Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 33, 14 August 1875 — Page 4
| This text was transcribed by: | Puakea Nogelmeier |
| This work is dedicated to: | June Gutmanis |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ka Nupepa Kuokoa
HE HIMENI
I AM JESUS LITTLE FRIEND.
Royal Diadem, p 90
1.
Owau ko Iesu hoa liilii,
Nona no kuu himeni.
Ina au e pule pono,
Haliu oia a hoolono,
Ina hana maikai au,
Olu ia a kokua mau.
Ref. Owau ko Iesu hoa liilii,
Nona no kuu himeni.
2.
Liilii, palupalu au,
Nana nae i kiai mau-
Kai i kahi uliuli,
Hanai pono ke pololi
Ao mai ia'u la ke lalau,
Lohe no ke mele au.
Ref. Owau ko Iesu hoa liilii, &c.
3.
Me au ia apo ka la,
Holo au ma kona pa;
Ma ka moe, ma ke ala,
Ma ke kula, ma ka mala,
Iesu no kau hilinai,
Oia mau kuu Alakai.
Ref. Owau ko Iesu hoa liilii, &c.
4.
Owau ko Iesu hoa liilii,
Launa olu, do ae mi,
Hahai au a mele oli,
Pili mau i kona poli,
Nana e hoomalu mai,
Nana e hoopomaikai.
Ref. Owau ko Iesu he a liilii, &c.
Hawaii.
HAAWINA KULA SABATI.
HELU 9. SABATI, AUGATE 29
KUMUHANA-Ka hookuuia ana ma ka oiaio.
PAUKU BAIBALA-IOANE 8:28-36.
28 No ia hoi, olelo mai la o Iesu ia lakou, Aia a kau aku oukou i ke Keiki a ke kanaka iluna, alaila e ike oukou, owau no ia, aole hoi na'u wale iho e hana i kekahi mea; aka, o na mea a ko'u Makua i no mai ai ia'u, oia na mea a'u e olelo aku nei.
29. A o ka mea nana au i hoouna mai oia pu kekahi me a'u; aole i waiho wale mai ka Makua ia'u owau wale no; no ka mea, ke hana mau nei au i na mea ana i oluolu ai.
30 I kana olelo ana ia mau mea, nui ka poe manaoio iaia.
31 Alaila olelo mai la o Iesu i ka poe Iudaio i manaoio iaia, Ina e hoomau oukou ma ka'u olelo, alaila, he poe haumana io oukou na'u.
32 A e ike auanei oukou i ka oiaio, a o ka oiaio e kuu aku ia oukou.
33 Olelo aku la lakou iaia, He mamo makou na Aberahama, aole loa makou i noho pio na kekahi: pehea la kau i olelo mai ai, E kauia oukou?
34 Olelo mai la Iesu ia lakou, Oiaio, he oiaio ka'u e olelo aku nei ia oukou, o ka mea e hana ana i ka hewa, he pio ia na ka hewa.
35 Aole e noho mau loa ke pio ma ka hale, aka, o ke Keiki oia ke noho mau loa.
36 Ina na ke Keiki oukou e hoonho kaawale, alaila e kaawale io oukou.
Pauku Gula. "E hai aku i ke kuu 'na no ka poe i pio, a me ka wehe ana i ka halepaahao no ka poe i paa." Isaia 61:1.
Mele 235. 8-7. Leo Bentley.
1 Hele mai ka poe luhi,
Na luuluu e hahai mai-
Owau ke kumu ahonui,
Kahuhipa akahai.
4 Na eha, maule, mai, mohole,
E na lawehala a pau,
Hele koke i o Iesu la,
Lelepau a ola mau.
Pule no ka poe luhi, no na kauwa a ka hewa, a ka diabolo, i hele koke aku i o Iesu la i manaoio, a hookuu ia.
KA NINAU A NA KUMU.
Ma kela pule, e imi ia ana Iesu e pepehina. Ua loaa anei, a hopu ia, a pepehiia? Hoku ka poe makemake e pepehi, a aha aku la? mok. 7:53. A hele hoi Iesu ihea? mok. 8:1. A pehea? makau anei Iesu i ka pepehiia a hele hou ole i ka luakini? p 2. Pehea hoi kanaka? Pehea na Parisaio a me na Kakauolelo? Huhu lakou no ka hele nui ana o na kanaka e ao ia e Iesu a imi lakou e hoohihia ia Iesu. he wahine moekolohe, i lawe ia imua o Iesu i akaka ko Iesu manao nona.
Ina hooholo Iesu e hookau iaia, he kue ia i ke kanawai o Mose. Ina hooholo Iesu, e hoopai ia ia i ka make, he kue ia i ke kanawai o Kaisara. A loaa ka mea e hoopii aina Iesu ia Kaisara. Pehea Iesu i pane aku a pakele i ka hoohihiaia, a hoohokaia na Parisaio. p 7.
P 28 29 Heaha ko lakou e ike ai? i ka wa hea? Owai ke keiki a ke kanaka? Nawai ia e kau ana? Mahea? Owai pu me Iesu? Ke Keiki, ka Makua, ua like anei laua?
P 30 Nui ka poe manaoio ia Iesu, no ke aha ko lakou manaoio ana? Nui ka lohe ana i ka Iesu mau olelo, mau hana, i keia wa, nui anei ka poe manaoio? He manaoio aha ko kela poe? He manaoio wale iho no paha, aohe oiaio e mau ana, e like me kekahi poe i keia wa.
P 31, 32 Pehea Iesu i olelo ai i maopopo ai he poe haumana io oukou ua Iesu? Owai ka poe e ola ana? Mat. 24:13. Na ka oiaio e kuu aku ia oukou, he aha ke ano? He poe kauwa lakou, na ka hewa,a na ka diabolo, ua hooluhiia, hookauwaia, e hoopioia ana, e make ana. Ina manaoio lakou ia Iesu, a malama i kana mau oleo, e hookuuia ana, e hoopauia ana na luhi, na kaumaha, e kalaia ana na hewa, e ola ana na uhane. Hai mai i ka pauku gula.
P 33 Pehea lakou i pane ai ia Iesu? he poe mamo nawai? Aole i aha na kekahi? He oiaio anei aole lakou i noho pio na kekahi? He kuhihewa, a lalau loa lakou, Kuhi, ua olelo Iesu no na alii hooluhi o keia ao. A lalau loa i ka hoole ana, aole lakou i noho pio na Parao ma Aigupita, a na Nebakaneza ma Babulona, a na Kaisara ia wa no e hoole ana? Aia lakou ia wa malalo ae o Roma.
P 34-36 Ehia mea ma keia mau pauku? I Ko Iesu wehewehe ana i ke ano o ke kauwa. he haku ka hewa, a o ka mea hana hewa, he kauwa ia nawai? Nana Roma 6:16-23 2 Aole he kuleana o na kauwa me nakeiki hooilina o ka hale. He kuleana no nae ko ke keiki ponoi, a nona hoi ka hale. 3 Iesu no ke Keiki ponoi, aole oia he kauwa, a Liki iaia ke hookuu i na kauwa, i ka poe i hooluhiia e na hewa, e na kanawai, a lilo lakou i poe keiki hooilina.
Mele. Him. 248, 8-7 Leo Aia hoi.
1 Hele mai i ka Mesia,
E na lawehala a pau,
Na kaumaha pilikia,
Hele nui ia Iesu;
Lelepau i keia kumu,
Maha maoli no oukou.
KA NINAU A KE KAHU.
Na makua. Ua imi ia Iesu e hopu ia e pepehiia, ua hopuia anei? no ke aha ka hopu ole ia? Pehea ka poe i hoohokaia? Hoi no a mahope imi hou e hoohihia a hoahewa iaia, ma ke aha? a ma ke aha Iesu i pakele ai? Nui anei ka poe manaoio ia Iesu? no ke aha? Oiaio anei a mau ko lakou manaoio ana? Ma ke aha e maopopo ai, he poe haumana io lakou na Iesu? a ma ke aha i maopopo ai, he poe haumana hookamani lakou? huhu hikiwawe lakou, no ke aha? No ke kapaia ana, he kauwa lakou na ka hewa. Pela anei i keia wa, huhu koke kekahi poe ke wawa ia, a hai ia, a kuhiia ua hewa?
Na keiki. Nui anei na haku hookaumaha, hookauwa kuapaa? Hai mai i na inoa o kekahi, ka hewa, ka naaupo, ka lealea, ka makee waiwai, ka palaka, ka noonoo ole, ka hoomaloka, ka makau i ke kanaka, ka molowa, ka hookuli, ka diabolo. Nui loa ka! Pehea la e hookuuia'i oukou a lilo i poe keiki hooilina no ka hale o Iehova? Ina mau ko oukou hookauwa ana na ka hewa, heaha ka hope?
Ke Kula a pau. Owai ka i hooluhi mua i ka poe Iudaio? Owai mahope? Owai i ka wa ia Iesu? Owai ka Haku colea loa, a makemake e hoopaa loa ma na hana luhi, a maloko o ka halepaahao? Lehulehu anei na pio i keia wa? Owai la? Pehea lakou e hookuuia'i?
Mele Maranata. Royal Diadem 42. Lei Alii. 35.
2 Ua moku na kaula o na mea mana,
Ua hee ae na koa o ka poe,
Ua ko ka olelo hoopaa a Iehova
Ke alii nei no ia me ia me kakou.
Cho. Marenata! marenata1 Eia Iesu!
Me kona nani e, a ano hou ke ao !
Wa oli nui nei e hui me ke Lii.
Hooho, Eia mai Iesu.
[E hele me ka pauku 4]
Pule i hookuuia na miliona pio ma ka malama ana i ka Iesu olelo.
HAAWINA KULA SABATI, Sept. 5. Ioane 9:1-11. PAUKU GULA, Hal. 119:18.
HAWAII.
NA KUMU HOOULU A HOOLAUPAI I KA LAHUI.
E KA NUPEPA KUOKOA K, Aloha oe:-
Ia'u i iini nui ai, a i lia mau ai, e hoike aku i ko'u manao koho imua o ka lehulehu i na mea e ulu hou ai ka lahui, aole au e hoopoina i ke kanaenae ana'e; E welina ia ke aloha oluolu, kuikahi, e hookipa'ku ia'u iloko o kou poli a me ko'u kukulu manao ana ma kou mau kolamu.
Iloko o ka M.H 1874, i ka mahina o Feb ma ka lokahi o na makaainana o ka Lani Davida Kalakaua, ke kaikai, hapai ana'e ina Lani nei, a noho ana i ke Kalaunu o Hawaii nei, a lilo iho la i makua, a i alakai no kona mau pae moku.
I ua Lani nei i kau ae nei, a noho pono, a keekeehi kulana o aina ike; He Lani ko luna, he honua ko lalo nei, he Moi ko luna, a he mau makaainana 'ku malalo. Ma ka haiolelo alii imua o kona mau makaainana, i kona wa i lilo ae ai, a i poni ia'i, ua hai mai oia i kana makia, e makia'i no kona lahui, a eia no ia Hooulu Lahui Ko'u Makia. A, ma kaua mau huakai i kaapuni iho nei i kona mau pae moku, oia hookahi no kana olelo imua o kona mau makaainana a pau, Hooulu Lahui. A nolaila keia mau lalani Himeni i haku ia'i, a i ike ia ma ke "Lahui Hawaii," a me ka "nupepa Kuokoa; penei Hooulu Lahui Kalakaua &c O keia no hoi ka himeni i himeni ia'i e na kamalii i ka wa i hoi mai nei mai kana huakai mai Amerika mai.
Ma na kapakai no hoi a pau o Hawaii nei, ua lohe nui ia keia olelo hooulu lahui! Hooulu Lahui!! Iloko no hoi o ka la i haiolelo ai ua lani nei, a i kahi la ae, holo ai i Amerika, ua olelo ia ua lalani olelo la a ua lani nei "Owahi ka puniu."
Ma na halawai makaainana e noonoo ana, e imi, e huli, i ua kumu e ulu hou ai keia lahui, ua ike ia na kalai manao ana a ke la a me keia, e olelo ana. Eia kumu e ulu ai &c. Ua ike ia no hoi ma na nupepa ka kekahi poe, e hoike ana i na kumu e ulu hou ai ka lahui, a e mahuahua'i hoi.
A iloko hoi o keia kukulu manao ana, ke hoike nei au i ka'u mau kumu e ulu ai a e mahuahua'i ka lahui ou e ka lani; a ma keia mau kumu, ua komo loa 'ku na aa-koko iloko ou e ka lani, aia iloko o ko puuwai, a i ko kino holookoa a puni. Aia no hoi ka ulu o ko lahui e ka lani, a lawe ae no a amo maoli iho no i luna ou poohiwi, me ke kunukunu ole, ka auwe ole, ka hoomanawanui, ke ahonui, alaila, e ulu auanei. Aka, i kapae ae oe ma Epeo, aole no e ulu, aole no e ko ko makemake hooulu lahui.
Nolaila, ke hoike nei au i ka'u mau kumu e ulu ai ka lahui ou e ka Lani Davida Kalakaua.
E kukulu ia i elua kula ma kou mana e ka Moi a me ka ae o ke aupuni, i kula keikikane, a i kula kaikamahine.
Malalo o keia kumu, e lawe pu ia mai ai i mau rula, a malalo oia mau rula, e malama ia'i ua mau kula nei me ka malu.
I. Nau no e ka Moi e imi i mau haumana no ua mau kula nei, iloko o na keiki ili ulaula o kou aupuni ponoi iho no.
II. O ka nui o na maka o na keiki i hala a komo aku i ua mau kula nei; e oi aku kona keikikane maluna o ka 13 a emi i ka 12, aole hoi e oi hou aku, a emi iki mai, o ko na kaikamahine i ka 11, aole e oi a emi mai.
III. Eha maki e noho ai na haumana iloko o ua mau kula nei, aole e oi a emi mai, a hookuu ia'ku me ka hoomare pu ia.
IV. O ka Moi ka mea mana e ake a e aku e hoomare, malalo o na kanawai o ke aupuni ke pau na maki o ka noho haumana ana, a hookuu ia'ku.
V. O ka nui o na haumana e komo ai iloko o keia mau kula, i e 300; i a 150 keikikane, a i 150 kaikamahine.
VI. O na lilo a pau e pili ana i keia mau kula a me na haumana pu, mai ka waihona aupuni mai no ia.
VII. Aia a pau keia e 300 i ka mare ia, a hookuu ia lakou mai na kula 'ku, alaila, komohou mai e like me ka nui o na haumana a ka Moi a me ke aupuni e koho ai, me ka hoohalikelike pu ia.
VIII. O na mea e ao ia'i keia mau kula, o ka pono o ke Akua, o ka naauao ma na Buke, na hana lima a me ke ano o ka noho ohana ana.
IX. E noho mau no na haumana o keia mau kula a pau na maki eha me ka hoomaha ole.
X. I ka pau ana o keia noho ana a hemo aku ua poe 'la i mare ia, e kau ia e ka Moi a me ke aupuni i kanawai kupono no ka hoomalu ana ia lakou.
Nolaila, malalo o keia kumu a me na rula he 10, e ulu auanei ko lahui e ka Lani, ke lawe oe a poohana iho e like meia mau kuhikuhi. O ka'u keia e hoike nei e ka Moi, me ka luna o kuu manao, e ulu, a e mahuahua ia ana no ka ulu ana o ka Lahui Hawaii, ke hooko pono ia. No ka mea, i na e malama, a e malu, a e hooko ia keia mau lala o ka hooulu lahui, he mea ole kela olelo e olelo mau ia nei, he mau makahiki wale no koe, a nalo loa keia lahui; a e holo pu kaka auanei ia manao o lakou i kulakula, i ka poipoi pulelehua. Aka, i hooko pono ole ia,e ike no kakou e ko no auanei, a holo lanakila auanei ke oloholohe maluna o na pea a pau ou e Hawaii, a e pahola aku i kona mau lau awahia o ka make. Aloha ino.
No ka mea, ke i mai nei ka Baibala penei: E au hulihia na kanaka hewa a pau i lalo i ka po a me na lahui a pau i hoopoina ia e Ihova ke Akua. He huhu ke Akua i ka hewa i na la a pau, a o ka hewa ka mea i kaawale ai ke kanaka mai ke Akua mai. Eia hoi ka Numana no ka hewa. E like me ka makani, a me ka wai pilopili, he mau mea e maimai ai na kanaka, pela no ka hewa, he mea ia e mai ai ka lahui, a omino, a nalowale aku i ka maka. Nolaila, o kou ulu a mahuahua e Hawaii, e hoopau loa i kou noho aie ana na ka hewa a me ka ona miliona ke Siabalo.
Ke i mai nei nae paha ka mea pakike me ka olelo iho. Oia iho la ka mea i ulu ai ka luku ole ana o ke Akua i ko Ninewa. Ae, oia no. I ua i mihi ole ke alii a me na makaainana, auhea ua kane a me na wahine nana e hooulu, a e hoomahuahua hou ae i ko Ninewa? Aole! aole!! aole loa. E nana i ka moolelo o Aberahama, he kanaka pono, maemae, manaoio, mihi, a he kauwa oiaio na ke Akua ola; A no kona oiaio, i oleloia'i, he makua oia no ka manaoio. Ua haawi pu mai hoi ke Akua he olelo hoopomaikai, penei. E hoomahuahua a e hoonui aku au i kau poe mamo, e like me na Hoku o ka Lani a me ke one o ke kai. Pela no ia Iakoho, Iosepa &c.
E huli ae hoi a nana i ka moolelo o Noa e i ke poao no kakou i ka oiaio. No Noa kapono, oiaio, manaoio, a hilinai i ka ke Akua i olelo aku ai, aole i kanalua, a hoihope, a hoopale ae i ka ke Akua i olelo aku ai e hana. Oia pono a Noa i hana'i, oia pono kai loaa i kana wahine, kana mau kaikamahine, hunona, na mea lele a me na mea kolo, a o ke ola ana o Noa mai ka luku weliweli ana o ka make no kona pono, hoopulapula hou o Noa i na kanaka maona iho, a maona la e ulu mai ai na kanaka a hiki i keia wa. Auhea oe e ka Lani! Eia ke ola a Noa i Hawaii nei, ua lawe ia mai e Binamu ma, a ua hai ia lou pae moku a puni, a o ua olaila o Iesu Kristo oia kou ola e Hawaii a na Kamehameha. Mau anei he lahui kanaka, ina o ke ia luku a ke Akua i ke kaiakahinalii, a loaa ole he kanaka pono hookahi e like me Noa? Aole! Ke manao nei no hoi au me ka oiaio, i na aole he kanaka pono i loaa ia wa, i na ua mehameha ka honua nei i ke kanaka ole.
Nolaila, o ka loaa o ka pono io maoli o Kristo i ka Moi, na lii, na luna a me na makaainana, oia ka mea e ulu luna a me na makaainana, oia ka mea e ulu hou ai oe e Hawaii, a mahuahua. E pono oe e Hawaii e haalele i ka hoomana kii, pepehi kanaka, lau rama, aihue, hula, moekolohe, hoopunipuni &c. E haalele mai ka Moi na lii, ua luna a me na makaainana, alaila, ulu hou o Hawaii, a mahuahua. Owau iho no me ke aloha. SAM P.K NAWAA.
[Pehea na kula kaikamahine o keia wa, e hoopau loa, a hookoe i hookahi. Aohe no i waa loa keia hele ana i Puna. L.H]
HE AKE OIHANA AUPUNI.
Ma kekahi o na la i hala ae nei, ua kakau leta aku kekahi kumu kula o Puna Hawaii, i kekahi kanaka i hilinaiia e ke aupuni, a penei ua leta'la.
Mr. L.K Esq Aloha kaua.
"Ua ikea ka nani o ke Akua ma kona lokomaikai wale mai, a pela no kou kulana, he aloha ia makou i ka poe hoino aku ia oe," a he mau olelo hoomalimali e ae kekahi, a nui aku, a hiki aku la keia mau olelo i ka mea nana ka leta. I ke iho la kela i keia mau olelo, e hapai aku ana ia ia, olu iho la kela, he wai ko lalo, a ike ka mea kakau ua olu kela, i kela leta mua. Nolaila, hoomaka ua kumukula nei e noi i na oihana a ua kumu nei i lia ai: A penei kana leta hou.
Mr. L.K Esq. Aloha kaua.
E oluolu oe e noi aku i na poo oihana aupuni, e hooili mai ia'u i keia mau oihana aupuni, akahi. I luna haawi palapala mare au, no ka Apana o Puna nei 2. Owau ka Luna Hooiaio o na palapala o Puna nei, (Agena,) 3. I luna kula au no ka Apana o Puna nei, i pomaikai oe, (L.K.) 4. Owau kekahi hoa o ka Papa Hoopii Auhau o keia apana, kiekie no kahi kaaka, o kekahi o keia mau oihana ua hooko ia mai, eia ke lawelawe nei, oia i kekahi oihana, a ke kau aku nei na maka o na oihana i koe. Nowai la ka lohi loa o na oihana i koe, no ka mea paha i kauohaia, no (LK) no na poo aupuni paha? e hooko mai oukou i na oihana i koe, i hooko ia ka ike a ke kilo maluna ona, nana i na kaha o ka poholima, he mau oihana kau ma keia hope aku, a ke hoomaka mai nei ka hooko ana o na olelo a ke kuhikuhi punone.
E kumukula e aho e leta hou aku oe ia (LK) e paipai aku i na poo aupuni, e hooko mai i na oihana i koe, ua palaka paha lakou. A ina pau mai ia mau oihana i ka loaa, ea; Manao au, e loaa hou mai ana no keia mau oihana ia oe, Lunakanawai Apana, Luna Helu, no ka Apana o Puna Aole e nele ke hilinai nei ka hoi o Puna kalele ia Kau. Ke hooiaio mai nei na leta e paa ia nei ma ka lima o kekahi kanaka, no kela mau manao maluna. Me ka mahalo. J N KIKAHA.
AOHE HOAHANAU E HIKI KE HILINAI IA.
Oia ka pane a ka mea i kapa i kona inoa o Waimea, ma ke "Kuokoa" o ka pule i hala, e pili ana i ka olelo a Hoohulikanaka; a oiai au he hoahanau malalo o ka malu o Rev. L Laiana. He kahaha loa ko'u ina ua olelo ka makua Laiana pela. Heaha la ka mea i hoopau loa ole ia ai na hoahanau mai ka ekalesia aku, no ka mea, aole he hilinaiia. A aole he ekalesia ma Waimea nei ina pela. Wahahee maoli keia haole o Sanafo Waimea e noho nei ma Kohala.
Eia ka'u mea i ike, ma ka malama o Sematemapa, o ka makahiki 1874, ua hoonoho ia mai he hope makai nui hou, a lana ka manao, e hiki ana iaia e hoomalu i na mea pili i ka wa ona, a mai ia manawa a hiki i keia wa, aole au i lohe a ike hoi, ua hele oia me na makai ma Kawaihae uka, e huli a imi i na poe puhi okolehao, ke nui mai nei nae ka leo, e kahea ana, e hai'ku ka lehulehu iaia. Heaha la ka kana hana i hoonohoia mai e ke aupuni?
E kuhi ana au, aole ona makemake e kokua na kamaaina iaia, no ka mea, ua hoopau aku oia i na makai kamaaina mahope koke iho o kona noho ana mai, a koho ae la he kanaka malihini, a he mea hui pu me ka poe ona, a hilinai iho la maluna o kona makaukau, a kapa aku la no ka lunakanawai ka hewa, no ka hookuu ana he mau mea i hoopiiia no ka haawi wai ona. Malia paha no ka hemahema o ka aoao o ke alii.
Ua olelo oe; "ua molowa ka makai i ka hele ana e huli i ka poe ona, a haawi, a kuai okolehao," Pela ka e pono ai! Molowa anei ke Aupuni i ka uku ana i kela a me kela mahina? Aole paha ea. Kainoa e huli aku, e imi aku, e like me na popoki. O kou kali ana a hoike ia aku, he hoike maopopo ia o kou hana ole a me na makai malalo ou. Ke ao pu aku nei oe e puhi a inu na kanaka maloko o ko lakou pa, a mau hale paha. No ka mea, o ko lakou pakaua ia. "Holo ke kiu e hai aku" wahi au. Aohe kiu, o na makai no malalo ina he elua makai, holo a ka makai kamaaina e hai aku, eia'e o mea ke hele mai nei e hopu ia oukou, ke oki no ia o ka inu ana i ka uala, a mea e ae paha.
"Aohe mea akamai ma ka imi ana," Ua hoao anei oe e koi a e huli a loaa ole ka mea akamai, alaila, hoole iho, ina pela, ke hoole nei oe i kou makaukau ole e huli i na hewa, malia paha, ina e hoolimalima ke aupuni i kekahi mea e loaa no. He hoahanau a mau hoahanau hiki no ke hilinaiia ina e hoao e ninau a imi iho.
HOAHANAU O Waimea.
Aug. 5, 1875.
HALAWAI HUI A NA EKALESIA.
NU IOKA, Iulai 7, 1875.
Ua malamaia he halawai nui o na Ekalesia o Palimota ma keia ahiahi, maloko o ke keena halawai, me ka noho lunahoomalu ana mai o J B Hutchinson. I ka malu pono ana o ka aha, ua hoike mai ka lunahoomalu i ke kumu o keia halawai, oia ka noonoo ana e hoopii ae i ka uku o ke kahunapule Rev. Hanale Wata Bits. Ia wa, waiho mai la o H. W Sage he olelo hooholo e noi ana e hoopiiia ae ka uku makahiki o ke kahu no keia makahiki hookahi, mai ka $29,000 a i ka $100,000. Ua kokua ia mai keia e R W Pope, a mahope iho ona i haiolelo loihi mai ai o R W Raymond, e hoahewa ana me ka ikaika i na nupepa. Ua kapa oia i ka poe imi mea hou o na nupepa, he poe hakuepa a me ka hoopau koalaala. Mahope ona, ua haiolelo pokole mai o S B Keokeo, a maloko olaila i olelo mai ai, i ka wa e noho ana ke Komite ninaninau ia Bita, aole ka ekalesia i hoao e hoohuli mai i ka manao o ke Komite. Aole no hoi lakou i hana pela i ke Kiure. Aole i hiki mai ko ka Ekalesia manawa, a eia wale no i keia po. "Ano e hoike aku kakou i ke ao holookoa, ua hiki i ka ekalesia o Palimota ke uhauha i miliona dala, ($1,000,000,) no ke pale ana i ko lakou kahu hala ole, aole nae hookahi dala no ka mea imi hala." He eha hapa lima ka nui o na ona noho i hiki ae. Ua ninauia ka olelo hooholo, a hooholo lokahi ia. Ua manaoio keia hoopii ana i mea kokua i na lilo o ka hookolokolo ana.
E KA NUPEPA KUOKOA E: Aloha oe:-
Ua ike au ma na manao pepa o ka "Lahui Hawaii" o ka pule i hala, Iulai 22, 1875 helu 30. E hoohalahala ana no ka ae olelia o ka wahine, a kane paha o ka mea i loaa i ka mai Iepera, e mare hou ke laweia kekahi o laua i Kalawao, Molokai.
I ko'u manao, ua ae ia no ka mea o laua i loaa ole i ka mai e mare hou, e ko kakou mau kanawai. Ina ua loaa ka wahine i ka mai, aole no i hiki iki ke hoolaia, a hala ka makahiki hookahi, e pono i kana kane ke hoopii imua o ka aha hookolokolo e oki i ko laua mare ana. Kanawai o ka M.H 1868, aoao 49.
I ko'u manao au ahona loa, ina i loaa ke kane a wahine paha i ka mai, e lawe pu ia laua i Molokai. Ua oleloia o keia ana mai, he mai laha, a ina pela, aole anei i laha ka mai o ke kane i kana wahine, a pela hoi ka wahine i kana kane, i ko'u manao, ua laha A e ae anei kakou i keia wahine a kane paha e hapala hou aku ma kona launa ana me kekahi poe maemae.
E nana i na puepue kalo,ina ua pala kekahi kalo, aole no i nele ka pala o na kalo e pili pu mai ana, aole nae i ikeia i kinohi, aka, ina uhuki oe i keia kalo pala, a liuliu kii aku ae e uhiki hou i ke koena, e ike no auanei oe, ua hoomaka e pala. Pela no keia, ina e laweia ke kane, a mahope e ike maopopo ia no, ua loaa no kela wahine i ka mai, a i ole o ke kane paha ana e mare hou aku ai. A i mea e maemae loa ai e pono lawaia laua elua. Me ka mahalo.
Iulai 31, 1875 MAUI.
KA NUPEPA KUOKOA
E HOOPUKA MAU IA MA HONOLULU.
I KELA POAONO KEIA POAONO
$2.00 no na mahina Umikumamalua
$1.00 no na mahina Eono.
ME KA HOOKAA MUA MAI.
NA OLELO HOOLAHA-aole e oi mamua o 10 laina no ka hoopuka hookahi ana. $1.00: alua puka ana he $1.50 hookahi malama. $2.00. E UKU MUA ia mai ke dala o na Olelo Hoolaha e hoounaia mai ana e pai.
O NA UKU A PAU E HOOKAA MUA MAI NO-aole e kau la ka inoa o kekahi haole a kanaka maoli paha, ma ka inoa o ka poe lawe pepa ke ole e hookaa e mai mamua. E pono e hiipoiia keia mau rula, no ka mea, he emi no ka auhau no keia nupepa.
AIA KE KEENA O "KE KUOKOA" MA KA HALE LETA HOU.
H.M WINE.
Luna Hoopuka.
KO KALEPONI
LAAU KUNU OLA!
A ME KA MAI HANO.
He nui na Palapala mai na Haole e ae e hooiaio mai ana i ke Ola io maoli o keia Laau Kunu a Hano.
O KEIA KA LAAU OLA A MR. F.L SUCH NO NA MAI.
MA KE
Ake-Mama, ka Ha o ka Leo,
Ke Anu, ke Kunu, Kunu Kalea,
Na Eha a pau ma ka Puu.
E OLA NO HOI NA MAI HANO IKAIKA, KA UMII I KA HAUPO
A o ka poe Mai Ai-ake e loaa no ka oluolu nui ia lakou, ke ai i keia Laau.
NO LOKO MAI O NA LAU NAHELE KEIA LAAU, AOHE MEA INO O LOKO NA KA POE E LAWE ANA E IKE I KA OIAIO.
Na Rula o ka inu ana.
No Kanaka Makua-2 puna nui, i ekolu inu ana i ka la.
No Kamalii-1 puna nui, i ekolu inu ana i ka la.
No Kamalii Aiwaiu-1 puna ti, i ekolu inu ana ka la.
A ina e mau ana no ke koii o ke Kunu, inu iki no mawaena o na inu ana ekolu.
No ka Hano-E inu i ka wa e hiki ai ka ho, a mahope iho.
No ke Anu-Aia no i ka wa e inu ai, o ka po a me ke ao.
No ka Puu Eha-E hoonui a e inu pinepine a hiki i ka emi ana o ka eha.
No ka Eheehe-E inu liilii me ka hana mau nae.
No ke Kunu Kalea-E inu no e like me ka ikaika o ke Kunu.
No ke Kaniai Eha-He pono inu no, a aole e eme o ka pau no ia o ka eha, a poha maikai ka leo.
E loaa no keia laau lapaau ma ka Hale Kuai o DILLINGHAM & CO.,
Ahikoe Ano hou.
Ma ka Hale Kuai Mea Hao o DILLINGHAM & Co., e loaa ai keia Ahikoe maikai.
He Hookahi Tausani a me na Haneri keu no ka KENIKENI. Nani maoli no keia Nuhou o ka Haole.
DILLINGHAM & co.
Alanui Alii
[end]