Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 2, 8 January 1876 — He kumu pane i na kumu hana o na Apana koho balota a S M Kamakau Kauakahiakahaola-ole. [ARTICLE]

He kumu pane i na kumu hana o na Apana koho balota a S M Kamakau Kauakahiakahaola-ole.

0 keia mau han.i apaaa a ke aupnni e mauao nei e hoohana uo ua oiilioni d »la nei ; a i ka inna iho na uuku ka milmna, a i na kakou e noohoo oe i ki nui o ka pomaikai o ke aupuai e ioaa mai aua maloko o ke kula o Kamaomio, Wailuku, Kaan ipali, Honokohau, & Kah»knloa, L«hue a me qh wnhi paUh-a(aha ma Ewa a <ne >laiM i Kauai, a me ka luawai o Hooolalu nei. 0 ka loaa hookahi o ka luawai o Honolulu nei he $10,000 i kela a me keia makahik» 1 kaa hope ae nei, no ka $10.00 uo ka makahiki ; a i na e hoomahuahua ia ac aua ke kiowai o Hooolulu ne', he mea maopopo e emi aoa ka wai i ka $5.00 iw ka makahi ki, i hiki ai i na hale o kela a me keia ke iawe, mai ka Pukaki a i Moinalua. He mau auhau emi no keia, no ke hale nei, a i ua e haiu e helu ia na bale mai Moaualua a hiki i Muunalua, i lawe ole i ka wai, he mea maopopo aole e emi mai una ka loaa o ke aupuni i ka $200,000 da ia i ka makahiki hookahi. Ma ke kula o Kamaomao a me ke kula o Waikapu, ma kahi kupono no ke kaou i ke ko, be 30, 000 eka, kupono no ke kanu aoa. Ke apa nei na haole kanu ko olaila he unku ka 150,000-d iU, ko Ukou kokua, a me ka haawi ana i ke aupooi, ke Uwe ia mai ka w a i o Keaoae a hiki ma keia mau kula i keU makehiki a me keia E nooooo I iho i oa loaa o ke anpuni no i uUita ko U- | kou maa maka i ka hoalu he mea maikiki | loa ka aie milioaa dila : aole au i helu ae | oei i oa loaa o ke aopuui, m* na luawai i | miuaoia, no Kaaoapaii, Houokohio, Lihue a me Maa* i Kauai ; a i na e hut ia mai anu keia uoau loaa, aole o kaoa mai. E hiki aoa ha mau milioua daU <n\ lo*a i ke [ «upuni i keU a me keii makahiki. Ua U [ lo keia mau haoa hoa o ke aupuoi i lua ! daU maoli, oaoa e i koua mau | waihooa, a o ka a'e mihooa e liio aoa i I ®e* ole loi ; oiai ua oleioia iloko o na •. makahiki he 25 e hooka&ia ai. O ke;a aio i m»lioua, aU oo ka mea naua e kokua i keI iii tnau a oia oo ho.i ke kumu e ko ' koa ai I ka hiki aoa mai o oa lima h»oa> | oaoa e hoomahuahua i ka wili-ko, mii Gawaii a Rauai 9 a a»e k& hana aaa i na Imi wii i lOoloia maiuna. Na ka hoopae iima hao< oo e aku «na i | kooa mau hlo, me ka ho hai aoa m*i i ka |

pauii.U quī i ke aapaai ca» o ko kio''», «» ine Ukoa enu #uhii> «itwn q iiel* *co keU »uo. Na k.e »*a (ituio}«lo o .tel« i b«U te bci ' hovha!oAe»a k*n*«rii» a»e ke kakia iao ; * ♦> kt Mpi me koa* »pooo «a» i ken k»o»w»i He aiei ao keu e bxMß*epopo *ot »* ise e Oi t • h >io aoa fce iaik*ot ®* koo-a hoK» 5s;«o m;*i ect. U* na pahA »m, he eae* cte ke kuuak». ke ole e loa4-da mw e h K*li3ui* aka a» f no oji p<> ioaik»i o 03 kwkahi »U. e hke «ne a* m»« i hoitse?o'»e oei Ua hoorttoH ler* kr>raa. I k* holo »n* o i fee S*-uii«te, a me. ke kakiu »«oa ah*, o n» aoa»> baoa kuikahi a elua, he Wi no kek*hi e kaii ii oo ka h<x»loU bdh, o n% kauawai e wehe an* i oa du?. Oi* keia kao ahaole* lo AtaBriks, a nie ko k*kou ae e hiki ma* sns M&l ia man.iw» mai & hiki i ke*a kau ahaole'o ae o k&kou, 3<>le i >56 ii k* mīli 004 iUU i o!ak>ia ni* ua kaaawai a(a. ue hoiiie an» no kei* i ke ano akaheie o ke 5 opuoi oii keia ra jo mea ; aole i aie U a i kii ia, ai& no a lo&a ke kumuhaua, a tu» keia ua oaanpo ka poe i lele kamoko e hoop»u. L T » nnopopo ao!c e losa ana he 500,0u9 eliia ke aie ke aupnoi, ma ke keliiiiakauliale o Honolulu, a heaha hoi ka hewa ke kii i ko waho Owui U o kakou ka poe waiwa» noi ma oa aina e ooho nei ? Aole baei o ka Mo», no ia a aie kooa mao elii, na mea aiua aui tuai Hawaii a Kauai ? A U ko Ukou aiea i makau ola ai i ka haawi, aiohki ana aku i ko iakon miu aioa ponoi, no keia walu miliona «UU wale no. Aole au i helu aku nei i ka waiwai o n* haole mai|H.iwaii a Kauai, oole lakou i mikau no ka sie ana i keia «niliona d.U, a heahu hoi ka kumu o kakuu do na wahi kuleaa* aina omilanulu onku loa e makau nei. O ka poo mea aina uui ke kukoU maa ia aua no keia milion, ao!e o na kuleana liilii o kela a aie keia kaaaka. Ua h - liuai ia e ka poo uaanao, a mo ka poe ffii« ai, no na aiakahik» he 20, e i keia milioni dila; a ma ka hooponopouo akahele ana o ke aupuai, e houpauia ai ua mau aie nei i ke kaa. Ae p*u io ana no a oi loa akn ka lnaa o ke aupuni, no luko mai o keia mau d ila, i kumu e hoohma aku ai. Ala keia mau kumuf a me ua mea a'u e hoopuka hou uku ana, e ike mai ai na mea a pau, e helelei loa ana na kumu hopohopo a mikau ana i ka miliona dila, a i ni he mak'iu houna ko 8 M. Kamakau, me ka hiki ole ia ke hoakaka alailu, aole loa he pono ia kakon ke kobo ia in. A e "lilo keia i kumu elui e koho ole ai ka kou iaia i lunamakaaioan* ao ka ap»na o llooolulu. Mokuaa Liweolelo V.—E hoole aku i ke elala pepa ke hookomoia mai. Pauku Wehewehe V.—He lapnsvale ioa keia kumu a S. M. Kamakau i Uwe mai nei, i mea hoopuiwa i ka lehulehu, aole i e lawe roai ana ke aupuni, ia mea i kumu hana i keia kau ahaolelo ae, a he naaupo lakou ke hana mai i dila popa, aole kti» he kumulMna i keia kau ahaolelo ae, nolaiU he olelo kamalii ano o)e loa keia ; a e pono e hoohlo kakou o ke kamu alina keia e hoouna ole ai ia S M. Kamakau i lunamakaainan.i no ka apana o Honolulu, No ke kumu IV, V, VI, VII. a me VIII 0 ka S. M. Kamikau, mau kumuhana e pono uo na ka Ahaoleloe hooponopoao. O ke kunou VI ua ike ole paha o S M. K., he kanawai noia e waiho oei noia mea, a ua hoi'koia no ka huihui ana o na hana aupu* ui i ka luna aupuni hookohi, aka, no ke ano lapuwale loa o keia mau kumo, e aho e kap'je loa ia ko S. M. Kamakau, inoa no ka lilo aua i lanamakaainaaa oo ka Apaua o Hooolnlu. " No ke kanaka kopono e hele ai i Lnnamakaainana." 1. " I kanaka naauao a akamai me ka ooonoo." % *' I kannka hoopooo, hoopololei, rae ka hoopilimea'i ole." 3. ,l 1 kanaka pum Uaaohaao ole» a lawe oihana aupnni ole." 4 ,f I kanaka lawa na paleaa waiwai ma ke kanawai." 5 "1 kaoaka imi i ka pono kaolike, mawaeoa o ke aupani a me na msk*ainana. 6. " I kanaka aa ike pouo i ke aioha Uhoi, a he aloha aioa &c." 7 " I kanaka k/pe 010 i ke d i)a, a oiea e ae paha ina ka ka holo ba)ot«." 8. " I kaoaka oihana āapaai ole He mau kuoiu maikai io no keia, aka e loaa aoa aoet iloko o S M- Kamakau ke kauwahi huoa tki o na ruU guU i hoike U aeaei maluaa. Aole loa, 1. Aole ia he kanaka oaaaao a akamai, a &oonoo bo», he o<e loa ao, no na kamo Upawale ao* i hoike roai i*ia iho j he papaa ka oaaoao» he molaileho ke akamai, a he mili ko i kipaupea ka aoonoo. 2. I kaaaka hoopooo, hoopololei mo ka hoopili wale ole, Ao!e no e foaa aaa iloko 0 S. M. Kamakaa keia m»a ha*wioV laa he kaoaka hoopoao oia a hoopilole», a boopiii wiile ole, heaha U kooa mea i hookie* kie hoo o!e ia ae ai, e na ooho ana aupooi 1 bala aku aole, ua hauleiho oia, a o ke k«a a ka pohaku noi ua oara kahawai. 3. I kaoaka paoi haooh%no ole ke Hekanak* pani haeooaoo o S. M, K. he kanaka poai oihana, aka, no ka oele Eoaoli, aoUiU, hele do kona miu manao : puoi haaohano, a oihana aupuui. j

4. Aoie be «U keu kuuio, u» ai«o popo ke k*aiw«i oo«a »ci I k*n*ka iaa « '* vf,t iOie»o a a>)Qi OKJ4-ttWi j na v>4 el?l 6 C* Uw* k*U **» m * J 4 P 4 " 0 H ** 4 * n »•*. f 7 I k*o«k!i ki|» ote iked«U. Aole o 5. M K. i»e* hisi oio m» kt«U k«ma. He tch»i*H« *e no. l r * m»* p*ln o > M- ? i kem Uah* lie fc*pe; ke hw>pohopo e oei uo oi« iai U UŪ. 1 3. I kao»k» o»h*as aopnni oi» »Vo. Ma ke;» ke h»ike mAi nc» oS- M. K. i I kona D*Anpi>„ xtj* ke ano o k® kaUnA o ko k anāka, ame koaa n»*u tA»wioA mi fce feuoiafe«ia«'»'*i Aoh? i pipiii i 6 keakeA : ke k4»!*Sr« iu»UU pu.io» >h > o k» Mo'» a hi- , ki i kona mau m*kaaiaan* l»A»hA* loa, e koho i ka Uk.»a enea i eaaieauke «i, i ft» »o foU kekahi oo* Kuhina o»a »!»o U no. 110 kute)&& pil* p»®» »a oo ke kinaki, sohe oaii kuleikuu e kuaikuhi ojii. PoU tua Beritaaia. la* ua hoolilo iho ko S, M. K. aia poe koho bil«t *, oo» kuaiu sria »a e koho a»u>«, e u«rao »ku au mai puni ike kuhihewa, i ka i.Ua, a mo fe» hookaniam ; Nana uo i aUlai U kikou be aa to k» haie. Ue k&u lae uo keU piU aua, a o kakou no kai pu'u ;i ka oana oolea, pakele oo kei<*. l'a uaau- | so «u «i>te e puuuihei an«, a o ka poe e ko.ho aoa iaia, he poe hoopi(imoa*f, mm*o e hooaiau ika oaanao kipi. Me k* inAhalo. fcl K KiNiH nli Kekahi o ka poe i p»»Kt»fe.