Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 8, 20 February 1875 — Page 1

Page PDF (1.61 MB)

This text was transcribed by:  Raymond Mantanona
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

E Pau na Pupupu Kahiko!

 

E pani me na Hale Laau!

 

PAPA, PAPA, PAPA

 

O KELA ME KEIA ANO,

-A ME-

 

NA LAKO KUKULU HALE

O KELA ME KEIA ANO, MA KA

 

PA-PAPAO S.G. WAILA MA!

-KIHI O-

ALANUI PAPU me ALANUI MOIWA-

HINE, no ke Kumuk@ai HAAHAA

LOA I ae like ka noi mo

Ka makemake.

 

LAAU NOUAIKI!

NA LAAU KAOLA,

           NA PAPA MANOANOA,

           NA PAPA HELE,

           NA KUA,

                AAHO,

                               AAHO LIILII, &c

 

LAAU ULAULA!

NA LAAU KAOLA,

           NA PAPA MANOANOA,

           NA PAPA HELE,

           NA KUA,

                     AAHO, POU,

                           AAHO LIILII,

                                   MOLINA, &c

 

Pili Cida keokeo, Pili Laau ulaula,

Na Puka Hale, o na ano a pau,

Na Puka Aninni, o na ano a pau,

Na olepelepe Puka, o na ano a pau.

 

Pepa Hale me na Lihilihi.

 

NA LAKA PUKA

NA AMI-PUKA,

                        NA AMI-PUKA LIILII.

                                      NA KUI NAO

 

PENA, AILA-PENA, VANIKI,

WAI HOOMALOO.

 

PAAKAI Helu 1,

O PUULOA

 

@ E lawe wale ia no na mea i kua@

Ma ai kela Pa Papa aku a i kahi o ka mea.

Kuai mai, ina ma ke kaona nei, a me na

Awa o keia Paeaina e like me ka aelike.

 

Ala maanei ke Keena o ka

      MOKUMAHU “KILAUEA,”

@@ MARCHANT, Kapena.

 

S.G. Waila ma.

683 3m 696

 

HE MOOLELO KAAO

..NO..

RAIANAHU,

-KA-

HUHUI HOKU NANI O PEKINA!

Unuhiia no ke “Kuokoa” mai ka Olelo

Pakeaika Olelo Hawaii.

HELU 9

 

AINALA no hoi a pau, e noi mau ana o Raianahu I mau keneta i kona makuahine, i mea kuai kanana, peni, inika a pela aku, aka, ia loaa ana mai no nae, hele aku la keia e kuai laiki, io puaa, io manu, a pela aku, a lawe aku la na kana wahi aikane iole ; kiola aku la oia i na mea kahiko, a hanai aku la me na mea ai hou wale no ; a o ke kumu o kona hana ana pela, i hoomauia ko laua paani ana, aole no ka manao e loaa mai ana he pomaikai mahope.

        I na la kula a pau, e lilo an aka hapa nui o ko Raianahu Manawa ma ka paani ana me kana wahi iole ; aia nae a hiki ka ninau a ke kumu iaia, puiwa koke ae la oia, oiai e nanea loa ana oia i ka paani me kana wahi iole, aka, i kona lohe ana i ka leo o ke kumu, ua ku koke ae la oia iluua me na helehelena wiwo.  Pane mai la ke kumu, Ua hoopaa anei oe i kau haawina?  Pane aku o Raianahu, Ae, ua hoopaa no au, a no ka nui loa o kau haawina i haawi mai ai, nolaila, aohe paa pono.  Pane mai ke kumu.  E hoike mai i kahi i paa, a ina aole, e hoopai no an ia oe.  Hoomaka aku la nae oia e heluhelu ma ka lalani mua, a o hope aku, aohe hi ki, uolaila, ua hooko ke kumu i kana olelo hoopai.  Ma na buke a pau, e hoopai mau ia ana oia e ke kumu, aole la i nele i ka hoopai ia, aole nae he wahi mea a makau iho o Raianahu, aka, hoomau no oia i ka paani ana me kana iole.

        Ma keia mea, ua haohao loa ke kumu, a ua noonoo nui oia i ke kumu o keia loli ano e ana o ko Raianahu ike, mai ka ike kiekie a i ke oki loa, a o ka oi no hoi ia o ka papa akahi, aka, no ka man no o kona haohao, na hoao oia ma ka hoohalua ana.  A hiki mai la i kekahi la, na akoakoa mai la na keiki a pau, a ua kauohaia ka papa akahi e imi i ka lakou haawina, a pela no hoi i ka papa elua, a e ao ana oia ma ka papa ekolu.  a o kona kokua, e ao ana ma ka papa eha.  Aia nae i ua kumu nei e ao ana i ka papa ekolu, nana aku la oia i na keiki a pau o kela mau papa kula, ua lilo loa lakou ma ka huli palapala ana, aka, o Raianahu nae, lawe ae la oia i kana buke a kukulu mai la mamua, aka, o kona mau maka, e kulou mau ana no ilalo, a mino aka ae la kona mau papalina.  Hoomaopopo koke ae la ke kumu, ua lawe pu mai o Raianahu i kekahi mau mea paani, e like me ka mea mau i kamalii, a oia ko kumu o kona huli pala pala ole.

        Aka, no ke ake nui o ke kumu e ike koke i ka mea nana i hoano e i ko Raianahu noonoo, nolaila, hookuu koke ae la ke kumu i na haumana, me ka hiki ole aku i ka hora hoomaha.  Puka aku la na haumana a pau iwaho, a koe wale no o ke kumu a me Raianahu.  Aka, pane aku ke kumu, E Raianahu, e hele oe iwaho e paani ai me kou mau hoa, a kani aku k abele, alaila, hoi like mai oukou.  Pane mai o Raianahu.  Aohe o’u makemake i ka hele iwaho.  I aku la ke kumu, Ina pela, e hoopai aku no au ia oe, no ka mea, ua makemake au e hookaawale i keia mauawa, i wa no’u e noonoo ai no kekahi mea.  Ku ae la o Raianahu me na helehelena kaumaha, a puka aku la iwaho.

        A ia wa, hele aku la ua kumu nei, a ma ko Raianahu wahi mau, a huki mai la i ka ume, aia ka he iole, a ua piha hoi oloko o ka ume i na mea ai o na ano a pau, a puiwa koke ae la oia, me ka olelo iho, Pela ka e hana nei keia keiki, nolaila k aka mea hiki ole iaia ke hooikaika ma ka huli palapala ana, no kona lilo loa i ka paani me keia iole, a heaha la kona pomaikai o ka malama aua i keia mea lapuwale, naaupo maoli keia keiki ; piha loa iho la ke kumu i ka inaina, a hookani ae la i ka bele.

        I ka hoi ana mai o na keiki a pau, a noho kela a me keia keiki ma kona wahi iho, a hoom aka like na keiki a pau ma ka nana ana i ka lakou mau buke, a o Raianahu hoi, aia kona mau maka ilalo kahi i kulou ai, a ia wa, pane aku la ke kumu, E Raianahu, heaha ka mea a kou maka e nana la ilalo?  Puiwa koke ae la oia, a hole mai la.  Aka, i mea hoi e manao ole mai ai o Raianahu, ua ike mua ia kana iole e ke kumu, nolaila, hoomau hou aku la no ke kumu ma ka ninau ana, aka, hooikaika loa mai la no o Raianahu ma ka hoole ana, me ka I mai, He buke no ka’u e nana nei.  He oiaio, ua ume mai la oia i ka ume iwaho, a ua wehe ae no i kana buke, a kau kikepa iho la ma kekahi kihi o ka ume, a hookaawale ae la i ka hapanui o ka ume, i wahi nona e ike maopopo iho ai i ka paani a kana wahi iole.

        Aia nae i ka wa a ke kumu @ nonoi mai ai ia Raianahu, i ka i ana mai, Ke makemake nei au e ike pono i kau meae nana la, he buke io paha kau aole paha.  Ua ae koke aku la no o Raianahu.  Aka, i ka hoomaka ana ae a ke kumu e ku a hele mai, ua pahu koke aku la o Raianahu i ka ume iloko, a lawe ae la i kana buke, a kau iho la i kona uha, a hoomau loa iho la i ka nana ana ilao.  I ka hele ana mai o ke kumu a hiki ma ko Raianahu wahi, aia nae o Raianahu e nana ana maluna o kana buke.  A ike nae ke kumu, mino aka ae la kona mau papalina, a i wale iho la no iloko ona, Maalea maoli no keia keiki, e kuhi ana paha oe, aole au i ike i kau mea e hana nei.  Hoao iho la oia ma ka ninau ana, Ua paa iho la kau haaawina?  Ae koke mai la no o Raianahu, me ka i mai, Ke aneane iho la nae e poina ia’u kahi i paa, no kou hele mai maauei e hookamailio mai ai.  Pane koke iho la ke kumu, Ina pela, e hoike mai oe i kau haawina, o nalowale loa iho auanei.  Pane ae o Raianahu, Aole e hiki ia’u ke hoike aku ia oe i keia Manawa, ke ole oe e hoi a ma kou noho, a nana i kan buke.  Pane mai ke kumu, O kena buke, ua paanaau ia’u mai ka mua a i ka hope, a he mea makehewa ia’u ke hoi hou aku a nana i ka buke.  Ina no hoi ha pela, he mea makehewa no hoi ia’u ke hoike aku ia oe i keia manawa, wahi a Raianahu.  A ma keia olelo a Raianahu, ua puni wale no ka manao o ke kumu, hoi aku la oia a ma kona noho, a hoomaka mai la e ninau ia Raianahu ma kana haawina.  Ku ae la e Raianahu iluna, a hoomaka mai la e hoike paanaan i kana haawina ; pau pono ka lalani mua, no ka mea, o kana wahi lalani no ia o ka hoopaa koke ana iho ia manawa, a o ke koena aku, aole e hiki ke pane mai.  A hala kekahi m@u minuke, ninau hou aku ke kumu, Pehea iho la ka hoi, pau ae no kahi i paa ia oe?  E hoike mai i kahi i koe, no ka mea, ke holo nei ka manawa, me ke kali ole nou.  Ua hai aku nei no hoi au ia oe, o kahi i paa ia’u, ua aneane iho la e poina, no kou hele mai maanei e hookamailio ai, aia ka @ na pona io no.

        A no ko ke kumu manao, o pau wale ka mana wa ma ke kamailio ana ma ia ano, nolaila, eu ae la oia a hele hou mai la, a ninau iho la ia Raianahu, Heaha ka mea maloko o kou ume?  Pane ae la o Raianahu, ka’u mau buke no.  I iho la ke kumu, He makemake au e ike i ka nui o kau mau buke maloko.  Pane ae o Raianahu, Aohe kuleana ma keia ume, e makemake ai oe e ike i ka nui o na buke maloko, no ka mea, aole kekahi buke au i haawi mai ia’u me ke kumukuai ole, a pehea la e hiki ai ia’u kea e wale aku ia oe a nana i ka nui o na buke maloko o ko’o ume.  O ke kumu o keia hoolauwiki wale iho no a Raianahu, no kona makau, o ike auanei ke kumu i kana iole, a hookukeia oia mai ke kula aku, eia ka auanei na ike mua ia no.

        A no ka paakiki o ka ninau a Raianahu, lawe ae la ke kumu i kona ano mana maloko o ka hale kula, a olelo aku la ia Raianahu, E ku oe iluna, a e nee aku ma kahi e, a ina aole, e hoopai aku no au ia oe me ka hoopai ino loa.  Ku ae la o Raianahu, a nee aku la ma kahi kaawale.

        Ia Raianahu no a kaawale aku, o ka lalau aku la no ia o ua kumu nei i ka ume, me ka hoopuka ae i kekahi huaolelo, O! ua ike no au, he mea kamahao kekahi maloko o keia ume, a ume mai la oia, aia ka he iole, me ka ume i piha i na mea ai.  Pane aku la oia ia Raianahu, He iole aha la keia au o ka malama ana, a pehea hoi ka loihi o kou malama ana iaia?  I mai o Raianahu, I malama au iaia no ke aloha, a mahope, lilo oia i hoa paani maikai no’u, a i aikane aloha hoi ; a o ka loihi o ko’u malama ana iaia, he elua ae nei malama a me na la he umi.  Wahi hoi a ke kumu, Heaha kou pomaikai o ka malama ana i keia iole, a he mau keneta mahuahua no hoi i lilo i ka ai a me ka ia nana, a nui hoi kou manawa i lilo ma ka paani ana me ia, a haule ino iho la oe mai ka ike kiekie mai a i ka ole loa.  Pane mai la no o Raianahu ma kea no hookuikui, Ae, na nui io no ka lilo iaia no ka ai a me ka ia, main a keneta mai no nae ia a ko’u makuahine i haawi mai ai ia’u.  aole nau mai.  A o ka ike ole i loaa ia’u ma ko’u lilo ana I ka paani me kena iole, no’u no ia naaupo.

        Huli ae la ke kumu, a pane aku la.  E Raianahu maikai, aole o’u makemake e hooloihi loa i ko kaua kamailio ana ma keia ano, aka, he makemake au e ninau aku i kou manao maoli, a penei no ia : Ina he makemake kou e hoomau i kou noho haumana ana no keia kula, a hiki i ka piha pono ana o kou man makahiki i koe, alaila, ke nonoi aku nei au ia oe, e lawe koke oe a hookuu aku i keia iole, i hele ai oia e imi i kona ola me ka hou o kona lae ; a ina hoi he minamina loa no kou i keia iole, e hookuke koke aku no au ia oe mailoko aku o keia kula, mahope iho o ka lohe ana o kou mau makua, aka, he mea minamina loa nae ia’u kou puka ana aku mailoko aku o keia kula, mamuli o keia ano.  A mamauli o keia mau olelo a ke kumu, kulu like mai la ka waimaka o na haumana, aka, o Raianahu, “Uahoa ke kanaka,” aole i pane hou mai i hookah huaolelo, a hoopau ae la ke kumu i ke kula o ia la.

        I ka pau ana o ke kula, hoi aku la na keiki a pau, aka, koe no nae o Raianahu, no kona lilo loa i ka paani a me ka minamina i kana wahi iole, no ka mea, ua hoomaopopo koke iho la no oia, e kaawale aua oia me kana wahi aikane, ina e lohe aku ana na makua.  A o ke kumukula hoi, hele pololei aku la oia i ka hale o na makua o Raianahu, a i aku la i ka makuahine, (Liu Fata) I hele mai nei au ia olua, a eia hoi o oe wale no ia i loaa iho nei ia’u, nolaila, ma ou la no au e kamailio aku ai, oiai o ke keiki a olua, i kona mau la mua, he keiki hoolohe a ikaika ma ka huli palapa ana, a ua holo loa oia ma na buke i ao ia iaia, a o ka oi hookah no ia maloko o ke kula, a ua hopohopo au nona, oiai ina oia e mau loa maloko o ke kula, e oi aku aku ana oia mamua o’u@ a e hiki ole ana ia’u kea o aku iaia, aka, iloko nae o keia mau mahina elua a oi, he keu maoli kona hookuli, a molowa hoi ma ka huli palapala ana, aole hiki iaia ke hoopaa i kana haawina, a oki loa aku hoi kona hoike pololei mai i ka haina o ka ninau, nolaila, na hoopai au iaia a oi wale aku, aka, aole nae ona hoolohe a makau hoi, nolaila, ua noonoo nui au me ka haohao i ke kumu o ka loli ano e ana a kona noonoo a me kana mau hana, aka, I keia la, ua hakilo au nona, oiai, lawe ae la kela i kana buke, wehe ae la, a kukulu mai la mamua mai ona, aka, o kona mau maka, aia ilalo kabi i kulou ai, me ka nana ole aku i ka buke, nolaila, hoomaopopo iho la au, he mea no kana ilalo e nana ana, aka, no kuu makemake e ike maka, nolaila, hookau koke ae la au i na haumana, me ka hiki ole aku nae i ka wa e hoomaha liilii ai.  Pau loa aku la na keiki i ka puka iwaho me ka olioli, aka, koe wale no o Raianahu : a mamuli o ko’u hoomakaukau ana iaia me na olelo hooweliweli, nolaila, ku ae la oia me na maka kaumaha, a puka aku la iwaho ; a ia wa, ku ae la au a hele koke aku la e nana i kona ume, aia ka@ he iole, a na piha loa oloko o ka ume i na mea ai o na ano a pau, nolaila, hoomaopopo iho la au, pela ka i hiki ole ai iaia ke huli palapala a hoopaa hoi i na haawina.  A ia wa, ua hookani koke au i k abele, a hoi akoakoa mai la na keiki a pau, a noho kela a me keia keiki ma kona wahi iho, a hoomaka i ka naua ana i ka lakou mau buke, aka, o Raianahu, kulou iho la kona poo ilalo, a hoomaka no e nana koke i kana iole.  Ua ninau au i kana mea e nana an@, a ua pane koke mai no oia he “buke,” me kona manao paha aole au i ike i ka iole ; ma ka’u mau ninau a pau iaia, ua pane mai no oia me ka hookuikui, a mahope, kii koke au a wehe i ka ume, aia no ka iole e panni ana, a ua kauoha koke au iaia, e hoopau I ka malama ana, a e lawe a hookuu aku, a i ole pela, e hookuke no au iaia mailoko aku o ke kula, aole nae oia i ekemu mai, noaila, hele mai nei au, a na olua kea o aua I koe iaia

                                                                                                           (Aole I pau).

 

Pehea e ulu hou ai keia Lahui?

(Kakaula e J. M. Poohea.)

 

E KA NUPEPA KUOKOA E.  Aloha oe :

        Ea, he ninau nui keia e waiho kahelahela nei iwaena o keia lahui, a ua hoike uui ia no hoi ma na nupepa o na la i hala, a no ka loaa pono ole paha o keia ninau, nolaila, ua lawe hou mai la ko kakou Moi e noho nei ma ka Noho Alii, a kukala ae la; “He Aupuni Hooulu Lahui” kona.  Ua waihoia keia ninau imua o na hoa Hanohano o keia Kau Ahaolelo iho nei, a ua ikeia ma ko lakou noonoo maikai ana me ka lakou olelo hooholo no ia ninau, ua mahalo no au, aka, aole nae hoi pela ka ii o ia ninau, ke ole hoi au e kuhihewa.  O ka noonooa ka Ahaolelo i hooholo ai no ka Hooulu Lahui, oia hoi ka hookaawale ana o keia aupuni i puu dala, i pakaii a i maunu hoi e apo mai ai na kanaka o na lahui e.

        O ko’u noonoo malaila, aole paha ia he hooulu lahui ana, aka, he hoolaukanaka ana mai paha ia i keia lahui, oiai o ke komo ana mai o na kane o na aina e a noho ae i na wahine o Hawaii nei, alaila, e kapaia auanei ka lakou mau keiki, he hapa o na makuakane, ina paha he haole, pake, borabora, pukiki, a pela aku, nolaila, eia ka haina pololei o ia ano ninau, he hoolu lahui ia o na ano elua.

        Aka, oia hana ana, me ia noonoo ana a me ia hooholo ana a ka Ahaolelo, aole no ia i ku i ka pololei loa, no ka mea, o ke dala e manaoia nei e hoolilo no ia hana i hooholoia, he puu dala nui no ia a keia aupuni e aie aku ai i ke aupuni dala nui, i hookah miliona ; palahaku no.  O@kekahi hapa o ia puu dala i manao ia a i hooholoia e ka Ahaolelo, e hookaawaleia i mea e hoolimalima aku ai i mau lima hana o na kanaka o na aina e, e lawe mai iloko o keia aupuni, a i puu dala hoi no na malihini i pae mai ma keia mau kaiaulu, oiai lakou e holo makaikai mai ana ia Hawaii nei.

        Kahaha!  Pela ka ka noonoo ana a keia kau Ahaolelo, o na kumu iho la ka ia e ulu hou ai keia lahui!  Ea@ ina paha owau kekahi Lunamakaainana iloko o keia kau Ahaolelo iho nei, ina ua ae ole au e hookomo i ko’u poo iloko o ka ipu-hao e paila ana, oiai o kahi no ia o kuu noonoo maikai.

        Penei no ia : O ka miliona dala a keia aupuni e aie aku ai, he ipuhao no ia a keia lahui e komo kaokoa ai iloko o ka Aie Lahui.  Auwe!  Aloha ino kakou e ka luhui Hawaii aie dala nui.  Ke hoomanao nei no au i ka olelo nane a ko’u mau kupuna i hala aku la i ka make, i ka i ana mai, “Auhea oukou e na keiki a me na moopuna, aole o oukou aina mahope aku, no ke kai ka aina, he manu keokeo ka mea nana e noho mai deia aina.”  E oiaio ana paha keia olelo a ia poe, oiai ke holo nui nei ka make o keia lahui, a ke komo aku nei hoi iloko o na kaulahao a ka popilikia nui.  Ea, e mauaoia mai paha auanei au e na hoa, he “kuai puka nui” i ka lakou mea i noonoo ai no keia kumu, he ike ole i na puka nui o keia aupuni a me keia lahui, no ka aie ana i keia pua dala nui, a he hu-hewa mawaho o ko’u kukulu ma@ao ana a me ka ninau i waihoia mai ia’u e hoike aku iwaena o ka lehulehu holookoa.  Aole pela, aka, e hoakaka ana au i na mea i hooholo mua ia e na hoa hanohano o keia kau Ahaolelo iho nei, i ole e huikau me ka’u e wehewehe nei no keia ninau, me na kumu hoi a’u i loiloi ai iloko o keia noonoo akahele ana.

        Ina paha pela ka noonoo o ka poe e manao ana e pane mai ia’u, alaila, ua hiki no ia’u ke hoike aku i ka puka o ke aupuni ma keia puu dala nui, a oia hoi keia : Ua manaoia keia puu dala, ina e loaa mai ana ke aie aku i kekahi aupuni e, i hookah miliona dale, ke loaa ia ma kahi e loaa ai, no ehiku hapahaneri a oi ke kuala ; a oia puu dala e loaa mai ana, e hookaawaleia i kanalima tausani i mea hoopae lima hana o na kanaka o na aina e mai, a o ke koena o ia puu dala, e waihoia no ma ka waihona o ke aupuni, a e hoaieia aku no i ka poe e makemake mai ana i ua dala la, no ka lakou mau hana i manao ai, malalo o ke kuala a ke aupuni i aie ai, ehika hapahaneri a oi.  Aole i manaoia, he puka ko ke aupuni ma ia hoaie ana, aka, aia ko ke aupuni puka ma o na kanaka la o na ana e, i laweia ae e ka poe nana i aie aku i ua dala la, oiai lakou e noho paa mai aua no kekahi mau makahiki alaila, he auhau mau ka ke aupuni maluna o lakou a me ko lakou mau waiwai paa a lewa, a pela aku.

        O ka noho ana ae o keia lahui e me na wahine o Hawaii nei, a loaa he mau keiki, alaila. ua mauaoia ia, he puka nui a he pomaikai oi no keia aupuni, a he hooulu lahui, a pela aku.  Ua maikai no ka noonoo ana o ka mea nona keia manao a me na hoa hanohano o ka Ahaolelo.  nana i huli a i imi a i huli pono i ka io o keia manao.

        Ke hooki nei au i ko’u kukulu manao ana malaila, a he mahalo nui no ko’u, aka, o ka aie ana, oia ka’o i mahalo ole ai, oiai he mau no na wahi dala o keia aupuni, a ina paha e manaoia ana no keia kumu, alaila, ahoe kaniuhu ana o keia lahui no ka aie.

        Eia mai ka’u mau wehewehe ana a me ka’u kukulu manao ana no keia kumumanao nui a me keia ninau:

1  O ka moi Kalakaua a me ke Aliiwahine Kapiolani ka’u mau pau dala aui e hoopukapuka ai i kumu e ulu ai keia lahui.

2  O na Luna Aupuni a pau e lawelawe ana i ka oihana.

3  O na Kahun@pale a pau e lawelawe aue I ka Oihana Kahunapule.

4  O na Lunakahiko a pau o na aoao hoomana K@rist@ano.

5  O na Kumukula a pau e ao aua i @@ haumana opio@io hou.

6  O na makua ponoi a kahu hanai peha i hoolilo pono ia na keiki na lakou e malama.

7  O na kanawai o ka aina.

            Eia ke ano o kaw wehewehe ana i na kum@ pakahi i hoikeia, a penei ka wehewehe ana na ke kumu akahi : (1)  E aoho maluhia ko kakoa mau alii malalo pono o aa kanawai o keia aupuni, me ka hoopa ole i na mea i hookapuia e ko kakou mau kanawai, a i hon@maluia hui i mea e pono ai ka lahui komaka o keia pae aina.  (2)  E wae pono ko kakou mau alii i mau hanauoa opiopio, i alua haneri a oi aku a emi mai paha, hookah haneri na keikikane, a pela no hoi aa keikemahine, mai ka 3 makahiki a hi@i i ka 8 a oi aku peha, ke k@pono e ohi ai ; aohe pono o ka poe i oi loa aku ua makahiki, oiai ua kamaaina lakou i ma hana lepuwale a @oe na haua kelohe ; a na ke @loi a me ke Aliiwahine e malama a e aa pono aku i aa hana n@@@@o a pau i keia poe keiki me ka noho malu@ia ana ; a he mana ko la@@ e hoomare aku i na keiki i kupono no ka hoom@re @@@, me he mau makua ponoi la @@@@ I h@@@@ mai.

(Aole i pau.)