Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 8, 20 February 1875 — Page 1
This text was transcribed by: | Raymond Mantanona |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
E Pau na Pupupu Kahiko!
E pani me na Hale Laau!
PAPA, PAPA, PAPA
O KELA ME KEIA ANO,
-A ME-
NA LAKO KUKULU HALE
O KELA ME KEIA ANO, MA KA
PA-PAPAO S.G. WAILA MA!
-KIHI O-
ALANUI PAPU me ALANUI MOIWA-
HINE, no ke Kumuk@ai HAAHAA
LOA I ae like ka noi mo
Ka makemake.
LAAU NOUAIKI!
NA LAAU KAOLA,
NA PAPA MANOANOA,
NA PAPA HELE,
NA KUA,
AAHO,
AAHO LIILII, &c
LAAU ULAULA!
NA LAAU KAOLA,
NA PAPA MANOANOA,
NA PAPA HELE,
NA KUA,
AAHO, POU,
AAHO LIILII,
MOLINA, &c
Pili Cida keokeo, Pili Laau ulaula,
Na Puka Hale, o na ano a pau,
Na Puka Aninni, o na ano a pau,
Na olepelepe Puka, o na ano a pau.
Pepa Hale me na Lihilihi.
NA LAKA PUKA
NA AMI-PUKA,
NA AMI-PUKA LIILII.
NA KUI NAO
PENA, AILA-PENA, VANIKI,
WAI HOOMALOO.
PAAKAI Helu 1,
O PUULOA
@ E lawe wale ia no na mea i kua@
Ma ai kela Pa Papa aku a i kahi o ka mea.
Kuai mai, ina ma ke kaona nei, a me na
Awa o keia Paeaina e like me ka aelike.
Ala maanei ke Keena o ka
MOKUMAHU “KILAUEA,”
@@ MARCHANT, Kapena.
S.G. Waila ma.
683 3m 696
HE MOOLELO KAAO
..NO..
RAIANAHU,
-KA-
HUHUI HOKU NANI O PEKINA!
Unuhiia no ke “Kuokoa” mai ka Olelo
Pakeaika Olelo Hawaii.
HELU 9
AINALA no hoi a pau, e noi mau ana o Raianahu I mau keneta i kona makuahine, i mea kuai kanana, peni, inika a pela aku, aka, ia loaa ana mai no nae, hele aku la keia e kuai laiki, io puaa, io manu, a pela aku, a lawe aku la na kana wahi aikane iole ; kiola aku la oia i na mea kahiko, a hanai aku la me na mea ai hou wale no ; a o ke kumu o kona hana ana pela, i hoomauia ko laua paani ana, aole no ka manao e loaa mai ana he pomaikai mahope.
I na la kula a pau, e lilo an aka hapa nui o ko Raianahu Manawa ma ka paani ana me kana wahi iole ; aia nae a hiki ka ninau a ke kumu iaia, puiwa koke ae la oia, oiai e nanea loa ana oia i ka paani me kana wahi iole, aka, i kona lohe ana i ka leo o ke kumu, ua ku koke ae la oia iluua me na helehelena wiwo. Pane mai la ke kumu, Ua hoopaa anei oe i kau haawina? Pane aku o Raianahu, Ae, ua hoopaa no au, a no ka nui loa o kau haawina i haawi mai ai, nolaila, aohe paa pono. Pane mai ke kumu. E hoike mai i kahi i paa, a ina aole, e hoopai no an ia oe. Hoomaka aku la nae oia e heluhelu ma ka lalani mua, a o hope aku, aohe hi ki, uolaila, ua hooko ke kumu i kana olelo hoopai. Ma na buke a pau, e hoopai mau ia ana oia e ke kumu, aole la i nele i ka hoopai ia, aole nae he wahi mea a makau iho o Raianahu, aka, hoomau no oia i ka paani ana me kana iole.
Ma keia mea, ua haohao loa ke kumu, a ua noonoo nui oia i ke kumu o keia loli ano e ana o ko Raianahu ike, mai ka ike kiekie a i ke oki loa, a o ka oi no hoi ia o ka papa akahi, aka, no ka man no o kona haohao, na hoao oia ma ka hoohalua ana. A hiki mai la i kekahi la, na akoakoa mai la na keiki a pau, a ua kauohaia ka papa akahi e imi i ka lakou haawina, a pela no hoi i ka papa elua, a e ao ana oia ma ka papa ekolu. a o kona kokua, e ao ana ma ka papa eha. Aia nae i ua kumu nei e ao ana i ka papa ekolu, nana aku la oia i na keiki a pau o kela mau papa kula, ua lilo loa lakou ma ka huli palapala ana, aka, o Raianahu nae, lawe ae la oia i kana buke a kukulu mai la mamua, aka, o kona mau maka, e kulou mau ana no ilalo, a mino aka ae la kona mau papalina. Hoomaopopo koke ae la ke kumu, ua lawe pu mai o Raianahu i kekahi mau mea paani, e like me ka mea mau i kamalii, a oia ko kumu o kona huli pala pala ole.
Aka, no ke ake nui o ke kumu e ike koke i ka mea nana i hoano e i ko Raianahu noonoo, nolaila, hookuu koke ae la ke kumu i na haumana, me ka hiki ole aku i ka hora hoomaha. Puka aku la na haumana a pau iwaho, a koe wale no o ke kumu a me Raianahu. Aka, pane aku ke kumu, E Raianahu, e hele oe iwaho e paani ai me kou mau hoa, a kani aku k abele, alaila, hoi like mai oukou. Pane mai o Raianahu. Aohe o’u makemake i ka hele iwaho. I aku la ke kumu, Ina pela, e hoopai aku no au ia oe, no ka mea, ua makemake au e hookaawale i keia mauawa, i wa no’u e noonoo ai no kekahi mea. Ku ae la o Raianahu me na helehelena kaumaha, a puka aku la iwaho.
A ia wa, hele aku la ua kumu nei, a ma ko Raianahu wahi mau, a huki mai la i ka ume, aia ka he iole, a ua piha hoi oloko o ka ume i na mea ai o na ano a pau, a puiwa koke ae la oia, me ka olelo iho, Pela ka e hana nei keia keiki, nolaila k aka mea hiki ole iaia ke hooikaika ma ka huli palapala ana, no kona lilo loa i ka paani me keia iole, a heaha la kona pomaikai o ka malama aua i keia mea lapuwale, naaupo maoli keia keiki ; piha loa iho la ke kumu i ka inaina, a hookani ae la i ka bele.
I ka hoi ana mai o na keiki a pau, a noho kela a me keia keiki ma kona wahi iho, a hoom aka like na keiki a pau ma ka nana ana i ka lakou mau buke, a o Raianahu hoi, aia kona mau maka ilalo kahi i kulou ai, a ia wa, pane aku la ke kumu, E Raianahu, heaha ka mea a kou maka e nana la ilalo? Puiwa koke ae la oia, a hole mai la. Aka, i mea hoi e manao ole mai ai o Raianahu, ua ike mua ia kana iole e ke kumu, nolaila, hoomau hou aku la no ke kumu ma ka ninau ana, aka, hooikaika loa mai la no o Raianahu ma ka hoole ana, me ka I mai, He buke no ka’u e nana nei. He oiaio, ua ume mai la oia i ka ume iwaho, a ua wehe ae no i kana buke, a kau kikepa iho la ma kekahi kihi o ka ume, a hookaawale ae la i ka hapanui o ka ume, i wahi nona e ike maopopo iho ai i ka paani a kana wahi iole.
Aia nae i ka wa a ke kumu @ nonoi mai ai ia Raianahu, i ka i ana mai, Ke makemake nei au e ike pono i kau meae nana la, he buke io paha kau aole paha. Ua ae koke aku la no o Raianahu. Aka, i ka hoomaka ana ae a ke kumu e ku a hele mai, ua pahu koke aku la o Raianahu i ka ume iloko, a lawe ae la i kana buke, a kau iho la i kona uha, a hoomau loa iho la i ka nana ana ilao. I ka hele ana mai o ke kumu a hiki ma ko Raianahu wahi, aia nae o Raianahu e nana ana maluna o kana buke. A ike nae ke kumu, mino aka ae la kona mau papalina, a i wale iho la no iloko ona, Maalea maoli no keia keiki, e kuhi ana paha oe, aole au i ike i kau mea e hana nei. Hoao iho la oia ma ka ninau ana, Ua paa iho la kau haaawina? Ae koke mai la no o Raianahu, me ka i mai, Ke aneane iho la nae e poina ia’u kahi i paa, no kou hele mai maauei e hookamailio mai ai. Pane koke iho la ke kumu, Ina pela, e hoike mai oe i kau haawina, o nalowale loa iho auanei. Pane ae o Raianahu, Aole e hiki ia’u ke hoike aku ia oe i keia Manawa, ke ole oe e hoi a ma kou noho, a nana i kan buke. Pane mai ke kumu, O kena buke, ua paanaau ia’u mai ka mua a i ka hope, a he mea makehewa ia’u ke hoi hou aku a nana i ka buke. Ina no hoi ha pela, he mea makehewa no hoi ia’u ke hoike aku ia oe i keia manawa, wahi a Raianahu. A ma keia olelo a Raianahu, ua puni wale no ka manao o ke kumu, hoi aku la oia a ma kona noho, a hoomaka mai la e ninau ia Raianahu ma kana haawina. Ku ae la e Raianahu iluna, a hoomaka mai la e hoike paanaan i kana haawina ; pau pono ka lalani mua, no ka mea, o kana wahi lalani no ia o ka hoopaa koke ana iho ia manawa, a o ke koena aku, aole e hiki ke pane mai. A hala kekahi m@u minuke, ninau hou aku ke kumu, Pehea iho la ka hoi, pau ae no kahi i paa ia oe? E hoike mai i kahi i koe, no ka mea, ke holo nei ka manawa, me ke kali ole nou. Ua hai aku nei no hoi au ia oe, o kahi i paa ia’u, ua aneane iho la e poina, no kou hele mai maanei e hookamailio ai, aia ka @ na pona io no.
A no ko ke kumu manao, o pau wale ka mana wa ma ke kamailio ana ma ia ano, nolaila, eu ae la oia a hele hou mai la, a ninau iho la ia Raianahu, Heaha ka mea maloko o kou ume? Pane ae la o Raianahu, ka’u mau buke no. I iho la ke kumu, He makemake au e ike i ka nui o kau mau buke maloko. Pane ae o Raianahu, Aohe kuleana ma keia ume, e makemake ai oe e ike i ka nui o na buke maloko, no ka mea, aole kekahi buke au i haawi mai ia’u me ke kumukuai ole, a pehea la e hiki ai ia’u kea e wale aku ia oe a nana i ka nui o na buke maloko o ko’o ume. O ke kumu o keia hoolauwiki wale iho no a Raianahu, no kona makau, o ike auanei ke kumu i kana iole, a hookukeia oia mai ke kula aku, eia ka auanei na ike mua ia no.
A no ka paakiki o ka ninau a Raianahu, lawe ae la ke kumu i kona ano mana maloko o ka hale kula, a olelo aku la ia Raianahu, E ku oe iluna, a e nee aku ma kahi e, a ina aole, e hoopai aku no au ia oe me ka hoopai ino loa. Ku ae la o Raianahu, a nee aku la ma kahi kaawale.
Ia Raianahu no a kaawale aku, o ka lalau aku la no ia o ua kumu nei i ka ume, me ka hoopuka ae i kekahi huaolelo, O! ua ike no au, he mea kamahao kekahi maloko o keia ume, a ume mai la oia, aia ka he iole, me ka ume i piha i na mea ai. Pane aku la oia ia Raianahu, He iole aha la keia au o ka malama ana, a pehea hoi ka loihi o kou malama ana iaia? I mai o Raianahu, I malama au iaia no ke aloha, a mahope, lilo oia i hoa paani maikai no’u, a i aikane aloha hoi ; a o ka loihi o ko’u malama ana iaia, he elua ae nei malama a me na la he umi. Wahi hoi a ke kumu, Heaha kou pomaikai o ka malama ana i keia iole, a he mau keneta mahuahua no hoi i lilo i ka ai a me ka ia nana, a nui hoi kou manawa i lilo ma ka paani ana me ia, a haule ino iho la oe mai ka ike kiekie mai a i ka ole loa. Pane mai la no o Raianahu ma kea no hookuikui, Ae, na nui io no ka lilo iaia no ka ai a me ka ia, main a keneta mai no nae ia a ko’u makuahine i haawi mai ai ia’u. aole nau mai. A o ka ike ole i loaa ia’u ma ko’u lilo ana I ka paani me kena iole, no’u no ia naaupo.
Huli ae la ke kumu, a pane aku la. E Raianahu maikai, aole o’u makemake e hooloihi loa i ko kaua kamailio ana ma keia ano, aka, he makemake au e ninau aku i kou manao maoli, a penei no ia : Ina he makemake kou e hoomau i kou noho haumana ana no keia kula, a hiki i ka piha pono ana o kou man makahiki i koe, alaila, ke nonoi aku nei au ia oe, e lawe koke oe a hookuu aku i keia iole, i hele ai oia e imi i kona ola me ka hou o kona lae ; a ina hoi he minamina loa no kou i keia iole, e hookuke koke aku no au ia oe mailoko aku o keia kula, mahope iho o ka lohe ana o kou mau makua, aka, he mea minamina loa nae ia’u kou puka ana aku mailoko aku o keia kula, mamuli o keia ano. A mamauli o keia mau olelo a ke kumu, kulu like mai la ka waimaka o na haumana, aka, o Raianahu, “Uahoa ke kanaka,” aole i pane hou mai i hookah huaolelo, a hoopau ae la ke kumu i ke kula o ia la.
I ka pau ana o ke kula, hoi aku la na keiki a pau, aka, koe no nae o Raianahu, no kona lilo loa i ka paani a me ka minamina i kana wahi iole, no ka mea, ua hoomaopopo koke iho la no oia, e kaawale aua oia me kana wahi aikane, ina e lohe aku ana na makua. A o ke kumukula hoi, hele pololei aku la oia i ka hale o na makua o Raianahu, a i aku la i ka makuahine, (Liu Fata) I hele mai nei au ia olua, a eia hoi o oe wale no ia i loaa iho nei ia’u, nolaila, ma ou la no au e kamailio aku ai, oiai o ke keiki a olua, i kona mau la mua, he keiki hoolohe a ikaika ma ka huli palapa ana, a ua holo loa oia ma na buke i ao ia iaia, a o ka oi hookah no ia maloko o ke kula, a ua hopohopo au nona, oiai ina oia e mau loa maloko o ke kula, e oi aku aku ana oia mamua o’u@ a e hiki ole ana ia’u kea o aku iaia, aka, iloko nae o keia mau mahina elua a oi, he keu maoli kona hookuli, a molowa hoi ma ka huli palapala ana, aole hiki iaia ke hoopaa i kana haawina, a oki loa aku hoi kona hoike pololei mai i ka haina o ka ninau, nolaila, na hoopai au iaia a oi wale aku, aka, aole nae ona hoolohe a makau hoi, nolaila, ua noonoo nui au me ka haohao i ke kumu o ka loli ano e ana a kona noonoo a me kana mau hana, aka, I keia la, ua hakilo au nona, oiai, lawe ae la kela i kana buke, wehe ae la, a kukulu mai la mamua mai ona, aka, o kona mau maka, aia ilalo kabi i kulou ai, me ka nana ole aku i ka buke, nolaila, hoomaopopo iho la au, he mea no kana ilalo e nana ana, aka, no kuu makemake e ike maka, nolaila, hookau koke ae la au i na haumana, me ka hiki ole aku nae i ka wa e hoomaha liilii ai. Pau loa aku la na keiki i ka puka iwaho me ka olioli, aka, koe wale no o Raianahu : a mamuli o ko’u hoomakaukau ana iaia me na olelo hooweliweli, nolaila, ku ae la oia me na maka kaumaha, a puka aku la iwaho ; a ia wa, ku ae la au a hele koke aku la e nana i kona ume, aia ka@ he iole, a na piha loa oloko o ka ume i na mea ai o na ano a pau, nolaila, hoomaopopo iho la au, pela ka i hiki ole ai iaia ke huli palapala a hoopaa hoi i na haawina. A ia wa, ua hookani koke au i k abele, a hoi akoakoa mai la na keiki a pau, a noho kela a me keia keiki ma kona wahi iho, a hoomaka i ka naua ana i ka lakou mau buke, aka, o Raianahu, kulou iho la kona poo ilalo, a hoomaka no e nana koke i kana iole. Ua ninau au i kana mea e nana an@, a ua pane koke mai no oia he “buke,” me kona manao paha aole au i ike i ka iole ; ma ka’u mau ninau a pau iaia, ua pane mai no oia me ka hookuikui, a mahope, kii koke au a wehe i ka ume, aia no ka iole e panni ana, a ua kauoha koke au iaia, e hoopau I ka malama ana, a e lawe a hookuu aku, a i ole pela, e hookuke no au iaia mailoko aku o ke kula, aole nae oia i ekemu mai, noaila, hele mai nei au, a na olua kea o aua I koe iaia
(Aole I pau).
Pehea e ulu hou ai keia Lahui?
(Kakaula e J. M. Poohea.)
E KA NUPEPA KUOKOA E. Aloha oe :
Ea, he ninau nui keia e waiho kahelahela nei iwaena o keia lahui, a ua hoike uui ia no hoi ma na nupepa o na la i hala, a no ka loaa pono ole paha o keia ninau, nolaila, ua lawe hou mai la ko kakou Moi e noho nei ma ka Noho Alii, a kukala ae la; “He Aupuni Hooulu Lahui” kona. Ua waihoia keia ninau imua o na hoa Hanohano o keia Kau Ahaolelo iho nei, a ua ikeia ma ko lakou noonoo maikai ana me ka lakou olelo hooholo no ia ninau, ua mahalo no au, aka, aole nae hoi pela ka ii o ia ninau, ke ole hoi au e kuhihewa. O ka noonooa ka Ahaolelo i hooholo ai no ka Hooulu Lahui, oia hoi ka hookaawale ana o keia aupuni i puu dala, i pakaii a i maunu hoi e apo mai ai na kanaka o na lahui e.
O ko’u noonoo malaila, aole paha ia he hooulu lahui ana, aka, he hoolaukanaka ana mai paha ia i keia lahui, oiai o ke komo ana mai o na kane o na aina e a noho ae i na wahine o Hawaii nei, alaila, e kapaia auanei ka lakou mau keiki, he hapa o na makuakane, ina paha he haole, pake, borabora, pukiki, a pela aku, nolaila, eia ka haina pololei o ia ano ninau, he hoolu lahui ia o na ano elua.
Aka, oia hana ana, me ia noonoo ana a me ia hooholo ana a ka Ahaolelo, aole no ia i ku i ka pololei loa, no ka mea, o ke dala e manaoia nei e hoolilo no ia hana i hooholoia, he puu dala nui no ia a keia aupuni e aie aku ai i ke aupuni dala nui, i hookah miliona ; palahaku no. O@kekahi hapa o ia puu dala i manao ia a i hooholoia e ka Ahaolelo, e hookaawaleia i mea e hoolimalima aku ai i mau lima hana o na kanaka o na aina e, e lawe mai iloko o keia aupuni, a i puu dala hoi no na malihini i pae mai ma keia mau kaiaulu, oiai lakou e holo makaikai mai ana ia Hawaii nei.
Kahaha! Pela ka ka noonoo ana a keia kau Ahaolelo, o na kumu iho la ka ia e ulu hou ai keia lahui! Ea@ ina paha owau kekahi Lunamakaainana iloko o keia kau Ahaolelo iho nei, ina ua ae ole au e hookomo i ko’u poo iloko o ka ipu-hao e paila ana, oiai o kahi no ia o kuu noonoo maikai.
Penei no ia : O ka miliona dala a keia aupuni e aie aku ai, he ipuhao no ia a keia lahui e komo kaokoa ai iloko o ka Aie Lahui. Auwe! Aloha ino kakou e ka luhui Hawaii aie dala nui. Ke hoomanao nei no au i ka olelo nane a ko’u mau kupuna i hala aku la i ka make, i ka i ana mai, “Auhea oukou e na keiki a me na moopuna, aole o oukou aina mahope aku, no ke kai ka aina, he manu keokeo ka mea nana e noho mai deia aina.” E oiaio ana paha keia olelo a ia poe, oiai ke holo nui nei ka make o keia lahui, a ke komo aku nei hoi iloko o na kaulahao a ka popilikia nui. Ea, e mauaoia mai paha auanei au e na hoa, he “kuai puka nui” i ka lakou mea i noonoo ai no keia kumu, he ike ole i na puka nui o keia aupuni a me keia lahui, no ka aie ana i keia pua dala nui, a he hu-hewa mawaho o ko’u kukulu ma@ao ana a me ka ninau i waihoia mai ia’u e hoike aku iwaena o ka lehulehu holookoa. Aole pela, aka, e hoakaka ana au i na mea i hooholo mua ia e na hoa hanohano o keia kau Ahaolelo iho nei, i ole e huikau me ka’u e wehewehe nei no keia ninau, me na kumu hoi a’u i loiloi ai iloko o keia noonoo akahele ana.
Ina paha pela ka noonoo o ka poe e manao ana e pane mai ia’u, alaila, ua hiki no ia’u ke hoike aku i ka puka o ke aupuni ma keia puu dala nui, a oia hoi keia : Ua manaoia keia puu dala, ina e loaa mai ana ke aie aku i kekahi aupuni e, i hookah miliona dale, ke loaa ia ma kahi e loaa ai, no ehiku hapahaneri a oi ke kuala ; a oia puu dala e loaa mai ana, e hookaawaleia i kanalima tausani i mea hoopae lima hana o na kanaka o na aina e mai, a o ke koena o ia puu dala, e waihoia no ma ka waihona o ke aupuni, a e hoaieia aku no i ka poe e makemake mai ana i ua dala la, no ka lakou mau hana i manao ai, malalo o ke kuala a ke aupuni i aie ai, ehika hapahaneri a oi. Aole i manaoia, he puka ko ke aupuni ma ia hoaie ana, aka, aia ko ke aupuni puka ma o na kanaka la o na ana e, i laweia ae e ka poe nana i aie aku i ua dala la, oiai lakou e noho paa mai aua no kekahi mau makahiki alaila, he auhau mau ka ke aupuni maluna o lakou a me ko lakou mau waiwai paa a lewa, a pela aku.
O ka noho ana ae o keia lahui e me na wahine o Hawaii nei, a loaa he mau keiki, alaila. ua mauaoia ia, he puka nui a he pomaikai oi no keia aupuni, a he hooulu lahui, a pela aku. Ua maikai no ka noonoo ana o ka mea nona keia manao a me na hoa hanohano o ka Ahaolelo. nana i huli a i imi a i huli pono i ka io o keia manao.
Ke hooki nei au i ko’u kukulu manao ana malaila, a he mahalo nui no ko’u, aka, o ka aie ana, oia ka’o i mahalo ole ai, oiai he mau no na wahi dala o keia aupuni, a ina paha e manaoia ana no keia kumu, alaila, ahoe kaniuhu ana o keia lahui no ka aie.
Eia mai ka’u mau wehewehe ana a me ka’u kukulu manao ana no keia kumumanao nui a me keia ninau:
1 O ka moi Kalakaua a me ke Aliiwahine Kapiolani ka’u mau pau dala aui e hoopukapuka ai i kumu e ulu ai keia lahui.
2 O na Luna Aupuni a pau e lawelawe ana i ka oihana.
3 O na Kahun@pale a pau e lawelawe aue I ka Oihana Kahunapule.
4 O na Lunakahiko a pau o na aoao hoomana K@rist@ano.
5 O na Kumukula a pau e ao aua i @@ haumana opio@io hou.
6 O na makua ponoi a kahu hanai peha i hoolilo pono ia na keiki na lakou e malama.
7 O na kanawai o ka aina.
Eia ke ano o kaw wehewehe ana i na kum@ pakahi i hoikeia, a penei ka wehewehe ana na ke kumu akahi : (1) E aoho maluhia ko kakoa mau alii malalo pono o aa kanawai o keia aupuni, me ka hoopa ole i na mea i hookapuia e ko kakou mau kanawai, a i hon@maluia hui i mea e pono ai ka lahui komaka o keia pae aina. (2) E wae pono ko kakou mau alii i mau hanauoa opiopio, i alua haneri a oi aku a emi mai paha, hookah haneri na keikikane, a pela no hoi aa keikemahine, mai ka 3 makahiki a hi@i i ka 8 a oi aku peha, ke k@pono e ohi ai ; aohe pono o ka poe i oi loa aku ua makahiki, oiai ua kamaaina lakou i ma hana lepuwale a @oe na haua kelohe ; a na ke @loi a me ke Aliiwahine e malama a e aa pono aku i aa hana n@@@@o a pau i keia poe keiki me ka noho malu@ia ana ; a he mana ko la@@ e hoomare aku i na keiki i kupono no ka hoom@re @@@, me he mau makua ponoi la @@@@ I h@@@@ mai.
(Aole i pau.)