Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 15, 8 April 1876 — Untitled [ARTICLE]

I k» Hon trjdfrey KaAUa, Hou. A. S C egh <ro, \V*aiter Miarrav Gi^s-) , j | Esq., a i ke'-i.ihi poe e ae 1 kakia lao.i i ka hoike mioio ika M >i, i hd&au ika U | 2*2 o Feb?ra-?ri, IB7G. E xa KEOSIM4NA :— Oiai u* p«ne aku oo na Knhioa o ka Moi i ka oukoa hoike manao iaia, a onkoo ( i waiho aka ai imua om i ka !a 29 o Fe-; beruarl, a oa Kuhioa i manao ai oa ku i ko oa'-.ou poao ia pioe aaa, a ua manuo oo h<,i iakoo ua kupoao a poiolei ki Ukou oleio i na uinau oui o pili ana i ka hooulu l&hoi ; aka, aolo Ukou i maaio ua pau 100, he mao mea e ae no kekahi o ko oukou hoike miuao i kupono i ko kakoa kolana i keia miuaw», ke wehewehe iie i<iB maopopo ai oukou, e oa keouimana, a ene ka lehulehu, a ke manaolana uei au o ka'u e hoike aku aua e pili ana ia maa ano o ka oukou hoike manao, aole e mauaoia ho p.ine kumu ole a he mau olelo waiwai ole uo hoi. Me he la ua maopopo ia oukoo a pau i ! keia mauawa, o ke aoo o na maoao o ka oukou hoike manao he mau ulelo paipai i ka Moi e hoonnopopo iho oia he raau kumu haua nui kekahi no ka pouo o keia aina i manaoia na oa Kuhina e hooko, aole nae i hooko ia e lakou, a oo ia mea ua kupilikii ka pono a me ko kuokoa o keii aina ; a nolaiia he kupono loa i ka Moi ke hounoho ae i poo e ma kahi o ua Kuhina i oi aku ka makaukau. Aole keia ano oko oukou hoike mAoao, ua hoike ia ma na olelo e kuhihewa 010 ia ai, a aole no pah* oukou a pau i mauio o kela i hai ia ae la ke auo inuoli oua hoike aniiao la o oukou. £ n;i keonimiua, aolo no koia he mea aiiewa ia, he pololei no ; o kekahi no keia o na hana e kouo ana ia oukou, iloko o ka oukou haiwi kokua i ka Moi a aie ka aiaa oei, e hoao mau o hooko,—e hoohuule i ua Kuhiua. Aole no paha oukou i mauao he kupouo ke hoike pololei ae i ko oukou niakemake. aka ho mea maikai no hoi ka iioike pololei aua i na kumu o ke koi ana e hoopau ia oa Kuhiua ; nialia paha o ko oukou makemake maoli o ka hoopau i ua Kuhina a hoonuho mai i poo e ma ke poo o na oihaoa i oi aku ka i ka hooko aua i ko oukou inakemake, aole 0 ka paipai wale i na olelo puio e pili aua 1 ke aupuui; ui oī aku paha ko oukou makomake la poe mamua o ka poe hiki ko wehewtiiie mai i ke kuiuu o ke ko ole o ua haua,-—o ke ko wale uo o na hana ka oukou mea naoa, aohe mea e ae. Oia maoii iho la ka io o ko oukou hoike maoao e hoo* moiui uei : oiat aia lua ka houluulu ana i ua mea o loko o kekahi palapala e like me keia e ike ia ai koua ano.

Ko p»ue aku uei au la oukou i keia manawa mi ko'u iuoa poaoi, 110 ka mea uu akaka 110 ia oukou, aole ko'u uiau hoa me a'u i ka hoomaka ia ana o ka hana a oukou 0 elelo nei i ka hoohemahema ia, mahope wale mai no lakou ; nolaiU aole o la&ou ka poe kupooo ko ahewa ia no ke ko oie o ua mea 1 inikemake ia e hooko i hookumu la mamui aku o ko Ukou noho ana uiai he iiiiiu hoa no ka Papa Kuhiux.

He elua mau kumu nui a ko oukoa hoike mauuo u hoala uei i ko ka Moi ooouoo, oia hoi : Ke auo nui 0 ka hoopaa aua 1 ka emi mau o ka Uhui, a 0 ko ano nui o ka imi ana aku i ka poo kupooo e hoopae mai i o kakou nei. Oiai he kaawale ke aoo ona hana o ka hooko ana i keia mau kumu haoa nui, he me* kopouo ia kakou ke hoomaopopo iho la mea. No ka mea he me* hoopohihihi wale iho uo i ko kakou ooouoo aua i ka kakou mea e hoohana ai, a he aU kai hewa, iaa kakou e manao ana o ka hoopae ana mai i oa lahui Asta he mea ia e hooikaika ao ai i ka Übui Hawaii ; a, ma ka wohewehe pololei an », he mea e hoohoā mai ai i kekahi iahui koko lua i 01 aku ka ikaika o ko lakou ea-uU i ko ka Hawaū, he olelo, ke uoonoo la i ku ke kaualua kukooukoou.

E na keouimana, oiai aole keia mau ninaa elua i hookaawale ia ma kekahi mau wah» iloko o ka oukou hoike manao, a ua lawe pu «ai oukou i kekahi manao o kekahi 0 na Moi t hala e pili aoa i kekahi 0 keia mau oiuaa,—aa u'u aole paha oukou i mauao e paipat i ka Moi « hoopaa i kooa mau Kuhina uo ka hiki ole ia Ukou ke hoopaa aku i ke emi aaa o keia Uhui, (he mea i ike U be aaeane hookahi keueturia piha, he kaoeturia holookoa paha i aoi aenei,) a no ka mea pah* ua hoohema*

h"nu likon ina pono ke kaniwai 0k» aioa a aie ru lako o k» hiawina dsia no na hoola kioo i hooUko iuii i hiki ai ke hooko i ka mea i makemakeia ; a aole no hoi no ka hoohenuhem* ana i ka oukou a paa, a hapanui i mauao ai a i hoomikaokau ai e wailn aku e hoohana ia no ia mea. Aole oia e na keoaimau* ; 0 ke kumu o ke ko oie, wahi a oukou e hoike mai uei m3 ka oukou olelo, oia hoi, aolo ua Kuhiua i hoohothoi aku i ka poe Asia a poe e ae e holo mai i o kakou nei e lUe me ki oukon i manao he hiki. ok* oukou e kapa uei he hoopalalehi ua Kukioa o ka Moi ma ka hoopae ole ana mai i na kanaka e, oia ke kahua nui 0 ko Oukou hoohalahala ; oia ke poo a me ke alo 0 ko lakou paUka aoa. E na keonimsna, ke olelo nei uo hoi ou kou, a i ole ia ua waiho mai oukou e ma-

nao ia iho e like me kau i oielo moa ai, aole be mea i kBnalua ia ka hiki !a kakou ke hooU 1 kei-i Uhui ma ka hookipa ana mai i kekahi Uoui ano like, a oia Uhu 1 , uoua ia mau aao like, aia no ma Asia ; a eia hou, wahi a oukou, oiai he nui uo ua pilikia 0 ke kii ana aku i ka poe oia ano, he mea ole h mou pilikia ke makaukaa ka hooponopono aua. Eia U he ekolu mjo manao ku kaawale a moakaka. No ua manao hope e!ua he uuku ka'u e pakui aku i ka na Kahiua pone mamua aku nei, aka he mea kupono a pololei no ko waiho moakaka aku imua o oukou e na

; o kei » p..'ina f ua kau nui loa ki* mau >0 o |ka p,>e nani i haku ko oukou Hoike Maoio | e h'iupiu koke ia na Kuhina 00 ka pom<n- ; Aule no he kumu kanalua iki, eo* keo- ! nunana, he cn*a kupoao uo paha ka hoopae i ana iuti 1 kekahi poe kaaaka, a he mea ano i nui ika hapa-oui o k »kou, —i ot loa aku i j keia mBn<*wa, ka wa 1 mauaoia e ho!o au» !ke kuik*b's uiea hoi e hooulu uui ai Ike | komu waiwai o oa waiwai nu» a kakou e I haua uei, a e makemako nu : ia ana no hoi ;ua kanaßi no ni Ula iuii waiwai o kakou. IMe he'ia no hoi i ka hoao ana anu e hooko | ī ka mea i makemakeia o kakou a paa ke : Uulea ana i ka ike ibo e awili ia aoa ko ka- : koa pono pnuoi me ko kakou aloha aina. Malia uae paha hoi, e na keooimaua, ina oukoa e kukuiu hou aku ana i ko oukou hoike mauao—ma ke uoi ana i kekahi mea i akaka a 1 ike ia he mei waiwai e hiki pololei aua 1 kek-ihi 0 oukoa,—o mikaaU loa ana oukoa aole e hookeiakela i ko oukou maa mauao aloha uina a aloha alii : a o ka

keouimana, imua 0 ka Moi, a imua 0 ka poe 0 keia aina, kekahi mau olelo e pili aaa i ka man»o muu, he mau oielo no a ka hapanui 0 oukou e apono ai, ke noonoo iho, oia hoi : 0 ka houpae ia aua mai 0 kekahi poe kaue a wahine he lehulehu wale, mai kekahi lahui mai o Asia, a o kekahi wahi e ae paha, i oi aku ka ikaika 0 ko Ukou eaola i ko ka Hawaii a me ka Poluuesia— (he mea apo waie a oakou ; no ka mea iua aole peia he makehewa loa 110 ka lawe aua mai ia Ukou) —ho mea ia, ma ka noouoo iki ana iho, e aneme kokua ai paha i ka hoopio loa i keia lahui Hawaii ; ka lakou olelo a me ko lakou mau hiohioua ; a aoie hoi o ka hoola ia lakou ma ka hui pu ana mai. Aka, nae, e na keonimnna, ma ko oukou manao ole ana paha pela, aole anei oukoa i aUkai ia e kekahi hopuna oleio 0 ka oukou paUpala e kuhikuhi aku i ka MOl, 0 ka mea e kanaliu ana i ka hiki 0 keia U hui kauaka ke hoala a houlu ui, ma ke aao 1 olelo muu ia ae'la, he kauaka ia i aloha ole i ka aina ; i Ake ole i ke kuokoa 0 Liatvaii, a ho kipi i ka Moi a me kona nohona alii. Eia hou, e na keonimana, aole no paha i hala i ka ike o kekahi o oukou, he mea kupouo loa o ka Hawaii kekahi e hui pu iloko 0 kekahi palapala e hoike ana o ke kumu hana nui 0 ka hoolilo aua i ke dala a ka lehulehu no ka hoopae uui ana oiai i ua kane a me ua wahiae 0 kekahi lahai e &ku, ma na meae pili ana i ke aoo oia mea a ma o ko lakou makemake, —he kuleana : ko iakou e ui ia ma ia mau inea, —he kupo--00 o Ukou ka- poe nui e ike U m* i a paUpaU, nolaila bo mea kupauaha i keia me ; keia ka ike iho he hookahi wale no iaoa i kau

oi aka, e makaala loa aua p<ha oukou aolo e hoouuinui wale aku i ko oukou mau maaao hopohopo no na mea e ili mai maluua o ka aina ke ole e ko ko oukou makemeke ; na hoonuinui, hookelakela i mea e ike ia mai ai ko oukou oiau manau aloha uioa a aluha aiii. Ke hele hou aku oukou imua o ka Moi, aole anei uo paha e nele ko oukou hoalo ana i oa olelo ano hookikiua, a hoopuupu wale i ka Moi, koua mau Kohina, a 1 ka lehulehu paha ; ua maopopo ia'o, aole oukou e manao hou ana he kupono e hoomanao aku oukou 1 ka Moi he haanaele kai hana ia i

kona la i koho'a ai ma ka noho Moi, ma ka hoopuka ana aku i na olelo ano ole, ke ole 0 keia ae la ke auo, oia hoi i na \va a pau "aole na lilo aupuni i iawa uo ka muUma ana i koni maluhia," no ka mea, e ua keonimana, he mea ike koke ia no ke nana ino, aole na lilo aupuni o kekahi aiua ma ka bonna nei i hooiawa i ka maUma ana i kona maluhia. Aole, ena keouimaua, aole loa kekahi aina e waiwai aua, aole uo hoi kekahi e ikaika aua. e "inki ana ia ia ke malama i kona uialuhia" i na wi s | pau, aia wale 110 ka hiki a hoohauhaa iho Ke Akua, iloko o koua ahooui, i ua ake-uui 0 ke kauaka, a hoomalu 1 ih mauao ano e ona. Aka oka oi ioa aku, aole ana paha oukou e hoike mua aku i ka Moi, a mahope hookikina āku e hana ia keia inea a oukou e makemakē nei. Ileaha la keia mea e makemakeia nei ? E hoohanaia onei, e like me ka onkoa, "kela me keia ano hana a knmu haoa o ko ka Moi uupuni uo ka hoopne ana mai i kekahi poe kauaka e mai?" E Uwoia mai anei na kane a me na wahiue Asia iioko o keia aiua me ka makemake a makemake oie paha o ka Moi a me ka poe 0 kona lahui ponoi i hoomaopopo ia mea ? E na Keouimaua. —Aole. 0 ka Ahaolelo 0 keia aina Hai koho uku i ka Moi KaUkaua no ka uoho Moi, aua ka Ahaolelo wale no 0 keia aina, me ka apono 0 ka Moī, e hoolilo i ua loaa o keia Aupuni 00 ia mea. Ina oka oukou haoa, —e iike me kau, —ka uoonoo i ua ano a pau o keia ninau, e ike kahiko anei oukou he mea nihi- | nihi ka hele ana aku i mua 0 keia Ahaolelo Hawaii e noi aku i puu eiala mahuahua uo 1 ka hoopao ana mai i ka poe o ua aina e, —

i ia ma ko oukou hoike unnao i hiki iaia ke | kapa iho be wahi ano Hawaii iki kekahi 1 iloko ona. 1 | Malana o ka manao a'u i hookumu mai ! nei, e lawe la ke ano 0 kekahi palapala e like me ka oukou ma ke ano 0 na olelo, ke 1 nei au, 0 ka oukou haike manao he olelo ! na kekahi poe haole kupa Hawaii he uuku a me kekahi mau haole 0 na aina e ma Houoluln nei, i hui a me ho mea hookahi U, e nonoi ana, aole auei an e olelo iho, e koi A.tA i ka Moi, ma na olelo kupono ole, e hoopau ia kona miia Kuhina, ka poe hoi i lawe ole mai kekahi mau kanaka e a lawa ka makemake; a m* ka inoa o na me« kauUna a pau, maikaMi aloha aina, e booaobora *ku ma kahi o keii mau Kuhiaa ka poe e hooko ana i ka mea i makemakeia, —no ka iuea, e na keonimaiai, aole au e hoiuo aku i ko ookoa ike, ma ka hooUlau a mauao wale aoa aa makeanake oukoa e hui e like me keia hni lokahi ma keia mea, e noi aka i ka Moi e hookumu ia ka "hoololi pao," i hooakaka ole ia, "e pili ana i ka hana o ka aioa," "me ka hana hakioa ole a hoololoiahili, 11 i mea e loaa ai ia oe na pono Uhoi a pau e kupa ae ana miialo 0 ke aoo baoa anpuni oi aku 0 ka maikai, a uuku o ka liio ; aka oa makaokau au eaeasuoia no paha ke ano maoli o ka oukou noi e ike »a i aua maloko o ka oukou hoike panao. j

oiai e olelo mai paha auanei lakou oka hopeua o ia mea 0 ka hooemi i ka ukuhana oke kanaka Llawaii. Aka, e pane ae ana uo paha oukou, he pono keia uo ka aiua, he pomaikai no ka iehaleuu, a e hele loa aka ana paha ka oukou pane, e iike me na olelo paipai a ouitou, a olelo iho,--00 ka hoomaa aua i ke kuokoa 0 keia aina a me ka mau ana oka Noho Moi. Aka, eoa Keouimana, aoie wale ina wa a pau na Ahaolelo o&auao o ka honua nei t hookele 1 ka lakoa hana mamuli oia mau kumu nui; e huihui ana ke kaoaka i kekahi mauawa e hoobana iho no ko lakou pomaikai, & no ka mea a lakou i kuhi ai he pomaikai no lakou a he mea uoku wale no ka hookui&ui ana 1 na wahi olelo pahee e hoomuani aku ai i | ke akea i kubiia iho ka lakou hana he aloha ) aina, be aloha alii, a pela aku, ame ka olelo maoli aku 00 i ka poe i ano e na maoao me ko lakon he poe kipi. Ma ke»a mea he hiki loa i ka Hawaii ponoi ke haoa mai e like ae ia ae'la. 0 keta hoike i manao o oukou, a me oa olelo hemahama I a oukoa, kekahi komu nana e paipai ia Ukou e hoi akoakoa, a e hoopoioa 1 na maoao e ae, a lokahi iloko o ka Ahaolelo, e pale 100 aka 1 ka mea a iakoa i hiki ke k-ipa ibo he oleio hoioo iko lakoa Moi ; a e kapae loa i ka mea a Ukou e maaao iho ai he hookiekie maluna o lakou ; aka, aole paha pela ka oukou i mauao ai.

Aka, ena Ke- oimaua, •.na no ka Ali'olelo e hoouele mlii ka haawina n> ka hoopae ana mai i na kanaka o na aina e ; mai, a he me i hiki no ia lakou ke hoole — E poiuo ana aaei keia aina, a e lilo ana kona kuokoa ? Aole loa me «a. lua ke kai- ; hī a kakou e kau nui aku nei e holo ana, ' a ua mauHO ia e ana kakou ke h 'lo, —e 'niki mii ana no ka poe 0 knhi e . mai. E hiki mai ana io kakou nei elikeme ki\ h*ki ana aku iko na aina e aku, | rn;i»nuli 0 na mea e kaalo an**, a fn:» »a mm j mea na «uo eho makehewa ia kakou ke ; Ku-e aku. Aka, he makemake ka poe mahi a poe e ae i paahaoa uo lakou, a e imi ana uo lakou e loaa ma kahi e loaa ai uia k»hi oka honua nei i kupouo i ko lakou make make, me ke alaalai ole ia e na hemahema aupuni ; a e oku an-i no ia poe i na iilo o k* heopae ana mai iua poe paalnna la Ke holo ke kuikahi me Amer>ka oia ana no ke kokna oia loa mamu . 0 na hana i hana ia e kekahi Ahaolelo a e kekahi pne j 'kuhiua paha no ka hooulu ana i ko kakou j lahui. Ina e ioaa ia kakou keia kuikrfh 1 | he mea kopono e kau i kekahi rula, e kauoha ana, ina e Uwe ia mai kekahi heluna kanaka nui, e lawe pu ia mai kekahi poe wahine, a na ka aina e uku ko ka wuhine i hlo uo k» hoopae la aua mai. Aole kakou j e ua Keouimana, e like ine na mauu h»o iu hou iloko o ka puuana, e kali ana o ke ko- ! *iua ia mai, a iua ua makemake kakou e iioopae mai i mau kokua no ni hana a kakou, he kupouo no ia kakou ke hooikaika i loaa ai 5 aoie oke kaukai aku maluua oke Aupnui oka Moi. Mdlia paha oko kakoa pouo pilikino ka mea naua e imi aku i na kumu e losa oi ka hoolaupai ana i ka aina mai waho mai, ioa kakou e kaukai oie ana 1 ke aupuni.

E like me ka hoomaopopo ia sna ma ke kumu manao, he ekolo kumn hana nui i ike mau ia, ahe ekolu wale no, e hooulu hou ia ai na Uhui uiai waho m ii, oia keia; rna ke kaua ana; mamuii 0 na Uoomana ; a mamuii 0 ka pono pilikiuo o ke kanaka. O ke kumu hope loa ka kakon knmu hana nui. Oka ulu msu aua ona waiwai e hua nei roa Hnwaii uei, he hailona maikui ia e ulu pu aua 110 ka poe o keia aina, me ke ole aku i ke kuikahi, no ka men, 0 ka poe o ka lahui nei i ike ia ma o oukou, e na Keonimana, 0 na haole a me na hapa haole, ua uiu mau a hiki i keia w», a ua lilo he anoano e kupu aku si i kekahi Uhui, mo ka hui pu 010 ia ana 0 ua manaolana no ka Uhoi Hawaii maoli, a me ka helu ole ia no hoi oka poe e holo mai ana io kakou nei, i manao ia aole e nele ka pie mai. Ma ka noonoo kupono ia ana o keia mau mea, e īke koke uo aunnei oukoa ika pili 1 kekahi o ka oukou Iloike Manao.

Va m»oli keia po« e ho«t«o?u * kaanā me k* ui ole «ku i k» roe* oon* k*hi, a he rae* kimnhao uo hni ka hke oko kuhihew;» om nupep* m« ia ra»«awa hook \hi no, oo ka moi he kuhihow» nut k*»i*. lu.i ka nnnao mtoli o k* po« naoa i haka kei» hoike manao o oukoo, oka hoop%a t h. o uoho hou *ku i mau kuhin» hou, n»e he la oia no, ua kuhihewa nui likou,—he kuhihewA i ku-e lua i k» mta • Ukou t manao uui ai,—ka hoopauia on% Kuhioa i keia mmawa, —m% ka hanlele ao» • hookom<> ole «n» i k* inoa o kekahi kaoika huokahi uona ko koko Ht\vaii ponoi. Aolo u»a w?4le, e»a oo keu hom»hom), psUk», a poina ptha, iloko oke k&Ui it ana o koia Hoike Wanao—to-e he ikeia o kekahi o ka poe paahana ike. a me n* hapa hno)e o lioiiolulu noī eua keia pai.iptia Me he Uhe mei kupono ioa, m-* iu hnna e pili aua i ka hooholoia o ih loa* aopuni kumu htua, o ke\« poe kek*hi e ui i<i aku.oiai o Ukou kekahipoe e hookaa pono anat na auhau a ke Aupuni i kau tku «i maluna o keU me keia Eia hou keid poe lokahi ; ua like n* po no a me na pomaikAi ; ua 01 palu i ako ko iakou uui iinu.l o ko oukon ; a, e na Ktv> nimona, me ho la no ua like koUkou n\«u-

uo me ko oukou, ua kapae a hookae lo v ia e oukou, —ha poo i oi aku k« pili o keia ninau i ko Ukou pono manua o ko oukou, a noliila, uaoia akn ko kuleiua. Aka, iio inea hiki oo one pahi ka hooponopono h utui ia uiea, ma ka pakui hou nna inai i krkahi papa inoa o keta poo, a n\o ka inoa o ka poe knpono o ka Lahui Hawaii poiiix, •» lawa ni ka mea a oukou o hoohin nei—ki Uhnlehu ; ko h»ki ia inea, ke olelo aku nn ho mukehewa ia'u ke i ae, ua luuioli au i ka ha»iele ana i ko'u noho kuhioa, oiai ko iko n<M au ua kopono ka hoike manao, aUi* la hui uku au me oukou i ke kokua «\ua i ka mea a ka Moi e hoonoho ae ma ko'u wahi no ka hooko ana i ka mea a oukou e mnnao nei ua poino la'n.

Ua wehowehe ao noi au i ke ano o ke alakai hewa ia aoa o ka poe nana i k»iUi ko oukon manao a poina kekahi poe, aka, he awiwi wale ibo no p&ha no oukou i hikt 010 ai i keia poe lima-hana-ike ke hoike i ko lakou aloha aina. He hiki paha ke hoomaopopo ia ke kumu i poina ai keia miu aao kanaka, aki, he kimahao ka poioa ana o ka lehuUhu i na papa pai, na polo a kiaipono o ka Uhulehu !

He pono io'a ke olulo ae o a lu papa-pai" oo ka mea ua hui pu na nupepa, mhiiope iho o na olelo inaina a hukukole, ma ka lokahi ona manao e hoopau i oa Kohiua. • *»»*** *

Ak#, he mea maikai paha no kakou, o na Keoaimani), ko haalelo ia na olelo hookeUb<?la e puka maa nei i keia \y, a e waiho aku imua o oukou ma ua wahi hu \- oleio kupono i ke kulana o keia mea i keia vva, he kulana no i maopopo i ka hapa nai o oukou ena na mea i oleloia ae'la, eka, aia kekahi poe iwaena o oukou i loaa ia lakou na pouo o ka nupepa ma ke auo waha olelo ; e hiunaka poele aua aole me ka manao homo wale, aka be maka ole no e ike ai, u ua hoopilikia no i keia aioa ma oa alakm hewa aoa. Eia ke kalaua i hoonuioui ia a ko ii ee imua o ke akea e ko oukou Hoike Maoao. Ma ka la 31 o keii mahin» e pau ana ka uku ia ana o ke dala oo ka hoopae lima hana, ao. ka hopena la oia mea ; a ina no oa papa-pai a me kekahi poe eae e olowalu mai me he pupule 'U, aolo loa he mana muloko o keia aioa e kauoha aka i ka Moi a i na Kuhinu p&ba e liele imua o ka Ahiolelo o noi i d*la uo ka hoopae aua mai i na kanaka ona aina e, ke oie lakou e makemake a i ike paha aole he kupono ; a aole oo hoi he maoa m*w,iho e koi mai aua. He mea maopopo ua ma* kemake uui na paahaoa, a kakou a pau e ike oeiano, aa kokoke mai paha ka m>*na« wa o iini ako ai ; a oo ka maketn*ke laulaha oo hoi kekahi i mau luna aupum ku pouo a maikai loa, oa kumu iko aku ike kahi poe ooukoa e kakau iooa i keknhi palapala ano e loa i hoomaopopo ole ia koua ano a paa e oakou f ua kuūihewa hoi ua nopepa elua o oukou iho 'ia ka lehulenu oiai, ua hilioai Uua maiuua o oakou no ko laua oia, nolail», i ko laaa manao o oukou iho la oa lehuiehu.

He mea pono no paha, e na Keonimana, i ka hooholo aoa i ke ano 0 ka oukou Hoike Manao, ke hoomaopopo i ka manao o na uupepa no ia mea. 0 kekahi uupepa ua unuhi ae i ke ano o ua olelo U a oukou, peoei : he makemako e hoopau ia ua Kuhina, e like me kau i olelo ae nei mamua, a ua awiwi aku no hoi e hoUe i ka lehule. hu i ka uui a me ke ano 0 ka poe i kakau inoa i ua palapaU 'U, a e OUIO ana he "elnna o ke ewalu 0 na alii haole 0 ka aina i kau i ko lakou inoa ; na loio maka* mua ; na haole kalepa a pau ; na luna kakau manao napepa a pau; a me kekahi poe he uui wale o kela ano keia ano, o keU» aina keia aina, o kela hoomana keia hoo* maoa, e ikeia aoa iwaeoa o kakau." Aoie 00 o kana mai, —a i kuhihewa ole ia ai ko ano o keia mea, hoomau aku la ka manao pepa hookahi no penei : "I ko makou ma* nao o ka poe e koho ia mai ann a ua makaukau 1 ka hooUko aku i ke Aupuni i na aoo haua a manao kopono kē hoohanaia eo ka hoolaopai kauaka ana i ka aina, e haawi ia ia lakou kahi a me ka maaawa e hoohaoa ai i ka lakoo pooo, e like me ko ka poe e noho nei ma ka oihaoa i keia wa, fea me« i naule mo ia e keia poe Kuhina." A ma kekahi manao-pepa hou aku, e kuhikuhi ana i na nani o ka noho ana Aupuoi malalo o kekahi Kuhina Noi, ua hoao aku e hoolilo i olelo koha na manao paipai e hoopau ia na Kuhma, ma ka hoohaahaa ana i ke aoo a me na hana a na Kuhina a piu o keia aina mai mua mai * hikPi keia manawa, koe wale aku 00 o <( \V r ale, ke kauaka hooikaika a aloha aina," hookahi oia poe. A 1 ka hoopau aoa o ua oupepa U i oa manao, hoopoina iho la i na eneenemi loihi a kuakUki, no ka man*wa, a puana ae'la i kona boa, penei : "A ina ko makou koolaa e hoi po mai aoa mo makou i ke ao kaa aaa i ta maoao maikai 0 ka lehulehu no ka hoopooopooo hoa i ke Aupum, e maoaoUna ako uo kakoa oo ka hoonohoia o Kekahi Ahi Kahioa i hilinai ia, » no ka kuieulu ia o oa haoa aupoui 1 ko a i bina e like me ka apono ana a ka leholehu." Owai ia ia poe e kalokalo oei i ke kokua o ka lehuleho ? K na Keonimana, oa ike oukoo i keia manawa, aole he hookahi wahi kaoaka Hawaii pouoi i hoomanaoii iloko 0 ka paUpala 1 kukuiuia e ka poe naoa i ka* lai ko oukoa Ho*ke Manao ; ua hoohemabema ta a ua kapae loi ta ke kanaka Ha* waii, (uooi ke kokua a oa oopepa e kalokalo uei) ka uiea nona ke kuleana nui keia kumo h»na nui. Me be U, o *e kuoiu kai a me m pono nui e ilihia am i keia

lna oi» ibo 1» ke kulaon o keia mioawa, aao k& oiaio o ia me», ke ut aka oei no au ia oakou, e n% Keouinana, a i ka Uhui oiai ilawau a Niihaa, ke ike miopopo oei au, aole keia o ko'u maoawa e hoihoi aku ai i ka Moi i ko'a hookohu ; » eia bou, e ao aku ao an i ka Moī, i ka maoawa pab» aoa a me oa kaoaka pooo» o keia aioa e makemake ai i maa Kuhma hou.e oiikaala i ko kao%ka haaoui oooa iho, ka poe i iawa i kshi ike e aUkai ai i ka poe e hilioai aoa malana o Ukou, iioko o ka pitikia, me ka iawa ole oae i ke akamai e hoopakele ai. 1 ko'u hooki aoa, a m> oa mea i piii » ke aoo o ka oukoo hoike maoao e n«* Keooi* eoaoa, aole uo paha i oete ko oukou miua* miua me a'u i keia w», oo ka hiki aoa o keia hoiko m&oao imua o ka Moi, ka iiaua o ka aioa oeī» a imua a ka houua hokwkoa, me ke k*oi-e o oa olelo wiwo ole, hoouun uui a mahaoi, aka t e olu lu aoa p*ba oukou ke iohe aku, ao!e ka Moi a oie na Kuhiaa o ka Moi i maa&oio, o ka oukou ia i mauao ti. W. L. Gft£E.\*. Aliiolam Hale, Mar. 11, 1870,

aiua, ma ta mea, mamua o ka uooaoo ana oo na mea e piii ana i ka hooalu lahui.