Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 14, 1 April 1876 — NO GILIBETA KA IKAIKA! KA LUA OLE O KE KOA, A ME KA PUUWAI KINA OLE. HE MOOLELO KAHIKO NO ALABIONA! [ARTICLE]

NO GILIBETA KA IKAIKA! KA LUA OLE O KE KOA, A ME KA PUUWAI KINA OLE.

HE MOOLELO KAHIKO NO ALABIONA!

MOKUN'A X. Kk KA KA LAAL* ANA. Ki PANA PL'A AKAMAI LUA —KA PKPKHIIA ANA u TKTA. Kapakelk ANAO ka mea NANA I PEI'KIU. A KA, nia iloko o ke annios kokahi poe ka« l\ uaka i l»uipu oie mai iioko o keia mau huro sna. Ua hakano iakou oa aaki paa ia ko lakou mau iehelehe, a he hailona kaumaha ma ko lakou mau lae ; e hoike mai ana i na nuoo inoino iloko o ko lakou manao, —no Giiibeta paha ka lanakiia, a i ole, no ke auaioa o horo ieo nui nei. I keia wu, koino mai ia na poe kanaka o ka naita iloko o ke kahua mokomoko, hapai ae ia ia Wili, a lawe aku la ia la iwaena o na kanuka e ku ham&u aua me ka pane ole ; ka poe hoi i minamina 110 ke pio ana o Wili, ka mea nona oa kupinai mahnlo i ka wa pokole mamua iho. Ku iho la o Gilibeta iwaena konu o-ka lina hakaka, me ke ano haakei ole, nana ae la i na kanaka a pau pohai ana ia ia. Me ka pihoihoi ole o ka manao, a me na huaoielo akena o)e i kahea aku ai oia i ka mea e makemake ana e hele mai ino ia e liakoko ai. Aoiie mea hookahi i hele mai, a i kona wa i hoomaopopo iho ai aohe mea e ee i hele mai e keakea i kona kuleaua 110 ka makana i manaoia, hele malie aku la ia, a pii ae la ma na anuu o ka eleo, me ka kulon haahaa aku imua o S>r Keooi, a me kaua kaikamahine e akaaka mai ana. "Ma kuu manaoio ana o oe ke ken o ka hopo ole e ke kanaka opio nani," i pane mai ai o Sir Keoni, "a nie ka ikaika. He kakaikahi loa oa kanaka i oi paluaia ko lakou mau makahiki i kou, i hiki e ku iinua ou, a un hoohauoli nui ia mai au, no ku haawi ana aku i ka makana o ka lana* kila ia oe." ,( E hoomoikaiia o Sir Keoni, ,, wahi a Gilibeta i pauo aku oi ; "O na mahalo ana mai a ka Naita kaulana o Alabiona, aole ia i kohu pono no ke keiki opio i ike ole ia e like me a'u." I keia manawa haawi mai la ka Lcde Bota i ka uiakana, he apo opu ili i nohiia i ke gula a ine ka momi ; kaomi ihu ia konamau manamana me ka puili ae i ke ianoi lima, i ka wa i waiho iho ai i kaua ukana makamae iloko olaila. Halawai ae la ko laua mau onohi maka, a me ke ano waipahe i nana mai ai oia i na papalina naoi o ke keiki opio, oiai oia e puaua ae aua i keia mau huaolelo "Ua eo lanakila keia makana iaoe, noluila e apo oe ine ka haoohano a me ka mahaloia." "E lei no au ia ia mo ka haaheo e ka Irde uaoi ; aolo mo ka hoomauao wale aua no i ko ano i loaa ai oie, ia'u, aka, ine na halialia pu kekahi no ka mea nana ia i haawi mai." "Nani no ka pano a S r iekiua Omaomao/' i i mai ai o Sir Keoui me ka akaaka iho. "E R6 mai iVu o pakui aku i wahi olelo ao uou," i paue mai ai &a makua i£ustace me ka leo haahaa. "£ malama ia oe iho i ke kBnaka au t hoohma ai ; o lilo oo he enemi nona." U R mahaloia kau mau olelo ao e ka makua," wahi a Gilibeta, "aka, aohe o'u makau iu io." Kulou haahaa aku la oia imua o ka N«iU Sīr Keoni, a imua hoi o kaou kaikainahioe alaila, iho ibo la ē halawai pu me Walaia, a e lobe hoi i kana mau olelo mahalo mai kona waha nni, oiai oia e pihakui ana i ka olioli. Ua pan ae b ka manawa no ka oiokomoko a me ua h*koko aua,« o ka hoomaka koe o ka laa o ua hana iealea, oia hoi ke kaka laao. Ke hookaawale niai oei na koa o S:r Keoai i k«i aha kanaka oiai lakou e piha ana ma kahi i hakoko ai ua moho ikaika o ka la, a liiki i ka paepae o ka aleo o ka PereB ? denai ; no ka mea, iloko o ka wa e kamailio ana o Gilib?U me ka NaiU Sir Keuni a me kaua kaikamahine, ua uaholo mai la na kanaka mai na wahi inai a pau o ka liua poepoe, ma ke ake nui e ike i na heleheleua o ke keiki wiwo 010.. Ma ia manawa no hoī, ua hapai ia ae )a o Wlli e kooa poe hoa, a laweia aku la ma-

; f ; waho o ka lina, a i kona wa i inu ai i ke< ' I * { 1 kabi kiaha wai hooikaika kino, oa aubre | ; ko'*e aka U *ona niao eha a pao ; ua iiu } f koke ae la oia iluna me ka ikaika, a rae he j \&, «oh« mea i loohia malana noa iloko o : koa« haule ikaika aoa ia G)tibeti. : A i ka «ra i heomaka mua ai ke kaka. . laao aoa, oauee hoo tku iaoa o Wiiī imua j 0 ka lioa hakaka, me k* hoohiki aua e hoo* [ pai i kona inaina no GiUbeta, a e hah*'. ' ana kona poe okali inahope ooa. Me ka leo oui i kahea ae ai ; —"e hoekaawaie i aUnui no ka poe ikaika," 8 i% wa, oa hopu ako ia i ka poohiwi o Tet* a kulai maī la ihope, oiai oia e ko ana mu lia laUni mua loa o ka poe ma ka liua. ' Hihhila keHanaka ikaika ole, e k* Hio ; aiakawela hooio, e hele nku ana oe ihe* T J | pela i paoe nka ai o Teta me ks īnaina. 1 "Olioliloa au i kou hinaan* i ke keiki ho- ! po ole." "E ooho malie oe e ka mea puni alunu," 1 nana hohu aku ai u Wili la ia ine ka ha« li hou ae e lalau aku ia ia. Aka lele e ae la o alai msmoa o ka makuakaoe, me ka puana wiwo ole eku imua o VV r ili, "aole aoei ou hilahila eke kanaka ino. E maiama i kou linia. A i hoao oe e hoopoino i kuu makuakane, e kahea aku au i ka mea nana oe i hoohioa ma koua mßu wawae, e hopu ia oe, a e hookaawale mai keia wahi aku." Ia wo, haule iho la ka lima o ua kanaka ino nei ilalo, a huli aku la e iiMia i ka poe e kake-laau ana. Ike mai )a o Waleta i keia hana a Wili, haalele aku la oia ia Gihbeta, a hoiokiki mai la i o Belaneke la. Iko HeUneke wa i nana oku ai ia ia, ua pii koke ae la ke koko i kona mau papalioo, no ka uieB, ua ike aku la īa i ka ribine ana i haawi ;iku ai ia ia e kau ana maluna o kona papale, ma ke kumu o ka huiu. A ia Walata i hopu msi ai i kona lima, i | mai la ia, "mai hopohopo, ina oia o hoopoi- j no mai ia oe, a e lioohilahila hoi, e (oaa ko ke ia ia ka uku o kane mea i hana ai." Haawi aku la ke kaikamahiue i na huaolelo mahalo ia ia, me ka pili aku mahope ona, oiai o Tohia e hoouiuiau ia ana e ka huwa, no ka lilo o kona wahi i ka malihini. Ke hoomaka nei ke kaka-laau aua, o na poe i mioi no ia lealea. Ui kauia ka rala 0 ke kaka-laau aua, o ka mea mna nuua i hookahe ke koko, o kona hoa paio, e maoaoia ua eo ia iu, alaila e hooki kona hahau laau ana me ka mea i eha, a e ku mai kekuhi mea e ae e hakaka laau pu me ia. 1 ka hoomaka ana eono i eha i ke koa muo, aka, kn mai la kekahi koa i oi ae malona oua, a hoomaka oia e paipai aku i ke poo o na poe he iwakalua, blaila, ku hou mai la ke kolu o na kanaka ikaika oana i hookahe iho ke koko o na poe he kanaliina, a i ka wa i aoeane ia ai e puana uana ke eo, ia wa i lalau aku ai o Wili i ka laau a hele oku la me ka wiwo ole iloko o ke kahua kaka laau. No keia mea, ua haawi mai la k:i lehuleliu i na huro aiia nona, oitti he uui wale ka poe i muuao aole e hiki &na ia ia ke kumo hou iloko ona lealea oka t:i. Aka, o ke koa lanakila i koe iho i ke kahua, aole ona hoihoi iki no ko Wili o-a ana aku e hakaka laau mo ia, no ka inoa ua maopopo mua ia ia kona ano, he kauaka munao ole i ke ola o kona hoa paio, a oiai hoi, ua hoike mai ko Wili Ahiu mau helehelena i kona inaina e paila aua iloko ona. Mahope iho o kooa pale aua mai i na hauna laau ikaika a Wi*i no na manawa elua, & ekolu pah», ua pa pono iho la kona lae a maihi pu ia iho la ka aluulu o ka ili poo, a hiki i ke kuemaka, e ka hauna laau hope loa a Wili, oiai, me ka huhu wela i hoomaka aku ai oii e kaka-laau me ka mea i puana ia e kekahi poe mamua iho, aohe mea e lanakila maluna ona. Hiolo inakawalu iho la ke koko ma koua mau maka a me ka papalina oiai oia e alakai ia ana mawaho o ke k°hua. I kela wa i pii hou ai ka mahaloia o Wili ; o pakui hou mai ana i na hiohiooa hae ma kona mau helenelena, a me ka makau ole. Me ka leo nui i kahea aku ai oia : "owai ka mea e a-ae hookuku mai me Owai o oukou i makemake e naha koua pnniu 1010 ? Aole anei he mea hookahi e liele mai e hoao mo au ?" "E hoao au i ko'u akamai malia na like paha me koo I" i pae mai ai kekahi leo, a ia w& oo hoi i ike hou ia aka ai o Gihbeta e komo mai ana iloko o ka lina hakoka.* " E haawi mai i kekahi laau oa'o ?" la wd, haawi aku la Kekahi o oa koa o ka naita i laau nana ; a me ka piha i ka olioli i nana lealea mai o Sir Keoui ia Gil ; - beta. Aka, ua haikea koke ae la ua heleheleua miuo aka, a like me ka wai halana, a ma kihi o na papalina i like me ka weo ula o ka rose, me he U oa hoopili ia eku i ka hiia keokeo. M Hura ! i owa leo noi mai ai o Tet». ! E pooo e hoonoha la k» iwipoo o kela makawola, i kalai hou īa iho ai a uuku. Eke I koa opio wiwo 010, ma kuu maoao paa, e eha ana kela kaoaka makaino ia oe." Ua buro mai fa ka leo o ka lehulehu me ka owaowa loihi ana, e hoike mai ana i ko lakou inahalo oo ka hopo ole o Gilibeta. "Pela ea, ooe aoei ia ?" i pano aku ai o Wili, "īna aolo kela maoa kilokilo m* kou aoao, aole loa au e hiaa iki ana ia oe, aka aole o'o maka'n. Ua hiki mai U'u wa e heopai ai i ko'u ioaioa maluna ou/' (Aoīe i pau.)