Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 30, 24 July 1875 — Page 1
| This text was transcribed by: | Kau?i Mcelroy |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
E Pau na Pupupu Kahiko!
E pani me na Hale Laau!
PAPA, PAPA, PAPA
o kela me keia ano,
a me
Na Lako kukulu hale
o kela me keia ano, ma ka
Pa-Papa o S.G Waila Ma!
kihi o
Alanui papu me alanui moiwahine
no ke kumukuai haahaa
loa! ae like ka nui me ka makemake.
Laau nouaiki!
na laau kaola,
na papa manoanoa,
na papa hele,
na kua,
aaho,
aaho liilii, &c
Laau Ulaula!
na laau kaola,
na papa manoanoa,
na papa hele,
na kua,
aaho, pou,
aaho liilii,
molina, &c
Pili Cida keokeo, pili laau ulaula,
Na Puka Hale, o na ano a pau,
Na Puka Aniani, o na ano a pau,
Na Olepelepe Puka, o na ano a pau.
Pepa Hale me na lihilihi
Na Laka Puka
Na ami-puka,
Na ami-puka liilii.
Na kui nao
Pekan, aila-pena,vaniki,
wai hoomaloo.
Paakai Helu 1,
o Puuloa.
E lawe wale ia no na mea i kuai ia keia pa pepa aku a i kahi o ka mea i kuai mai ina ma ke kaona nei, a me na Awa o keia Paeaina e like me ka aelike.
Aia maanei ke keena o ka Mokumahu "Kilauea"
L. Marchant, Kapena.
S.G Waila ma.
709 3m 721
He Kaao Geremania
no
Hanisa Ka Ikaika
I Kekahi wa i hala aku nei, e noho mehameha ana kekahi kanaka me kana wahine a me ka laua keiki opiopio o lakou wale no, maloko o kekahi awawa mehameha. I kekahi manawa, ua hele aku la ka wahine iloko o ka ululaau, e lapulapu ai i na laolao wahie, a ua lawe pu no hoi oia Hanisa liilii me ia o kona wa ia elua wale no makahiki. O ka hoomaka ana ia o ke kupulau, no ia mea, ua hauoli loa ke keiki i ka ike ana i na pua mohala o na ano he nui wale; a hookolokolo aku la ia mai kekahi pua a i kekahi, a hiki wale i ko laua mai la na kanaka powa elua mai loko mai o ke opu weuweu, hopu iho la i ka makuahine a me ke keiki, a lawe aku la ia laua iloko lilo o kahi pouli i na ululaau, he wahi i maa ole i ka hele ia e na kanaka no na makahiki he nui. Ua nonoi aku ka makuahine i ua mau kanaka powa la e hookuu mai iaia a me ke keiki e hoi i ka hale, aka, ua like ka paakiki o ko laua puuwai me he pohaku la, aohe o laua maliu mai i kana mau ualo aku me ka uwe ana, aka ua alakai ia aku la oia iloko lilo o ka ululaau.
Mahope iho o ko lakou hele ana pela no na mile elua a keu iloko o ka nahelehele ooi a me ka laau, ua hiki aku la lakou i kekahi pali pohaku, a ma ua pali nei kekahi puka, malaila i kikeke aku ai ua mau kanaka powa la, aole i emo, hemo wale mai ana no ka puka, me he la aohe mea kino nana i wehe mai. Komo aku la lakou iloko o kekahi ala loihi eehia, a hiki iloko o kekahi ana nui, i hoomalamalaia o loko e ke ahi e a ana i ke kapuahi. Ma na paia, e kau ana na pahikaua loloa, a me na pahikaua pokopoko, a me kekahi mau mea kaua e ae ; e alohilohi mai ana lakou i ke ahi ; a i waena konu hoi o ua ana nei kekahi papakaukau eleele, a eha poe e paani lealea ana ma ia wahi, a ma ke poo o ke papakaukau i noho ae ai ke Kapena o ua poe powa nei.
I kona ike ana mai i ka wahine e komo aku ana, hele mai la oia, a i mai la, ina oia e noho malie me ka mano ino ole, aohe he mea nana oia e hoopilikia, aka, e malama oia i na mea maloko o ka hale; a e malamala pono ia no hoi oia in a oia e malama maikai i na mea a pau. Ia ia i olelo mai ai pela, haawi ia ma la kekahi ai nana e ai ai, a kuhikuhiia mai la ko ianei wahi e hiamoe ai a me kana keiki.
He mau makahiki ka noho pu ana o ua wahine la me na poe powa, a ua ulu ae la hoi o Hanisa a nui me ka ikaika pu. Ua ao ia oia i ka heluhelu e kona makuahine mai kekahi buke kahiki mai o ka poe kaua, i loaa iaia maloko o ke ana, a ua hahai aku hoi iaia i na kaao he nui wale. I ka wa i hiki ai o Hanisa i ka iwa o kona mau makahiki, hana iho la oia i kookoo nona mai ka lala mai o kekahi laau fira, a huna iho la i ua kookoo nei mahope kona moe, hele aku lai kona makuahine me ka olelo aku. "E kuu makuahine aloha, e oluolu oe e hai mai i koʻu makuakane ; he pono iaʻu e ike iaia." Aka, mumule iho la kona makuahine, a in a e hai oia in a la ua mai ia oia no ke aloha ; a no ka mea no hoi ua ike e oia, aole e ae mai ka poe powa e hookuu aku ia Hanisa aole ia e ike i kona makuakane. Ia po iho, i ka wa o na powa i hoi mai ai mai ko lakou hao hele wale ana, lawe ae la o Hanisa he wahi pauku laau pokole, a kukulu iho la imua ponoi on a a me ke Kapena o na powa me ka olelo aku, "na makemake au e ike owai la koʻu makuakane, a in a aole oe hai mai, e hahau aku no au ia oe a hina i lalo!" Aka, hene iki mai la ka aka a ua Kapena nei, a pai mai la ma na pepeiao hina iho la keia i lalo, a kakaa aku la malalo o ke pakaukau. Ala koke mai la me o Hanisa, aole oia i pane hookahi leo noonoo iho la ia me ka i iho, "ekali au i hookahi makahiki i koe, alaila hoao hou e hakaka, maila o ponopono aku au ia wa."
Nolaila, i ka puni ana o ka makahiki o kona kali ana, lawe hou mai la ia i ua wahi pauku laau pohole nei, kolikoli iho la ia mua o ka oioi a winiwini, hoomaikai iho la iaia, he mea kaua paa a hilinai io ia oia. I ka uhi ana mai o ka po, hoi nui e inu waina, a hiki i ka wa a na poo o lakou i pau nui ai ke kikiwi malalo o ke pakaukau. Ia wa i lawe ae ai o Hanisa i kana laau, kukulu iho la iaia imua o ke Kapena a ninau hou aku la iaia, "Owai la koʻu makuakane?" Lalau mai la ke Kapena i kekahi pepeiao o ia nei, pai iho la a ninu ae la keia hina i lalo, aka, ala koke mai uo nae o Hanisa a hahau iho la i ke Kapena a me na hoa powa me kana laau a hiki i ka wa i pau ai na wawae a me na lima i ka hahai a oni ole. Ke noho aku nei nae ka makuahine ma kekahi kihi me ka haohao i keia ikaika lua ole o kana keiki; aka i ka pau ana o ka ke keiki hoeha ana hele mai la ia imua o kona makuahine a olelo mai la, "Ua ike ae nei paha oe i koʻu ikaika, nolaila e hai mai oe auhea la koʻu makuakane.
"E kuu Hanisa aloha," wahi a ka leo naenahe o ka makuahine, "e u haele kaua e imi a hiki i ka wa e loaa ai."
No ka ia la olelo ana mai no, e u haele kaua e imi, o ko Hanisa manao aku la no ia i na ki o ka puka iloko o ka wawae o ke Kapena e waiho a make ana, lalau aku la i kekahi eke nui, hahao iho la a piha i ke gula a me ke kala a me na momi makamae a pau e loaa aku ana iaia ke lalau ae, alaila hookau ae la maluna o kona hokua. Haalele aku la laua i ke ana. aka he mea e ka haohao o Hanisa, iaia i puka mai ai mailoko o ke ana a i ka malamalama o ka la, a i ka ike ana i na pua nani, na manu o ka lewa, a me ka la puka kakahiaka e pa olinolino ana a puni ka huina aouli ! Ku malie iho la ia me ke ano e, a hiki i ka wa a ka makuahine i hiki ai i kona mau maka ke leha aku a ike i ke alanui e hoi ai i ka hale, ka home hoi a laua i hiki aku ai mahope o ka hala ana o elua hora hele wawae, a loaa aku e ku ana i ke awaawa oneanea.
Ma ka puka komo o ka hale e noho mai ana ka makuakane, me na waimaka e kahe awai ana i ka wa o kona mau maka i ike mai ai a hoomaopopo iho o kana wahine keia e hoi mai nei, a me kana keikikane pu o Hanisa, na mea ana i manao ai i na wa a pau o ko laua nalowale ana, ua make la. O Hanisa nae ia wa he umikumamalua wale no on a makahiki, aka, ua oi ae kona loihi mamua o kona makuakane. Komo aku la lakou a pau iloko o ka hale, a waiho iho la o Hanisa i kana eke kaumaha ma ke kihi o ka puka uwahi. Iaia i waiho iho ai, o ka hoomaka mai la no ia o ka nuina o ka hale kuke e nahaha ; haihai wale mai la no kahi noho o ka hale kuke, a haule iho la ka eke gula ilalo loa o ka hale. Puoho ae la ka makuakane a hooho, "E na Laui e hoopakele mai ia makou ! Heaha keia ? E wawahi ana ka oe i ka hale !"
"E! mai ae i kou oho hina e eu e kuu makuakane aloha," wahi a ke keiki ; "aia iloko o kela eke, ua oi aku ka waiwai io mamua o ke kukulu ana i on a hale nani !" (Aole i pau).
Ia kauahaao o kau.
E ka Nupepa Kuokoa E, Aloha oe:
Ma kuu hilinai e ae mai ana oe i ke kahiko o kou mau kolamu eehia, i kahua noʻu e lulu lima pu ai me kuu hoa o ke tilihune, ua hookahi o Kauahaao, ka na hoi o kuu aina hanau, aʻu e hoopoina ole ai no ka wa pau ole. He mau manawa no i hala ae nei, ua ike ia ma na kolamu o Ka Lahui Hawaii, na kalai manao ana o ka mea i pee malalo o ke kapa pouli Kauahaao. I loko o ka noonoo ana, owai la ia huna inoa? Aole no au i manao e pane aku no na olelo lili oihana a Kauahaao, aka, i mea e pau ai ke kuhihewa o kekahi poe no ia mau manao a lakou i manao ai o ka mea e kakau nei o Kauahaao ia. Ua manao maopopo mai kekahi mau keonimana o ke kulanakauhale alii nei, a me kekahi no o kou mau hoa o kuu aina hanau, na'u ponoi no ia mau olelo a na ko'u hapa pulima i kakau. Ma o na lani, e hai au me ka oiaio, aole loa na'u ia mau olelo, a aole no hoi au i lili i ka lilo ana o Rev. J. Kauhane i Lunakanawai no Kau. Oiai ua ike au, me ka olioili, ua pomaikai o Kau i ka loaa ana he makua hooko Kanawai hoopono a pololei ma ka noho ana Lunakanawai no ka Apana o Kau. He mau malama i hala, aia pinepine no au imua o kana Aha ma ke ano a ke Kanawai i ae mai ai ia'u. Ua ike nae au i kona noiau akahele, a hoopono hoi ma kana hana, a aole no hoi au i manao ua haumia ka oihana laa.
He mea pono nae ia kakou e noonoo. Owai la o Kauahaao? A heaha kona hoi kulana? Ke hoea maopopo mai la kona kulana ma kekahi o kana kalai manao ana. "He oihana ole wale, a omilumilu ka oihana Lunakanawai." Uhu! he ona ka paha o Kauahaao no na tausani, he ona miliona ka paha no Kau, owai la ia o na tausani ma Kau. ke pii mai nei na hoomanao a ko'u punawai, ke haupu mai nei na lia ana a loko, a ke o-io-io mai nei i kau maka. O! auwe, alia, o Rev. J. K. Ka-ka-ka-ka-ka. A oia la, oia ka hoi.
Ke manao nei au, ua lawa ae la au maanei, oiai ua loaa ae la no ka noa a Kauahaao, aia la i kapili, pilia i nalo, aohe e nalo, he kakau okoa no na nao o ka lima. Ano ke wehe ae nei au i ke kapa koko a Kauahaao i hana ai, a e kau iho ka hewa o kona koko maluna o kona poo iho. Aole au i manao e pana aku ia Kauahaao ke pane mai oia malalo o ia inoa. Oiai he hoike ia o ke kaua hohe wale. He mea hilahila ke ku o ka poka ma ke kua. E aloha auanei e Kauahaao. J.N. Kapahu.
Kamakela, Oahu, Iulai 13 1875.
NO KA HOOLAUPAI ANA I KA LAHUI
[Koena mai ka Helu 27 mai.]
3. E hoonoho ke aupuni i mau kauka kaahele penei: Eono Hawaii: Eha no Maui, eha no Kauai, hookahi no Oahu nei. O keia poe kauaka na ke aupuni e malama a o ke ola ko na makaainana. O keia poe he poe maa i na rula o ka hanai keiki ana, i maopopo ko lakou noho kuaaina ana me ka maopopo o ka inoa o ke keiki, makua i ua kauka la; ka apana kona wahi hanau ai. O keia ano ke hanai pono ole mai nei paha kekahi poe, aole paha. Nolaila, e lawe ka aoao o ka hooulu Lahui a makaukau.
4. E lawe ke aupuni ia Waialua a me Kohala, i mau kula Hooulu Lahui ma ke ano he mau makuahine no ka Lahui. A o ka lua ma keia no o Lahainaluna Haleakala i Maui, Hilo i Hawaii. A hoonui ia laua e ulu auanei ka Lahui.
5. E koho ka "Papa Ola" i kauka aupuni hou; aole o keia kauka e hookuu wale nei i ka mai Lepera oiaio he Lepera ole, a hoihoi hou no e hoohuikau a mahuahua iho alaila lawe. He hana hoopoino keia i ka poe ola i na pela e hana mau ai. E koho i kauka aloha Lahui me ka oiaio o kona ike.
3. E hooulu ma ka waiwai. O ka hooulu waiwai ana, he hooulu keia hoikeike aku ana i ko ke ao a pau he Lahui nui kakou ma ka waiwai; a he mau kumu maopopo o ka pii mahuahua ana o ko ka Lahui mau pono, a na ia mau pono e hooulu ae ka Lahui kanaka maoli a hoikeike ia na pono kivila o ke kanaka, a na ia kiekie o ke kanaka e nana no kona noho ohana ana a hoomalu malalo o ke kuonoono e kauo mai i na rula o ka noho ohana ana, a Lahui paha, o ka hiki noia, a pii ka Lahui iluna.
Aka, i na o ke kahua keia a me ke o-a o ka hale a ko kakou Moi i kukulu ae nei he "Hooulu Lahui," alaila, nani ka hohonu o ka naauao, me ka noiao, penei:
(a) E hookaawale ka Ahaolelo o ka MH 1876 i $25,000 dala no keia hana, a nei e hana ai.
1. 1. E hookuuia keia puu dala e ai e main a kanaka Hawaii lima hana, i ike nui a he waiwai paa kona I emi ole malalo o $200 kona kumukuai ; e hooia aku ke aupuni me ke uku pane oluolu no, ma ka malama a makahiki paha.
O ka lawe ana o ke kanaka Hawaii i keia dala no keia mau oihana wale no.
1. 1. Kanu kope. 2 Kanu kulina. 3 Hopine. 4 R@ti 5 Pineti 6 He dala no na paahana hana pulu ; hana wahi ko, alualu ili kao : kuai aila B@bi, hana mikiala.
I na e loaa keia, e mole a ua pii ka Lahui ma o na ino a ma ka waiwai. O ke kumu nui keia i ulu ole ai ka waiwai i ka Lahui Hawaii o ka nele i ke kumu e hiki ai o ke dala. Oiai, he kumukuai ka b bi ka palau, ka haro, kaulahao hoolimalima aina a kuai aina a pela aku.
O na kanaka paha o Waianae a me Ewa nei ke hoopiha nei i ko kakou mau haole kalepa me ke kulina a pela aku. Aka, o ke kahua o ko lakou ikaika o ked ala he uku.
I na e hoolei liilii ia keia puu dala i ka lima o mikiala hana a me ikaika aole e umi makahiki, e pii no keia Lahui, ma ka ulu ana o ka waiwai ; a loaa i ke kanaka Hawaii ka loko, ka hale maikai e like me na haole, hoomaka noia e manao ohana e malama I ka maemae o ka hale ; ka ai pakiko ka malama Kanawai, ka inu akahele ; ka makau i ka noho loihi I ka wai, ka ai nui I na ia maka, a mikioi ka noho ana, a oo ka muo noia o ka hooulu Lahui, a ulu mai ka Lahui a nui,
(e) E hookaawale ka Ahaolelo I mau aina kupono no ka mahiai o keia mau ano O ka nui o ka aina o na kanaka o Waianae a me Ewa e lawelawe nei, aole oi mamua o elima eka, ka avarita o ka mea hookah ; he nui kupono anei keia no ka hoohua mai I mau haneri tausani paona pine, kulina a pela aku.
(i) E lawe ke aupuni I na mea kanu a pau ma kona lima ke kuai mai. O kekahi kumu ia o ka molowa o kanaka a noho wale no ke kuai ole ia o na mea kanu kupono I ka lawe I waho no ka pina o na haole kale pa o kakou I ka waiwai a kekahi ae, aole kuai ia mai keia a pela aku.
Me na aupuni naauao o ke ao nei, ke hoala ia nei ko ka Lahui mau hooulu ana ma ka waiwai, a na ka waiai e hoikeike ae I ko ka Lahui holomua ana ma kona noho Lahui ana.
Aia a ala mai ka mikiala hana I waena o ka Lahui e pii ana ia Lahui ma ka waiwai a ma ka naauao ; a na ka naauao a me ke kuonoono, e hoekonokono mai I ke kanaka e kukulu I mau home nona e like me kona haole e hilinai nei, a lehulehu ka ohana.
Aole au I hoopoina I ka haiolelo a ko kakou Moi mahope o kona hoi ana mai, mai Amerika mai, penei :—“Ua mana au me ka hakilo i ke kumu i pii ai ke la Lahui, a ua ike au, o ka naauao a me ka hana ke kumu I pii ai.” ke hoike nei ka mea nana ke kumu manao I ke kumu I ulu ai ke la Lahui, aole anei kakou e ulu pela ? Ulu no.
O ke kumu waiwai io o ka Lahui e loaa ai na pono o ka noho ohana ana he o milumilu ka hiki ana ; ke hoikaika hapa nei ka Lahui ma ka mea kokoke o ka loaa ; ke hana lima ike nei kekahi me ke kanalua, a kakaikahi ka loaa o kahi uku kupono me ka lohi, a me ka lawa pono o ka ohana, me ka paa he ohana kupono.
O na kahunapule e noho nei ua loaa ia lakou ka noho kuonoono ana, me ohana, malalo o ka mikiala hana ma ka na oihana a me ka naauao ; a malalo o ia mau alakai akahele ana ke hoopaneenee nei ko lakou noho ohana ana, a ke manao nei au me ka kanalua ole he kakaikahi paha o lakou he nele I ke keiki, a pela me ko lakou noho ohana ana ; he maemae, he mikioi, he akahele ka nee ana a pela aku.
A ina e loaa he mau tausani pela kea no, ka mikiala, ka menemene ole i ka poho lima I ka hoohuli I ka honua, ke pelu o ke kuli I lalo e like me na kupuna, ka hoomanawanui I ka wela o ka la, ka ikaika I ka imi I kahi o ka loaa, ka hoomau hana me molowa ole, ka hoomakaulii I na mea loaa mai, alaila, aole e liuliu na makahiki, e ike ia na home nani me na ohana make maluhia a naau menemene no na mea pelapela, e noho ana me ka maemae a na ka maemae e kipaku au I na mai aai ino e hele loa mawaho ; a na ia ohana e hoolaupai mai ka Lahui a mahuahua.
O ka nele o ka Lahui I ke kumu kupono o ka noho ohana ana, nolaila, puka mau ka hooiloilo a na makua o kakou. aole e liuliu na makahiki e nalowale keia Lahui, aka, o ke Akua ka I maopoopo ia mea.
Eia ka hooulu hope loa, alaila pau ka’u kukahekahe ana :—
E ao keia Lahui e makau I ke Akua. O ka makau ole o na kanaka I ke Akua kekakumu o ko ke Akua hahau mai I kona lima mana a hahi mai I ka poli o Hawaii ponoi e hookaawale I ka noho ohana ana. Ua ike nui ia ka hehi maopoopo ana o ke kanaka Hawaii I ko ke Akua mau kanawai a me ko ka aina ; a ala mai ko ka aina hahai ma ka dala me ka hoohana ; ala mai hoi ko ke Akua he luku mai e like me kona hewa. Nolaila, aohe laau kala hala e ae no ka Lahui imua o ke Akua, o ka mihi wale no ka hookeai me ka ehaeha, ka uwe me ka walania, mai ka mea iluna o ka noho ahi a I ka mea e noho ana I ka pupupu hale o ka nele a o ke ola noia o keia Lahui e like me Nineva I ke kau o Iona ke kaula.
E malama I keia. D. Ke@ahu.
Waikele, Ewa Iulai 13 1875
He rula ko na koa.
E ka mea hoolaha no na koa, ma kau pane I ka Lahui Hawaii, Helu 28, Buke I. E olelo ana oe, “ua ku lomaloma ke koa me ka malama ole I ka maluhia ma kona wahi kiai no ka manawa, &c.”
E ka hoaaloha, eia ka oiaio : Ua ku eleu no ke koa me ka makaukau I na wa a pau o kona Manawa kiai. A o kela haunaele au I pane ai, ua mamao loa aku ia mawaho o na keehina kapuai he 15, hiki ole I ke koa ke haalile I kona wahi e malama ana. He rula no ia I lohe oe.
E ka makamaka e ; na malamaia no ka maluhia o ka pa ahi, a me ke ola o ka Moi e kona mau koa ponoi, koe wale aku no ka manao ike ole ia iloko o ke kanaka, e like me keia au e hi-o nei. E ka hoalauna hoi, mamua o kou hoolaha lalau ana, ua manao anei oe he hiki wale no I ke koa kiai ke haalele I kona wahi mamao aku me ka loaa ole o ke kauaho mai kona luna a mau alii koa mai paha? Pela anei ? Aole loa. He rula no ia I ike oe.
Ke olelo nei oe e puni hoolaha, na hamama ka puka o ka pali alii, a ike oe I ka lele liilii ana o ke kuke, me ka unuunu ana o na lima e hakaka, a hoomaka iho la e kukui me kahi keonimana. Kahaha ! E ! Kupanaha mai nei hoi kou olalau.
Aole e hamama loihi ka puka o ka pa alii no ka minute, aka, he mau sekona wale no, pehea la oe I ike ai a pau pono keia mau mea au e hoolaha nei. Ua hamama loihi nae paha oe iluna me he manu la a ike mai ai oe e ku lomaloma ana ke koa, I ku iho ai ko I ki I ka malama ole ia o ka pa ahi a me ke ola a ka Moi.
Eia ka ninau ia oe, nana iho. O kahi hea o ka pa alii I lilo ia Punana me Hika ma kau haawi ana no ka malama ole o na koa? Ina aole I lilo kekahi iniha o ka pa alii, oi loa aku ka lilo ole o ke ola o ka Moi no ka malama ia e kona koa ponoi.
O ka malama hea kau e hoolaha nei I ka malama ole o ke koa ? O ka malama rula ole nae paha, a holo aku I kahi e ? Oia anei ? Pela nae na rula o kou noho koa ana I ka wa ia Kakuhihewa, a hilinai aku oe I Puna kalele ae ia Kau ?
Mai pono loa, e hele mua mai la oe I ka Hale Koa, a ike I ke Buke Rula Nui o ka Oihana koa, a kilohi oe I kona mau aoao I moakaka lea ia oe na rula o ka makou hana, mai ka piko poo a ka poli wawae, na rula hoi o kahi kiai, a pela aku.
Ua manao hoi au, o oe aku la paha ke koa wiwo ole me ka makaala. E akaaka moa nae makou ke hoi pu mai kakou. E kali nae oe a hiki aku au Me ke aloha no. Gamero Kauanaulu.
Hale Koa, July 13 1875.
He moku kuna Hawaii hou.—Ua hoopaaia iho nei he olelo aelike no ke kapili ana i mokukona Hawaii hou, mawaena o Hare ma o Lahaina a me D. Poka ma he kamana kapili moku o keia Kulanakauhale. I moku 145 tona ke nui, a e make ao ka $5000. E kapiliia ma kea no kii o Neti Mela. O ka Manawa a paa ai mamua ae o la mua Ianuari e hiki mai ana.