Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 38, 18 September 1875 — Ua pohala ioa ke kunukunu o ke Ahi ka Moi, a oa hauoli makou i ka hoike aku, he mau la hooikaika wale no keia nona. [ARTICLE]

Ua pohala ioa ke kunukunu o ke Ahi ka Moi, a oa hauoli makou i ka hoike aku, he mau la hooikaika wale no keia nona.

Ma ka U Ri 3 o ka auioa la Sabati iho % nei, ua malamaia maloko o kekahi Haie o j loko oka pa o Kapeua Alika rna alaoui , Hotele, k« anaina hoolewa o Hon. Mekia : E. 11. B< yd (Ailuene) » make, e Rev. H. H. i F#loka. A mihope o na leo mele eehia mai j ka Papa Huneni mai o Kawaiahao a me na ; haaolelo walohiu, ua hapaiia aku la ka pa- ! hu kujapau nani maluna o ke ksa nana ej lawe aku ike kiuo wailu». Ua hoohano- | hanoia ke kaa kupapau, e Kanela Forney ; o ka Peosacola, na Kanela Allen, U< A'maa; a me (Cale Kauka o na nkali o ka Moi a me j na hoa Hunohano W. Pinehasa Wood aj ine J. U. Kawainui o ka Ahakukamalu ma j ke ano he poe hapai pahu. Ua nee aku ka j huakai hoolewa ma ke alunui Hotele,. a pii j pololei ma ke alanui Nuuaou f a ma ka 11i-1 na ma Maemae i waihoia ai kooa kino ma-! ke, e hui pa aku me kona mau oiakua. O j ko keu keia ona hoolewa nui loa i ikeia j ma Honolulu nei. (Ja pau ae na puali koa, i na Oihana Kinai Ahi, na Hui Malu, uama-| kamaka a me ua hoaloha e ukoli aku i kan» j huakai. Ona alauui keia kahi aka hus- , kai i nee aku ai, ua paa wale no i ua kana-1 ka makaikai. Ua oleloia no hoi, ua pan ; loa na kaa o ke kulauakauhalo 1 ka hele i i ka houlewa. He mea e ka nui o ka inake o ke kaona nei i keia mau la. Aole la e nele aoa ika I make, a i kekahi mauawa elua mea make. | 0 ka nui o ka make, mai ka io ponoi ae no j ia o Hawaii nei. Ile nui na kumu o keia; make nui, ka hemahema i ka malama ana| 1 ke ola, ka puni wale i na kahuna hooma- i namana Hawaii ame ka makau ika hele ana i ka Ualemai Moiwahine. Pokole nala o ke kaa ana i ka mai o kahi poe, a make: aku la iloko o na lima o ka poe i hilioai ole | ia. Aloha iuo. Oiai e hapai aua ke aupuni! me ka ikaika e kaohi i ka mako ana o ka ; lahui, aka, ke hoopaakiki mai nei uo nae j oukou i ka huli ana i hope, e puni ia Kea-j ka Minuteole ma a me ka lehulehu o ia pu- j ali i ike ole i ka nana aua i kulana lapaau | a Koauau. Re molia ia nei ka hanu ame | ka ikaika o ka lahui malalo o ia mana. Ao-1 he no hoi he wa eae a mokou i ike ai i ka ; hilinai uui loa ia o kahuna Hawaii e like! oie keia. Ma ka lawelawe ana mai ona ! kahuoa laikini ole, ua maopopo, na hehi lakou i ke kaoawai o ka aina ; a rna ka pu- j ni aiia aku hoi o kā mai ia lakou, ua akako, , e haawi aoa ia iaia iho iloko oka lima o 1 ka mea i hilinai ole ia, ao ka hopena, he I makē ame ka oeoneo. Ahea kakou eao : kanaki roti »i. J i

— 1 Ui iiOAA mai nei ketahi kope oke Ko-1 muk»D»wfti hou o Samoa, au« kohoia o Maiictoa i Moi oo oa makahUi eha. Na Kaoela Steioberger i hoolala i keia Kama-1 kanawai a matalo o kana hooponopono ana ■ e hoomaloia aka ai ke aupoai o oa Moi hoa ! nei. Oka poe nana e koho iu& Moi, ota | wale no oa alii haoao o ka aiu», aekohoi» 1 mailoko noai o na ohaoa alii elaa wale do, I uia oka hale o Malietoa aowki haie o Tapna. Ina e make e o Malieloa, hoopii lona nuiia paha a haaleie paha ( alaila na. na alii e koho i &oi hou o k.a lalaai o Tapan. Ika lilo aoa o kekahi i Moi, alaiU e hoohiki oia e malaoia i ke &un>akanawai a nie na kaoawai o ka aioa. Ua hookaawaleia fco« kekahi Paoko, e koho aoa i kuhina nni, a o kooa iiaoa, o ka hoopooopooo a me ka malama i oa hana o ke aopuni. Aohe maoa oka Moi m» ko* kahi haoa ke ike ole ke Kohioa aui r . Oka mea Uuaa hope loa, aia a hala oa makahiki ehiku» a maa lea iho oa kaoaka i ke koho haloU, alaila na ka abaotelo e kukala ako e kohe balola oa makaainana i ke aoponi a lakoo i makem*ke ai> iaa paha | aopooi Ripubalika a e hoomaa paha ike aapo&i Mol

Ke oiiki M*r ce: o Boei*aC i ka o I ka wte« olelo, oo k» ree« r 0t« ota ke noho | ioaat oei d«Jmi o ehiio ouia lwai wan | oltlo lolo® *ka U«Qa. Ok* Ab»bei ooi u k% homba m» oke d*l», oU km Ahahoi' Aneg»kj—Aownlw—he $35 000 000 No ka 6tii loa o kei» m»a la»a», oolaii», »e be ; aea U iae e oii* maiaoe ke kaae coa«rae-1 »a o Ef.eUai a me kek»bi »upuo» e r oa hīki lo» iaia ke paoi iho i Q» wh6» o kon* > miu w»e» olelo i kon» eneoii, i ro»i L.%da- | iia »ho oo e hoouoai» ako ai n» olelo kohi- ] kobi oo ka oee ao» o oa po»ti koa a mt ka hooaoaoo» »n» i oa moku . He kolana keia o Eoelaoi aoa aupooi e ae i ooho muenule ai me ke kamailio ole, »k», be loea \ baobao bo oae ka ike ini io» aupooi o [ Euiopa, aohe hoohahaoa kaoa mai >». Eoefani, enai ka wa mai i oobo m»oa ai o EoeTani matuoio na Ulfl* waea"ertfe!o. Uanele 0 Auienka i kei» qrooboo t ak» »ok>ko iho o , kooa ain» palahaiaha, ua Uko, a oo koo» mau kalepa mawaho ako, ua hemahema loa 1 ka mea hik;-wawe ole oaua e hoike aku ka louo. L'a mi.nami.va makou i k» hoopuka pinepine aku ma ke »kea i ka palaualelo o ka h&pa nui o ko kakoo poe opiopio ; aole hoi o lakou waie, he poe kino e-o oo kekahi, aole nae hiiahila iki a hele e imi hana ma ka paeli ana paha, ama ka haoa e ae no hoi e loaa ai ke ola hanohaao ana oke kaoaka. He noi oo na kanaWa e ooho waie mai oei, a ina e makemake lakou e noho haoa ma na wahi paeli, e losa no ke ola knpono. I kela la akn nei a ina kekahi mau la e ae no hoi, e piha inau ana ke Keena ! Hoomalo i ka poe makaikai, me he mea la i he poe waiwai wale no keta poe, aole la he i hana. Ua nnopopo ia makou, he palaualelo : wale no ka nui o kela poe hoopihapiha wa- j le iho no. Ina i hele ia poe ika inahiai ia ■ la, ina oa pau hookahi loi ka!o noi, mala : uala paha, man loī laiki paha, eka, oole nae. | Ke honpunpuia mai ne» e kii i ona man | pake panhana hou no Hawaii nei, no ka I liapa o ka lima haoa, a ina peia, pehea ka loihi a oa lima Huwaii e ooho palanalelo inai nei e aea wale aiaila lalau ae na liana i ka haoa. Aia aoei a nni mai na oialihini a kaoliilii akn na hana ia iakon ia, alaila eueu mai. Aole peli. Aoo ka mauawa e hiki ai ia ookou e uoouoo, a mai noho a uonohua iho i ke kiiia o na paahona i waho, no ka mea, ke ooho naua maka mai aei oukou aoiie lawelawe hana mai. " E Fetero, e wehe ae oe i ka mea e lawe uku nei t keia palapaia i na puka o ka lani. \o ka mea, ua make ia maloko o ka hoomana." 0 keia iho la na hoaolelo palapala i pai ia maluna o n* apana pepa liilii i loaa aku maloko ona poli o nu poe kipi i make ma ke kipi kulokoo ke aopuni ma Sana Salavadoa, Saoa Migula. Ua kakau inooia keia paiapala ee komo iloko o ke aupuni o ka Imi, e Keoki ka Bihopa Kntolika Roma o Sana Salavt>d;ja, a ua Silaia i ke sila o ka oihaoa Knhuna Bihopa. I kekahi maoawa ua haiia mai kakou e ka poe lili kue i ke »no o Homa ma ka manao waie ana aku ua loaa ia lakou ka makemakeia iloko oko lakou maa liaia. Heaha I» auanei ka lakou e olelo ai no keia hoomaewaewa ana 1 ka iooa Karistiano ? Aole anei keia he mea ioi ae oka ino ? Heaha ka manaolaua o na aupuni Katōlika Homa e ooho hopepe wale ana malalo o keia hoomana ? Mai keia mamao aku, he wahi pono ko kakou e kau akn ai ha maka e foheia na wehewehe oo keia ano palapala ae komo iloko oke anpnni o ka lani, mai ka Pope i kapa iaia iho he hala ole. Me he la no nae paha, ua maa lio ka aoab Pope i ka imi loaa aua tne na palapali oia ano. He 784 paha n oi na makahiki i h»U, i ke nu e ho~ ho Bihop» K«tolika ana o Leo X., oia ka M H 1090, na hoomakaia k» hoolahaia aoa o k» Palapala Kalahala, n* Urebana II k» Pope i noonoo mua i keia, i mea kuai aku me ka poe ike ole \ ka Meaia i px> mai m» ke kan» ma.lerusaleina v » mu kekahi poe • ae. Ua lilo ua palapala la i kumu waiwai kalepa no ka Pope, a ma ia hana i make ai o TctczeU, kekahi mea kuai PalapaU K»lahaia kaulana.