Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 26, 26 June 1875 — Page 4

Page PDF (1.64 MB)

This text was transcribed by:  Ute-marina Malina Seek
This work is dedicated to:  Kalani

KA NUPEPA KUOKOA, ME KE AU OKOA I HUIIA.

KA NUPEPA KUOAKOA

 

HE HIMENI!
WANDERING HERE.
Royal Diadem, p. 147.

1.

Auwana e, auwana e,

Lewa io a ia nei;

Luhi a po, imi mau no

            I ke ao lai e maha'i.

Hele kaloe, kaumaha no,

Pouli ae ao maluna'e; -

Kei na makau, u na naau
            Ma ka nahele oonei.
Cho. Iesu ke Ao, Lamaku mau,
Kau ma ka po, ma ke ao,
Nau no makou e kai a mau
            A i ka home ma o.
2.
Auwana e, auwana e,
Ma ke awawa oonei,
Naue no nae, kikoo mau ae,
            Nana a mau iluna'e.
I imi ae, e ea mai
O kela aina ma o,
Aina laelae, lole aiai,
            Oli a mau la lakou.
Cho. Iesu ke Ao, Lamaku mau, &c.
3.
Auwana e, Auwana e,
Aia io ke ae lai;
Kokoke no e maha pu
            Me kona kini maikai;
Maanei ka u, a make pu,
Mao ka oli a mau;
Ola maikai, malu mau ae,
            Aole auwana hou.
Cho. Iesu ke Ao, Lamaku mau, &c.
HAWAII.

 

HAAWINA KULA SABATI.
HELU 1. SABATI, IULAI 4.

 

KUMUHANA – Ka hahai ana i ke Keikihipa.
            PAUKU BAIBALA. Ioane 1:35-46.
            35 AIA LA ae, ku hou ae la o Ioane, me na haumana ana elua.
            36 A ike aku la ia Iesu e hele ae ana, mai la ia, E nana i ke Keikihipa a ke Akua!
            37 A lohe ae la na haumana elua i kana olelo ana, a hahai aku laua ia Iesu.
            38 Haliu ae la o Iesu, ike mai la ia laua Heaha ka olua e imi mai nei? I aku la laua iaia, E Rabi (ma ka hoohalike ana, e ke Kumu,) mahea kou wahi i noho ai?
            39   I mai la kela ia laua, E hele mai e ike. A hele aku la laua, a ike i kona wahi i noho ai; a noho iho la laua me ia ia la; ua kokoke ka umi hora.
            40 O Anederea, ke kaikaina o Simona Petero, oia kekahi o ua mau haumana la elua i lohe i ka Ioane, a hahai aku la ia Iseu.
            41 Loaa iaia mamua kona kaikuaana iho, o Simona, a i aku la iaia, Ua loaa ia maua ka Mesia, ma ka hoohalike ana o Kristo ia.
            42 A alakaiia aku la kela iaia io Iesu la. A ike mai la o Iesu iaia, i mai la, O oe no o Simona, ke keiki a Iona; e kapaia oe o Kepa, ma ka hoohalike ana, he pohaku.
            43 Ia la ae, manao iho la o Iesu e hele i Galilaia, a loaa iaia o Pilipo, i mai la iaia, E hahai mai olua ia'u.
            44 A o Pilipo no Betesaida ia, no ke kulanakauhale o Anederea, a me Petero.
            45 Loaa ia Pilipo o Natanaela, i aku la o Pilipo iaia, Ua loaa ia makou ka mea a Mose iloko o ke kanawai, a me na kaula i palapala'i, o Iesu, no Nazareta, ke keiki a Iosepa.
            46 Ninau mai la o Natanaela iaia, E hiki mai anei kekahi mea maikai no Nazareta mai? I aku la o Pilipo iaia, E hele mai, e ike.
            PAUKU  GULA. "Oia ka poe hahai i ke Keipihipa i kona wahi a pau i hele aku ai."

Hoikeane 14:4.
            Mele "Hahai ia Iesu." Hae Hoonani aoao 8
            1 Noho ma na la a pau
            Me ko Iesu ano,
            Oluolu no, kuikahi pu.
Cho. A nana no e alakai,
            A e hoomaikai mai,
            A oli pu kakou, kakou,
            A oli pu kakou.
            5 Ma na hana maikai no,
            Ma na olelo pono,
            E hoomaikai pu I ka Haku mau.
Cho. A nana no e alakai, &c.
            Pule i nana aku na haumana a pau ia Iesu, a hahai mau mamuli ona.

NA NINAU A NA KUMU.

            P 35 Ia la ae, La aha ia? Owai ka i ku hoe? me wai? Owai ia mau haumana elua? p. 46. Anederea kekahi, a o Ioane ke kaikaina o Iakobo ka lua. Pela ka manao ana.
            P 36 A ike Ioane ia Iesu, heaha kana kauoha? Heaha ka kauoha mamua? p 29 No ke aha @ i kapaia'i ke Keikihipa a he Akua? Heaha kana e lawe aku ai? Heaha ke ano o ka nana aku ia Iesu? Ka @ ana me ka mapopo. Heaha ke ano o ko Iesu lawe ana aku i ka hewa o ke ao? Kona kala ana i ka hewa o ka poe mihi, a manaoio iaia, me ka hoopau i ke hoopai ana.
            P 37, 38 I ko laua hahai ana ia Iesu, heaha ka Iesu i ninau aku'i ia laua? Pehea ko laua pane ana? He pane pololei anei keia? Heaha ke ano o Rabi? Owai kekahi i kapa ia Iesu o Rabi? No ke aha ko Ioane wehewehe ana i ke ano o na huaolelo ia Rabi? No ka mea, no na aina e paha kona euanelio, aole no na Iudaio wale no. Ua akaka ia lakou ke ano o ua hua nei.
            P 40 Owai ka mua, Anaderea; Simona? Owai ko laua makuakane? Petero, oia anei kekahi hapa o ka inoa o Simona na ka makua mai? Hoolohe koke anei laua i ka Ioane paipai ana? Owai laua?
            P 39 Pane Iesu pehea ia laua? a pehea aku la laua? A noho pu me ia ma la, a hiki i ka hora ehia? Hora 10, hora ehia iaia kakou? hora 4 ma ke ahiahi. Aia la ihea Iesu ia wa? Aia ma Perea, ma ka hikina o Ioredano.
            P 41 Owai ka i imi ia Simona? Anederea wale no anei? Malama o laua pu paha me Ioane. Heaha ka laua olelo hoohauoli ia Simona? Mesia - Kristo, heaha ke ano? Ka mea i poniia; pili mamua i na kahuna, i na kaula, a i na'lii. A ua pili keia mau ano ekolu ia Iesu, ke kahuna nui, kaula nui, alii nui. Halelu 2:6.
            P 42 A alakaiia Simona imua o Iesu, heaha ka Iesu olelo iaia? Simona a Iona ka inoa mua. Owai keia inoa hou? Kepa, Petero, ua like anei laua? Ae. Heaha hoi ke ano? Pohaku. Simona, Simeona, ua like pu, he olelo Hebera ia. Hoolohe kona ano. Kepa, Petero, ua like laua, ke ano Pohaku – he mea paa loa. No ke aha i kapa aku ai Iesu ia Simona ma keia inoa hou, Pohaku? He mea nui, he kia paa ia ma kona aupuni, mahope.
            P 43 Ma Perea Iesu mamua, a e hele ana oia ihea? Mahea Galilaia? Ia Iesu ma Perea, ua ahaia oia? Ua bapetizoia e Ioane, a ua alakaiia'ku i ka nahelehele, a i ka mauna, e hoowalewaleia e ka diabolo A i kona hoi ana mai, loaa hou o Ioane a iaia, me na mea i oleloia maluna. Owai ka haumana hou? Loaa ia wai? Heaha ka Iesu olelo iaia?
            P 44, 45 Nohea Pilipo ma? Mahea Betesaida? Aia ma ka aoao komohana o ka loko o Galilaia. Owai ka i loaa ia Pilipo? Owai kekahi inoa o Natanaela? Mataio 10:3. Baretolomaio. Heaha ka Pilipo olelo iaia? Mahea keia mau wanana no ka Mesia? Kinohi 3:15  49:10. Kanwl. 18:18. Isaia 4:2. 7:14. 9:6 53:2. Mika 5:2. Zeka. 6:12  9:9. Mahea Nazareta? Malaila anei Iesu i hanau ai? Heaha ke ano, no Nazareta oia? Malaila Iesu i noho ai me na makua a loihi.
            P 46 Heaha ka ninau a Natanaela? He wahi aha Nazareta? He wahi liilii loa, a hoowahawahaia. Kuhi Natanaela aohe kupono ia wahi i ka Mesia, i ka mea nui loa. A pane Pilipo pehea? E hele mai oe a ike maka i pau kou kuhihewa.
            Mele. Him. 147. 7-6 Leo Hosana Kamalii.
1 Iesu kuu Ola mana!
Ia oe kuu mele e,
Me kuu hauoli ana
I ke Lii o na'lii -
E hai au i kou nani.
Me lakou maluna'e,
Ke aloha kamalani,
Ke aloha e ola'i.

NA NINAU A KE KAHU.

            Na makua. Ehia inoa o Iesu ma keia Haawina? 1 Iesu. 2 Ke Keikihipa a ke Akua. 3 Rabi. 4 Mesia. 5 Kristo. 6 Ke keiki a Iosepa. Hai mai i ke ano o keia mau inoa. Owai ka inoa e pili ana i ke kalahala? Nohea ia inoa, Keikihipa? Oia ka mea nona ka hoailona o ke keikihipa i pepehiia ma ka ahaaaina molialoa, he mohai kalahala.
             Na keiki. Heaha ke kauoha nui ma keia Haawina? Hai paa naau mai. p 29. Ke nana aku nei anei oukou ia Iesu ke Keikihipa? Me ke aha? No ke aha? A nana ole aku, e kalaia anei ko oukou hewa? Me ke aha e nana aku ai i kalaia ka hewa? Me ka manaoio, me ka hahai mau mamuli ona.
            Ke kula a pau.  Owai na haumana mua a Iesu? Owai ke kumu mua? Haalele koke anei laua ia Ioane a hahai mamuli o Iesu? Heaha hoi ka laua hana? A lilo kakou i mau haumana na Iesu, heaha ka hana? E imi ia hai, i na makamaka i na hoalauna, &c. Hiki anei ke puka mai ka maikai mailoko mai o kahi ino? Mai hea mai na Iudaio? Mai hea mai ka poe pono o Hawaii nei? O ka poe hoole, aole, e aha lakou? E hele mai i ike maka.
            Mele. Him. 163. "Sweetly Sing."
1 Mele e, mele e
Mele i ke Lii maikai,
Hapai ae, hapai ae,
I na himeni,
Mililani ia Iesu,
Mililani i ke Lii mau;
Oli ae, oli ae,
Me ka hoomaikai.
Pela, i kokua mai Iesu i ko kakou imi ana i mau haumana hou nana, &c.

 

            HAAWINA KULA SABATI no Iulai 18 Ioane 2: 1-11. PAUKU GULA, pauku 11.
HAWAII.

 

HAIOLELO HOOULU LAHUI MA

KAUMAKAPILI MEI 30, 1875.

[HAKUIA A D. PUHI]

 

Pehea la e ku mai ai o Iakobo? no ka mea, ua uuku ia. -
            Elua mea nui a weliweli a ke Akua  i manao ai e kau mai maluna o kona poe kanaka i na la i hala, no na hewa a lakou i hana ai , ma ka haalele ana ia Iehova a me kona mau kanawai. Ua huli ae lakou mai ka hahai ana ia ia, a hoomana aku la i na akua e, aole hoi ia Iehlova i ko lakou Akua. O kana no hoi ia i hai aku ai i kana kauwa ia Amosa, a i kona ike ana i keia mea nui a weliweli, hoohaahaa iho la oia ia ia iho imua o kona Akua me ka naau weliweli, no ka poino nui e kau mau ana maluna o lakou. Nolaila, pule aku la oia me ka nonoi aku i ke Akua e kala mai i ka hewa o kona poe kanaka, a e hooki i kona manao ana e hoopai mai maluna o lakou. O na poino i manao ia'i e kau mai ana maluna o lakou, i mea e hoopau ia'i ka poe haalele ia ia a me kona mau kanawai. O ka uhini, oia ka poe kaua nui ana i manao e hoouna mai, no ka mea, he mea nui ia ma ka aina, o Palekelina a me na aina o ka hikina, he mau mea ia e hoopau ana i na mea ulu o ka aina, a e hoonele ia'i hoi i na mea e pono ai ke kino a e lilo ai hoi lakou i poe pololi, a e lilo hoi i poe make. O ka lua o ka poino ana i manao ai e kau mai maluna o lakou. O ke ahi, ma keia mea e hoopau ia'i kekahi hapakolu o na kanaka, a e lilo ai hoi ka aina i mea neoneo, aka hoi, ma ka pule ikaika a Amosa, nolaila, ua hoololi ia ka manao hoopai o ke Akua, a ua hoopakele ia lakou i ka make weliweli. Ma keia wahi, e kamailio hou kakou no ka ninau i hoike ia maluna i mea e maopopo ai ka manao.
            Pehea la e ku mai ai o Iakobo? No ka mea, ua uuku ia. E hoololi kakou i ka hua-olelo Iakobo, e pani iho i ka hua-olelo ma ia wahi, o Hawaii.
            Pehea la e ku mai ai o Hawaii? a lilo hou i Lahuikanaka nui, no ka mea, ua nuku ia i keia manawa. Pela io no i ka nana iho ma na kaieulu o na mokupuni o kakou, ua mehameha ka aina, ka walawala na kanaka.
            Pehea la e ulu hou ai ka lahui? E like me ka olelo hoolaha a ka Moi. Penei ko'u manao koho no keia ninau, a he mea paha ia e pono io ai ke malama pono ia, oia hoi keia.
            (1.) E lilo ka Moi me na'lii a me na luna o ke aupuni a me na kanaka o ka aina i poe hoopono. E hoopono ka Moi ma kona ano he makua no ka lahui i aloha nui ia, ka mea a kona puuwai  e anoi nui nei, me ka manaolana e mahuahua hou kona lahui ma keia mua aku. Pela no hoi na lii, na luna o ke aupuni, na kahunapule, na kanaka o ka aina, mai ka mea e noho ana ma ka pane poo o ka lahui a hiki i ka poe haahaa loa e noho nei. E lilo like na mea a pau i poe hoopono ma ka lakou mai oihana iho me ka maka'u i ke Akua, e hooko pono ana i na kanawai o ka aina, a me na kanawai o ke Akua, ke waiho wale nei keia mau mea me ka malama pono ole ia, o ke kahua nui ia e ulu hou ai ka lahui e moe uhane wale ia nei. E nana i ka hoike a ke Akua ia Amosa, no ka manao e pili ana i kona poe kanaka, no na hewa a lakou i hana aku ai imua o kona mau maka, o ko ke Akua makemake ia lakou, e lilo lakou i poe hoopono ma ka manao, a i poe hoolohe i kona leo aloha ia lakou. Pela ma Amosa, mok. 7: pauku 8. A i mai la o Iehova ia'u. E Amosa, heaha la kau e ike nei? A i aku la au, he mea hookupono. Alaila, i mai la o Iehova. Aiahoi, e hoonoho aku au i poe hookupono iwaena o kuu poe kanaka o ka Iseraela. Pela no hoi i ke kauoha hope loa o Davida ke alii o ka poe Iseraela, no kona manao e pili i ka ohana alii, ka poe e noho ana ma ka noho alii mahope iho o kona make ana, o kona manaolana iloko ona, e like kana poe keiki me kona ano, ma ka noho hemolele ana imua o ke Akua, ka mea nana e hoapono mai ana, e like me kona makemake. E nana i kona manao e pili ana i kona mau hooilina mahope iho ona, a me kana ao pono ana ia lakou. 2 Samuela, mok. 23: pauku 3-4, o ka mea e nohoalii

ana maluna o kanaka, hoopono oia, e alii ana me ka maka'u i ke Akua. A e like ia me ka malamalama o ke kakahiaka i ka puka ana o ka la, me ke kakahiaka i uhi ole ia e ke ao, a e like hoi me ka mauu opiopio mailoko mai o ka honua, e kupu ama ma ka malamalama aiai mahope iho o ka ua.
            (2.) E lilo na haipule noho pono i poe nonoi aku i ke Akua e kala mai i ka hewa o ka lahui a me ke aupuni. Ua oluolu i ke Akua e hoolohe i ka pule a na haipule, ke nonoi aku lakou ia ia me ka uhane mihi me ka pepe o ka naau, o kana poe ia i makemake ai e nonoi aku ia ia, no ka mea, aia kona pepeiao ma ka lakou pule, o kona maka aia pu no me lakou, no ka mea, ua like pu ko lakou ano me kona, aole oia e hoohoka mai ana i ka poe e nonoi pono aku ana ia ia. E like me ka pule a Amosa no ka poe Iseraele, ua maliu ke Akua ia ia no kona pule ikaika ana me ka naau a pau, a ua hoopau ia ka manao lili o ke Akua maluna o lakou. Pela no na haipule a pau o kela  kau kahiko, ua maliu oia no ka lakou pule, ua kala ia ka hewa o ka poe i laweheia ma kona kanawai, E nana aku i ka pule a Aberahama no Abimeleka, no ka hewa ana i hana aku ai, no ka lawe ana ia Sara i wahine nana, ua kau mau ia hewa ana i hana'i maluna o kona aupuni a me kona poe kanaka, o ka hua makua i olelo ia maluna, ua pili no ia i na mea a pau, he mau makua na mea a pau e malama nei i na oihana, he makua hoi ka lani Moi a kakou e noho mai nei ma ke kalaunu o ke aupuni, ma kona hookele pono ana e ulu hou ai kona lahui, i like ai ia me kana olelo kukala alii, e olelo ana, he aupuni hooulu lahui kona, wahi ana, ke loaa ia ia na kumu e ulu hou ai, heaha la ia mau kumu? O ke kumu maikai e ulu hou ai ka lahui i aloha nui ia, wahi a ka mea mana loa, o ka hoopono o ka Moi a me ka lahui holookoa e noho nei, o ka makemake no ia o ke Akua i hoike nui ia ma ka Baibala. Ke aniani kilohi e ike ai na mea hewa a pau. E pane mai paha auanei oukou ka poe loea olelo e noho mai nei ma na kaiaulu o na mokupuni o kakou, me ka pane iho  iloko o oukou, ke noho mai nei na lahui naauao ma ka honua nei he poe hewa wale no, ua mahuahua no nae ka lahuikanaka. Alia oukou e pane iho pela, e noonoo iki oukou ma ke pelu ana aku o ka manao i hope, a nana aku i ka hua-olelo i pai ia maloko o ka puuwai o na kanaka mai Hawaii a Kauai. Oia hoi keia, i ka wa i noho alii ai o Kauikeouli ma ke aupuni, i iho la ia me ka leo alii, he aupuni palapala ko'u, o ke kanaka pono, oia ko'u kanaka, nolaila, ua lilo maoli no keia aupuni no ke Akua, a he aupuni Akua io no keia e ku nei, a he lahuikanaka io no keia no ke Akua, he kau io nei kona maka maluna o keia lahuikanaka hoopa ia ka opu o na wahine, aole hanau keiki lakou. Aka, ma ka moe uhane, ao ia mai la oia nona, a nana hoi i ao aku ia Aberahama, a hoihoi aku la oia ia Sara, a ola iho la oia no ka pule a Aberahama, a hanau keiki hoi na wahine me ka pilikia ole ma ia hope iho, no ka mea, ua mihi o Abimareka a me kona poe kanaka. Ua huli ae la ka manao lili o ke Akua ia lakou, no keia kumu hookahi wale no o ka mihi ana i ka hewa. E nana ma Kinohi, mok, 20: pauku 17. Pule aku la o Aberahama i ke Akua; a hoola mai la ke Akua ia Aberahama, me kana  wahine a me kana poe kauwawahine, a hanau keiki lakou. Pela no hoi, aole no hoi e hoole mai ana ke Akua ia kakou, ke nonoi pono aku kakou ia ia e like me kona makemake.
            (3.) E malama pono ia ke ola o ka hanauna hou ma ka hookele pono ana o na makua. O ka hanauna hou e ku nei i keia manawa, o lakou na pulapula maikai e ulu hou ai ka lahui. Ke malama pono ia lakou e na makua, ma ke alakai pono ana ia lakou ma ke alanui o ka pono e maluhia ai, ma ke ao aku i akamai lakou ma ka malama ana i ka ohana, ma ka hoonaauao pu aku hoi ia lakou i na ike o ke ao nei, ma ka hoouna ana ia lakou ma kahi e loaa mai ai ka ike, ma ke kokua pono ana i ke keiki ma na mea e loaa mai ai ka ike maoli e pono ai, o ka hoonaauao aku hoi i na mea e pono ai ka uhane, ke kahua palahalahaia e kukulu ia'i na pono e ae a pau.
            (4.) E malama pono ia ke ola o ka lahuikanaka ma ka hookaawale ana i ka poe mai pake ma kahi kupono ia lakou, me ka huna ole ia o kekahi poe mai. Ua nui wale oia poe e noho mai nei ma na wahi a pau o na mokupuni o kakou, me ka huna ia no e na makamaka, oia kekahi mea i palahalaha loa ai keia mai luku mawaena o kakou. Ua ike au i kekahi poe oia ano, ke noho pu nei no lakou me ka poe ola maikai o ke kino, he kumu nui ia e poino ai ka lehulehu, he mai hiki ole ke hoola, aohe laau e hiki ai ke hoola hookahi wale no hopena kupono oia mai o ka luakupapau, he mai ia e hookaawale ana i ka noho oluolu pu ana o ka ohana, ma ka malama pono wale ia no ke aupuni e mau ai ke ola o ka lahui. Ua naauao no nae ke aupuni i keia wa e noho nei, e mahalo ia no kana hana aloha i ka lahui, me ka mahalo pu no hoi i na lima hana ona, ka poe nana e kokua ana i keia oihana nui, ma ka hookaawale ana i kahi kupono no lakou, me ka menemene no nae o ka manao i ka ike ana aku i ko lakou mau pilikia

            (5.) E hookapu ia ke puhi rama a me na mea ona e ae a pau, a e lilo ia i kanawai paa no ka aina. Ke olelo nei au ma keia kukulu manao ana, e hookapu ia ke puhi rama, aole ia no ka ike ole i kona ano, ua ike no au, i na makahiki i kaa hope iho nei, ua hooholo ia ka bila kanawai, e olelo ana, e puhi ia ka rama, aka hoi, ma ko'u ano makee hoi i ke ola o ka lahui, oia ka'u i pane iho nei, no ka mea, ua ike au, he lahui hoomahui keia iloko oia hewa ino, he lua mimilo ia e kau o ana i ka lahui holookoa iloko o ka poino. Ua ike nui ia keia mea ma na wahi a pau o na pae moku o Hawaii nei, ke ulu mai nei ka haunaele ma na wahi a pau, ka hakaka, ka nuku, ka paio, ka hoopaapaa, ka pepehi kanaka, aole maluhia o ka noho ana o ka ohana, haunaele wale no hoi na pono karistiano, nawaliwali na hana o ka pono io maoli, ka mea nana i hookiekie i ka lahuikanaka a me ke aupuni. Ma keia kumu i hoohalike ia'i keia aupuni me na aupuni nui o ka honua nei, ma ka holo mua o ka pono a me ka naauao ua like ia me ka olelo, hookiekie ka pono i ka lahui, o ka hewa o kanaka ka mea e hoowahawaha ia'i.

 

            KA AHAHUI EUENELIO. - Ua hoopaneeia keia Ahanui o na Kahu Ekalesia o ka Pae aina holookoa, ma ka Poakahi iho nei; a ua hoi aku ka hapa nui o na lala ma ka mokuahi o ka Poakahi. Ua koe ko na wahi e ae a ka mokuahi e ku ole aku ai.

 

KE KULANA O NA KAHU KULA SABATI O OAHU NEI.

            I ke au o na misionari, o lakou no na kumu o na Kula Sabati, a ua kapa ia ua mau kula la he mau kula "Ai o ka la." Ia wa ole he mau mea akamai a naauao ma ka ke Akua olelo e pono ai ke lilo i mau kumu kula Sabati. Aka mahope loli ke ano o na kula; ua hookomo ia he mau kumu maoli kekahi, he mau keiki misionari kekahi, a ua hoohalike me na kula Sabati ma na aina naauao. A mahope mai, i ka wa ia Kauka Gulika, ua koho maoli na kumu a me na haumana i na Kahu.
            O na Kahu Ekalesia, ua lilo lakou i mau kokua iloko o ia oihana. Pela ma Honolulu a ma Waialua. Aole i maopopo loa ia'u ko na Koolau.
            Ma kekahi kula, oia ko Kawaiahao, ua noho lakou malalo o ke Kumukanawai a me na rula; a ua maopopo ke kuleana o ia kula e hooponopono i na hana a pau e pili ana i ke kula Sabati o ia apana me ka hoopilikia ole ia e kekahi mana mawaho. Ma na kula e ae he ano huikau ka mana o ke Kahu Ekalesia me ka mana o ke Kahukula Sabati. Ma kekahi kula ua ike au i ke ano pono ole o keia huikau ana o ka hana,  no ka mea ua kapae ae ke Kahu Ekalesia i ka mana o ke Kahukula sabati me ke kuka pu ole me ia, me he mea la ia ia ka mana.
            Nolaila, ua ala mai keia mau ninau.
            1. He mana anei ko na Kahu Ekalesia e hooponopono, a e kau i na hana maluna o na kula Sabati, a maluna o na Kahukula Sabati, me ke kuka mua ole me lakou?
            2. He  mokuahana anei kekahi Kahukula Sabati ke hoohalahala no ia mea?
            3. He mana anei ko ka Aha Kula Sabati o ka Pae Aina Hawaii, i make iho nei e haawi aku i ka Aha Euanelio o Oahu nei e hana i Kumukanawai, a i mau rula no na kula Sabati, me ka ae ole o na kula Sabati a me ke kuka pu ole me na Kahukula Sabati?
            Eia ko'u manao no ia mau ninau. He mea ku ole i ka malu o na kula Sabati ke like ole ka manao o na Kahukula Sabati me na Kahu Ekalesia. A he pono ia laua e kuka pu ma na mea e pomaikai ai ke kula. Aole nae he pono i ke Kahu Ekalesia e komo wale a hoopilikia a kue i ke Kahukula Sabati. He pono ia laua ke hooikaika pu. O ke Kahukula Sabati nae ke poo o ke kula Sabati.
             Aole no he pono i na Kahukula Sabati e komo aku a lawe i na hana pili i na Kahu Ekalesia; pela aole he pono i na Kahu Ekalesia e komo wale aku ma na kuleana o na Kahukula Sabati.
            Nolaila ke pane aku neia u i ka ninau elua," aole hiki ke kapa aku i kekahi Kahukula Sabati he "mokuahana," ina aole ona ae i na kanawai a me na rula a me na hana a na Kahu Ekalesia a me na elele ekalesia i kau mai maluna ona me ke komo pu ole o ia kula Sabati iloko o ia "Kumukanawai a mau rula paha a oihana paha; no ka mea na lakou i hana ia Kumukanawai a me na rula me kona ike ole, me kona ae ole ia.
            Aka malia paha o pane mai kekahi, o ka Ahahui Kula Sabati o Hawaii nei i kona halawai hope ana, ua hooholo i na olelo hooholo penei:
            "1 E mahaleia na kula Sabati i mau Aha Mokupuni. A penei ka mahele ana, o ka mokupuni o Kauai, Oahu, Molokai, Maui Komohana me Lanai, Maui Hikina, Hawaii Akau, Hawaii Hikina, Hawaii Komohana."
            Oia "e mahele ia na kula Sabati i mau Aha Mokupuni." Aole i olelo ia na ka Ahahui Euanelio e kapa''ia ia iho ka Aha Kula Sabati" o Oahu.
            Aole i kono ia na kula Sabati e koho i mau elele no ia mau hana. Na ka Ahahui Euanelio i hoohui iaia iho i "Aha Kula Sabati. Heaha ka waiwai o ia hana? No ke aha aole hoolaha aku ka Ahahui Euanelio i na hana pili i na kula Sabati o Oahu malalo o ko lakou mana iho me ka lawe hou ole i inoa kohu pono ole?
            Nolaila, ke pane aku nei au, aole mana a ka "Ahahui Kula Sabati o ka pae aina Hawaii" e haawi i ka Ahahui Euanelio o Oahu e kapa aku ia lakou iho he "Aha Kula Sabati o Oahu".
            Ina makemake kekahi mau kula Sabati e hui a lilo i "Aha Kula Sabati" e hiki no. Aka, ina aole makemake kekahi kula Sabati e komo iloko o ia aha aole he pono e kapa ia he "mokuahana." Aole hiki ia ia ke mokuahana i ka Ahahui ana i komo ole ai. Aole he mana o ka Ahahui Euanelio o Oahu e kau kanawai maluna ona me kona ae ole. Oia ko'u manao.
S.N. EMERSON.
Kahukula Sabati no Waialua, Oahu.

 

            AIA ma ke kulanakauhale o Parisa kekahi kanawai kamahao a naaupo maoli e ku ai i ka haohaoia, oia hoi, ina e hele ana kekahi kanaka mawaena o ke alanui, a hookuiia mai i ka lio a i ke kaa paha, me ka make ole, alaila, e hooukuia ka mea i ku ia aku, no kona keakea i ke alanui hele. Ua ikeia kekahi hihia o keia ano, i kela la aku nei. He wahi keiki kamalei, o ka hua mua loa a kekahi paa mare ilihune e noho 'na ma kahi kokoke i na alanui liilii, oiai oia e paani ana me ka nanea mawaena konu ke alanui Iosepine, aia hoi, ku ia mai la oia e kekahi kaa lio e holo ana, hina iho la ia ilalo a make loa aku la. Eia ka mea kupanaha, i na makua e ume ana i ka upu no ke aloha i ka laua keiki kamakahi, aia hoi, ua pakuiia mai la ke kaumaha hou maluna o laua, mamuli o ka hooukuia ana mai i hookahi haneri hapaha farani, no ka malama ole ana i ke keiki aole e hoouuku wale ma ke alanui.

 

KO KALEPONI

LAAU KUNU OLA!

A ME KA MAI HANO.

He nui na Palapala mai na Haole e ae e hooiaio mai ana i ke

Ola io maoli o keia Laau Kunu a Hano.

O KEIA KA LAAU OLA A MR. F. L. SUCH NO NA MAI

- MA KE -

Ake-Mama, ka Ha o ka Leo,

Ke Anu, ke Kunu, Kunu Kalea,

Na Eha a pau ma ka Puu.

E OLA NO HOI NA MAI HANO IKAIKA, KA UMII I KA HAUPO

A o ka poe Mai Ai-ake e loaa no ka oluolu nui ia lakou, ke ai i keia Laau,

NO LOKO MAI O NA LAU NAHELE KEIA LAAU, AOHE MEA INO O LOKO

NA KA POE E LAWE ANA E IKE I KA OIAIO.

Na Rula o ka inu ana:

Na Rula o ka inu ana:
No Kanaka Makua – 2 puna nui, i ekolu inu ana i ka la.
No Kamalii – 1 puna nui, i ekolu inu ana i ka la.
No Kamalii Aiwaiu – 1 puna ti, i ekolu inu ana i ka la.
A ine e mau ana no ke koii o ke Kunu, inu iki no mawaena o na inu ana ekolu.
No ka Hano – E inu i ka wa e hiki ai ka ho, a mahope iho.
No ke Anu – Aia no i ka wa e inu ai, o ka po a me ke ao.
No ka Puu Eha – E hoonui a e inu pinepine a hiki i ka emi ana o ka eha.
No ka Eheehe – E inu liilii me ka hana mau nae.
No ke Kunu Kalea – E inu no e like me ka ikaika o ke Kunu.
No ke Kaniai Eha – He pono inu no, a aole e omo o ka pau no ia o ka eha, a poha maikai ka leo.
E loaa no keia laau lapaau ma ka Hale Kuai o
DILLINGHAM & CO.,
644 3m Alanui Alii.
Ahikoe Ano hou.
Ma ka Hale Kuai Mea Hao o DILLINGHAM
& Co., e loaa ai keia Ahikoe maikai.
He Hookahi Tausani a me na Haneri keu no ka KENIKENI. Nani maoli no keia Nuhou o ka Haole.
DILLINGHAM & CO.
Alanui Alii