaoieio 0 ka hale o lalo i oa wahioe a ae oa kaoe e ake aoa o k» ike Moi »ko. I ka hnr» 12 poaoi, oa haale ibo la ka ohi o ka Laoa Ho >malo, a iloko o ka nehe o!e me k« ma* lohia, puaoa aa»i ia ke kahuoapule B»ta)a 1 na haa pule, "oo n» mea maikai a pan Ao e ke Akaa i haoa ai maloko o f£»u Euaoelio, noiaila i ikeia mai »i ka Moi KaUkaaa maaoei i keia U." Amaea» ae U ka pule a hoikeia mai la, e i ae n» Luoa Ahaole Senate *e iho mai nei i alakai ia e k» Hope Pereatdaoa Wileaona o Amenka Huh puia, alaiia, ko ae U ka Hale o oa L iaaoiaka»inana a pau ilooa e hookipa mai ia likou. He elima mioute aiahope iho, ku mai »n» ma ka pnka o ka Ha!e, ka Moi a me na Ukali, e aUkaiia «nai ao» e ka Luna Seaate Cameroo, ka luo» hoomala o ke komite o ko oa Aina e, a me Orth ka luoa hoomaia o ia komite no ka Hale o lalo, a oaue mai U ma ke alanui bele o waena. O oa hoa o ko ka Moi ukali, ua alakai pu ia mai la e na Ula e ae o ke koaiite. 0 Ukon wale oo a paa o» aahuia i ke kahiko kamaaina. I ka wa i keehi ae ai ka Moi maoiua iho o ke pakaokau o ka Luna Hoomulu, hoolaana aku la o Mr. Cameroo i ka Moi i kti Lana Hoomalu o ua lunamakaaioana me na huaolelo peaei : E Mr. LuxAHooitALr :—Ua kaa mai maluna o'u ka hano&auo o ka hoikeike ana aku ia oe i ke Alii ka Moi o ko Hawaii Pae Aioa O ka luua hoomalu o ka Ilale o na Makaaioana o Blaioe a me ka Hope Peresidena WileBona e ku aoa laua ma ka lima akau, alaila, pane mai la ka luna hoomalu Blaine penei : E ka Moi:—Ma ka inoa o ka Ahaolelo oui o Amerika, ke apo aloha aku nei au ia Oe e hookipa mai iloko o keia Hale Aha> olelo. Ua hui lokahi mai nei na Luoa Senato o ko makou uiaa mokuaina a me ua Lunamakaaiuaoa o ko makou lahni, ma ka hoomaikai ana aku i Kau huakai makaikai e ka Mol, a ke papahi pu aku nei me na leo olioli, ma Kou hiki kino ana mai ma ko ka Uhui kulanakanhale alii. Ma Kou ano he malihini oa ka lahui e painuu ai, a ma kou ike kiuo ia ana mawaena o makou, no ka manawa mua loa i keehi ai ke alii aimoku i ka lepo o Amen'ka Huipuia, he moa nui loa keia ia makou, ka lilo e ana o ka makaikaiia ana mai, ma ke komohana mai, aole hoi ma ka Hikiua mai ; a aole paha ananei he wa hou aku e ikeia ai i oi aku ka eehia i ko keia keneturi, ma Kou aiua iho a me ko makou, e hke me keia m«na* wa a kakou e ike pu nei. 0 ka ulu hikiwawe ana o ka Ripul)*lika ma kona mau kapa kahakai komohana, na hoomahuahua mai ia i ka launa ana me Kou mau moku pnui mamao, a nana hoi i alakai mai īa makou e ike akn i Kou naauao ma ke ano he Ahi hoomalu, a me Kou ike kiekie ma ke ano he kanaka. O ko makon lahni a pan ke pooi aku nei maluoa o Kou mau makaaioana me ka manao aloha. Ke hili nai nei au a ke manaoio nei e hoomauia aku ka noho ana hoaaloha mawaeaa o na aina elua, e like ka loini me ke kai nui e poipoi nei mawaena o kakou, e puliki paa aole hoi ka wawahi. No keia, ua oluolu i ka Moi ka paoe ana aku, mao ka Louakauawai Kiekie Alani la, no ka paa o ka leo aole i pnka pono loa, a peoei : E Mr. Lu\ahooiialu :—No Kan man olelo hookipa oluolu, ke hoomaikai aku oei Au ia oe. No keia hoohanohano kiekie ma ke ano hilinai mai, ke haawi aku oei Au i Ko'u mau manao mahaio a pau ia ookon e na Hoa Hanohano o oa Senate a me na lunamakaainana, Ua like oo ia me oa hookipa hanohaoo a me oa hoohiluhilu kiekie i loaa la'u mai ke aupuni a mai ka U* hai mai a puni i loaa ai la'u ka oluolu o ka Uuoa ana me lakoa, mai ka wa mai A'u i pae ai ena na kapakai o k» Pakipika. Ke ae ako uei An » ka hoomaikai pilikioo a ko oukou Lunahoomaiu la'u. No ka holooaua o ko makou aupuoi a me ko makou nee ana imua ma ka naauao, na oui ko makou aie i ke aupuni me ka lahnio keia aioa akea O ko oukou mau k»o»wai me ko oukou mau haoa hoooa»aab, oia oo ko Makou. Ke paoai like aka nei Au i ka maoaolana oo ka hoomau ana aku i ka launa hoaaloha mawaena o oa aina eloa. Ua 010010 loa Au i ka halawai kioo aoa me oakou e n» keooimaoa i keia wa. lbo mai la ka luoa hoamaln mai kona noho mai, a hoolauoa kioo maoli ia ae la i ka Moi, ia wa iho—he maoawa kukai kaoailio ii ma na olelo ike ana oiaaoo. Hoi aku la ka looa hoomala i kona noho, a hoi mai U oo hoi ka Moi a me kooa mao Ukali ma ke aUoui a Ukou i komo mai ai. Mai ke komo »ua mai a ka Moi a hiki i ka hoi ao», oa hooeaaikai mai na boa ma ke ko aoa iluoa. I ka hala aoa aku o ka Moi, alaila, hoomaka na hale i ka UkouJ mau haoa* 0 keia ibo la ka makamaa o ke komoia aaa o kela Hale Ahaolelo e ke Alii aimoka a ae he aea la n«i aka la no koi oa hoohiluhilo i hoikeia m»i la. 1 ke ahiahi ana iho, o» haawiia he ike Alii akea e ka Peree>deaa a t*e Mra. Kalaoi maloko o k* H*ie Keokeo, a oia ka aoa o na hookipa hanohano lo* i ikna ma na kaiaala o AaMrika. H* oiaio, o ke d»la k* mea a « hiki *i o* hana oai a p*a e hapaii* *i. Ma kel* *in* nai palahalaha o Ao«rika Hoi, aia ke halaoa I* na *l*a*l k** *hi * me nawae*olelo ma ka loa a me ka laala o i* aio* hiki«tw« o ka il« *o*. M* k* holk* aakahiki

a ke Kuhia* K*U»»io% o i* «opaoi imo» • k» Ah«oie!o, a« heluhela asko« t fcek«hi h*D» bui i hap«iia •a» Ah*hui sie ke ko* ku ao* oke *spoaL Aoi* htM aoi, oia so m Ab*hui hoooioe «Uaa» tbi aoi eh», a mahoa e bo«lt«ike ak* aei iho, iko takou a%« kama d« d*U i hookapoU, na boo» i hoopukai*. na Mo t m« o« lo*& a »• o* me« • «e e pili *o* :

Oka mu», oia co k» Ahihoi H*k>«oo AUnoi K»a Ahi oh Uuiou» P*kipik«. He nau m*k«hiki aeoei ka holohoioi» »oa, • ke übi oei »a i oa hu» ohah» o ka hooot. O koo» loa» i ka puui aoa o k» makihui i looe 30. 1574, oia mai oa ohaa «r«te »«i □o, he $3,749,998 ; mai oa okaoa m»i, be $5 673,734. » m»i o» lua* oai o kefa a oe keia aoo, be $824,038 ; huioa oai o oa lo* aa, be $10,t24t> TGO 0 keia mao loaa ua

komo pu iloko oiaila o» oko ake «opunī mai, ao k» U«e »aa i oa eke let* a ma a» me» hooili eae ake aupuni. O o» i<lo ou ka hoohaoa aaa iloko o la makaUiki. he $5,0>9,759; aooa puka m»oli, he $5,156 970. Oke kumu w«iwai, ke hoi puia me kooa m»Q aie, he $112,4*27,217. koo» paka, aole ao >a i piha pooo ka 5 hapa hauen o ke kama waiwai.

0 ka lu», oi» oo ka Ah»boi Hoomoe Aiaooi Kaa Ahi o ka Pakipika Waeoa. Ua like ka ioihi o ka hoohaaaia aoa o keia al»nui kaa ahi, me ko ke alaoui aialaoa ae. O koua loaa i ka puoi aoa o ka makahiki aupuoi i luae 30, 1574. oia mai oa ohua waie mai 00, he $4,389,718,52 ; mai o» ukana mai t he $7,635,773,93 ; huiaa ona ioaa a pan, he $1'2,0*28.492 45. Oaa lilo no ka hoohaoaia aoa iloko o ia wa hookahi, he $4,816,082.40 ; ao n» poka maoli, be $7,212,410. Okaoi o oa loaa o keia alaoui mamu» o ko ke alauui mua, he $2,055,* 440, aka, he alanai loihi aka no oae keia i ko ka mua. oka aie o keia alanui, he $85, (j?3,181.75 ; a mailoko ae o ia heluoa »ie oui, he $27,855,650 ka aie i ke «upani-

Oke kolu, oia oo k» Ahahui Hoouioe Alaoai Ka» Ahi oka Pakipika Akao. O ke Kuaiu waiwai io o ke<» Ahahui i hooluuluia ai i kinohi & hooaauka ai e hoala i ka haoa, Le $100,000,000. Ua hoomaKaia ka haoa mai Bisimaba a i Daloth, he oiamao noua oa milo he 450 wale no, a mai Tacoma mai a i Kalama, he loa uona na mile he 105. alaila oki pu iho la ka haoa. O ka nui o keia aiaoui i paa a e holo oei oa kaa ahi, be 555 wale iho 00. Ke ku malie oei koia alauui, mamuli o ke poho aoa o ka hui oui o Jay Oooke ma, a ke makemake uei e uoi aku i ka Ahaolelo e akoakoa nei i keia wa ma WaBiaetooa, e aie aka ike aupuai i $75,000,000 a hiki i ka $100.000.000 i hoopaa loaia ai ke alaoui me ka moraki aku i ke aupuoi i kona maa eka aioa he 50,000,000 a rae oa waiwai a pau o ka Ahnhui. O keia paha anaoei kekahi ona haoa kipe oei o hapaiia mai. O kahi loaa o keia ala* nui oo oa mile he 450 e holoholo ia nei i ka puoi aua o ka makahiki aupuni, he $988,130 Ooa lilo oo ka boomoe aoa i keia alanui a me oa mea a pau e pili ana, ua hiki aku ia i ka $*21,353,416.11. O ka aīe o keia Ahahui, ua pehu akv i» a hiki ike $31,558,639.

O ka eha, oia oo ka Ahahui Hoomoe ala* oui kaa ahi oka Pakipika Teaaka. Oka noi oke kumu waiwai i hoopaaia ai do ka hoomaka ana, he $50,000,000. Aka, he $1,600,000 uo \ law. hoomaka ke alanui mai Shreveport ako ma Louaiaoa, a e hoopau la ma S<toa Diego, Kalepooi, nooa ka mamao, he 1,368 mile e hahao ai, aka, he 320 wale no m>le i paa pooo loa a e hoohaoaia nei, he 14G mile i paa hou mai oei ma Novemaba mai oka 1873, a he 107 mile hou aku i koe ua makaakaa na hao e hoomoe iho. oka aie o keia Ahahoi, he $'2*2,473,409 ; a o kona waiwai io, he 350 mtle i paa : he 107 mile i paa hapa ; 350 mile waea olelo, be $20, 705,d56.63 ; na bila kikoo aku, he $73,481.77 ; na lako e waiho nei, he $138,990. 28 ; na daU ma ka waihona, he $97.183. NoUila, oa oi aku ka aie he $1,454.767 mamua o na waiwai io. Ua loaa «ai i keia Ahahui, be maa eka aina lehulelu loa mai ka mokuaiaa mai o Tesaka, a ae ka aie po aku i ka moknaiaa o Tesaka he $204,964. Ona loaa o keia Ahahai no na w<tbi mile 320 i paa a e holoholo ia oei, be $811 looa lilo no ia wa o ka hoohaoaia ana, be $690,732. Ua ku malie keia ahahai i keia hooilo ao ka waihooa ole e hoohaoa ako ai, a e hele mai aaa lakoo iaua o ka Ahaolelo e noi dala ai, me ka makemake eko ako ke aopuni o Amerika i boopaa no aa dala a lakou e ake nei e loaa, he $70,000.000 no ka maoawa he kaoaha makahiki aa ka uku paoee he 5 hapa haoen, aa ka Akahoi a hoopoka i aa bona aie. Oia ibo la ka i&ea oot a aa ahahui iaii waiwai e naoali nm i ke koma waio o ko lakoo makoahuie*