Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 32, 7 August 1875 — HE KAAO GEREMANIA NO KE KAIKAMAHINE NENE MA KA PUNAWAI. [ARTICLE]

HE KAAO GEREMANIA NO KE KAIKAMAHINE NENE MA KA PUNAWAI.

[ Unuhiia no lee Kuokoa.] AIA I keU wa, e noho ana kekahi wahino luahine loa me kana pu-a nene ma kekahi wahi waiho wale mawaena o na puu elua, kahi a kona pupupu hale eku ana. Ua poai puniia kela wahi e ka ulunahele, a maloko o Inila e lele mnu ai ua iuahine nei i na kakahiaka a pau me Da Uau koo. Ua ikaika loa oia ma ia hana, a kekahi poe e manao ole aku ai ma ka nana aku i kona kino luahine, i ka hoiliili ana i na opala mauu no kana pu-a nene ; e hoiliili pu ana no hoi ia i na pua o ka uahelehele ma kahi ana e hiki aku ai, a hoihoi aku la i ka home maluna o koua hokua palupalu. lua e nana aku kekahi ika nui o na puolo ana e hoihoi ai i kauhale, e manao ana kekahi e haki pu ana kona poo i ko kulou, aka e hiki ana nae i ka hale me ka ikaika kupono. Ina e halaw T ai aku kekahi malihini me ia, e kunou aku ana ia mo ka olelo ana, "Aloha oe e ko'u hoakanaka, nani hoi keia la! Haohao paha oe pehea la au i hiki ai ke nee maluna o ka honua, aka na kela nae a me keia, e lawe i kana haawo iho !" Mahope iho, makau wale mai la no na kanaka i ka halawai me ia, a nolaila, helo paweo lakou ma ke ala e ; a iua ho makuakane ko maalo ao ana me na kamalii ma kahi kokoke iaia, e olelo ana ia ia lakou, "'E malama i kela luahine kahiko ; he wahi ino mahopo o kona mau pepeiao ; he wahine kupua ia."

I kekahi kakahiaka, maalo ae U kokahi kunaka ui eleu maloko o na uluUau. E pa pono aua ka la, o mele ana na manu, a e pa kohaihai ana kekahi wahi makani kolonahe, ka mea uana e hoolulilnli aua i na welau laau, a i ka nana aku i na mea a pau me he la ua piha i ka loalea a me ka hauoli. Eia uae aole oia i halawai me kekahi kanaka iloko o ia ulunahele, aka he luahine kaua i ike ai, e kukuli ana na kuli ilalo, a e oki mauu ana me ka pahi oki huita. Ua puolo e iho ia he puu mauu, a ma kona aoao e ku ana elua mau bakeke ua piha i ua ohia a me na hua ai o ka nahelehele. "A ! e kuu luahine maikai," wohi a ka hooho a ke kanaka ui, "pehea e pau ai ia oe keia mau mea i ka lawe ?'' "Na'u ponoi no e lawe, e kuu haku maikai," wahi a ka pane,"akao na keiki a ka poe waiwai,aole o lakou makemake e hana ia mea. Aole anei e hiki ia oe ke kokua mai ia'u ?" hoomau aku la ka luahine i ka olelo, oiai ke kanaka ui e uoho mai ana hoolohe ; "he kua maikai no kou, me na wawae opiopio, kupouo no ia oe. 0 ko'u hale, ao le no ia i loihi mai keia wahi aku ; aia no ia ke ku la mahope o na puu. Pehea ka loihi o kou mau wawae e ielele ai hiki ilaila f' Huhu iho la ke kanaka ui i ka luahine, a pane ako ia me ka leo ikaika iaia, "Ae ; o kon makuakane, aole ia he kanaka ilihune aka he Couna waiwai, a i mea e ike ole ai oe, aole wale o ka poe ilihune wale ke hoouoaunaia e lawe i na haawe, e lawe aku no an i ko aweawe." "Ina © hoao ana oe," vrahi a ka loahine, "e hauoh loa aa non ; aka eia na ohia a me na hua e ae au e lawe pu ai. He hora wale no ka ioihi e hele ai mai auei aku, aka, emi mai paha ina o oe ke lawe." Hoopipi iho la ke kanaka ni i ka lohe ana he hora ka loihi o ka wa e hele ai, aka, aole hookuu iki o na luahine nei e hele ke kanaka oi, noho no hikiikii i ka hainaka ua piha i ka mann a kau akn la maluna o kona hokua, a i na pnolo haa ai hoi maluoa o na lima. "Ike iho Ia oe i ka mama," wahi a ka luahioe. a Aole, aole o Ukou a pau ka mama," wahi ii ka pane a ke Coona opio, me ka

pupuku o ua ; "o k* puolo mauu he kaum «ha loh, me he mea U, ua piha i n,t poh'ika nuuui, a o ua puolo hua »i, me he kepau U ke koikoi, aoie e hiki ia ? u ke hauu !*' I ka pau aua o kana oielo, noi aku la ia i ka luahine, e hookuu hou ilalo, hka aole ae iki oka luahine. "Nanaoe, wabi a ka luahine, 4, A01e e hiki i ka Uako ui i ka mea a ka luahine i haawi pinepine inai ai na'u e lawe. ona knuaka kiekie e like me oukou, he makaukau i na olelo maikai, aka ina ma ka hana maoli ana iho, hikiwawe oukou i ka imi kala. "Heaha kou mea e haalulu nei.?" wahi a ka uinau : ''hele mai oe e hapai i kou uiau wawae, aolo mea uana e lawe ae i kau mau puolo mai ia oe ae." I ka wa ake Oouna e lawe hela nei ma kahi maloeloe, hiki pono, aka i na ma kahi e hoopii aku ai i ka puu a alu paha, kakaa aku la ka iliili mahopeona, a emi mai la kona ikaika. E kahe ana na kulu hon ma kona kuekue maka a hiki loa aku i kona kua, i kekahi wa anuanu, a i kekahi wa wela. "E kuu luahine maikai," wahi a ka hooho a ke Couna opio, "aole e hiki ia'u ke nee aku imua a loaa ia'u kahi hoomaha iki." "Aolo maanei, aole maanei," wahi a ka haina a ka luahine, "aia a hiki i ka kaua wahi e hele aku nei, alaila hoomaha, aka ano, ho pouo e hoomau aku kaua i ka hele, owai ka mea i ike i ka mea maikai e hana aku ai ia oe."

"Luahine hiUhila ole maoli oe," wahi a ka hooho mai a ke Keiki Ui me ka hoao e kiola ae i na puolo, aka, ua hooluhi wale no nae oia iaia iho, ua pipili loa nae ia mau pnolo maluua ona, me he inea la ua kanuia maluna ona a uln ae. Oni ae U ia i o a ianei me ke ake e kiola, aka, aole nae hemo mai ; akaaka hoohenehene aku la ka luahine iaia rae ka lelele aku a puni ia, i ka ua mea o ka lealea. "Mai hoohuhu iho oe i kou maka e kuu haku," wahi a ka luahine, "ke ula mai nei oe me he lepe ula U o ka pelehu. E hoomanawanui oe i ka paa i kau ukana ; aia a hiki aku kana i kauhale, alaila haawi aku au i wahi mea nana e hooluolu ia oe." Heaha kana i hana ai ? Hoomau aku la oia i ka hahai mahope o ka luahine, me ka pii liilii ae o koua ikaika i ka wa e kaumaha loa iho ai. Ia laua e nanea ana i ka liele, aia hoi, lele ae la ua luahiue nei a kau maluna o ka puolo, kahi ana i noho iho ai ; me ka nawaliwali a me ka inalohaha e like me ia, a o kona kauinaha ua oi aku ia mamua o ka wahine kauwa. Naka ae la na kuli o ke Keiki Ui, aka ina aole oia i hoomau aku iua la ua pepehiia e "ka luahine. Malalo o keia mau hana, hiki aku la ia iluua o ka pun a me kauhale o ka luahine, i ka wa a ua Keiki nei o makaukau ana e hookuu iho i ka puolo. I ka wa a ka pu-a nene i ike mai ai i ka luahine e boi aku ana, pa ipa-i ae la ko lakou mau eheu a aea mai la na a-i a holo aku la me ke kakani, "Wull! wnlle!" Aia nae mahope mai o ka pu-a nene he wahine ua oo me ka laau e paa ana ma kona liina, he wahine nui a kino ikaika ia, aka ua like kona pnpuka me he po la. ' E kuu makuahiue," wahi ana i ka luahine," he mau pilikia paha kekahi i hiki mai malana ou i loihi loa ai keia hele aua au. n "Mai makau oe e kuu kaikamahine aloba/ J wahi a ka pane a ka luahiue ; "aohe poino i ili mai maluna o'u, aka na ke Oouaa ui la i lawe mai nei ia'u maluna o kona kua. Aole no hoi he loihi loa o ke alauui, aka no ko maua hele paaui mai nei paha kekahi i ke aUoui." Fau iho ia ke kaikamailio ana a ua wahioe nei, lawe ae U ia i ka puolo mai ke koa ae o o ke Keiki Ui, a me na pnolo mai kona mau lima mai, nana aku la ia i ke Keiki Ui, a olelo aka la, u Nobo iho maluna o ka noho ma ka pnka, a e hoomaha ia oe iho; ua loaa i« oe kau uku, a aole !oa e nana maka ia holi ae !a ia i ke kaik*mahine hanai nene a olelo aku la t ' E komo oe iloko o ka hale 6 kuu kaikama-

hioe ; aole be mea pono e uoUo inelMmeh* oe me kei=» kanaka oi, mni ninini kekahi i k* nili mnluoei o ke ahi. a oia(ia o komohia oia i ke «loha nou." 0 «a Couim nei, aole loa ia i ike i k>i akaaka ame ka uwe. 4, Kela puu waiwai!" wahi ti kona manao iloko iho on#i. "Henha kaua, ina he knnakolu maknhiki kona opiopio i ho, aole loa e hoololiia ko'u pnuwai e alolia aku iai?i." Ia wa iho, hoihoi aku la ka luahine i knna niau nene, me he mea la he mau keiki nana, a mahope loa komo aku la ia iloko o ka hnle mo kana kaikamahine. Moe iho la ua kanaka ui nei malalo o kekahi kumu laau ohia, kuhi a ka lau makani e pa kolooahe ana ; oiai hoi ma na wahi e poai mai ana, ua kahikoia e ka uliuli o ka mauu a me na tausani pua e ae. Iwaena konu o Inila, e kahe ana he muliwai, a maluna ona ka la e papa pouo ana ;ae au ra »na ka nene i uka a i kai oua kahawai nei. "He wahi aloha keia," wahi a ke Kbiki Ui iloko iho ona, "aka no ko'u maluhiluhi, aole e hiki i ko'u mau maka ke kaakaa mau aku, nolaila, e hiamoe ana au. ua hele ia a uawaliwali me he mea la ua kui palu ia. (Aole i pau).