Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 22, 29 May 1875 — Untitled [ARTICLE]

He ho> fau manawa wale iho no paha ma keia wa, ka hapai ana e noonoo no ke poho o ka waihona o ke aapuni nei ke borholoi.i ke kuikahi panaiiike. Ikawa e īiio io ai ke knikahi i iue<* maua, aole o makou kanaiua e nele aua ko kukou auaina ioa uoonoo ole e halawni ai me ka hoomokumokuahua, a e hann h i i na mea e h»ki ai ke kukulu maiuoa oke kahua maikai, ma ka hoopiha aoa ioa poho oke «upuoi e lilo ana ma ke kuikahi. O ka aie dala ana malalo o na kumu miikai, oia hoi no na hana hou, a ma ia hana e kokuaia ai na hana mikiaia, a me ka waiwai a me ka ikaika o ka aina, aiaila he kumu maikai ia , aka, o ka aie ana ike dala no ka uku ana ina uku makahiki, a i ole, no ka hoolawa ana paha i na lilo hakahaka ma ka ka hooholo ana i ke aupuni, aole i kupono.

Ua lohe mai mai makuu, e haiolelo aku ana ke Alii ka Moi imua o na kainalii Kula S;tbati o ka mokupuni o Oahu nej, ma ka hora 12 a«akea o ko lakou la e akoakoa ai ma Honolulu nei, oia hoi ka la 12 o lune. A ia wa e lohe leo hoolaoa ai na kamalii a p u o ke kuoua nei a me ko ke kuaaina, mai ka waha mii o ko lakou Makua ake hooulu lahui ahoowaiwai aupuni. Nolaila, 0 ka lohe ko oukoo, a e hele mai e hoopiha 1 ka hale, a e ukoia auanei ko oukou luhi me na olelo hoolana, na ike alii a me ka hui aku hui uiai o na maka aloha. He makahiki ano uui keia, ka houluuluia ana o na kamalii o ka mokupuni holookoa ma ke kiko waena o ka mokupuni a me ka hele aua inai o ka Moi e haawi wahi olelo paipai ma koua auo makua, he hana i ike ole ia i kona mau hikimua. E lilo auanei ko kakou Moi i mea makemake nuiia e oa kamalii. Ma na palapala i hiki mai nei mai Hilo mai, ua ike iho makou, ua hooliiluhilu loa la oa hookipa aua i ka Adimarala e na oiakaaiuana o ia kaona poia i ke onaona. I ke ku aua aku o ka moku Pensacola i Hilo, ua hana muaia he mau pio i hoohiwahiwaia me na lau nahele, makai o Kahipaiaoa; a ua laweia mai he inau kumu lehua he umi me na pua no e luluu ana a me kekahi mau kumu hapuu eono a kauuia ma ke alo o ka lele ana mai o ka uapo. I ka hora (5 o ke kakahiaka Poakahi, la 17 o Mei ke ku aoa aku, a nia ka hora 1 o ka anina la, ua kiiia mai ka Adimarala a me kekahi mau aliiaioko, e na kaulua elua o na makaaioana, a aoloia aku la i kula. Mamua o ka pae ana i knla, be ekolo hookikakaha ana a na waa kaaioa elua, a ua-lilo i mea akaaka. Ua noaHeLO na lima lawelawfl o ke aupuni me ks naauao mahope o ka ooouoo piha aoa o ko ka Moi mao kuhina mo kooa oao alii kukamalu, a ua ae like me ka lok»hi, e ukali aku i oa m«a o oa makahiki he iwakalua a keu ae i hala aku nei, oia hoi ka papa ana me ka ikaika i ke kuai wai ona mawiho aka o Honololu oei. lle mau manao kaokoa no paha kekahi o na hoa o ka poe i koleana ma ka malama aoa i ke aopoai, aka, aole lakoo e aa e kao ibo i ka haewe o ka hewa malooa o ko lakoa «ao kipoohiwi uiamali o ka hehi ana i ke kapo o ka rama, ke a le hookahi i koe naoa e aleko i ka maka o ka lahai haooha&o, a oo Ukou hoi ka paiouu ana e aalama i ko lakoo ola. loa i anaiia ke kanawai, alaili, maluai wale no o ka poe i hooholo, ia bewa. Ke oaahalo a hoonaīka! aku uei makou i ke aupuoi * mt oa oaakaaioana ma keia mea, k* mea. hoi a kakoa e maoao nei t aa paa ibo la ke kaaawai. •• 1 ■ Iloko o keia wa aele a b*pa o oa loaa,, hookahi wile no hana oi loa a ka poe e loaa wahi haoa aoa» o ka malama loa i oa wahi loaa, aole • uhanha wale. O ko kakoa hemahema noi keia ko aa kaoa* ba Hawaii, o ke aaamai ole aoeki maalea ole i ke ka-ua aaa i oa ioaa pale. mala»a a aaakahiki boi t aole hoi i ka noaha aaa

i ooa waihooa. Ok» mea i īke mau la , mt«ieo» o kakoa iho, o ka pao e o oa uko haaa ika kooliloi» maeoo» ok» hiki «w» ro«i okaw» e loaa ai. Aole kakoo boolilo pakiko i«i oo oa lilo noho ana, »ka o ka holai p«o lo« ao i k» w» e !oa» a»i ai. 0!e!o mai ka hap» noi loa o oa kaoak», "oo k» uaka mai no o kahi loaa pao e »i oo k» k»o»ka ! E pao ho> ka ka haole, k» poe oui oka oku." Aoie pah» pel» ka rooo, eia w»Je 00, ina ooka mai ka loaa hoemi mai o« lilo, » pel» ako e pakiko ai, a aia k» ! pono o ke koe on» waht hapaio» d»la o ka 1 pale i ka waihooa, aole ka p«n io», be he|»a īa. Ina he hapalua ke koe tka waiho!nao ka hebed )ma ( oa waiwai kel», » ei» ' ka hewa o ka ike ia ouka U, oluhua uo, kii e ohaoha. E hoomanao k«koo, mailoku mai ona " kolu wai liīlii i hlo ai i moana ou».* 7 E kamailio hou oo makou uo kei* mahope. 0 KEKini o ot bana naauao a na lahoi j kahiko uuouoo ok» hooo» nei, oia no ka lioalamaeoa i ooa maa hoikeike oui, kahi ; e houlnoiuia ai a hoahuia na mea ptahana, | oa mea hana akamai, oa roiuetuineraia, oa ! mea uiu, na hua ai ame keia »me keia mea ona lahui a pau oke ao nei. Ma i» wahi hookalii, e ike ai ke kaoaka ike oie i ! kekahi mau mea e ae o na aina e, e houluuiuia ana, a e ahu aua i mea kiluhi imua o koua mau kiiooohi. I keia mau makahiki koke mai nei he kanakolu paha ka pii hihiwawe loa aoa mai o keia mea, a ke lauiaha mai nei. Na Eoelani i hoomaUa mua ma | ke ano ukea loa i ka I?SU ; na F*r<*ni hoi ! iukiīi a>ai ika lSr>o; na Auseturia hoi i ! ka 187 0 ; a na Auierika hoi e uhai uku nei < e kukuiuia ika 1876 He makahui aoo ! nui ae keia ma kela Ripubalika oui, no ka mea, o ka puni ana ia o ka haneri makah - ki o ko lakou noho kuokoa ana, a no ia inea, ke hoohiiuhilu loa nei lakou e oi keia hoik( - ike nui ae. Ua mamao aku nei keia mea he hoikeike nui ma Europa, aua laweia mai oei, a eia ma ka poepoe komohaua. He wa maikai ioa keia i ko kakou mau kauaka Hawaii kuonoono e hoio ai e makaikai, a int e haia keit wa, alaila, e hala aoa kona nani. oka makou keia e hoikeike aku nei ia oukou, ana oukou e koho. Eia hoi ktkahi, e hoonuiia inai ana he mau ike hou no ka mea e hele aua. Ia oukou e hauoii aua, ke hooikaika nei makou e houoa mai i na mea kahiko o Hawii nei.

Ua lohe mai makou, oa hoopii kekahi mau pilikaoa e ola nei o ka pne i ooho loihi maluna o ka pa i ikeia, o Miliiani, kahi hoi aka Haie Aupuui eku oei. Ma oa mea i loheia mai ia makou, aole keia he aina i hoona maoli ia, aole no hoi i kuleana, aka, ke koi uei ka poe hoopii mamuii o ko lakou mau piiikoko noho aua a hala mamua aku o iwakalua makahiki maluoa ouaaioa uei me ke keakea oie ia. Ua olelo la, ua noho ioihi o Namauu, Manuia, Kaupeoa a ma Kapoli maiuna o ua aioa la uiai ka 1829 mai a hiki iko lakou wa i pau ai ika inake, me ka uku o!e i kekehi hooiimaiima a ano eae hoi. Ma keia auo, e koi oei ka poe e ola nei no ko iakou mau pii -koko pau ika make keia aioa. Eia nae, ua kuaiia keia aina e oa lunahoopooopouo w»iwai o ka Moi Kamehameha V., ma ke ano aha la, a ua lilo he Ewala a i ole, he omikumamalua paha tauaioi dalt. Pokeokeo mtoli keia. No keia mea, ua mauao na kuhina i ke au o Lunalilo e hoopii e hoihoi hou mai i kela mtu tausaoi d*la, aka make e kela a hoopauia lakou nei, oolaila, ua waiho pu w»le mai a biki i keia wa. N» ke alii ka Moi eae e hoonii na pilikana.