Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 7, 12 February 1876 — He nune haunaele ma Waimea! Kapaeia ke Koho Balota! [ARTICLE]

He nune haunaele ma Waimea! Kapaeia ke Koho Balota!

Ua loaa mai i ko Kuhina Kalaiaioa malalo ihoooi, hopalapaU niai ua Luna Ptana mai o ka Apaoa o Waimea, Kauai, a e beluheluia me ka wae ana no oukou iho : I KA MEA IIAXOITA>'0 } HIS Ex. "\T. L. ) .Mokho.nua, Kuuina Kalaiaina. \ Me ka mahah: 0 makon o na tneft nona «a inoa malalo r.ci, na Lnna Naua Koho Balota Lunamakaainana uo ka Apana o Waimea, Mokupuni o Kauai, oko Hawaii Paieaina, kau o Fcbcruari 1870. Mo ka hopohopo hookamani ole, ko waiho haahaa aku nei makou imua o kou Kiekie i ka makou P»lapala hoike no na meao pili ana i ke koho Lunainaknainana o keia Apaua, oia hoi keia: Ua hoopaaee makou i ko koho Lunamakaainana o keia Apana, no m kumu i hoi-! ke ia maialo iho: s 1 Ka inalama ana i ka maluhia o ke aupuui. 2 Ka hoopakele aua i ke ola o ka lehulehu o na makaainana o keia iipana. 3 A no ka mea hoi, ua ikei maopopo iho makou, ua nelo ko Aupuui niia keia Apaua | i ka makaukau kupono e hiki ai ke hoomalu aku i ka haunaele weliweli e hoea mai aua mahope i ike maopopo ia aku na ouli. Eia hoi ko kope o ka makou Olelo Hooholo Hoopanee i kukala aku. ai imua o na 1 makaaiuaua; " E na makaainana, e naua iho i keia: No ka mea, ua loaa i na Luna Nana o ka il

o V»"r 4 .r;.c.i ;.r ; k* h Kv:- • ri: iisi ahī/.hi o i.-c; h. Ic ana u-i kc R-.>bo e hwe oi.\ i kc k v:awai r:\~i ko:ia < h ,4. e oia ; 5 Pahu Bj,!ota 3 h'X>ha:;naelG ke hana na ; L"vm Xa:i* i ka o;v.-> o ke kanawai. a h» k-> o!c ; kana. Noi:*:!*, u.a ike r&ku ua Lr.- • na X**;.a e ola io mai ka h.a*.;naelo m?. ; k\ h0.,k0 p',2 r»: ; a aka o ka i ko-a mnii'iO kue i kt» kai.a-wii. m me kn o • _ ka miku" oihaaa. Noiaila. ua iko iho na • Naaa na nele ke aap T iiii ī n:\ kokr».i k«fx»no e li:k: ai ke pale akn i raea e hoopaā:oo a: : ke o!,i o ka lehuleha. Nu'a/ia, na , ••■-'h'. ih-j r»a Lana Naaa a noonoo n«e ke "kinele. a na looa ia lakou r.a kr.mu knj» . no (: k-ipae ae ai i ke kauawai i kaaohnla ia ■ iakon e h ina, i mea e nialuhia ai ke aupu- ? r»i. Nolaiia, ua hfx>ho!o iho na Luna \ana. ; a ke hooholo nei:—Ua ho;>pmedia ke kau j Koho I'ri!o:a Lnnaniakaainana o ka Apa- ; nīi o Waimea, Mokupatii o Kauai, a hiki i , ka v,*a a ua j)oo aupuni e kauoha hou mai I rti. Kakau inoa ia e makou i keia la 2 o ; Fclj, ma Waimea, Kauai. A. W. Afaf t H >, Lunakanawai Apana. S'. K. Ke.weL*. Lurm f[elu. J. 11. K\i'i.viAi, Luna Auhau. I 2\o le-ia ](.ifio i loaa iuai i ke Knhina | Kalaiaina o ke Anpuni, ua haawi leoke I aka m'h Ik l p;mo ia lakon, a p*.»rtei no ia : . ! Kekn-a Kalaiaika. līo/ioh/! </, 7\U\''U<iri S, IS7G. K .\'.\ Kl'n\*l M A\A; L'a minamina au i ka lohe ana ma ka oukou leia, i hiki mai i keia la, ua hoomoe oukou, ma ka hoolaha akea ana, i ko koho balota ana o ka apana o Waimea, i ka la i manaoia e koho, oia ka Poakoiu i hala iho nei. Ke ike nei au na hoolaha aku oukou i ka oukou olelo hoolaha i ka la 2 o Foberuri 187(», e hai ana ua hoomoe ia ke koho balota ana no na olelo a Mr. Kauai i hoopuka ai maka !,.a 1 o Feheruari } oia hoi, ina oukou e hoomau ma ke koho ana ma kekahi ano, e \vawahi ana oia i ka paliu balota. Aole o oukou kuhikuhi mai i ke kumu ana i kue ai, a aole no hoi oukou i hoao e hooko i ko koho balota ana. Ke olelo mai nei oukou aolo oukou i koho, no ka hopohopo o hahaki ia ka maluhia. O na kumu a oukou i hoike mai nei ma ka oukou leta aole i lawa no ke kokua a apono ana i ka oukou mau hana. lua ua hopohopo oukou no ka wahi ia o ka inaluhia, o ka oukou hana ke kauoha aku i ka llamuku e malama i ka maluhia; amamuli hoi o ko oukou hooheuiahema i ka wehe ana i kahi koho balota i ke kakahiaka koho, ua ku pakahi oukou i ka ukn hoopai he Kiima Hancri (£500.) Dala, malalo o ka Pauku 13 o ke Kanawai i liooholoia i ka la 24 o iuue 18<JS, e hooponopono ai no kuleana Koho Balota, 110 na Lunamakaaiuana iloko o ka hale Ahaolelo o ke Aupuni. Oiai, ina hoi o Mr. Kauai, a okekahimea e ae paha, ma kekahi olelo hooweliweli e hoopoino ia oukou, a i kekahi paha o oukou —a ma kekahi olelo hoomakaukau ia oukou, a i kekalii paha o oukou—ua alai ia oukou ma ka hooko aua i ka oukou mau hana, ua ku oia i ka hoopai hoopahaoia no ka hookahi makahi, a i ole ia he uku hoopai Elima IlaueH Dala ($500.) e like me ka pauku 14 o ka mokuna 20 o ke Knnnwai Hoopai Karaima. Oiai ke ike ala oukou ua lawa pono oukou i ka malu o ke kanawai, he mea kupono loa ia oukou 'ke Koho Balota ana ia la, malalo o na ano a pau e ikea nna. Aole oukou i haua me ia, a na ka Ahaolelo e haua a hana ole paha i ko oukou hewa e like me ko lakou noonoo aua. Aka nae i keia manawa, e hoomaka oukou e hoolaha aku, e Like me ka pauku 708 o ke Kanawai Kiyiia, a peuei paha ia hoolaha e heluhelu ai: j " No ka mea, mamuli o ka haule o ke koho balota ana ma keia Apana i ka Poakolu mua o Feberuari, 1876, ua hakahaka ka uoho Lunamakaainana o keia Apana no ka Ahaolelo, nolaila, ke hoolaha akea ia aku nei e noho ana makon no ke koho balota ana ma ka Hale Kula ma Waimea, Kauai, a ma ka Hale Kula ma ka Mokupuni o Niihau, i ka la—o—ehoomaka ana i ka hora ewala o ke kakahiaka, a e hooniau ana a hiki i ka liora elima o ke ahiahL Lnnakanawai Apana. Luna Helu. Luna Auhau. Waimea, Kauai, la —0 —1876." E makaala oukou e kakau i ko oukou mau inoa ekolu i ka hoolaha, e hoomaopopo i ka piha pono o na la he umi, me k& helu ole ia o ka la i kakau ia ai ka hoolaha, a me ka la e koho ai, a e kapili ia na hoolaha ma na wnhi hele nui ia; e hoomaopopo loa nae i ke pai ana ma ka ipuka o ka Haie Hookolokolo, o na Hale Pule, ma ua Haie Kuai o ka A]>ana, a me na wahi hele mau ia <5 ka lehulehu. Ua olelo ia mai au o kekahi o na kumn hoohalahala, oia hoi, ua ana be elua o oukon i ka Pal£pala Ilookaa Auhau o ka leUulehu. Aolo uae īa hana he mea e apouo ai i kekahi mea e hooweli, e hoeha mai | ia oukou, aka, ua mauao an he kupouo I ia'u ke ao aku ia oukou, ina kekahi snea e | aua i ka Palapala Hookaa Auh&u, mai keI kahi mea i ke koho ba!ota a hiki | ole ai ke koho balota ia mea. ua ku oia i I ka hoopii-poho ia make kauawai e ka mea

a ir. \ zj. :;.-..i. n;.;; K*- ar; \ niar.i';!t »»s;i huni ku<.> .> ;* ni'-i'ai, Uā anvā!;c HiO i.i kvh > t o!e ? 3o b niva o kno hc* w a ana 1 kvKshi aole e koKo. e ia n<.» i.i no ka hana np ika wrj<-. ! Ao!c i'iuki ikt kjihi knnnka ke k»>!iO kv- ; e loiki-' :na: imua .• kr. |»aj*a i kona ; Pa!apa!a llo<>kaa Au'kiu me u\ hu-i " Kui o:;<> ike K.-h •> lku*»ta*' ok n nua. (..) kf-»;i ke k:ui<-f;a nio.ik;tk;i a ke k:uiiu ;ir. { ' hoaknkn ia m& Pauku I*2 o ke kanawai o :ka 3L If. ISO-\;\ oiai a-'e keia i liur<lva ia T e nuua ita f.-.;na Xana Ko{:<"« i ka }h ni«> ix 3le ka m-a'ia'o, owau no ka «.«likou kauwa, j w. L >foEH'»NUA, | Kuhiua K-unhina. j fa A. \\ . Mai..»ho, Lur!akanan ai Ap.uia, | "W'aienea, Kauai. |S. Iv. KuArur, Luna Ifciu, Wannea, | Kauai. 1 1. 11. Kafuniai, Luua Auhau, Waiuiea. Kanai. Na Luna Xana Koho Lunamakaainana no ka Ahaoleio o 1576, no ka Aj>ana o Waimea, Mokupuni o Kauai. Ua kox jia mai toakoi e hoike aku ma ke &kea ma ka iuoa o ka Papa Nana o Waimea, Kauai, aole no i wehewehe nuiia maloko o k* lakuu pnlapaU i ke Kuliina K&laiuina na kunni lehulehu a lukou i hupohupo ai e h ki mai ana he hau* naele ina e melama io ia ke koho roa ka Poakolu raua o F«rberuaii i hala e like me Ke kaoawai. No ktia, ke hai aku nei Ukou, ua oielo ponoi mai o Mr. J. Kanai iioua o ku--reres : deQa o ka Papa Nana a rno ke anaiua nui kanaka i akoakoa ina ka U mamuu il»o o ka U koho, e like iue keia : 4 Ina ua nalow tle ka pulapala hoiikaa auhau o kekahi kanbkn ( pau paha ike ahi, paia paa loa ia '.iu ka paia o ka hale, ua p»a nao ka inoa ma ka P.ipa Inoa a ka Luua Auiiau, a ua mekemake ime ia kanaka ē koho ia'u, aka aole nae oukou ka Papa Nana e hookonlo ia bih<tA il'oko o ka pahu, alaiU, e lawe no au i ke kauawai iloko o kuu liniii, k«ili i ka paliu b..Uta a hoohaunaele.,, Huro pu mai ke anaiua kanaka mahope o ka Kauai olelo, e hooho ana, Ae! Ae 1 Ae ! Na keia njau olelo weliweli ma ba la mamua iho o ka la koho maika waha mai o kekahi keoaimu.na Hd\vuii, i noho kahu kaoawai no keia apaua maluna ae no kekahi iulu makahiki loihi, i kono mai i ka j Papa Naua o ia ap mi, e kapae i ka UweUwe ana i ke koho b ilot», i ole ai e hoo* | kaheia ke koko a i nul&maia hoi ka ihiihi | oko kakou mau kaoawai. Ua olelo maopopoia mi ke kanawai, aia a hele mai ke kanaka kupono i ke koho b ilota me ka paUpala hookaa nuhau i kauia me na huaolelo"Kupouo i ko koho b Uti" a ua paa ka iuoa ma ka Papa Inoa, alaiU, ae iti e koho me ka holoi aku ia mau huaolelo "Kupouo Ike koho balota." Ma keia ka like ole o ko lakou manao. Oka Mr. Kauai, ioa uo aolie piilapala hookaa auhnu a ua pau nae ka iooa ma ka Papu Inoa, koho no ke kaaaka. AlaiU na omou eka lehulehu e hooholo no oukou iho. Ua loaa MAi na lono waea olelo e hoike ana no ke ala ana mai.o ka lahui Malae e noho 803 D)8 nB kowa o Malneea i ko lakoa kue i ka hooinaiu ana mai a Beret;»nia Nui. oka heluna kanaka o Inia Beritania i ka mahahiki i hala 233,531,000 —.-ne he mea U, he '211 kanaka i ka mile kuea. Muiloko mai o keia huina, he 140,750,000 mau HineeU, 40,750,000 he poe Mahomeda a he 900,000 he maa Karisti<»no—mawaena o ka huina hope, he 250,000 he mau haoie Europa. Oke koeina aku, he poe ludaio | Bud'si ahe mau Parase. He iwakalua ku» ! mamakoiu ka nui o na olelo like oie malo* Ikoo ke aupuni. I mea e maUmaia aj ka maluhia o keia lahui nui, aia ke ku nei, he 00,000 koa Europa a me kekahi papli oui ona makai. Aia ma Honokaona, he 2,000 mau koa ma kahi e hiki ai i ke taregurapa ke kikeke aku lohe mai, a aia malalo o ka mana o oa.kamaaina he mau moku kaua, aua 6,000 mau mile alanui kaa ahi paha e moe U maluna oka aioa. Hc mea ano nui keia ka hiki ana. i ke aupuni Pae moku nona na miliona kaaaka he 40,000,000 ke hoomalu aku i ka poe Mahomtdj paakiki i makaokau mau no ka hoohannaele, me ka manao ole i ka hoohali a Rusia e nee ae la 1 Benigala. Kc hoomaopopo kakon i keia mau mea iioko o ko kakou noonoo, aole e hiki ke olelo ae, he unea uuku ioa e ala kipi mai aoa na M&lae ?Jnobo ana ma oa Anemoku, kahi ma ka moku&hi wale no e hiki aku ai aoie ma ke aUnui kaa ahi. Moko roiso—l ka la 18 o Xoveroaba 1875, ua pa ae keli&hi makani ika«ka ma ka mokopuoi o Jaloit, a iioko o ia wa popihkia illiho la keliahi moku kiapa Kokini o Jolie Keitz ka iiaoa v oona na tona 259. Aia maluua o ka inoku be paooa kopara (oopra) a roe 26,000 paona hua pama ika va i ili ai. U* pao kona mau ukana a paa i ka liweia e ka iao, a o kahi mea i koe mai i ka pakeke ma ke kuai kudjlaia aoa o na ukana, he $455 ; a o ke kumukuai oka moko, he $420. Ua ili pu no hoi ia U, he elna mau moku kuoa holoholo piii aioa, oia hoi, hookahi o laua no ke alii o Makala, a bookabi oo aa haole kalepa olaila, o Capelatna. Ua lukni» na laaa e kei» makani, a o ka mea pomaikai, aohe oU i amuia v ka make.