Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 19, 6 May 1876 — Page 2
KA NUPEPA KUOKOA, ME KE AU OKOA I HUIIA.
LA HANA 4 — Poakolu, Mei 3 Halawai ka Hale ma ka hora 10 kaka-
hiaka. Peresidena ma ka noho. Pule ia e ke Kahunapule. Heluheluia ka moolelo
o ka la i hala, a aponoia.
NA PALAPALA HOOPII. Waiho mai o Mr. Nawahi, he palapala hoopii mai Puna mai, e noi ana, e hoopau loa ia ka Bila Kanawai no ka Aie Miliona. Haawiia i ke Komike Waiwai
Waiho mai o Mr Birch, he palapala hoopii mai Wailuku mai, e noi ana e hoopauia ka uku o na Lunamakaainana. Haawiia i ke Komite Hookolokolo.
Waiho mai o Mr Halemanu, he palapahoopii mai Hamakua mai, no na kumu he umi kumamakolu — E apono aku i ke Kanawai Kuikahi Panailike, i ka aie miliona a me ka Hoopae Lima Hana. E hoopau loa ia ka mana o ka Papa Ola ma ke kanawai e pili ana no na mai lepera. E ae ka lapaau ana o na kanaka Hawaii me ka laikini ole. E hoopau loa ia na Kauka kaahele. E hoolako mai ke aupuni me na laau lapaau, ma na apana a pau o keia aupuni. E hoihoiia na mai lepera a pau e noho ana ma Kalawao, ma ko lakou wahi, a na ko lakou ohana e malama ia lakou. No ke aupuni e malama i na mai lepera ohana ole. Na ka Lunakanawai a me ka Lunamakai o kela a me keia apana maloko o keia aupuni, e malama a e hoomalu i na mai ma ko lakou mau apana iho. E hoopau loa ia na uku hoomau e kau nei. E hoohanaia na aaahao ma ko lakou mau apana iho.
Ua lilo ka hale i ka hoopaapaa ana no kahi kupono e waiho aku ai i ua palapala hoopii huikau la. Ma ke noi, ua waihoia ma ka papa.
Waiho mai o Mr. Kanealii, he palapala hoopii mai Wailuku mai, e noi ana, e hoopauia ka aie miliona. Haawiia i ke Komite Waiwai.
Waiho hou mai oia he palapala hoopii no ia apana no, e noi ana e hoopauia ka Mokuna 11 o ka Kanawai i hooholoia i ka M H 1874, e pili ana i ka hoihoi ana i ka oihana hana lima maloko o na kula aupuni. Haawiia i ke Komite Hoonaauao.
Waiho mai o Mr. Kauhane he palapala hoopii mai Hilo mai, e noi ana, e hoopauia ke Kahukula nui. Haawiia i ke Komite Hoonaauao.
Waiho hou mai o Mr. Kauhane he hoopii mai Hilo mai, e noi ana, e hoemiia ka uku o ka Moi i $30,000 no na makahiki elua. Waihoia a noonoo pu me ka Bila Haawina. Waiho mai o Mr Kauhane he palapala hoopii mai Hilo mai, e noi ana, e hoopau loa ia ka metala ilio. Haawiia i ke Komite Waiwai.
Waiho mai ka Mr.Waterhouse he palapala hoopii e noi ana e hoahewa ia ka Papa Nana Koho Balota o Waimea Kauai. Haawiia i ke Komite Hookolokolo.
Waiho mai o Mr. Kaiue, he palapala hoopii mai Molokai mai e noi ana e hoopau i ka Pauku 45 o ke Kumukanawai, a e hookaawaleia i elua Hale Ahaolelo ; a o ka lua e hoopaa ia ka pauku 38 o ke Kanawai Kivila e pili ana i na kai lawaia. Haawiia i ke Komite Hookolokolo.
Waiho mai o Mr. Birch he palapala hoopii mai Wailuku mai, e noi ana e auhau ia na waiwai a pau ma ko lakou wahi i waiho ai. Haawiia i ke Komite Hookolokolo.
Waiho mai o Mr. Halstead he palapala hoopii mai Makawao mai, e noi ana, e hoopau i ke Kahukula Nui, e hoopau i ke Kula Hoopololei, a me ke Kula Haleakala i Maui. Haawiia i ke Komite Hoonaauao.
Waiho mai o Mr. Nawahi he palapala hoopii mai Puna mai, e noi ana, i hookahi walo no Kiaaina no keia Pae Aina, a ma kahi i noho ai ke aupuni, malaila oia e noho ai. Haawiia i ke Komite Hookolokolo. Waiho hou mai o Mr. Nawahi he palapala hoopii mai Puna mai, e hoonoho ia i elua wale no Kuhina o ke Aupuni, i ka Loio Kuhina ka lawelawe ana i ka oihana o ko na aina e, a i ke Kuhina Kalaiaina ka lawelawe ana i ka oihana waiwai. Haawiia i ke Komite Hookolokolo.
Hoike mai ke Komite Wae i kohoia no ka hoomakaukau ana i ka olelo pane a ka Hale no ka Haiolelo Alii, ua makaukau ka lakou olelo pane. Heluhelu ia ua olelo pane la apono ia.
Ma ke noi o ka Mea Hanohano J M Kapena, ua hooholo ia, na ke kakauolelo e kakau poepoe a waiho hou mai lakou e kakau inoa aku. Apono ia.
NA OLELO HOOHOLO.
Heluhelu mai ka Mea Hanohano J. M. Kapena he Olelo hooholo e noi ana, e kauoha ia ka kakauolelo o ka Hale e hoolako mai i na hoa o ka Hale me na nupepa pakahi e pai ia nei ma ke kulanakauhale. Aponoia.
Hoolaha mai ka Hon Lilikalani e lawe mai ana oia he bila e hoololi ai i ka Pauku 2 o ka Mokuna 12 o ke Kanawai Kivila, e pili ana i na haku a me na kauwa ; he bila e hoopau ai ka Pauku 480 o ke Kanawai Kivila, e pili ana i ka auhau kino ; a he bila e hoololi ai i ka Pauka 56 o ke Kumukanawai, e pili ana i ka uku o na Lunamakaainana.
Hoolaha mai ka Hon. Kuihelani, e lawe mai ana oia he bila e hoohana ia na paahao ma ko lakou mau apana i hoahewa ia ai. Hoolaha mai ka Hon. Kanealii e lawe mai ana oia he bila e hoopau ai ka bila Aie Miliona.
Hoolaha mai ka Hon Wilder, e lawe mai ana oia he bila e kokua ai i ka hooholo ana i kekahi mokuahi pili aina hou.
Noi mai o Mr. Preston, e hoike mai kekahi o na Kuhina, i na he oiaio ka lono i laulaha ae, ua haalele mai o Mr Hopekini i kona palapala hookohu alii. Ae mai ke Kuhina o ko na aina e, me ka olelo ana, eia i ka Moi e waiho nei kona palapala hookohu.
Hoolaha mai ka Hon. Martin, e lawe mai ana oia he bila e hooulu ai i ka lahui ; a he bila e hoololi ai i ka Pauku 1 o ka Mokuna 37 o ke Kanawai Karaima, e pili ana i na aea haukae.
Niuau mai ka Hon. Preston, heaha la ke kumu i hoolaha ole ai ke Kuhina Kalaiaina i na hoololi Kumukanawai i hooholo ia e ke Kau Ahaolelo o ka M H. 1874.
Na ka Loio Kuhina i pane aole na ke Kuhina Kalaiaina ia hana, aka, na ke kakauolelo no o ka Hale Ahaolelo.
Hapai ia ka noonoo ana i ka hana i pau ole, oia ka hoopau ana i ka rula 21 o ka Hale e pili ana i ka uku o ke kahunapule. Ma ke noi ua hoopanee loa ia ke noi e hoopau. Ma ke noi ua hoopanee ka hale. LA HANA 5 — Poaha Mei 4
Halawai ka Ahaolelo i ka hora 10 A M e like me ka hoopanee ana. Peresidena ma ka noho. Pule ia e Rev M. Kuaea.
Heluhelu ia ka moolelo o ka la i hala a ma ke noi, ua apono ia.
Heluhelu ia na hoopii a waiho ia.
Na Hon. Mr Waterhouse, mai Honolulu mai, e hooakaka ia ka uku o na makai kulanakauhale ma ka bila haawina a i $30. o ka malama.
Na Hon. Mr Aholo, mai Wailuku mai. e hoonoa ia ke koho ia ana o L W P Kanealii.
Ka Hon. Mr Nawahi, mai Puna mai, e hoopaa ia ke kula hoopololei ; no Puna hou mai no, e hoopau ia ka haawina no na koa ; e hoemi ia ka uku o ka Moi $25,000
Na Hon. Mr. Birch mai Wailuku mai, e kau ia i kanawai e pa i na aina mahiai.
Na Hon. Mr. Kalaukoa, mai Honolulu mai, e papa ia ka hoohana ia ana o na paahao ma na hana hoolimalima ; a e hoololi ia ka Hae Hawaii.
Na Mr. Birch, mai Wailuku mai, o na lawehala i hoopaiia malalo o eono malama, e hoohana ia ma ko lakou mau wahi i hoopai ia.
Na Mr. Mahoe, mai Hilo mai, e ae ia na Kauka Hawaii e lapaau laikini ole ; a e hoopau ia ke kanawai Aie Miliona ; a e auhau ia na pipi nui a me ka liilii ma ka 50 keneta o ke poo.
Na Mr. Kamauoha, mai Molokai a me Lanai mai, e hoopauia ke koho ia ana o D. W. Kaiue.
Hoike mai ka noho, ua kakau poepoeia ka olelo pane i ka haiolelo alii a o ke kakau inoa ka mea i koe.
Waiho mai o Hon J M Smith he olelo hooholo, e hookaawaleia i $16,000 no na lilo o ka Ahaolelo o 1876. Hooholoia.
Hoolaha mai o Hon S K Kaai e lawe mai ana ia he bila e pili ana i na hui pani hakahaka pau ahi a me ke ola kino.
Waiho mai o Mr Preston he olelo hooholo, e kauohaia ke Komite Waiwai e noi aku i na Kakauolelo mua o 1874 i na dala i ohiia aku mamua o ke kupono. Waihoia i ke Komite Waiwai.
Hoolaha mai o Mr Preston he bila e hoopau loa ai i ke kanawai aie miliona.
Hoolaha mai o Mr Helekunihi he mau bila e hooponopono ai i na mahiko ; he bila e hoololi ai i ka auhau lio ; he bila e hookomo dute ole mai ai i na waiwai ekalesia ; a e hoololi i na kula Hawaii i mau kula olelo haole.
Hoolaha mai o Mr Birch he mau bila e hoololi ai i ka pauku 233 o ke Kanawai Kivila ; a e hoopau loa i ka pauku 480 o ke Kivila.
Hoolaha mai o Mr Lilikalani he bila e hoonoa loa ai i na kai lawaia.
Hoolaha mai o Mr Naili he bila e hoololi ai i na pauku 796 a me 797 o ke Kivila.
Hapaiia ka hana o ka la, oia ka noonoo ana i ka olelo hooholo a ka luna o Kona Hema iloko o ke Komite o ka hale. Noho o Hon S K Kaai ma ka noho.
Mahope o ka hoopaapaa loihi ana i ekolu hora a keu, ua hoopauia ke Komite, a ua hoopanee ka hale.
Na keiki hele ole i ke Kula.
E KA NUPEPA KUOKOA E, Aloha oe :—
Ma ka la 24 o Aperila 1876, ua waihoia imua o ka Lunakanawai apana o Wailuku, he palapala hoopii no na keiki hele ole i ke kulu aupuni oiai lakou e auwana ana, a e noho wale ana ma ka hale, a no lakou hoi na makahiki i oi aku i ka 6. A i ka noonoo ana o ka Lunakanawai no keia hoopii, ua hookaa ia na keiki hele ole i ke kula, 5 ko lakou nui. Ma keia hana ana ke hoike mai nei ia, ua pono no i na keiki e noho ana iloko o na kula, no ka mea, ua hamama ka puka no lakou. Ua hana ia keia palapala hoopii e ke Kumukula a me ka Hope Lunakula, aole hoi laua i kauoha ia e hele imua o ka aha e hoike no ka pono o ka laua palapala hoopii. Me ka minamina i ka makou hana me ka manao hoi ua hana makou malalo o na kanawai, aka, ohi aku nae la i ka puahiohio. O J. Nakookoo ke Lunakula, a o W. P. Kahale ka Hope Kumukula na laua no i hana i keia palapala hoopii. Malalo hoi o ka olelo hooholo a ka aha, ua hiki ke puana ia he mau kanaka naaupo keia o ka hoopii lalau ana mai. Ke hoike nei no i keia no ka lehulehu, a no ka poe hoi maluna ae o ka makou hana, e nana mai. Ia wai makou e hoopii aku ai no na keiki hele ole i ke kula ? E kamailio hou no au i ka wa kupono. Aperila 25. 1876. KUMUKULA.
MA KE KAUOHA.
Mai keia la aku, o ka poe a pau he mau bila ka lakou, i keia Keena, no kekahi haawina e hoolahaia aku ana lakou me ka pai hakahaka, a maluna o ia mau pepa e noiia
aku ai lakou, e hoike mai i ko lakou mau koina. E loaa no keia mau pai hakahaka ma ke Keena Kalaiaina, a ma
ka Mana paha o na Luna e haawiia ana no na mea i kauohaia W L MOEHONUA, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Mei 1, 1876 739 3ts
Hoolaha — Ke hoike aku nei ka lohe, e noho ana ka Hon. A. F. JUDD, Lunakanawai o ka Aha Kiekie, no ka hoolohe ana i na hoopii mai na apana lehulehu mai o ka mokupuni Oahu, penei :
Ma ka Hale Hookolokolo ma Ewa, i ka hora 9 A. M. o ka Poalua, Mei 30.
Ma ka Hale Hookolokolo ma Waialua, i ka hora 9 A. M. o Poakolu Mei 31.
Ma ka Hale Hookolokolo ma Kahuku, i ka hora 3 P. M. o ka Poakolu, Mei 31.
Ma ka Hale Hookolokolo ma Kaneohe, i ka hora 1 P. M. o ka Poaha, Iune 1. Ma ke kauoha a ka Aha.
Jno. E. Barnard Hope Kakauolelo. 753 3ts 753
Aha Kiekie, Oahu, SS — Mamuli o ka mana i waiho ia mai ia'u e ke Kumukanawai o ko Hawaii Pae Aina, ke kauoha aku nei au o ke kau hookolokolo mau o Mei o ka Apana Hookolokolo Ekolu, e malamaia ana ma Hilo, Hawaii, i ka Poalua mua o Mei 1876, ke hoopaneeia aku nei a hiki i ka Poakolu la 14 o Iune A. D. 1876 i ka hora 10 A. M.
Kakauia e ko'u lima me ka Sila o ka Aha Kiekie, i keia
la 21 o Aperila, 1876, ma Honolulu, Oahu.
C. C. HARRIS,
Kokua Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e noho hope an no ka Lunakanawai Kiekie kona wa e kaawale ana
mai ke aupuni aku. 757 2t 754
I KULIKE ai me ka olelo hooholo a ka Ahakukamalu i hooholo ai ma ka la 23 o Aperila, o ka waiwai io o na
kala kini malalo iho i ohi mua ia ma ka waihona, e hoololi
ia a penei na waiwai io ma keia hope aku :
Hapaha kini Pelekane..................$5.00
Hapawalu kini Pelekane.................2.00
J. E. WALKER,
Kuhina Waiwai
Keena Waiwai, Apr. 24, 1876. 732 3t 734 I KO'U wa i kakwale aku ai mai Maui, e lawelawe no
ka Mea Hanohano ABERAHAMA FORNANDER ma ke
ano Kiaaina no Maui a me kona mau Apana.
JNO. M. KAPENA, Kiaaina o Maui,
Aperila 14, 1876. 751 3ts 743
I KULIKE ai me ka Pauku 231 o ke Kanawai Kivila, e
kukulu a e hookaawaleia ana kekahi pa no na holoholona
aea wale no ka Apana o Hilo Akau, mokupuni o Hawaii,
ma kahi i kapaia o Kihalani, makai o ke Alanui Aupuni.
W. L. MOEHONUA, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Aper. 17, 1876. 751
I KULIKE ai me ka Pauku 231 o ke Kanawai Kivila, ke
hoonoho a ke hookohu aku nei au ia D. Koloa, i Luna Pa
no na holoholona aea wale ma ka Apana o Hilo Akau, mo-
kupuni o Hawaii.
S. KIPI, Kiaaina o Hawaii
Hawaii, Aper. 17, 1876. 751
Keena Ola —Ma Alanui Puuowaina, kokoke i ka Ha-
lemai Moiwahine. JOHN H. BROWN,
Hope o ka Papa Ola.
Aperila 15, 1876. 750 2ts 731 I KULIKE ai me ka Pauku 231 o ke Kanawai Kivila, e kukulu a e hookaawaleia ana kekahi Pa no na holoholona
aea wale no ka Apana o Puna, mokupuni o Hawaii, ma kahi i kapaia o Ahalanui, ma kai o ke Alanui Aupuni.
W. L. MOEHONUA, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Aper. 10, 1876. 750
I KULIKE ai me ka Pauku 231 o ke Kanawai Kivila, e
hoonoho a ke hookohu aku nei au ia A. D. Alapai i Luna Pa no na holoholona aea wale ma ke Apana o Puna, mokupuni o Hawaii S. KIPI Kiaaina o Hawaii.
Hawaii, Aperila 10, 1876. 750
Na Rula o ka Papa Ola.
1. Na ka Pepa Ola, a i ole ia na kona Agena paha, e makaikai i na makeke kuai ia, mea ai a me io holoholona, a wahi e ae paha kahi o na mea kuai e waiho ai, ma ka manawa a lakou i manao ai he kupono, a kauoha i na makeke kuai ia a wahi e ae paha e hoomaemae kupono a o na io holoholona a me na mea i polopolona e lawe kokeia mai ia wahi aku.
2 Aole loa e kukuluia kekahi hale pepehi holoholona e hookokoke mai maloko o na palena o ke Kulanakauhale o Honolulu, a i ole ia ma na alanui hele paha, a i ole ia, ma na kae kahawai paha, kahi e kahe aua o ka wai no ka inu ana a no ka noho hale ana, a i ole ia, ma kahi paha i ae mua ole ia e ka Papa Ola.
3 Aole loa kekahi mea i ae ia e kaulai a kapi paha i na ili holoholona maloko o na palena o Honolulu nei, a ma kahi kokoke mai paha, a ma ka aoao makani paha o ke Kulanakauhale, o i ole ia, ma kahi paha i ae mua ole ia e ka Papa Ola.
4 O na lua liilii a pau, na lua opala, na loko a i ole ia na wahi e ae paha e hookio ana ka wai pilau, lepo a pelapela, i loaa aku ma ke kulana e hoopilikia ai i ke ola o ka lehulehu, e hoomaemae ia no e ka Papa Ola a e kona Agena paha, malalo o na lilo o ka mea a mau mea paha nona lakou, e hai e ia aku nae ua poe ona waiwai la he eono la mamua ae o ka lalau lima ana o ka Papa.
Ma keia mua aku, o na lua hale liilii e eli ai aole e emi malalo o umikumamalua kapuai ka hohonu a me eha kapuai kuea, me ka uhi ponoia.
5 Ua hiki no i ka Papa Ola, a i kona Agena paha, ke makaikai i na hale a pau a lakou i haohao ai no ka lawa kupono ole paha o ka ea no ka malama ana i ke ola o ka poe e noho ana, ina paha no ka hookomo kupono ole ia o ka ea, ka piha loa paha i ka poe noho, a kumu e ae paha, e kauoha aku ia mau hale e hookomo ponoia ka ea, a hapai paha i kekahi mau kumu a lakou i manao ai he kupono.
6 O na io miko kupono ole a me na mea e ae i ku i ka pilau, ka maea a me na ano like, e hoonee kokeia no ma kahi e ma ka lilo o ka mea nona ia, mai kahi aku i loaa ai e ahu ana, me ka hoike mua ia aku e ka Papa Ola, a e kona Agena paha.
7 Aole loa e ae ia kekahi mea e malama i ka puaa maloko o ka palena o ke Kulanakauhale o Honolulu.
8 Aole loa e ae ia kekahi kanaka e kiola i na holoholona make ma kekahi o na alanui hele a wahi hele mau ia paha.
9 Aole e kanuia kekahi kino kupapau maloko o ke kulanakauhale o Honolulu, aole hoi ma kahi e kokoke ana, ke ole i loaa mua ka palapala ae o ka Agena o ka Papa Ola, nana no e hoopuka i na palapala o ia ano, ke noiia ma kona Keena Oihana. E hoakakaia nae ka nui o na makahiki o ka mea make, ina he kane a he wahine paha, a me ka mai i make ai.
10 Ua hookaawaleia he wahi ma Ainahou i hoailonaia e ka Luna o na Hana Hou, no ka hoolei ana a me ka waiho ana i na mea pelapela mai ke Kulanakauhale aku.
11 Ke papa ikaika loa ia aku nei na mea a pau, aole e hana a eli i kekahi mau lua opala ma kekahi alanui, ala ololi, uwapo a wahi waiho wale paha, maloko o ka palena o Honolulu nei.
12 O na mea hale a aina paha ka e hoahewaia no ka hookomo pono ole ia o ka ea ma na hale i noho pupupu loa ia e na Pake.
13 O ni ili holoholona miko a hou loa, aole loa e ae ia ka hoahu ana maloko o na palena o ke Kulauakauhale nei.
14 O ka mea e uhaki ana i kekahi o na rula maluna ae, e hoopaiia oia i ka uku aole e oi i ka akahi haneli dala e like me ka hoakaka ana a ka Pauku 235 o ke Kanawai Kivila.
Hoaponoia e ka Papa Ola, i keia la 6 o Aperila, 1876. CHAS. T. GULICK.
Kakauolelo.
Ka Nupepa Kuokoa
— ME —
Ke Au Okoa
1 HUIIA. Published ever Saturday, $2 a year
HONOLULU, MEI 6, 1876.
AOLE I EMI IHO malalo o ekolu palapala hoopii mai na apana kuaaina mai o kakou, i heluhelu ia imua o ka Ahaolelo i ka Poakahi iho nei, e noi ana e hoopau ia ke Kahukula Nui no kona haalele wale i kana oihana. Ke makaala mai nei ka lehulehu i ka oihana hoonaauao, a he pono i ka Papa Hoomanao ke makaala pu, o hauhili mai auanei ka aweawe o ka nuku ia maluna o lakou.
I KEIA HEBEDOMA ae e hoohuli hou ia ana ke Kilauea no ka hana hou, a me he mea la, aole paha ia e holoholo hou maloko o na hebedoma ekolu. Oiai, ke noho nei ko kakou aha mana kiekie nolaila, ke lana nei ko makou manao aole no e palaleha lakou i ka hapai ana i kekahi mea e pani ia ai kahi apulu mokuahi o kakou me ona mokuahi paa hou, nana e poai ia Hawaii a me na awa ku mau o Maui i na hebedoma ekolu o ka malama, a i hookahi kaapuni ana ia Kauai a hookahi hoi holo pololei mai Honolulu aku a Kawaihae, hoi pololei mai. Na ke au o ka manawa e hoapono mai i ka makou.
AIA NO KE NOHO alii la ka owaowala ana o na manao ma Enelani, no ka inoa hoohanohano ka hou o Moiwahine, ka " Emepera wahine o Inia." Ke pakuikui mai nei ka wela o na hoopaapaa ana no ia mea, a me he mea la e lilo paha auanei ia i ninau e ku kaokoa ai na aoao holo balota. Oiai o Enelani e nune ana no keia mea hou, aia hoi, ua holo aku o Victoria i Europa ; aole ma ke ano Moiwahine a Emepera wahine, aka me he mea la, he ano like me he couna wahine la.
UA HOEA KEKAHI manao maloko o kekahi nupepa Geremania no na mea e pili ana i ka ekalesia a me ke aupuni. Ua kakauia ua manao la e Prof. Bluntschli, he haole naauao, a ua lilo i mea no na manao ma Europa e haka pono aku ai, oiai ua hoike maopopo maoli mai no ia manao i ko Bisimaka manao e hoopaakiki nei, e hoike ana oia ka ke aupuni o Geremania e hoapono aku ai ma keia hope. Ua hiki na paha ke ikeia aku ka Pope e ke aupuni, aka he pono hoi ia e ike mai i ka mana o na kanawai lahui.
HE MEA HAOHAO ma ke aupuni o Amerika Huipuia i keia au e kokoke aku nei i ke koho balota Peresidena, ko na Democarata hooikaika nui ana e huli ia kekahi mau luna aupuni, a loaa mai nei kekahi poe kolohe. He mea oiaio, he poe kolohe no kekahi i paa i na oihana, a he poe hoopono loa no hoi kehahi. Aka me he mea la keia mau huli ana, i kumu e lilo ai ka ikaika ma ka aoao Democarata i ka wa koho Peresidena a hoonawaliwali i ka aoao Repubalika.
O KA NU HOU no ke Kuikahi Panailike ma ke kiapa D C. Muarray mai nei, aole no ia i hoohoihoi mai i na puuwai he lehulehu ka poe ake nui ia mea, me he mea la, ua hoohaikea ia na lima ikaika a pau o keia kuikahi, no ka mea, ua hoopanee ia aku ka noonoo ana i na kuikahi nei iloko o ka hale o lalo, ma ka po o ka la 10 o Aperila me ke akaka ole o ka manawa e hapai hou ia mai ai. Ua haule keia ma ka maalea o kona mau enemi, oiai o ka hora 12 o ke aumoe o ka la 10 o Aperila ka wa e hooholo loa ia ai a hoole ia paha, aka, i ke kaawale ana aku o na makamaka o ka bila ma ka hotele e paina aumoe ai, oiai ua elima hora o ka hoopaapaa ana, aia hoi, ua noi ae la na enemi o ka bila e hoopau i ke komite o ka hale, a haule iho la ka bila ma ka papa. Aia wale no ka hapai hou ia a loaa elua hapakolu o ka hale ma kona aoao.
Na Hana a ka Ahaolelo.
Ma ka Poakahi iho nei, iloko o ka Ahaolelo, ua ikeia ke au nei a me ke au iki o na lunamakaainana o ka Pae Aina.
I ke noi ana a ke alii Waila a aponoia e ka Hale, e kauohaia kekahi o na lunakanawai kiekie e hele mai e hoohiki i na alii, na kuhina a me na lunamakaainana, aia hoi, na kahamaha mai kekahi ninau mai ka lono o Puna, " mahea la o ke kumukanawai i haawiia ka mana i na lunakanawai kiekie e hoohiki mai i na kuhina i hoa no ka Ahaolelo ?" No ka halahu o keia ninau mawaho o ka palena kupono, no ka mea ua apono e ia ke noi a ke alii Waila, e koi ana e hoohiki i na alii, na kuhina a me na lunamakaainana, nolaila, ua haule pu iho la keia ninau me kona hopena ole. Ina i makaala ka luna mai Puna mai, e noi e kapae i na rula a e hapai hou i ka noonoo ana i ke noi a ke alii, ina la paha ua hiki.
Mamuli o ka hoike ana mai o ke Komite nana i na palapala hookahi o na lunamakaainana i mua o ka Hale, ua ikeia ka hemahema e ka palapala hookoho o ka luna mai Waimea, Kauai mai. Ua kakauia kona palapala hookohu me he mea la, he elua lunamakaainana mai Waimea, eia wale no ka mea i hoopaaia ai ka luna o Waimea ma kona noho, no ka ikeia ana o
ka oi o na balota o na imua o kona hoa paonioni. Ua kapalulu ae ma na paia o ke Keena Ahaolelo, ka olelo, o na luna nana o ka apana o Waimea, Kauai, o ke keu ia o ka papa nana apiki ma ka Pae Aina holookoa.
Ua hala he elua hora i keia Poakahi no ka hoopaapaa ana i ke kahunapule o ka hale. Manao kekahi poe he hana palaueka wale no ia a he hiki no i kekahi lala o ka hale ka pule, a e haalele ae i ka mea a me ka rula o ka wa i hala. Ua olelo ka luna o Waiohinu, he pule kenikeni ole kana. Aka ea haule ka manao lili kanaka malaila. Wahi a ka luna mai Kona Akau mai, " owau kekahi i hele mai nei e hoemi lilo, aka aole nae o keia mau lilo ko'u i kauohaia mai ai e hoemi." Ua kohoia o Rev M Kuaea i kahunapule.
Ua kohu nunu na luna o ka apana hanohano ma ka la mua, a oia ka wawa hookahi a ka lehuehu i ka pau ana ae o ka hana o ia la.
I ka Poalua iho nei, ua piha uwila ka Peresidena no ke Kuikahi Panailike, a iloko o kona wa pioloke, ua loohia iho la oia i ka holopani, a ke oluolu nei makou i ka hoike aku, i kekahi la ae, ua hoi hou mai oia ma kona noho hanohano.
Ma ka moolelo o keia la, e loaa ai ka olelo hooholo a ka luna mai Kona Akau mai, e ninau ana i ko na kuhina mana koho iloko o ka hale ma na ninau a pau. Ua nui ke kamailio ma ka aoao ku-e a ma ka aoao hoapono i ka olelo hooholo. Mahalo makou i ke kakani o ka aoao kuokoa, aka eia ka mea nui, o ka pau e o ka manawa malalo o na rula, a hiki ole ke ku hou aku ke manao e kamailio hou. He mea houluulu no hoi paha a piha ka ipu a Laamaomao, hookuu no, no ka makani.
Ua wehewehe ka Loio Kuhina no ka mana o ko lakou noho ana mai, oia keia he pani hakahaka lakou na kuhina no ka Moi ma ke kau kanawai ana, no ka mea. " O ka mana kau kanawai o na apana ekolu, aia no i ka Moi a me ka Hale Ahaolelo. Aia no iloko oia Ahaolelo, na 'Lii i hoonohoia e ka Moi, a me ka Poeikohoia o na makaainana, e noho pu ana " Ua waihoia keia olelo hooholo a i ka Poaha e hapai hou ia ai.
He ekolu mau hoopii i heluheluia i ka Poakolu iho nei e hoopau ana i ke Kahukula Nui, he elua e hoemi ana i ka uku o ka Moi a me na luna aupuni, he hookahi mai Hamakua, Hawaii mai e koi ana i na mai pake o Kalawao, e hoihoi i ko lakou mau home iho. O ka helu 1 keia o na
na apana naauao, ma ka hoolaha hikiwawe ana.
Ua hoopaapaaia imua o ka Ahaolelo i ka Poaha nei ka olelo hooholo e hoihoi hou mai ke Kakauolelo o ka Ahaolelo o 1874 i na dala ana i lawe ai no kona uku, a ua waihoia na ke Komite Waiwai e huli aku.
I ka pau ana o na hora kakahiaka, ua komite ka hale no ka noonoo ana i ka olelo hooholo a ka luna mai Kona Akau mai, e ninau ana i ko na Kuhina mana koho ma na mea imua o ka hale. Ua nui na olelo i kapalulu ae ma na paia o ka hale. O ka aoao nui o ke kamailo, oia no ka aoao Democarata (Kuokoa), aka, he paia kuli nae hoi kahi i ke kukai aku no o na wahi olelo i pau mua i ke kamailio ia. Ua hoopauia ke komite me ke koho ole o ka hale.
Nu Hou Kuloko.
Akahi pule i hala me ka leo ole o Honolulu mai ko S M Kamakau wahi mai, oiai oia e noho nawaliwali ana.
He kulikuli na keiki kukulu kepau o ke Kuokoa i ke keiki nui nepunepu, i ka hokiokio mau ma ka puka aniani mauka.
Ua waiho mai kekahi mea i ka heluna pau o na kaa hoolimalima o Honolulu nei ma ko makou pakaukau, oia he 48 ka heluna.
Maluna aku nei o ka mokuahi " Zelandia" i holo aku nei i Kaleponi, i laweia aku ai mai keia awa, he 765 ahui maia a me umikumamalima mau pahu pohuli maia.
HOOHUIIA.— Ua nipuu paaia o Edmund Bright (k) me Huldah Kekauai (w) i ka Materemonio Hemolele o ka mare, ma Kepohoni, Honolulu, Aperila 23, 1876. Na S K Kuhano i hooko.
Ua muimuia loa aenei ka Papa Himeni o Kawaiahao i keia wa mamuli o ka hoi hou ana mai o ke Kama Alii Wahine Liliu e alakai kino alii maoli i ka hana pono, ka luhi hoi a na makua i hala e aku i ka po, a hooili iho i na mamo mahope nei.
He elua mau " po lealea o Halealii" a na keiki puhi ohe i haawi wale iho nei e hoonanea i ke anaina puni hookahakaha mahina konane o Honolulu nei ma ka Emma Kuea, oia ke ahiahi Poalua a me Poaha iho nei. Ua haiamu lehulehu ae na poe makaikai, me he mea la ua " ee ka pipipi".
NA PUUKANI O LELE.— Ua ku mai nei i ke kakahiaka Poaha, mai ka malu mai o " Huai ka ulu o Lele i ka makani," kekahi mau keiki puukani o ka Puali Poalu Maui Ponoi. I hele mai nei lakou e kilohi i na nani o Kou, a ua hauoli makou i ka lohe ana mai, e haawi ana lakou i Aha Mele ma Honolulu nei, no ka pomaikai o ka hana hou ana i ko lakou hale paikau mau. Ke kalokalo e aenei makou, e hahaiia ka lakou huakai e ka hoolakilaki a me ka holomua.
NA KEIKI O KAUKAWELI — Ua ike iho makou ma ke ku ana mai nei a ke kuna Neti Mela, i ka lele auna ana mai nei o na keiki o ka uka iu ano o Kaukaweli mai ka punana mai o ka hoonaauao, mahope o ka
hoike ana. HOOMANA IA LAKA — Ua loaa aku kekahi kumu hula wahine, he luahine i Pawaa ae nei iloko o ka hale o Kamono (w), me na haumana hula, oia o Kaea (w), Pehu (k), Kauluna (w), a me Holowale (w) e kulou ana i mua o LAKA, ke akua hula mai kahiko mai, a na Hawaii naaupo e hoomana lapuwale nei me ka hilahila ole. Ua hoike mai ko makou mea nana i hai mai, ua kohu malihini ka puka ana mai la ka ke kuwo o keia luahine i ke kalokalo ana ia Laka. Hilahila ole no hoi ka hoi hou ana i hope e ka luahine i keia wa malamalama.
OLA HOU NA KUMU KOPE MA KAILUA, K.
AKAU, HAWAII.— O na kumu kope keia o ka wa ia Paao, i hoopoinoia e ke kakani, a me na naonao. Ua hoomaikai nui ka mea nana i hana i na mea a pau ia lakou, eia lakou ke hoohua nui mai nei, pa kanakolu, pa kanaono, pa kaukani, a me na kumu kanu hou aku, ua holu ko lakou mau lala i na lua, ua hele a
Luuluu Hanalei i ka ua nui,
Kahele ua o Manuakepa,
Ua oiku i ka loa o Koialana.
S K MIOI. Kailua, K. A., Hawaii, Aperila 3, 1876.
NU HOU O NA AINA E !
Ma ke ku ana mai o ke kiapa D C. Murray i ke ahiahi Poalua iho nei iloko o na la he 18 mai Kapalakiko mai, ua loaa mai i ke Kuokoa na nu hou malalo iho :
No ke Kuikahi Panailike. Eia iho na olelo no ke kuikahi imua o ka Hale Ahaolelo ma Wasinetona i ke ahiahi o ka la 6 o Aperila :
" Komite ka hale no ka noonoo ana i ka bila e hooholo ai i ke Kuikahi Panailike me Hawaii. Kamailio mai o Mr. Moore ma ka aoao hoapono i ka bila, i ka pau ana o kana haiolelo, ua hoopauia ke Komite. Ma ke noi a Mr Wood ua hooholo ia, e hoopau ia ka noonoo ana no keia bila i keia Poakahi ae, Aperila 10.
Wasinetona, Apr. 10.— Komite ka Hale no ka noonoo ana i ka bila e hoomana aku ai i ke Kuikahi Panailike. Na Mr. Banks ka haiolelo loihi e kokua loa ana i ka bila a me kona nonoi mai i ka Hale, e hoopau koke i na hoopaapaa ana no keia bila. Ua kapa oia i keia kuikahi, he au hou no ka holomua o ka hooponopono pili aupuni, o ka pomaikai nui loa no kela, aole e ike ia i keia wa, aka, aia iloko o iwakalua kumamalima makahiki e hiki mai ana. Ke hooholoia keia kuikahi, alaila, he hoomamao loa ana aku ia i ko na mana nui o Europa keehi ana iho e loaa ona kuleana ma ia mau mokupuni. Aole he mea no kakou e pomaikai ai ina e hoole ana hakou ; aka ina e hooholoia, e pii mahuahua mai auanei ke kalepa ana mawaena o na aina elua, a e pomaikai ko kakou poe kalepa. Ua hoole oia, aole keia he pomaikai no ka poe mahiko wale no o na mokupuni. E hoolawa like ia ana ka pomaikai o keia kuikahi maluna o na kanaka e noho ana ma na kapakai o ka Pakipika. Mai ka wa mai o Wasinetona i noho Peresidena ai ahiki i keia manawa, ua hana o Amerika Huipuia i na kuikahi he eono haneri a oi aku, me na aupuni e, a aole loa hookahi o lakou a keia Hale i hoole aku ai. Ua kuahaua ia ke kuikahi, aka ma na olelo oloko aole no e mana a noonoo ia e ka Ahaolelo o Amerika. Ua manao no ia, he kanawai no ke kuikahi, a o ka hana pono a ke aupuni ka hooko aku. I ka pau ana o keia haiolelo a Mr Banks ua hoopau ia ke komite.
Ma ke noi a Mr. Randall ua waiho ia ka noonoo hou ana a i ka halawai o keia po. Na enemi o ke Kuikahi Panailike.
Wasinetona, Apr. 11.— Ua loaa i na enemi o ke Kuikahi Panailike me Hawaii ka pomaikai o ka hoololoiahili ana ika Hale mahope o ka hoopaapaa ana no elima hora i ka po nei, a i ka wa a na makamaka o ke kuikahi i hele ai e paina pu, ua hooholo iho la ka poe i koe iho o ka Hale e hoopanee, imua o na maka me ka lohe no, oia ahiahi ka manawa e ninau hope loa ai. He hana e ae ko ka Hale no keia la, a oiai ua hoopaneeia keia bila me ka hooholo ole ia o ka manawa e hapai hou ai, nolaila, aia a loaa he elua hapakolu o ka Hale ma ka hapai hou ana e noonoo, alaila hapai hou ia mai.
Ua hoopii luna nui ia ke Kuhina Kaua mua iho nei o Amerika Huipuia oia o Generala Belknap.
E ku ana ma Nu Ioka ka Emepera o Berazila i ka la 15 o Aperila. A ka la 14 e haalele ai na Kuhina Kaua a me ke Aumoku Kaua ia Wasinetona no ka hele i Nu Ioka e kali ai i ke ku ae o ka Emepera. Ua hoomakaukau ia na mokuahi Minesota ame Alert no ka hookipa ana mai i ka Emepera.
Ua koho ke kulanakauhale o Nu Ioka i kona mau kamaaina kuonoono a hanohano i komite nana e hookipa mai i ka Emepera.
Ua awiwi ia ka hoihoi ana i ke poo oihana o Generala Keremana mai Sana Lui mai a i Wasinetona.
Ke hapa ia nei kekahi manao e hoihoi ia Generala Sekofila i Kumu ao koa no West Point kahi e ania nei na poe makemake i ke koa o Amerika Huipuia.