Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 41, 9 October 1875 — Page 1

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

BUKE XIV. HELU 41. HONOLULU, POAONO, OKATOBA  9, 1873. NA HELU A PAU 723.

 

E Pau na Pupupu Kahiko!

 

E pani me na Hale Laau!

 

PAPA, PAPA, PAPA

O KELA ME KEIA ANO,

 

—A ME—

 

NA LAKO KUKULU HALE

O KELA ME KEIA ANO, MA KA

PA-PAPA O S. G. WAILA MA!

—KIHI O—

ALANUI PAPU me ALANUI MOIWAHINE,

no ke Kumukuai HAAHAA

LOA! ae like ka nui me

ka makemake.

 

LAAU NOUAIKI!

NA LAAU KAOLA

            NA PAPA MANOANOA,

            NA PAPA HELE,

            NA KUA,

            AAHO,

            AAHO LIILII, &c

LAAU ULAULA!

NA LAAU KAOLA

            NA PAPA MANOANOA,

            NA PAPA HELE,

            NA KUA,

            AAHO, POU,

            AAHO LIILII,

            MOLINA, & @

 

            Pili Cida keokeo, Pili Laau ulaula,

            Na Puka Hale, o na ano a pau,

            Na Puka Aniani, o na ano a pau,

            Na Olepelepe Puka, o na ano a pau.

 

Pepa Hale me na lihilihi.

 

NA LAKA PUKA

NA AMI-PUKA,

NA AMI-PUKA LIILII.

NA KUI NAO

PENA, AILA-PENA, VANIKI,

WAI HOOMALOO.

 

PAAKAI Helu 1,

O PUULOA.

 

            E lawe wale ia no na mea i kuai ia keia Pa Papa aku a i kahi o ka mea i kuai mai, ina ma ke kaona nei, a me na Awa o keia Paeaina e like me ka aelike.

 

Aia maanei ke Keena o ka

MOKUMAHU "KILAUEA,"

L. MARCHANT, Kapena.

 

S. G. Waila ma.

709 3m 721

 

 

Na palapala i ke Kuokoa.

 

            [Ke haiia aku nei ka lohe i ka poe a pau e heluhelu ana i keia, oiai aole he nupepa nui e ae iloko o ka aina, e pau ai na manao o kela a me keia aoao like ole e hookomoia me ke koena ole, nolaila, ke apo aku nei makou, e hookomoia lakou ma keia nupepa, a maluna o kela a me keia i kakau inoa ka hewa o kana mea i kakau ai a e hookaawale ia makou. L.H ]

 

KE KAU KOHO BALOTA O 1876 !

 

E KA NUPEPA KUOKOA E ; Aloha oe :_—

            E oluolu oe, a me kou hookele, a ae mai ia'u e kau aku i ka'u wahi ukaua maluna o na papa opiopi o kou kino holookoa ; A nau hoi ia e ahai mama aku maluna o na ale kawahawaha o ka moana, e lawe ia'na e na eheu makani pakolonahe, a hiki aku ma na piina, na ihona, na alu kinikini, na kahawai lehulehu, na kualono, a me na aina papu. Oiai, ke kokoke mai nei ka Ahaolelo o ka M. H. 1876, a no ka mea hoi ; iloko o na kau i hala aku nei, ua hoopuka pinepineia ma na nupepa, na manao paipai e pili ana no ka poe kupono e kohoia i mau wahaolelo no ko kakou Ahaolelo Kaukanawai, a i mau alihikaua wiwo ole hoi iloko oia Hale Hanohano, nolaila, ke kahea leo nui aku nei keia mau huaolelo ia oukou, i ka i ana'ku: E ala e Hawaii o Keawe ! E oni e Maui o Kama !! E kikoo e Molokai a Hina !!! E @liu e Oahu o Kakuhihewa !!!! E ninau, e ui e Kauai o Mano !!!!!

            Nolaila. E na makaainana o ka apana o Puna, ka aina i ka hikina a ka la i Kumukahi, ka aina no hoi i alohaia, o "Puna paia ala i ka hala." Eia mai ka leo, hookipa ia'ku, E ala e na keiki o na manu, e uleu mai hoi e na keiki o kalauonaona, e koho i ka mea kupono, a hoouna mai i ke kau ahaolelo e hiki mai ana, mai hoouna mai i ka mea kupono ole, a mai puni wale aku hoi i ka mali leo a iala, e koho oukou e like me ko oukou ike ua kupono ia kanaka no ia hana nui, a, ua hoike mai hoi i kana mau hana ana kuokoa imua o ko oukou mau maka, no ka mea, aole no i nele o Puna i ke kanaka kupono, Eia iho no ka "Iki ulu nana e kaa ke kahualoa," hoouna ia mai.

            Ia oukou hoi e na makaainana o ka apana o Hilo, ka aina hoi i hoopulu mau ia e Kauakanilehua ka ua nihi ae ma Panaewa, a hoopulu iho i ka lihilihi o na lehua o Mokaulele. Eia mai ka leo ke heahea aku la, imi ia iho i mau kanaka kupono, a hoouna mai i ka Ahaolelo e hiki mai ana, aka, mai poina nae oukou ia Hon. P. Haupu, hoouna hou ia mai no ia, imi ia iho nae i kokoolua kupono nona, ina iho no ilaila ke keiki a ke aloha ka Hon. J. Nawahi, ka olali o kai, ka eueu o na kau i hala, O ko kakou pono ia, o ka lehulehu o ka poe ma ia la@ni hookahi. "Mai hopu hewa i ka loli i ka ia maka ole," E maliu mai.

            I na makaainana o ka apana o Hamakua, ka aina i oleloia ma ke mele,

            "A Koholalele pau ka ino a ka makani

            Hao koala a ka ino a Keaeloa

            Kapeke ke poi, ka ipukai ono a ka moe

            Moe lohi ke aloha iloko o ke kanaka."

Ke kauleo ia'ku nei ko oukou lokomaikai, e koho oukou i kanaka kupono a hoouna mai, i kanaka e aloha ana i kona aina makuahine, a me kona lahui, a e hoomau ana hoi i ke kapalili ana o ka Hae nani o Hawaii maluna o ko kakou mau pahu hae, mai koho i ke kanaka i aa@u me ke kahiko eleele o ka hookamani mawaho, a maloko, me he ilio hihiu hae la. E kapae aku ma kulakula i na kanaka oia ano. "He kuli ka ma ke, he lohe ke ola."

            E na keiki hoi o

            "Kohala ua apaapaa

            o Pili o Kalahikiola."

Ia oukou ko'u aloha, a me na welina o ko'u manao, oiai, he mau mahina pokole wale no koe, alaila, koho kakou i mau alihikaua no na la hooili kaua e hiki mai ana, nolaila, ke kono malie ia aku nei ko oukou mau puuwai aloha aina, e koho i ke kanaka kupono, no ka mea, o na hana o keia kau ae o hiki mai, he mau hana kupono i ka poe makaukau, noonoo kupono, nolaila, E ala like oukou, e ku iluna, e lawe i ka hoeuli o ka makaukau, a koho like me ka manao lokahi. A na na la@ e kokua mai.

            Ia oukou hoi e ua keiki o

            "Kona kai opua i ka lai,

            Opua hinalo ua malie

            Hiolo na wainaoa a ke kehau"

ka aina hoi a na Haku Lani o kakou e luakaha mai ai, e hoolohe mau ai i ka nehe mai a ke kai i ka pueone  E ala, eia mai ka @, ke imi aku la ia oukou i makamaka nona, e heahea mai ka pono. E honi malihini hoi me ke aloha. E imi, e noele, e n@ iho oukou a loaa na kanaka kupono, i mau lima akau ikaika, aole hoi ke kanaka ike paha wale no ma ke kamailio ana, oia ke kanaka, hoouna ia mai.

            Auhea oukou e na keiki o

            "Kauahaao o Kau

            Ke lele ae la no mauka o Auaulele,

            Lele ke aloha, lele pu no me ka waimaka."

Eia mai ka puolo a ke aloha la ke lawe ia aku la e halawai pu me oukou, e koi aku ana hoi ia oukou, e koho oukou me ka mikioi, me ke akahele hoi i ke kanaka a oukou i manao ai e hoouna mai i lunamakaainana no keia kau ae, he kanaka hoi e hoolohe ana i ko oukou leo ma na mea kupono a pau, oia auanei ka lunamakaainana, ola na iwi, hoi ke poho, ola o Hawaii a kau i ka puaaneane.

            E na keiki o "Hana i ka ia iki," ka apana koho ma ka hikina o ka mokupuni o Kama. E ku iluna me ka makaukau, eia ka manawa kupono e liuliu ai no ka hoomakaukau ana, e imi, a e kuka pu me na manao lokahi, no ke koho ana i kanaka kupono i lunamakaainana no oukou. Mai koho mai oukou i ke kanaka kupono ole. Ina paha he mea oluolu i ko oukou mau puuwai e hoao mai ia J. K. Hanuna no keia kau ae, a malia, o loaa ia kakou na manaolana pomaikai maluna ona, oiai, ka hua o ka laau e ike ia'i ke ano o ia laau. O ka'u welina keia ia oukou.           

            Ia oukou hoi e na makaainana o ka apana koho o Makawao, ka aina hoi i hoopulu mau ia e na kilihune a ka "Ua Ukiukiu," e hoaikane ana hoi me ka "Ua Ulalena o Piiholo." A ua ia mau kulu pakaua i hoopulu elo iho i ka nani oia kula. Eia ka manawa mua o ko'u ake nui ana e halawai pu me oukou ma ka nupepa, a e kuka pu hoi no na mea e pili ana no ka hana nui e hiki mai ana, oia ke koho ana i lunamakaainana kupono no ko oukou apana, Ehia o oukou poe kupono. E hoao mai i hookahi,

            "E hooko mai ka pono e ka makani lauawa

            Oia nei no ka oioi o Maui Hikina"

            E na makaainana o ka apana koho o na Waieha. E na keiki o ka makani kololio o Waikapu, ko ka malu Hekuawawa hoi o Wailuku, na keiki puukani hoi o "Kauahoehaili o Waiehu," a me na keiki o "Kauakilioopu o Waihee," hui pu mai hoi me na keiki o Makena i Kalepolepo nei, Eia mai ko'u leo paipai ia oukou, oiai, ua aneane e hala keia makahiki, a e komo aku ana kakou e ike kumaka i na hana o ka M. H. 1876. A, aia iloko oia wa, he hana e kau ana maluna o ko oukou mau hokua ponoi, oia ke koho ana i mau lunamakaainana no oukou. E koho me ka makaala, me ka pihoihoi ole hoi, i kulike ai me keia mau olelo a kahiko, "E nihi ka hele i ka uka o Puna."

            I na makaainana hoi o ka apana koho o Lahaina, ka aina i hoopulu mau ia e ka Ua Paupili o Lele, ke kipu mai la no i ka luna o Maunaihi. E na keiki heenalu o Uo, e holo ana i ka lala, e hoi ana i ka muku, "Ua hele wale a maholehele ka ili o ka lamakee." Ia oukou hoi e o'u hoa imi naauao e noho mai la i ka olu kohai o ka malu kukui o Kaukaweli, o ia aina hiwahiwa a ke aloha, a me ke onaona, a kakou i haiamu malie iho ai. Eia ka wa pono a oukou e noonoo ai i mau lunamakaainana no oukou, Mai poina oukou i ke kanaka nana i hooikaika e loaa ko kakou mau pono no na hora hana, no ka mea, o ka pono i manaoia no ko oukou apana, he pono e laulaha ana ma o a maanei. Hookahi a oukou kanaka e imi iho, i kokoolua nona, E hoao mai oukou ia Mr. B. W. Kawainui, no ka mea, ua manao au, ua oi ae kona makaukau mamua o kekahi poe e ku kaliki ana, mai puni wale aku oukou i na kiaha bia waiwai ole, E kapae loa aku ia ia ma Ewa he kikane kona moku.

            Ia oukou hoi e na makaainana o ka apana koho o "Ka Ua Nahua o Kaanapali." Ia oukou ko'u aloha, a me na ha@li hoomanao a ko'u puuwai, oiai, ua kokoe mai ka manawa, a ua aneane kakou e hiki aku i na paepae puka o ka M. H. 1876, ka wa a kakou e kuilima pu ai me na manao lokahi, e koho i mau lunamakaainana no kakou, nolaila, ke poloai ia'au nei ko oukou lokomaikai, e koho mai oukou i kanaka kupono "Ma o ka uwahi, a he makole ka i a oukou."

            E na makaainana o Molokai, a me Lanai, E o'u hoa alo i ke anu a ka Hoolua. E na keiki hoi o ke k@h@ pili a Kaiakea. Owau ma ko'u ano oiaio, a ua kamaaina hoi iwaena o kekahi poe o oukou. Eia mai ko'u leo, a me na hoomanao walohia ana no kakou, oiai, ke hele aku nei kakou imua, a ua kokoke kakou e halawai me na kikiao makani o ka M. H. 1876, a, aia iloko oia wa, E koho oukou i mau lunamakaainana no oukou, mai haalele oukou i ke kanaka i maa, a i ikeia kona makaukau ma ia hana, i kokoolua kupono nona, oia ka oukou e imi iho ai, oia ka'u kauleo ia oukou, me ke aloha no nae.

            Ano ua hiki mai nei ka'u kamailio ana i ke kikowaena o Hawaii nei, i ke Capitala Hanohano hoi o keia apana, nolaila, E o'u hoa makaainana o ka apana koho o Kona, Honolulu nei. E na keiki o Wailu@e me Waialae, ko "Ka ua Lililehua ho@ o Palolo," hui pu mai hoi me na keiki o ka malu niu o Waikiki, kamau mai hoi ko "Ka ua Kuahine o Manoa" halawai pu no me ka la i Leleo ilaila iho la hui pu me na keiki o Kauakukalahale o ke kaona, e kahea wale aku hoi i na keiki o ka Ua Waahila o Nuuanu e naue mai. E na keiki o Kalihi, me Moanalua, papapau pu mai kakou, Eia ka leo la ke hea nei, e hea ana ia oukou e hookipa aku, oiai, ua kokoke mai ka manawa, a i mea hoi a ko ai ka olelo a kahiko penei. "I kahi e ka ua, hana e ka hale" Pela hoi keia, Eia ka manawa kupono a oukou e noonoo ai i mau lunamakaainana no oukou. Ua ike oukou i ka hana a na lunamakaainana o ke kau i hala iho nei, na oukou e kaana ia mea i oko o ko oukou mau puuwai, aole paha i mananalo ke ano o ka lakou mau apana hana ia oukou, ua ike no, a ua maopopo no hoi, nolaila, "E ike ia kakou hookanaka, o kipa hewa ke aloha i ka ihu o ka ilio"

            Ia oukou hoi e na makaainana o Ewa, a me Waianae, na aina i olelo pinepineia pene. No Ewa ka ia i ko lima, E hamahamau ana i ka leo" pela hoi, Alapa Waianae i ka malu niu o, Poka-i, nolaila, ia oukou ko'u aloha, a me ka ulumahiehie o ko'u manao, no ka mea, eia ae ka Ahaolelo o ka M. H. 1876, imua o ko oakou mau maka. A heaha ka oukou hana kupono no ia wa? Eia no ia. E wae iho oukou i kanaka kupono, i lunamakaainana no oukou no keia kau ae, nolaila, Imua e na hoa, a hiki i ka pahu hopu o ka lanakila.

            E na makaainana o Waialua aina ku polua i ka lai. E na keiki hoi o ka Ehukai aloha o Puaena, aloha nui aukou. Ano, aohe a'u mau mea e ae e poloai aku ia oukou ma keia kukulu manao, aka, o ke koi wale aku no i ko oukou mau manaolana oiaio. E koho oukou i kanaka kupono i lunamakaainana no oukou. Eia iho no iwaena o oukou, aole no i nele o Waialua i ke kanaka kupono oiaio, a aloha aina hoi.

            I na makaainana hui o na pali hauliuli o na Koolau elua, ko Koolauloa, a me ko Koolaupoko, ua hui pu ia olua maloko o ke apo hookahi o ko'u manao, ke kauleo ia'ku nei oukou. E koho oukou i mau kanaka kupono i mau lunamakaainana no ko oukou mau apana. Ua ike iho nei no oukou i ka hana a na lunamakaainana mua a oukou i hoouna mua mai ai. "He kaulilua wale iho no i ke anu Waialeale," nolaila, hookolo hou aku no i ka nui manu, malia, o hiki no i mau kanaka hou aku ke pao i ka huewai a ke kanaka, ua lohe aku la no oukou, no ka mea, hookahi no olelo ana i ka poe naauao, he mea nui ia. He olelo kaulaua kahiko keia.

            E na makaainana o ka apana koho o "Kaualoku" o Hanalei, a me ka limu pehu o Ma@, e walea ana i ka nana i ka nani kukilakila o na lehua o Kupakoili, aka, mai lilo nae ka nani kinohinohi oia mau mea i mea e hoopoina ai i na li-a ana no ke au e hiki mai ana, oiai, ke hele aku nei kakou e lululima pu me na hana o ka makahiki e hiki mai ana, oia ke koho ana i mau lunamakaainana no kakou. A no ka mea hoi, ua kapilili mai iloko o ka pahukani o ko'u mau pepeiao ka lono, aia ma ko oukou apana koho, ewalu poe e manao ana e holo balota. A ma owai la @ auanei o lakou e hina ai ka uwahi? O oukou kai ike. "E alu ka pule ia Hakalau," a pula hoi, "E kui ka mama, i loaa o Kaohele."

            Ia oukou hoi e na makaainana o ka apana koho o Lihue, a me Koloa, aloha oukou. Aohe no a'u ukana ae e hai aku ia oukou, aka, o ka'u olelo paipai wale no ia oukou, ua @ like ia me ka'u olelo i na apana koho e ae no ka mea, aohe wa p@no eae no kakou e kuka ai no keia mea nui, no ka mea, eia imua o ko oukou mau maka na hopena kamahao, nolaila, hooikaika ia oukou me na manao kupaa e koho i Lunamakaainana no ko oukou apana, mai koho i ke kanaka kupono ole, e like me ia a oukou i iki iho nei, a na oukou e kaana no oukou iho, e aloha auanei, e na makamaka, ame na hoaaloha a pau o ka apana koho o Waimea, a me Niihau, na aina i oleloia, aloha Waimea i ka waiula iliahi o Makaweli, pela hoi ua oleloia, no Niihau ka uhi pahee, nolaila o ko'u leo, a me ka'u uwalo ia oukou, oia keia, hoouna hou ia mai ka Hon. J. Kanai, i Lunamakaainana no ko oukou apana oiaio, ma o kaua mau hana o ke kau i hala, a oiai no hoi, he lima lawelawe oia no ke aupuni, aka, aole oia i manao nui ma ia mea, nolaila, e na keiki a ke aloha, keia he wa e hookalua ai, aka e hoomakaukau me @ manao koa oiaio.

            Nolaila e o'u hoa makaainana mai ka hikina a ka la i Kumukahi, a hiki i ka welo haaheo ana a ka la i ka ili kai o Lehua, ua ike oukou i ka'u mau olelo paipai e pili ana i ke koho ana i mau Lunamakaainana no kakou. O ka oukou wale no koe, o ka hooko aku e like me na olelo paipai ia oukou. Ano e o'u hoa puni heluhelu nupepa, ua hiki mai au i ka hope o keia kukulu manao ana, aka, mamua ae nae o ko'u hooki ana i keia, ua ake nui au e pakui aku i keia mau wahi manao pokole malalo iho nei, oia keia. Aia a koho kakou a puka na Lunamakaainana a kakou, alaila, mai makau, a mai hopohopo kakou e hoopuka aku imua o lakou i hooikaika ai, e hoopauloa i kekahi mau kanawai paakiki e kau nei, e like me ka aie miliona, a me an kanawai ano like.

            E kaohi mai hoi i ka hoala ana i kekahi mau hana hou e like me ke kukulu ana i Halealii, a me ke kaukai ana aku e loaa ona mokuahi hou, a me na ano like. Aka, he hemahema nui ko kakou ka nele i ka Halealii, aole nae keia he wa pono i ko'u manao e hoala ai, oiai, aohe wai o ka punawai.

            Pela hoi, o ka hoemi mai i ka uku kiekie o kekahi poe Luna aupuni, oia kekahi mea nui, oiai hoi, ke holomoku aku nei kekahi poe i ka make, a aole no hoi he ola pono no na keiki a hanau mai nei, a mahea la e hiki ai ke paui ia ka hakahaka o ka poe i make, e noonoo oukou i keia mea nui, no ka mea, aia ia oukou ko kakou ola a me ka make ma ia mau mea. Pela hoi, a e hoopau loa i kekahi mau hana ano waiwai ole.

            E na hoa, ina paha ua ikeia ua okupe, a ua oehaa, a ua hakiopa au ma kekahi o keia mau olelo, ke nonoi ia'ku nei ko oukou lokomaikai piha, e kala mai. Ano, o ka hope loa keia a mamua ae nae o ko'u hoopau loa ana i keia, ke nonoi aku nei au, e lawe malie aku oubou i ko'u aloha, a me ko'u mau hoomaikai ana, ke hoi nei ke keiki o ka makani "Olauniu" o Kapalama, oiai, ke kahea mai nei na kilihune wai o Niuhelewai ia'u e hoi aku. E aloha auanei ka Lunahooponopono, a me na keiki lawe lima palanehe ole o ka Halepai. "Ua hiki hoi." Owau iho no me ka oiaio.

SAM. K. MAHOE.

Kapalama, Honolulu Sept. 28, 1875.

 

HE OKI PUU MA KOPU, KAU.

 

E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe :—

            Aia ma ka la 2 o keia mahina no, oia hoi ka Poaha o kela pule i hala aku nei, loaa iho la ia makou he haawina luuluu a kaumaha no ka naau, ka ike ana iho, ua lawe ae la o L. Kuanoa i kona ola, me kona mau lima menemene ole, a oki iho la i kona puu me ka pahi. O ka manawa nae ana i hana naaupo ai i kona ola, oia no ka hora 7 a me ka 8 o ke kakahiaka Poaha i hoikeia maluna. O keia wahine no hoi i hana naaupo iho la i kona ola me ka menemene ole, oia no ka hanau mua o ka'u wahine mare e noho nei.

            O keia make weliweli i hanaia ma i kakahiaka, ua hanaia ma Kopu, Kau nei. O ke kumu nae o kona oki ana i kona puu ma ka'u ike aku, me he la ua ulu ia e ka uhane daimonio. Penei au i hoomaopopo ai, Aia ma ke ahiahi Poakolu, a ao ao Poaha, make ai oia, hiki aku la au a me ka'u ia ahiahi, a ia makou i hoonani iho ai e hiamoe, ia manawa, hoike mai la oia i na hana a ka uhane ino, oia hoi na hana ku i ka hoomaka'uka'u a me ka hooweliweli. me ke ko'u o ka waha me he pupule la, me ka hoike mai i no wanana a@o ole.

            Mahope iho o kona make ana iloko o na hora i hoikeia maluna, hoouna leta aku la au i ko makou hope makai nui, oia hoi o G. Namauu, me ko'u hai aku iaia, ua make o L Kuanoa, mamuli no o kona oki ana i kon puu me kekahi pahi. Ia manawa no ana i ike ai, o kona manawa no ia e eleu mai ai me na Lunakanawai eono, oia hoi ka poe Kiure o ka Aha Kolonero a me ka Lunakanawai o ka Apana.

            I ka noho ana o ka Ana Kolonero e noonoo, nae, makaikai a ninaninau no keia hihia ku i ka manaonao ; a mamuli no hoi o ka hoike ana o na hoike, e olelo ana hoi, "Ua make o L. Kuanoa iaia iho no, mamuli o kona oki ana i kona puu me kekahi pahi, no kekahi kumu he pupule." No ka lawa pono ana o ua ike imua o ia Aha, e like me na hoike ana a na hoike, nolaila, hooholo ai ka Aha Kolonero, i ka lakou olelo hooholo, e like me ka olelo a na hooike ; a penei ka lakou olelo hooholo, "Ua make no o L. Kuanoa iaia iho, no kona oki ana i kona puu me kekahi pahi, no kekahi kumu he pupule"

            A no kuu manao, ua hoopukaia la maloko o na nupepa keia nu hou kaumaha, nolaila, lohi loa ai ku ike ana o na kini.

J H. KUHINAPULE.

Naalehu, Kau, Sept 11. 1875.

 

HE WAHI HOOMANAO WALOHIA NO Z. P. POLI.

 

Kuu kaikunane mai ke one o Kakuihewa,

Mai na huikau palena ole o Honolulu nei,

Keia aina malihini a kakou i noho pu ai,

I kule@na, i hale kipa i ka imi naauao,

A kupa a kamaaina i ke alo o na haku,

O na Lani mehameha haku o kakou i hala,

            Au—we kuu kaikunane ha—ku.

E uwe aku ana au ia o ka oiwi poli o Ho@kalei,

Ke kaha poohiwi ma@a o Haupu kela i ka lani,

Ka lele anoano iluna o Waialoha, aloha ino

Aloha aku au o Kukalakamanu i ka nahele

O kuu ipo wailiula i ke kaha o Man@,

Ina aku la paha i Mualolo i ke ahi kau o Kamaile,

            Au—we kuu kaikunane ha—ku.

Kuu hoa mai na pali huli lua o Koolau ke hele ia

Mai ka ua popo kapa o Nuuanu ma ke kua ka malu,

E wehe mai ana i ka lau lipo pala o kaawapuhi,

Pulu elo kaua i ka ua Haao, ua pehi pua

A ka manu e lua lai ana i Moelana i ka uka

E lele ana ka huna wai o Waipuhia i ka makani,

            Au—we kuu kaikunane ha—ku.

MRS. HIKUIKANAHELE.

Kuu kaikunane i ka makani anuanu he Ahiu—e,

Mai ka ua poai hale mauka o Kahalau,

Luuluu au i ka manao e noho nei—e,

I huna i ke aloha pee maloko,

Hai ka waimaka hanini iwaho,

Ke loku nei i ke kii maka o ka onohi,

            Au—we kuu kaikunane ho—i.

Kuu kaikunane mai ka malu a ke ao o Wailuku,

Oia aina paia lepo ula i ka makani Moae,

Elua olua me nani Kaau@ he kuahiwi no Puna,

Hookahi hoi au he kuahine muli pokii,

Nononoho ai kakou i kela aina kua makani

Huli aku ke alo nana i ka ua hoeha ili,

            Au—we kuu kaikunane ho—i.

O oe ane ia e ka uahi noe m@nu o Pokahi,

Noe aloha i ka pali o Kaauana—e aui mai,

E kilohi ana ia lalo o Hopoil@ i ke kai,

I ka moe oni ole a ka ia o Kakaauki i ka wai,

Me he wai la kuu waimaka e hanini nei,

E hoonua nei i ka lau o ka lihilihi,

            Au—we kuu kaikunane ho—i.

Kuu kaikunane i ka hale imi ola,

I hoomanawanuiia ai ka ua me ka makani,

Ke haohao nei na paia o Kaumakapili,

E ninau ana, auhea iho nei la oe?

Ua hookuu aku la i ka luhi me ka makua

            Kuu kaikuna—ne kuu ike ole ia o—e.

MRS KAWELUKUAHINE.

Makapala, Kohala, Sept 29, 1875.

 

            Ua hoouna aku ke Kiaaina o Cuba i manuwa Sepania ilaila, e nana i na pomaikai o na kanaka Sepania.