Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 9, 27 February 1875 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KA NUPEPA KUOKOA, ME KE AU OKOA I HUIIA.

Ka Nupepa Kuokoa

KA HAIOLELO A KA MOI MA KAWAIAHAO, FEBERUARI 20,1875.

            MA KE awakea Poaono aku nei i hala, Feb 20, i kulike ai me na Olelo Hoolaha i paiia ma na pipa alanui o ke kaona nei, ua wehe hamamaia ae na puka o ka luakini o Kawaiahao, no ke komo ana aku o kela a me keia makaainana aloha alii, e lohe i ka haiolelo a ke Alu ka Moi Kalakaua no Kana misiona aku nei i Amerika Huipuia, ko kakou makamaka a hoalauna kokoke loa.

            Mamua ae o ka hora 12 awakea, ua komo nui ae la na kanaka o kela a me keia ano, a ua hoonohoia maluna a malalo o ka Hale. Ua nui ka poe i komo ae, mai ka poe oluna a i lalo loa, ua hele oloko a lehau i ka piha launa ole.

            Ua kapililia he wahi kiekie mamua iho o ka awai, kahi hoi i hookaawaleia no na Moi Kane a Wahine, ka Hooilina Ahi, a me na Kaikuahine Alii eha, a i kukuluia hoi me na noho pulu. Mamua iho o ka awai ilalo o ke kahua, he mau noho ua hookaawaleia no na Kuhina, na Kuhina nui o na Aina e mai, ka Adimarala, a me na alii moku o na aumoku kaua e ku nei. Aka, ua minamina makou i ka hoike ana aku, aole kekahi o na luna kiekie o na aupuni e i komo mai ma keia anaina nui. Ua kukulu pu ia no hoi, he eha mau kahili; elua mamua o kahi e noho ai na ahi, a he elua mahope, a he elua mau laau palau i kukuluia ma ka puka komo.

            O Ka Mea Hanohano J. Moanauli, oia no ka Peresidena o keia la. Malalo ona ka hoomalu ana i kela anaina kanaka nui.

            Ma ka hora 12 ponoi, hiki mai la na Alii na Moi kane a wahine, Ka Mea Kiekie ke Keiki Alii W P Leleiohoku, Ka Mea Kiekie ke Alii R Keelikolani, Ka Mea Kiekie ke Alii Lilia K Dominis, Ka Mea Kiekie ke Alii Miriama L. Cleghorn, Ka Mea hanohano Mrs. Puahi Bihopa, a me na kane a na alii hope ekolu, i kaukooia e na ukali o ka Moi. I ka huakai alii i hiki ae ai ma ka puka komo, ua hoouheuhene mai la na Keiki Puhi Ohe i ke mele "Kamehameha," alaila komo aku la na Moi mamua, a o na Alii pokii aku mahope me ka hele palua ana a pii iluna o kahi kahi kiekie, me ka ukaliia e na Kuhina o ka Moi mai ka puka komo mai.

            I ka hiki ana o na Moi a me na Alii iluna o kahi kiekie, ua ku like no lakou, aole i noho koke iho, no ka mea, e kaukaulele ana no na mea kani a Mr. Berger, a pela no hoi ke ku hoomaikai ana o ke anaina iluna mai ka wa i komo mai ai o ka huakai alii. I ka meha ana iho o ke kupinai ana o na mea kani, ua kaheaia aku o Rev. H H Pareka e wehe i na hana me ka pule. Mahope o ka amama ana o ka pule, ua himeniia ke mele "E nana mai e ka Haku." A pauia, alaila, ua ku mai ka Moi a heluhelu i kana haiolelo no ka mooello o kona kaahele ana aku nei, oia keia malalo iho:

            Ekolu ae nei mahine piha mai ko kakou halawai pu ana ma keia keena a hiki mai i keia la. Iloko o ia manawa, ua aneane he elima kaukani mile i holo ia ma ka moana, a he eono hoi mau kaukani mile i holoia ma ka aina, a e hiki ana i ka umi kaukani mile i alo ia iloko o na ino o ka moana a me ka huaoki o na kuahiwi.

            Oiai i ko'u pae ana ae me ko'u mau ukali ma ka palena komohana o Amerika, oia hoi ke kulanakauhale o Kapalakiko, ua hookipa mai ko laila poe, ma na Papu a me na Manuwa, ma ke kipu aloha ana, a me ka hoike ana no hoi i na hanohano a pau o ke aupuni. O Gen. Schofield ka mea nana make i hookipa aku ma ka inoa o ke aupuni. O Gen. Schofield, ianei oia i ka makahiki 1872, i ke au ia Lunalilo, a ua launa pu maua. A i ko'u hiki ana aku, ua pume hana ko maua launa hou ana.

            I ka pae ana aku iuka o ka aina, ua hookipa ia makou e Mr. Otis, oia ka Meia o ke kulanakauhale o Kapalakiko, i ukali ia e na puali koa me na pila i kai huakai aku ai a hiki makou i ka hotele.

            O na lilo o ko makou noho ana ma ia kulanakauhale, na ko laila poe no ia i hoolawa. E hoike mai ana keia i ka hua maka mua o ke aloha o ka lahui kanaka oia aina ia kakou nei. He hookahi pule o ko'u noho ana malaila, a nane aku la makou i ka huakai loihi, he 3,000 mile ma ke kaa ahi. Ma ka lokomaikai o na luna kaa'hi olaila, ua haawi wale ia mai ia makou, he ekolu mau kaa'hi. He mau kaa nani launa ole.

            Ehiku la o ka lawe ana a ke kaa ahi ia makou, hiki aku la ma Wasinetona. Ua hele mai na Kuhina Nui e hookipa aku ia makou, a malaila no hoi i hoikeike hou ia mai ai na oihana hoohanohano o ke aupuni. Na koa a me na pila e kai huakai ana a hiki aku i ka hotele i hoomakaukauia e ke aupuni no makou.

            I ka oluolu koke ana'e o kuu omaimai ua hele aku au e ike i ka Peresidena, a ua hookipa lokomaikai aku kela ia'u.

            Malaila au i makaikai ai i na Hale Aupuni, a me ka Hale Ahaolelo Kau Kanawai o ia Aupuni. Ua puana mai ka Luna Hoomalu i na huaolelo kuhohonu o ke aloha ma ka hookipa ana ia makou.

            O na mea e pili ana i ke Kuikahi Panai, like, ka mea hoi a kakou i manao nui ai, ua maikai ka manao o ka Lahui a me na Luna Aupuni o Amerika, a ua koe wale ao i na Komisina na hana e pili no ia mea,a ma na palapala hope i loaa mai nei ia'u, ua kakau inoa ka Peresidena Kalani i ua Kuikahi'la,a ua waiho ia aku i ka Hale o ka Seneta.

            Ma ia kulanakauhale makou no na la ewalu, a holo aku la makou i Nu Ioka. ma ia kulanakauhale no hoi ua hookipa ia makou me ka hanohano nui, a me ka lokomaikai lua ole o ko laila poe. Ma ia wahi ua noho makou ehiku la, a holo aku la i Nuhelepeki. O kahi keia nana i hoouna nui mai na moku okohola, aka i keia manawa, ua hala ka wa no ia waiwai nui o ka aila ma ia kulanakauhale. Ua hookipa ia no hoi makou me ka hanohano nui ma ia kulanakauhale, na koa me na pila, a me na hookipa o na ano e ea. Ma Nu Hewena, ua hele aku au e makaikai i ka Halepule o Binamu, me na kumu moa a kakou kahi o lakou i poni ia'i. A hiki makou i ka po la ekahi o Ianuari ma Bosetona. Ua hookipa maikai ia makou me ka oluolu malaila, a ilaila no hoi au i halawwai pu ai me Rev. Anesona, ke kumu nui i hiki mai ai maanei i ka M H 1864. Ma keia kulanakauhale ua hele au i ka pule ma ka Halepule Paia Street, kahi a Binamu ma i haiolelo ai a holo mai i Hawaii nei. Ua hoolilo au i ko'u manawa malaila ma ka makaikai ana i na kula kaikamahine me na keikikane.

            Malaila aku a Loela, kahi hana lole, a me Waltham, kahi hana wati, a me na ha@le oihana hana o kela a me keia ano, a malaila aku makou a ka Wailele Kaulana o Niakala, a hiki loa aku i Kikako.

            Ma Kikako, ua luana makou no na la eha, a ua maikai no ka hookipa ana mai a ko laila poe ia makou. Ua makaikai makou i na mea kupaianaha o ia kulanakauhale. O kahi i pau ai i ke ahi a kakou i lohe mai ai mamua, ua paa i na hale hou. Me ka hikiwawe loa, e hoomaopopo kakou i ka nui o ka waiwai o ia kulanakauhale. Hoko o na makahiki pokole loa aole i oi aku mamua o elima, ua paa hou kahi i pau i ke ahi me na hale kalepa nui.

            Malaila aku makou hiki i Sana Luisa. Malaila no hoi makou i hookipa oluolu ia aku ai, a malaila au i launa ai me ke Kenela kaulana o Gen. Sherman. Ua piha no hoi keia kulanakauhale i ka waiwai, mai na hale hana hao, na hale hana dala a me ka nanahu.

            Ma Jefferson City, ua hookipa ia makou e na Hale Ahaolelo o ia Mokuaina, a malaila aku a Omaha. Ma Omaha, ua hookipa ia makou e ka poe Hui Malu o makou, me ka ihiihi a me ka hanohano nui. He po hookahi malaila, a hoi mai i Kaleponi, a mailaila i huli hoi loa mai no Hawaii nei maluna o ka moku manuwa Pensacola.

            Aole au i hele e makaikai i ka Hale Hoike Makahiki Nui o Amerika i kukuluia ma Philadelphia no ka makahiki 1876, o ka hiki ana oia Aupuni i ka hookahi haneri makahiki o kona noho aupuni ana; aka, ua aie au i ka lokmaikai o Colonel Forney oluna o ka manuwa Amerika Pensacola, i ke kii o ua hale 'la. Maloko o keia hale ua hookaawale ia he keena no na aupuni a pau o ka honua nei, a o Hawaii kekahi i komo. He keena kekahi i hookaawale ia nona.

            Oiai, ua hooili no kakou i kekahi mau mea ulu o ko kakou aupuni i ka hoike makahiki ma Pelekane, Farani, a me Auseturia, aka, aole nae he mahuahua, a o ka manawa keia e hooikaika ai kakou, o kela a me keia e hookupu ai no keia hana nui, i ike ia na mea ulu o ko kakou aupuni, a loaa malaila kekahi kumu waiwai kalepa me ua aupuni nui o ka honua.

            Ua piha ko kakou mau kuahiwi a me na kualono i na laau o kela ano keia ano, a o kela opala keia opala laau a me na lau nahelehele, na mea kahiko, ua kokua wale no ia i na hana akeike akamai o keia keneturia.

            Ua aie noi no hoiau i ka lokomaikai o na kanaka o ke Aupuni o Amerika, i hoonoho mai ai i poe nana e kokua ia'u i ka hele ana ma ka'u huakai; oia hoi o Col. Wherry, he ukali no Gen. Schofield; Lieut. Commander Whiting, U S N; Captain Temple, U S N; Lieut. Totten, U S N; Lieut. Palmer, U S A ; Lieut Palmer, U S N.; Leut Hooker, a me Lieut Emery, U S N.; Leut. Hooker, a me Lieut. Emery, U S N.

            Iloko o keia huakai helepuni ana, ua aie kakou i ke Aupuni o Amerika a me kona Lahui Kanaka no na lokomaikai oluolu a pau a lakou i hoike mai ai ia'u ma o oukou la. E hoike ana no hoi i ka noho launa maikai ana o ko kakou wahi Aupuni uuku nei, me ia Aupuni nui a ikaika, he makamaka oiaio no kakou.

            Ma ko'u hoomaopopo ana i ke kumu waiwai nui o ia Aupuni, ua puka mai no ia mai ka noho'na palaualelo ole o kona Lahui Kanaka. E hana ana ma ka po a me ke ao. O ka mahiai, a me na mea hanalima, oia na kumu waiwai o na Aupuni  nui i ike ia mai kinohi mai o ka noho Aupuni ana o na Aupuni e a i keia wa. Ma keia mau kumu nui kakou e hooikaika ai, i hiki ai ia kakou ke ume mai i na oihana kalepa o na aina e a komo i ko kakou mau awa, a mai ko kakou mau awa aku nei na waiwai o ko kakou Aupuni.

            Ke nana'e kakou i hope, a hoomanao ae me ka ike ana i na hoopalaleha ana i ka ikaika o ke kino me na lima, e hoomaopopo ana no kakou, oia no kekahi e na kumu nana e lumai nei i ko kakou lahui. O kapalaualelo oia no ke kumu nana e wehe ae i ka ipuka e haule ai ke kino o ke kanaka iloko o na paulehia lua ana, a e hoomimino ai hoi i ke ola o ka lahui holooloa. A ke alawa'e kakou i hope, he kuwa loihi, he mawae nui a akea, mawaena o ko kakou kulana i ko ke au o Kemahameha I., o ka poe i pau aku nei a hiki mai i keia au.

            Ua hoopomaikai ia mai ko kakou kulana, ma ko kakou ku ana iwaena konu o ka Moana Pakipika, a ua loaa na alanui kupono kahi e hiki ai ke hoolala i ko kakou mau waiwai kalepa.

            O Kaleponi ma ka Hikina, o Auseteralia ma ke Komohana, o K@le ma ka Hema, a o Iapana a me Kina ma ka Akau. O keia mau aupuni a pau ke holo nei imua, a o kakou hoi, ua hiki ole ke kupaa i ke kulana hookahi.

            Me makou i holo pu mai nei maluna o ka moku hookaho o Colonel Steinberger, he Komisina i hookehu ia e ke Aupuni o Amerika i ke Aupuni o Samoa. Ua hoolilo keia Alii Koa i ke kau nui ana o kona aloha maluna o kela lahui kanaka ano kupa@anaha, a he hiki ia kakou ke kapi'ku he koko hookahi me kakou. Ke hoomaka mai nei na aupuni nui e hoomaopopo pono i na waiwai kalepa o ka Moana Pakipika, a ua komo kakou iloko o ke ala hou, a he mea haaheo ia kakou ke hoomanao ae i na hana akahai a ke Aupuni o Amerika ma Samoa.

            Nolaila, e noho kakou ma o kakou iho, aka, e oni aku nae imua, i hiki ai i na aupuni nui i launa a i hoomakamaka mai ia kakou ke hii ae, a puali aku, me ka hooia iho ia oe e Hawaii ua kupono kou noho ana iwaena o na ohana o na aupuni kuokoa o ka honua!

            Pau ka haiolelo, alaila, ua meleia ke "Mele Lahui Hawaii" a Lilia Kamakaeha i haku ai.

            Mahope o keia, ua heluheluia mai keia mau olelo hooholo malalo iho,-aa Mr. A Kalauli ma ka olelo Hawaii, a na ka Hon. H M Wini ma ka olelo haole.

            HOOHOLOIA:-E haawiia na manao aloha o ka Lahui Hawaii i ko kakou Moi i aloha nui ia, Kalakaua, no Kana huakai i ka Aina o AMerika Huipuia, a me na manao mahalo i loaa mai ia Hawaii nei mai ia Lahui mai mamuli Ona.

            HOOHOLOIA:-E haawiia na manao mahalo o ka Lahui Hawaii i ke Aupuni a me ka Lahui o Amerika Huipuia no na hookipa maikai a lakou i pahola mai ai i ko kakou Moi, a no ka haawi oluolu ana mai hoi i kekahi o na moku kaua o ia aina, e lawe aku a e hoihoi mai Iaia, mai Kapalakiko mai.

            HOOHOLOIA:-E paiia a hoolahaia keia mau olelo hooholo maloko o na nupepa Hawaii a me ENelani, a a hoounaia aku i hookahi kope o ia mau olelo i ke aupuni o Amerika ma o kona Kuhina noho la maanei.

            Mahope o ka paipai ana o na lima a me ka hehihehi ana o na wawae, ua hookunia ke anaina me ka pule hookuu a Rvi H.H Pareka.

Olelo Hoonolo a ka Aha Kiekie

Kau o Ianuari, 1875.

            Ka Moi kue ia Hookaea:-He hoopi mai ka Lunakanawai Hoomalu o Honolulu.

            Ua kukuluia ka mea i hoopiiia imua o ka Aha Hoomalu o Honolulu, a ua hoopii ia no ke kuai a haawi waiona i kanaka. Ua hool oia i kona hewa, a ua hanaia ka hihia, a ua hoahewa ka Lunakanawai iaia, a i keia wa ke olelo nei oia, aole oia, aole palapala hopu i hoopuka ia nona, a nolaila, ua lilo na mea a pau i hanaia i mea ole. Olelo ka mea i hoopiiia i hele wale aku no ia i ka Hale Hookolokolo, a ua kaheaia mai e ku aku imua o ka Aha. He mea kuhihewa mau keia o na Loio Hawaii i ka manao ana ua hiki ia lakou ke hana i na mea a pau e pili ana i ka hihia, alaila hoi hou i hope e nana i ke ano o ka palapala hopu nana i lawe mai ke kanaka a lakou e kokua ana imua o ka Aha. E hoakaka e ia na manao kue i ke ano o ka palapala hopu nana i lawe mai ke kanaka a lakou e kokua ana imua o ka Aha. E hoakaka e ia na manao kue i ke ano o ka palapala hopu, a me ke ano o ka laweia ana o kekahi imua o ka  AHa, mamua o ka pane ana o ka mea i hoopiiia i ka hoopii e kue ana iaia. Ma ka pane ana o ka mea i hoopiiia-Ua hewa-a i ole ia-Aole i hewa-ua ae ka mea i hoopiiia, aia oia malalo o ka mana o ka Aha Hookolokolo. Ua pane oia, nolaila, aole i hiki iaia mahope o ia manawa ke hoohalahala i ke ano o kona laweia ana imua o ka Aha Hookolokolo. O ka manao o ka palapala hopu, oia wale no ka lawe ana mai i ke kino o kekahi imua o ka Aha Hookolokolo, a e pale aku ai no hoi i ka hopu kuleana ole ia o kela mea keia mea. Ina i manao kekahi e hele wale aku imua o ka Aha ma ka olelo wale no a na makai, a ua pane aku no ka hoopii e pili ana iaia, he mea ole ke ano o kona hiki ana ilaila. Ua hoopau wale ia keia hoopii.

CHAS. C. HARRIS.

A. FRANCIS JUDD.

Honolulu, Ianuari 28, 1875.

            Wasinetona, Ian.21-Ua kokoke e lawa pono loa ke Kuikahi Panai Like o Hawaii, a e makaukau ana no ke kakau inoa ia iloko o na la pokole. E ae ana i ke komo dute ole ana mai o na waiwai Hawaii a pau iloko o Amerika Hui koe nae ke kope a me ka hulu hipa. A ma ko Amerika aoao aku hoi, komo wale iloko o Hawaii na waiwai a pau, koe ka wai ona, waina, paka a me na kika. E waihoia aku ana i ka Ahaolelo Senate iloko o ka hebedoma hookahi.

HE HIMENI!

Away! Away!!

Fresh Laurels, p.72.

1. Ala'e! ala'e! kani mai la ka bele,

Kani, kani nou a no'u.

E ala e, a e naue i ke kula,

Me na kumu pu.

Cho. Hui pu kakou a naue oli ae

I ke kula e, ke kula Sabati,

Kahi ia e ao maikai ia'i

No Iesu e ola'i.

2. Ala'e! ala'e! ole e make e moe;

O na manu, ala e,

Paina e, a e komo ka lole,

Lole Sabati.

Cho. Hui pu kakou, &c.

3. Ala'e! ala'e! wiki e i ke kula,

Kahi ia e hui ai

A ku pu ae la e pule, a mele

I ke Lii maikai.

Cho. Hui pu kakou, &c.

4. Ala'e! ala'e! lele e na minute;

Wiki o pau e ka wa.

E ala e, a e hana ikaika-

Pau ka manaka.

Cho. Hui pu kakou, &c.

5. Ala'e! ala'e! wiki e i ke kula,

Kahi pono nau a no'u;

I ini e a e huli i ike

Me ka pono pu.

Cho. Hui pu kakou, &c.                                              HAWAII.

HAAWINA KULA SABATI.

HELU 11. SABATI, MARAKI. 14.

KUMUHANA-Ke Kuahu Hoike.

PAUKU BAIBALA. Iosua 22: 21-27.

            21 Alaila, ekemu mai la ka Reubena poe mamo, a me Gada, a me ka ohana hapa a Manase, i mai la lakou i ka poe luna o na tausani o ka Iseraela.

            22 O Iehova, o ke Akua o na'kua, o Iehova, o ke Akua o na'kua, oia ka i ike, a e ike no hoi auanei ka Iseraela; ina ma ke kipi ana a me ka hana hewa ana ia Iehova, mai hoola oukou ia makou i keia la.

            23 Ina paha makou i kukulu i ke kuahu no makou, e huli, mai o Iehova aku, a e kaumaha maluna iho i ka mohaikuni, a me ka mohaiai, a e kaumaha maluna olaila i ka mohai aloha, na Iehova no e hoopai ia mea.

            24 Ina aole makou i hana pela no ka makau ana i keia mea, me ka i ana iho. Mamuli paha e olelo mai ka oukou poe keiki i ka makou poe keiki, me ka i ana mai. Heaha ka oukou ia Iehova, ke Akua o Iseraela?

            25 Ua haawi mai o Iehova ia Ioredane nei, i mokuna mawaena o kakou, e ka Reubena, a me ka Gada, aole o oukou kuleana ma o Iehova la; pela no e hooki ai ka oukou poe keiki i ka makou poe keiki i ko lakou makau ana ia Iehova.

            26 Olelo iho la makou. Ina kakou e kukulu i kuahu no kakou, aole no ka mohai kuni, aole no ka alana:

            27 He mea hoikeia mawaena o makou a o oukou, a mawaena o ko kakou hanauna mahope aku nei o kakou; i hana makou i ka oihana a Iehova imua ona me ko makou mohaikuni a me ko makou alana, a me ko makou mohai aloha, i olelo ole ka oukou poe keiki ika makou poe keiki mahope aku nei. Aohe o oukou kuleana ma o Iehova la

PAUKU GULA. "Hookahi no oukou a pau iloko o Kristo Iesu." Galatia 3:28.

MELE Mele hou. S-Leo.

1. E hui kuikahi mai,

Na keiki me na kumu nei;

Hookahi Haku o kakou,

O Iesu Karisto wale no.

2. Hookahi hana nui e,

Ke ao, hoohuli, alakai

I na haumana kula nei

I huli a ola maluna'e.

            PULE i ala, a alu like, hapai like kakou a pau i na hana a ke Akua, &c.

NA NINAU A NA KUMU.

            P 21 Alaila, Ma ka Haawina ma kela Sabati, ua loaa na kulanakauhale puuhonua eono, e like me kauoha a ke Akua ma o Mose la. Ua loaa hoi mamua aku na aina hooilina o na ohana he 12. Koe nae ka ohana a Levi. Aole ona aina hooili. No ke aha? Ua nele loa anei ia i na kuleana ole? Heaha ke kauoha ma Nahelu 35:1-5, no na Levi? Mahea ka hooko ana? Iosua 21 pau ka mokuna. Ehia kulanakauhale i haawiia no na kahuna? p4, 13. Ehia no na Levi? 35. p5-42. Hui 48. O keia mau kulanakauhale he mau poohonua kekahi; Ehia? Owai? Pau ke kaua ana i na kulanakauhale puuhonua me ko na kahuna, ko na Levi, a maha ka aina, alaila kii Iosua i na ohana elua a me ka hapalua a hoihoi aku i ko lakou wahi. Owai ia mau ohana? Mahea ko lakou wahi? Pehea ka loihi o ko lakou haalele ana i ko lakou mau aina, me na wahine, me na keiki? 7 paha makahiki. heaha ka Iosua olelo ia lakou? 22:4-5,7,8. A hiki lakou i Ioredane, heaha ka lakou i hana'i? p 9.10. A lohe na ohana e ae i keia hana a na ohana elua me ka hapalua, pehea lakou? p 11-14. Heaha ka olelo a na elele? p 15-20. Heaha ke kuhihewa?

            P 21-23 Ka hoapono ana. Ua kaumaha loa paha keia mau ohana elua me ka hapalua no ka hoahewa kumu ole ia e na ohana e ae. A i ka hoapono ana ia lakou iho, kahea lakou ia wai i hoike no lakou? A ina ua hana me ka hewa, me ke kipi, me ka manao e huli ae i ke akua e, ae anei lakou e pepehiia? Ina he kuahu mohai keia nawai e hoopai?

            P 24,25 Heaha ke kumu o ka hana ana i keia kuahu? Makau lakou o olelo mai na mamo o na ohana ma ke komohana o Ioredane, aole o lakou aha?

            P 26,27 Heaha ka lakou olelo no lakou no lakou iho? He kuahu hoike aha? Ua paa loa ko lakou manao e hoomana ia Iehova wale no, e hele mau no i kahi e mohai like ai na ohana a pau imua o Iehova, oia hoi ka pahu berita. Mahea ia pahu ia wa? Ma Silo. Mau no a hiki i ka wa o Samuela Mau anei ko lakou hoomana ana ia Iehova? Pau anei ke kuhihewa o na ohaan e ae, a oluolu no ko lakou manao? p30-33. A kapaia keia kuahi heaha? p 34.

MELE Mele hou. 8-7 Leo.

1. Mai hoohewa wale aku,

Kali no a ninau e ,

O kaumaha a ukiuki,

A ala, e na enemi.

2.Hana me ka oluolu,

A olelo maikai ae;

Hana no i mau kuahu,

Mau hoike aloha nae.

3.I mau hana pono nui,

Me na hana liilii pu;

Hui aku, hui mai la

Ma na hana no Iesu.

NA NINAU A KE KAHU.

            NA KANE Hai mai i ke kumuhana me ka pauku gula. Nawai i hana i ke kuahu hoike? I ka manawa hea? Mahea hoi? Mai hea aku lakou? A e hoi aku ana i hea? mahea ko lakou mau aina hooili?No ke aha ko lakou hele ana i ka aoao komohana o Ioredane? Nawai lakou i hoihoi aku? No ke aha? A hiki lakou i Ioredane, manao lakou e hana i aha? I mea aha mahope?

            NA WAHINE. Owai ka muliwai mawaena o na ohana ma ke komohana a me na ohana ma ka hikina? A makau anei lakou o lilo ka muliwai o Ioredane i mea hookaawale aku ia lakou mai ia wai aku? a hoole ia, aohe kuleana me wai? I mea e maopopo ai he kuleana no ko lakou me ka ohana ma ke komohana, a me Iehova hoi, hana lakou i aha? mahea?

            NA KEIKIKANE Ma ka aoao hea o Ioredane keia kuahu hoike? E hoike ana keia kuahu. He ohana hookahi nolakou, ka hapa ma ka hikina o Ioredane me ka hapa ma ke komohana , aole loa i mokuahana no ke komo ana o Ioredane mawaena. Hookahi no ohana, hookahi no Akua like, hookahi no luakini kahi e mohai ai i na mohai kuni & c. Ua kuikahi like lakou.

            NA KAIKAMAHINE. Heaha ke kuhihewa o na ohana paa ma ke komohana o Ioredane no ke kukulu ana o na ohana e hoi aku ana i ka hikina i keia kuahu? manao lakou e kipi ana, e haalele ana lakou ia Iehova, a e huli ana mamuli o na akua e. Pela anei ko lakou manao? Aole, he hoailona ia kuahu no ko lakou manao paa e malama ia Iehova, aole loa i makemake e hookaawale ia aku.

            NA POKII. Kuahu, heaha ia? He paila pohaku.  Heaha keia kuahu? He mea hoike ua lokahi ka manao o ka poe e hoi aku ana me ka poe e noho ana.  Hookahi ohana, hookahi Akua, hookahi Makua.  Heaha ko oukou kuahu hoike i ko oukou manao like me ko ke Akua poe keiki?  O ka hui pu, a hana pu, a hahai pu mamuli o lakou.  Hai mai i ka pauku gula, me Isaia 43:10, me kekahi mau hoike e ae.  Kin.  9:13, 28:18, 22.

            Na Kumu.  Hai mai i na Ioredane mea hookaawale a ane mokuahana i na ohana ekalesia.  Pehea e hui a kuikahi ai?  Mahea ke kuikahi loa?

            Mele Mele hou, 7-6  Hosana Kamalii

1  E pau na Ioredane,

            Na mea kue e,

            Na inoa hookaawale

            Na ekalesia nei.

            He ole no ka inoa,

            E nalo aku no,

2          Iesu ka mea nui,

            Ka hana nona mau.

            E pau ka mokuahana,

            E hui a kukulu

            Ke aupuni o Iesu.

Pule i lokahi ka manao, ka hana, &c., no Iesu.

Haawina Kula Sabatai o Mar. 21 Iosua 23:11-16.  Pauku Gula.  Heb. 10:38

            Hawaii.

Na huila e holo ai ke Kula Sabati.

E Ka Nupepa Kuokoa E, Aloha oe:-

            Ua hoolele ia mai na pana ume o kuu puuwai; e hoike aku i na hana Mikiala a na keiki o na pali hauliuli o Kapalilua, Kona Hema, Hawaii, no ko lakou hoike kula Sabati, ma ka la Karisimata o ka makahiki 1874, i naue aku'la.

            Oiai hoi, i ka akoakoa ana mai hoi o na mea a pau ma ka luakini, ua wehe ia ka hana me ka pule a ka Lunahoomalu, he mau mele himeni ma na papa kula, a me na pauku paanaau, a me na ninau a ke kau; i na papa kula he kumu paio, oia hoi keia o ka manao-paa, a me ka manao koho; owai ka mua o laua?  He mau alihikaua ma na aoao elua, pauia hoopua mai ka Lunahoomalu, i kana olelo hooholo penei, noia; o ka manao koho oia ka mua o laua; ma ka'u noonoo hoi, o ka manao-paa me ka manao koho, he mau mua wale no laua.

            Pauia, he haiolelo a kekahi kula Sabati; ia iho hoi keia malalo, e na hoa hoi o'u o ka pono Kristiano, i akoakoa mai nei, ma keia anaina i keia la, Aloha oukou. Ua ili mai keia hana nui ia'u, o ka hoike aku i na mea e holo ai ke kula Sabati, a ke nonoi aku nei hoi au i ko oukou ahonui, e lokahi like kakou, i mea e hiki ai keia hana nui, ua ike kakou i na moku, ina lokahi ka manao o ke Kapena, me kona mau sela, holo kana mau hana, a o ka holo aku la noia ma na ale kai lipolipo o ka moana ai ke awa i makemake ia; a e like me ka moku holo mai kekahi awa a i kekahi awa.  Pela no ke kula Sabati, he moku uhane, he moku no ke ola, a i kela awa lani o ke Akua.

            Ua ike ae la kakou, he moku no ka ekalesia ke kula Sabati, mai kei awa honua, a i kela awa lani o ke Akua, oia Kaona, o ke Kahukula Sabati, oia ke Kapena, na Kumukula, oia na sela, na haumana oia na ohua, o ke kuikahi me ka lokahi o ka manao, oia na huila, o ka ikaika me na mea ao, oia ka enesini mahu, ua ike kakou i ka mokuahi, ekolu no mau mea hoonui ikaika e holo ai, ka ipuhao, ka mahu, me na huila, ina piha pono keia mau mea i ka ikaika, e holo aku no keia mea nui imua.

            Pela no ke kula Sabati, eikolu no mau mea hoonui ikaika, o ke Kahukula Sabati, o na kumu, na luna ekalesia; ina latio like ia ko lakou ikaika, alaila, e ume like aku noia e ke kula Sabati imua, no ka mea, ke holo mua nei ka honua, ma kona mau hooikaika elua, o ka ikaika umu mai, o ka ikaika kaapuni, ua lato like keia mau ikaika e hoonee aku i ka honua, ma kona anapuni, a puni ka la, ua mau no ka puka ana mai o ka la, a me ka po, a puni ka makahiki, e like me ke kali ole o ke au a me ka manawa, o ka makahiki, pela no ka ikaika hoonee imuae holo ai ke kula Sabati.

            O ka makani, ka ua, ka hekili, ka uwila, mailoko mai noia o ka pumehana o ka ea, paia a pumehana, ka ea, alaila, hiolo a hoopuka mai i keia mau mea, pela no, ina pumehana kakou i ke aloha i ke Akua, alaila, e holo no kakou imua ma ke ala iliwai, a i kona kiko luna, oiai hoi, ua holo pono oukou aohe mea nana i keakea; e kau aku a holo kakou maluna o keia moku, o ke kula Sabati, e imi i kou makamaka oiaio, oia hoi o Iesu Kristo ko kakou Haku.

            J. W. M. Hoikeaku.

            Kukuiopae, K. H. Hawaii Ian 6, 1875.

Ke  Kuokoa no 1875.

E IKE auanei na kanaka a pau, mai Hawaii a Kauai, ma keia, ke hoike aku nei au, e hoomauia aku ana no ke pai ana o ke Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii i ka makahiki 1875; a e hoounaia ana na pepa i ka mea a mau mea i uku mua wale no maloko o ke ope a ma ka wahi pakahi paha e like me ka makemake o ka mea i hookaa mai. O ka uku nupepa o ka makahiki, e mau ana no ia e like me ko keia wa, he

Elua Dala wale no!

ma ke kuike nae, oia ka rula.

Kii Makana o Kamehameha 1!

            No ka poe hookaa mua iloko o  Ianuari, he Elua Dala o ke kope no ka makahiki, e haawi makana wale aku ana makou i ke kii o ka Na-i Aupuni Kaulana Kamehameha I.  Aia ma Nu Ioka kahi i hoomakukauia ai a nani loa, aka, e hiki mua mai ana maanei mamua o ka hoomaka ana o ka makahiki hou.  Aole loa e hoounaia'na i kekahi mea ina aole i hookaa mai, aole hoi i kekahi kauoha me ke dala pu ole mai.

            E hoomaopopo ka poe lawe nupepa, ina aole e ukuia kekahi nupepa e hoounaia ana mamua iho o ka la 1 o Feberuari, alaila, e hoopaaia ana ia pepa me ka hooloihi ole.  O ko makou rula keia i lohe ka lehulehu, no ka mea, aole e hiki ia makou ke pai i na nupepa me ko oukou uku ole.

            E hoonaniia ana ka pepa me na wehe wehe manao maikai, naauao, nu hou o na Aina e, na nu hou kuloko, na palapala ano naauao, na kaao a me na mea ano like.  E hooikaika ana makou e oi ae ko keia makahiki mamua o kela i hala.  A oiai hoi, e hoihoi ia mai ana ia makou ka hooponopono o ka Aoao 4, ma ka la 1 o Ianuari, nolaila, ke manao nei makou, e nui loa ana na mea heluhelu i keia makahiki 1875 ae, a e makepono ana ko dala ke lilo no ka ai a ka noonoo.

            Ke paipaiia aku nei na Luna a me ka poe Lawe Kuokoa, o keia makahiki 1874, e hookaa mai i ko lakou mau koena aie i keia manawa me ka hookaulua ole, o nele auanei lakou i ka nupepa ole no ka makahiki hou.  H. M. Wini,

            Luna Hoopuka.