Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 19, 6 May 1876 — Page 3

Page PDF (1.95 MB)

KA NUPEPA KUOKOA, ME KE AU . OKOA I HUIIA.

Aia i mua o ka Hale Ahaolelo noi o lalo ma Wasinetona, he kanakolu a keu mau

luna aupuni e huliia mai nei, a e kuekaaia

ana ka lakou mau oihana. O ka hana keia a na Democarata.

Ua ninauia e kekahi o na lunamakaainana ke Kuhina Nui o Amerika Huipuia i ko C. I Steinberger kulana ma Samoa, a ua hoikeia mai, ua hele oia me ke ano aohe he Luna mai ke aupuni aku o Amerika,

I ka la 10 o Aperila, ua make ma ke kulanakauhale o Nu Ioka, o A T Steward, kekahi o na ona miliona kaulana o ia kulanakauhale.

NO EUROPA.

E malamaia ana ma Parisa, i ka 1878, he Hoikeike Nui.

Ua ku ae ma Malta, Kaiwaenahonua, i ka la 6 o Aperila, Ka Mea Kiekie Ke Alii

Kale, maluna o kona moku Serapia, ma kona ala e hoi ana i Enelani.

Ua hiki ae ma Vienna ka lono kaumaha, ke hana i hoomainoinoia la na Mahomeda

a me na Karistiano, e na Bosnia, no ko lakou ae ole e komo iloko o ke kaua kipi kuloko. Ua puhiia kekehi mau hale lehulehu i ke ahi, a puhi ola ia kekahi mau kino ola.

He nui loa ka inainaia o Auseturia ma Konatinopela. Ke haohao nei ke Suletana i ko Auseturia neo ana ma Bosnia.

Ke hookeke aku nei hookeke mai o Enelani a me Rusia. O ko Auseturia a me ko Rusia launa ana, aohe maopopo lea. O ko ke Kuhina nui kulana o Auseturia, ua hoowahawahaia a me he mea la, aohe mea e kanaluaia ai ka hoolaulea ana ia Auseturia a me Rusia, ina he mau kuhina hou. O Geremania hoi, aohe akaka iaia ka ao no ana e kokua ai. Malalo o keia ao omalumalu, e ikeia ai ka hihia o na noonoo no Tureke.

Ke olelo mai nei ka nupepa Gaulois o na uwao ana a pau a na mana aku o waho nei maloko o Tureke, e halawai ana lakou me ke ku-e mai a Rusia mai. Aole e haalele ana o Rusia i ka malama ana o na Karistiano ma Tureke mamuli o na hoohuihui ana.

Ke hoike mau nei na lono mai Berelina mai, ke ano kupilikii nei ke kulana mawaena o Auseturia a me Rusia.

NU HOU HOPE LOA !

I ka hora 6 o ke ahiahi Poaha iho nei, ku mai ka mokuahi " Kulanakauhale o Nu Ioka" iloko o na la 8 a me 14 hora mai Kapalakiko mai. Aohe mau mea hou ano nui loa maluna mai nei ona.

Aole no he wahi lono hou no ke Kuikahi Panailike ma keia moku mai nei. Ke lana la no nae ka manao o na makamaka o ke kuikahi e holo ana no. Ua ku ae ma Amerika ke Alii ka Emepera o Berazila. Ua kapae ae oia i kona aahu alii a me kona hanohano Moi, a ua hele ae ma ke ano kamahele, e hui aku hui mai me na miliona moi o kela Repubalika nui kaulana.

A ka la 10 o Mei nei, e wehe ia ai ka Hoikeike Nui o Piladelapia me ka haiolelo mai ka loio kaulana loa mai o ia aupuni e ola nei, oia o W M. Evarts, kumu loio a ko kakou Loio Kuhina e noho nei.

Iloko o keia mau malama, ke liuliu nei na mokuaina pukahi o ka Uniona, e koho i ko lakou mau elele e hele ai i ka halawai elele lahui o na mokuaina. O kahi e hui ai na elele o ka aoao Repubalika, aia i Cinitinati, a o ko ka aoao Democarata hoi, aia i Sana Lui. He eha mau inoa holo Peresidena ma ka aoao Ripubalika a elua a ekolu paha ma ka aoao Democarata. Aia ma ka balota ana a na elele e hui ana e akaka ai ka mea nui o na balota, alaila hoopapau ka ikaika maluna o ia mea hookahi.

E ano ala kue mai ana paha na pake paahana o Peru. Ke houpuupu ia la kekahi manao ma ke ano, ua lono wale iki ia.

Ua ku ae ma ke kulanakauhale o Madarida, Sepania, i ka la 25 o Aperila, ke Keiki Alii Wale, ma kona ala huli hoi i kona home. Ua halawai oia ma kahi ku mau o na kaa ahi me ka Moi kamalii Alfonso a me kona mau ukali

Ka "Aha Hui Himeni o Lanakila."

E KA NUPEPA KUOKOA E ; Aloha oe :—

Me ka walohia ke hoike aku nei au ia oe no na anoai i ike ia ma na ae-kai o ua aina lai nei o Kona.

Ma ka po o ka Poalima o ka pule i aui kunewa aku'la, Aperila 7, maloko o ka Heiau o ka Ekalesia o Pukaana, Hookena Kona Hema nei. Ua ike ia'ku la he mau manu hulu like e lele hoohiehie ana, me na hookahakaha ana, me he la aia i ke Kahua Kaua o Perusia ke hele 'la a wehi, a me he mea la e puana okoa ae ana no. " Wewehi o Loloku o ka Wehiwehi hoi o na

pua," e — Walohia. O ka nani piha o na Mele i mele ia mai e ka "Aha Himeni," nona ka inoa o kou kehakeha ae'la ma ke poo. Ua like no ia me ka po mahina konane e hoolei piha ana i kona nani a pau maluna o na wahi e pouli ana o ka honua, a pela io no ma ko'u hoomaopopo ana ia loko o'u iho, oiai, aole he wahi koe o ko'u naau i koe iho i ka mahalo ole i ka maikai maoli no o na Mele. O ke kiekie loa o na mele a lakou oia no ke mele kaulana o ua aina nei, O " Kona kai Opua i ka Lai," a no ka mea, ua oi aku ka nanahe o ia mele ia'na mai, mamua ae o ka nanahe lilina ume naau. A ma keia wahi ke hooki iho nei au, aole paha he mau mea aku i koe a'u e akena hou aku ai, aka, he mahalo piha no ko'u i ko lakou alakai Himeni, Mr Gavina Kaua, no kona eleu no ma ka lawelawe ana ma kana hana. Ua pau me ke aloha i ka Luna Hooponopono a me na keiki hooulele piana o kou keena hanohano,

JOHN HONRY

Hookena S K., Hawaii, Aperila 12, 1876.

Na Bila Kanawai a ka Lunamakaainana o ka Apana o Kau, 1876.

E KA NUPEPA KUOKOA E ; Aloha oe :—

E oluolu mai oe ia'u, e kamailio akea aku au imua o na lehulehu Makaainana a me ka poe ike naauao, mai ka makani kulai kanaka o Mahiki, a Niihau ka palena o na moku pau mai, i na Bila Kanawai a ka Lunamakaainana o ka Apana o Kau nei, no keia Kau Ahaolelo, M H 1876

1 E hoemiia ka uku o ka Moi a me na Lunaaupuni.

2 E hookuu loa ia ka poe mai lepera o

Kalawao.

3 I hookahi no Lunakanawai Kaapuni o ka mokupuni o Hawaii, pela o Maui a hiki i Kauai.

4 E hoopauia ka Auhau Kino, Kula a me Alanui.

5 E hoopauia ka auhau pakahi ana i na Lio, Ilio, Kekake a me Hoki.

6 I hookahi no Kumu Kula o ka Apana a pela no a hiki i Kauai.

7 E hoole ana oia i ke Kuikahi Panai Like.

8 E hoole ana oia i ka aie miliona dala.

9 Aole e ae ia ka mare ana o na wahine Hawaii me na Pake.

E lakou nei a me lakou la, e kokua i nei mau kauna olelo a ko makou Lunamakaainana — eia ka makahiki Ahaolelo hana nui, akahi no a manao ae, e pau ana ka luuluu a me ke kaumaha, no ka mea, o ko ianei kulana, he Kahunapule, o kona inoa, o Rev J K Kahuila, ke koa kaulana o na la hoouku kaua i ke au o na'lii, na ianei ka liki o keia mau la, oiai ua hala ka Keliikukahaoa.

Ke i hou ae nei no keia, " E naueue ana ka Hale Ahaolelo, ua loaa na koo ikaika i keia Kau !" He ola ka hoi ia no na iwi, i keiki a ka poe mea keiki.

Oia ae la no na wahi mea hou o ke kuaaina nei iloko o na la halawai elua i hala. JOHN E. ZATARIA.

Kau, Hawaii, Mar 30 1876.

EIA iloko o ka Pa Aupuni o Koholaloa, Apana

o Honolulu, he l lio e kuai kudala ia ana , ke hiki aku i ka Poaono, la 13 o Mei, hora 12 awakea. Eia ke ano : Lio k lokia kuapuka l w keokeo, mahope ak h hem Pp. A B KAAUKUU Luna Pa Aupuni. Koholaloa, Mei 5, 1876. 753 12*

Hoolaha a ka Luna Hooponopono Waiwai.

MA ka Waiwai o Kamaakekoi k, o Kona Akau, Hawaii. Ke hoolaha aku nei i na mea a pau, ina he mau koina ka lakou i ka waiwai o Kainakekoi k. i olelo ia maluna. e hoike mai i ka lakou mau koi ana, iloko o na malama eono mai keia la aku : a o ka poe hoi e paa ana i kekahi waiwai o ka mea i oleloia maluna, ke koiia aku nei e hoike mai i ka Lunahooponopono.

W. THOMAS MARTIN. Kau, Hawaii. 763 4t* 736

E IKE auanei oukou na na mea a pau, kanaka haole pake, pukiki, o kela ano keia ano, ua kapu ka hookuu wale ana i na holoholona o kela ano keia ano, maluna o kuu kuleana aina o KOLOWALU, a me ku'u aina hoolimalima o KEWALO KAI. Ina e loaa ia'u, a i ole i ko'u Luna paha, e uku no i hookahi dala no ke poo hookahi — Bipi, Lio, Hoki, Piula, Puaa, Palahu, Kaka, Moa, E lilo keia i kanawai mai keia la aku. KAMANOULU. Kaila, Honolulu, Mei 1. 1875. 753 4t* 765 OWAU o ka mea nona ka inoa malalo, ke hai aku nei au i ka lohe i ka poe mea lio, bipi a mau holohalona e ae, e hele ana ma kuu aina hoolimalima, ma Waipiokai, makai o ke alanui aupuni o Kalipahee, e pili pu ana me ke kula o Waiawa, a hiki i Kalehopu, e kii mai i ko lakou mau holoholona, maloko o na la he umi, mai ka la i puka ai ma ka nupepa ka helu ana, a hala ia mau la, ina e kii ole mai, e hopu ia no a paa, a uku mai, alalia hemo aku, a ina uku ole mai, paa i ka Pa Aupuni. MAKUE. Waikele, Mei 4, 1877. 753 1t*

E KUAI Kudalaia ana na holoholona helehewa ma ka Pa Aupuni ma Waiawa, Ewa, ke hiki aku i ka Poaono, la 13 o Mei, hora 10 kakahiaka. Eia malalo iho ko lakou ano a me ka hao ; Lio k hulupala hao hP uha hop ak U uha hope

hem Lio w keokeo hao ano e uh hope ak hao ano e uh hope hem Lio kane keokeo hao HN uh hop ak Lio w lokia hao S uh hop ak Lio w ulaula hao DR uha hope ak Lio k ulaula laekea hao JL uh hope ak hao ano e uh hopo hem, ma ke ka Lio k ulaula hauliuli hao ND uh hope ham Lio k ulaula laekea hao ano e uh hop ak Lio k ulaula laekea a ka ihu hao A uh hop hem Lio w ulaula aole hao Lio w hulupala laekea eha kapuai keokeo hao SN uh hope a mua hem Lio k hulupala laekea kapuai keokeo hem hao N uh hop ak Lio k puakea hao PA uh hop ak Lio w lokia aole hao Lio w ulaula eha kapuai keokeo hao H uha hop hem Lio k ulaula hauli lokia laekea nui eha kapuai keokeo hao ano e uh hop ak e kii mai nae iloko o keia mau la o lilo io i ke kudalaia e like me ke kanawai.

J S KAANAANA Luna Pa Aupuni o Ewa & Waianae, Mei 4, 1876. 753 1t*

OWAU o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke hoolaha akea aku nei au imua o na mea a pau loa, no ke kuai lilo loa ana mai o IKAKA KAIAMA k, no Waikapu, mokupuni o Maui, kekahi hooilina o Loe w. i make, no kona kuleana aina iloko o ke Ahupuaa o Holualoa 4, mokupuni o Hawaii, nona ka palapala kuleana Helu 7228, no ka loaa ana aku o na dala piha i kona makemake mai a'u aku, nolaila, ua hoolilo loa mai o Ikaka Kaiama k, i kona kuleana aina ia'u a mau loa aku a me ko'u mau hooilina me ke keakea ole ia, aole ona kuleana i koe a me kona mau hooilina. ABIGAILA MAIKAI.

Apua, Honolulu, Mei 1, 1876. 753 4t* 756 UA MAHUKA mai ke Kula Hana Lima aku, elua mau keiki, no laua na inoa, PAUAHI a me JEO. Ina o ka mea i ike i kekahi o keia mau keiki, e hoihoi koke mai. I ole, e pili aku ke kanawai ia lakou.

753 2ts 754 WALTE HILL.

NO KA MEA, ua kohoia au e ka Aha Kiekie, ka Luna Hooponopono o ka waiwai o KENAO, no Honolulu, Mokupuni o Oahu, ua make aku nei, me ka palapala kauoha pu. Nolalia, ke hoolaha aku nei au i na mea a pau, e hoike mai ia'u i na bila hoakaka no na aie o ka mea make, maloko o na malama eono mai kela la aku.

PAAHANA. Honolulu, Mei 6, 1875. 753 4t* 736

EMI LOA * NA KII !

MA KA HALE PAI KII O AHI, MA KA Helu 63 Alanui Nuuanu, Honolulu. O ka uku o ke kakini Kii Pepa mamua, he $2.50, a i keia manawa, emi loa, he $2.00. O ka uku o ke kii aniani, he $2.50 mamua, ua hoemi loa ia a i ke $1.50 wale no ! Emi maoli ! Makepono loa ! Aole like pu mamua ! E hele wikiwiki mai e pai i na kii.

HALE KAMANA !

AIA no maloko o keia Hale maluna ae, e hanaia ai na Pahukupapau, na Moe, Noho, Pakaukau, Mamalu, a ia mea aku ia mea aku. O ka Pahu kupapau paina mamua, he $3.00, a i keia manawa, he $2.00 wale no. O na kumukuai o na mea e ae i koe, e kuai makepono loa ia aku ana.

HALE KUMEKA !

AIA NO malalo o ka Hale Pai Kii, he keena Ku-

meka, oia ka humuhumu ana i na kamaa hou me

ka makepono, a me ka poho ana i na kamaa nahaehae me ke emi. 753 6m 776

E IKE oukou e na kanaka maoli, na Pake, na Haole, Pukiki a me kela ano keia ano e noho ana ma keia aupuni, i loaa ko lakou mau Halekuai, ke papa aku nei au ia oukou, mai hoaie mai oukou i ka'u wahine mare ia Kamakaikolia Kealanui, no ka mea, ua haalele kumu ole mai oia ia'u i ke kane mare, aole au e hookaa i kona mau aie, mai kona la i haalelele mai ai ia'u a hiki i keia la, a mau loa aku, ke ole au e kakau i ko'u lima ma ka oukou mau Buke. Ke papa aku nei au, mai hookipa kekahi iaia a malama iaia i ka ai, no ka mea aole au i nele i ka ai me na pono kino ; aohe makuakane, makuahine, kaikuaana, kaikaina, kaikunane, kupunakane, kupunawahine, e malama, iaia i ka ai me ka ia a me kahi moe. Aole hoi he kane a mau kane e hookipa iaia ma ke ano hewa, e hoopii no au Ma ke Kanawai no ka hoopoino i ko'u waiwai ponoi. E lilo keia i Kanawai i kona la e puka ai ma ka nupepa Kuokoa.

D. P. KEALANUI. Kawela, Naalehu, Kau, H., Aper 13, 1876. 752 2t 753

KAHEA

OLELO * LEO NUI !

E na makamaka aloha o ka ua Kanilehua o Hilo, a me na hoa hoolaukanaka o ka la mehameha o Hamakua :

Owau o ko oukou hoaaloha oiaio loa, e noho nei ma ke ano malama Halekuai, no no makahihi loihi i kaahope ae nei, ua ike oukou i ko'u malama pono me ka hoolako pinepine mai i na mea maikai e kupono ana i ke kane, i ka wahine a me ke keiki. Nolaila, ua hu a nui ke aloha ia oukou, me ke kaumaha pu i ke kahea leo nui ae, e hookaa koke mai ka poe i aie mai ia'u, mai keia la aku ; aole no ka manao e hoopilikia aku la oukou e na hoaaloha, aka i mea e mau ai ko kakou kipa ana, i lako mau i na mea nani e kahiko ai i ke one o Punahoa ame ka la piha kanaka o Hamakua Waipio.

Nolaila, e ala, e ku, e pau ka hiamoe, e hele mai e nana, e kilohi i ko'u mau halekuai, ua piha i na nani o kela ano keia ano o na mea kuai me ka oluolu loa, e kupono ai i ka makemake o ke kane, wahine, keiki a me ka ohana, e loaa no ma kuu Halekuai ma Hilo, i " Hale Kalewa," a me Kahalii, e loaa no ma Hamakua Waipio, A pela no oukou e makaala ai e hookaa koke mai, i loaa hou ai na mea hou no oukou. Nolaila, e oluolu oukou e hoolohe i keia leo kahea o ko oukou makamaka aloha nei, a e kipa mai ma ka hale, a loaa no au ia oukou me na launa maikai ana me ka leo oluolu. E hoonaauao ! Owau no o

C. Y. AIONA (Pake), Malama Halekuai.

Hawaii, Aper 24, 1876. 752 8t° 759

OLELO HOOLAHA.

KOMO O LAHAINA.

KE kono aku nei oia i na kanaka o

Lanai Molokai

a me ka poe e noho ana mai

KAHAKULOA a i UKUMEHAME.

e hele mai lakou i Lahaina, a kipa ae lakou ma ka Hale Kuai, e nana ai

i na waiwai like ole o loko. Me he mea la, he haawi wale no, oiai ua ike no na mea a pau i ka makepono loa maoli no i na makahiki i hala.

MA ka POAONO, MEI 20, 1876,

ke manao nei ia e haawi wale i kekahi mau waiwai me ke kumukuai ole, i ka poe hookapeke wahi dala iho i ko

kapuahi. KOMO, LAHAINA.

Kikahakaiwainapali. 753 4ts 756

I KA MANAWA e kaawale aku ai ka mea nona ka

inoa malalo iho, mai keia Aupuni aku, ua waiho iho oia i kana mau hana a pau ia Messrs. Castle a me Smith na Loio. ALFRED S HARTWELL.

Honolulu, Aper 27, 1876 753 3ts 753 MA KA AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, Oahu SS,

Kau o Aperila 1876, he hoopii oki mare, KALEO w

kue ia KAAIHAPU k, Poakolu, Aperila 12, 1876

Ma ka hoopii Oki Mare maluna ae, ke kauohaia nei, e

hookomoia ka huaolelo oki mare ma ka aoao o Kaleo w,

no ke kumu, ua moekolohe o Kaaihapu (k) i oleloia, a e

lilo keia i mea poa, mahope iho o ka pau ana o na malama

eono, mai ka la aku o keia kauoha ana, ma na kumu mao-

popo i waihoia mai, ke ole he kumu e ae kekahi e hooleia

ai ua mau mea la.

A ua kauohaia ka mea nana ka hoopii, e hoolaha ae i

kekahi kope e hoolahaia e keia olelo kauoha ma na nupepa

Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa, no na hebedoma eo-

no, a o ka hoolaha mua ana, maloko o ka malama hooka-

hi, mai ka la aku o keia kauoha ana, a o na mea a pau ke

pili, maloko o na malama eono e hoike mai ai lakou i ke-

kahi kumu e lilo ole ai kela olelo hooholo i mea paa.

NA KA AHA.

(L. S.) Walter R. Seal,

Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

Ma keia, ke hooia aku nei au, o keia ae la ke kope polo-

lei a me ka oiaio o ka olelo kauoha no ka hihia maluna ae,

i waihoia mai i ke Keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie

o ko Hawaii Pae Aina,

I hoike no keia, ke kau nei au i ko'u inoa i keia la 17 o

Aperila, M. H. 1876, ma Honolulu, Oahu, H. I.

WALTER R. SEAL,

751 3ts 756 Kakauolelo o ka Aha Kiekie,

AHA Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono Waiwai. Ma ka

waiwai o HAAKULOU (w), o Honolulu i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Eha. Olelo kauoha, e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i Lunaahooponopono Waiwai.

Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala nei a H Kuau, o Wailua, e hoike mai ana, o Haakulou, no Olohena, ua make kauoha ole ma Olohena, ma ka la 14 o Sepatemaba M H 1869 a e noi ana, e haawiia ka palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai ia H Kuau, o Wailua, Mokupuni o Kauai.

Ua kauohaia, o ka Poalima, ka la 12 o Mei M H 1876, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Wahiawa, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili, e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha, e hoolahaia ma ka olelo Hawaii, i ekolu pule ma ke Kuokoa, nupepa ma Honolulu.

Kakauia ma Wahiawa, ko Hawaii P A Aper 12, 1876. DUNCAN McBRYDE,

751 3ts 753 Lunakanawai Kaapuni Apana Eha,

AHA Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka waiwai o PUNUI, o Kamooloa, i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Duncan McBryde. Olelo kauoha, e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i Lunahooponopono Waiwai.

Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Emily Kaio, o Koloa, e hoike mai ana, o Punui, no Kamooloa, Kauai, ua make kauoha ole ma Kamooloa, ma ka la 17 u Maraki M H 1876, a e noi ana, e haawiia ka palapala Lunahooponopono Waiwai ia A Ku, o Koloa, Kauai.

Ua kauoha ia, o ka Poaono, ka la 13 o Mei M. H. 1876, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Wahiawa, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili, e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha, e hoolahaia ma ka olelo Hawaii, i ekolu pule ma ke Kuokoa nupepa ma Honolulu.

Kakauia ma Honolulu ko Hawaii. P A. Aper 12, 1876. DUNCAN McBRYDE.

751 3ts 753 Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.

KE KAUOHAIA AKU NEI NA KANAKA

a pau loa he mea Bipi a mau Lio paha

ko lakou e holo nei maluna o na aina i kapu-

ia o

Honouliuli.

Waianae-uka.

Pouhala-uka.

e lawe koke aku iloko o na la he UMI mai keia la aku. O

na holoholona a pau e loaa aku ana mahope o ia wa, e ma-

naoia he komohewa. Ke hookapu loa ia aku nei na kanaka a pau

aole e hele wale maluna o ia mau aina mahope iho

O ka la 30 o Aperila 1876,

aia wale no a loaa ka palapala ae mai a'u aku.

JAS. DOWSETT, (Kimo Pelekane),

Nona iho , a ma ke ano he Kahu Malama Waiwai no

Thomas Richard, Eliza Meek a me Mr. a me Mrs. H.

G. Crabbe.

Honolulu, Aper. 19, 1876. 731 3ts 733

Kuai a ka Ilamuku.

MAMULI O KA MANA O KA OLELO

Hooholo i hoopukaia e ka Aha Hookolokolo

Kiekie, i ka pono no F. Preston, mea hoopii

no $415.25. kue ia EDWARD EVERETT, mea hoopiliia, ua

lawe mai au i kela la, a e kuai aku ana ma ke akea, malu-

na iho o ka aina, i ka hora 12 o ke awakea o ka Poaono, la

20 o Mei, i na pono a pau, ke kuleana a me na pomaikai a

me ka pa o Edward Everett, e nohoia nei e Edward Eve-

rett, e waiho ia ma Alanui Papu, mauka aku o ke kihi o

Alanui Kukui.

O ka nui o ka aina, he hookahi Eka, a oi aku a emi mai

paha ; o ka Hale Noho a me na hale kuwaho, ua maikai

wale no ; ua nui na kumu laau i kanuia e hoomalumalu

mai ana ; a he aina maikai kela.

Aia wale no ke koe a hoakaka e ia mai ka olelo hooholo,

ka uku kuala a me na koina, a me ko'u uku a me ke Ko-

misina mamua ae.

He kuike ke dala, a o na lilo no na palapala, na ka mea

e lilo ai.

Aia he $300 ka moraki maluna o ka aina, e ai ia no e

waiho kekahi hapa. W. C. PARKE, Ilamuku.

Honolulu, Aper. 18, 1876. 751 4ts 754

Kuai a ka Luna Hooponopono Waiwai.

MAMULI O ka mana o ka olelo kauoha a ka Aha, e kuai aku no au ma ka

Poaono, - - Mei 23, 1876,

Hora 12 awakea,

maluna o ka Pa Aina. I ka pa e waiho la ma ke kihi o na Alanui Uniona a me Hotele. A o ua aina nei, he 55 kapuai ma Alanui Hotele, a he 98 9/12 kapuai ma Alanui Uniona, a ua hoolimalimaia a hiki i Ianuari 1, 1881, ma ka Hookahi Haneri Dala o ka makahiki, me ka uku mua ia, ke nohoia mai e kekahi kamaaina maikai. Ma ka wa e pau ai ka hoolimalima, e hoihoiia ka hale, hale lio, na hale kuwaho a pela aku, i ka ona nona ka aina.

He kuleana keia e kanalua ole ia ai, a o ka poe me dala hoopukapuka, eia ka wa pono.

O na lilo no ke kuai ana, aia na ka mea e lilo ai. Kuleana Helu 1967 W. L. WILCOX.

751 3ts 853 Lunahooponopono Waiwai.

NO ka mea, ua ikeia ka olelo hoolaha a Kukahiko k Kahalepaakai w. a me Maila w., maloko o ke Kuokoa, ua komo pu ke ano o ka lakou mau papa ana maluna o ko'u aina kuai, ma Amakeahi, Hoaeae, i Ewa, Oahu, a nolaila ma keia, e ike auanei na kanaka a pau, aole o lakou kuleana maluna o ko'u aina kuai ma Amakeahi, nona ka palapala Kuleana Helu 899, a Palapala Sila Nui Helu 783 ; a ke papa aku nei au ia lakou, mai aehewa kekahi o lakou, a o ko lakou Luna, a o kekahi kanaka e ae paha maluna o kuu aina, a hana i kekahi mea hookapu, a papa, a hooulu hoi i na mea kanu, me he ona la nona ka aina, o ku lakou ma ke kanawai komohewa i ko hai wahi. Ua kapu loa ke kukulu ana o na holoholona malaila a me na holoholona e ae o kela a me keia ano e komohewa ana.

W G KAHUAKAI. Kamanuwai, Honolulu, Aper 19, 1876. 731 4t* 754

E IKE auanei na kanaka a pau o kela a me keia ano, o maua o na mea nona na inoa malalo iho nei, ke hookapu aku nei maua i na holoholona helehewa a pau loa, e hele ana maluna o ko maua aina kuai ma ALIKA, Kona Hema, Hawaii, oia hoi na Lio, Bipi, Hoki, Kekake, Hipa, Kao a pela aku. Nolaila, o ka poe kue a hookuli i keia olelo papa, e hookuu wale ana i ko lakou mau holoholona ma ko maua aina kuai i oleloia maluna, e uku ia no Hookahi Dala ($1.00) no ke poo hookahi, ke loaa i ko maua Luna oia o KAUWAHI ; a e lilo keia Hoolaha i Kanawai paa, mai ka la e puka aku ai ma ka Nupepa Kuokoa ; a ina o ka mea a mau mea paha e kue i kela Olelo Hoolaha, e hoopii no maua e like me ke Kanawai. MAKIA OLULO,

S. KEAWEIKALIKO, Alika. S. Kona, Hawaii. Aper 10, 1876 750 4ts 753

HOOLAHA HOOKOLOKOLO.

AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO HAWAII PAE AINA. Imua o ka Lunakanawai Chas. C. Harris, ma ka waiwai a HIHIO (k) i make kau-

oha ole ma Enderburry. He hoolaha e noi ana i Lunahooponopono Waiwai.

Ma ka waiho a me ka heluhelu ana i ke noi a Kanoelehua o Honolulu Oahu, e hoike ana ua make o Hihio (k) me ke kauoha ole ma Enderburry ma ka la 5 o Augate 1874, a e noi mai ana, e hoopukaia ka palapala Lunahooponopono waiwai no J. Porter Green. Nolaila ke kauoha ia aku nei, o ka Poakahi la 22 o Mei A. D. 1876, oia ka la i kohoia no ka hoolohe ana ia noi, imua o ka Lunakanawai ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, a ma ia wa a hele mai ai na kanaka a pau e hoike, ina paha he kumu e ae ole ia ai ia noi. A e hoolahaia keia kauoha ma ka olelo Hawaii, iloko o ke Kuokoa, he nupepa i paiia a hoolahaia ma Honolulu, no ekolu hebedoma

Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii P A Mei 5, 1876. CHAS. C. HARRIS.

Ikeia e : Lunakanawai o ka Aha Kiekie. Jno. E Barnard, Hope Kakauolelo. 733 3t 733

AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Mokupui o Oahu ko Hawaii Pae Aina SS. Ma ka waiwai o PAAKUKU (w) o Kula Maua i make. Olelo kauoha, e koho ana i la e hooiaio ai ka

palapala kauoha, a no ka hoolaha ana.

No ka mea, ma ka la 4 o Mei. M. H. 1876, ua waiho ia mai imua o ka Aha, kekahi palapala i oleloia, oia no ke kauoha hope loa a PAAKUKU (w) i make aku la,

a me ka palapala hoopii e noi ana, e hooiaioia kela palapaala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala Luna Hooko no David P. Eldridge ua waihoia mai e David P. Eldridge.

Nolaila, ua kauohaia. o ka Poakahi oia ka la 22 o Mei, M. H. 1876, ma ka hora 10, ma ka rumi Hookolokolo oia Aha, ma Aliiolani Hale, ma Honolulu, oia ka la me ka hora e hooiaioia'i ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke Kuokoa, he nupepa i paiia, a i hoolahaia ma Honolulu. A ua kauoha hou ia, e hoopuka ia na palapala kena i na hoike no ia palapala kauoha a me na hooilina e hele mai.

Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii P A Mei 4, M H 1876. CHAS C. HARRIS,

Ikeia e : Lunakanawai o ka Aha Kiekie. Jno. E Barnard, Hope Kakauolelo. 733 3t 733

MA KE KEENA o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o EHU k, no Wailuku, Maui i make.

Ua heluheluia ua waihoia ka palapala noi a Aua (w), e noi ana, e hooiaioia ka palapala kauoha hope loa a EHU k, no Wailuku, Maui, H P A i make aku nei. Nolaila ke kauohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 31 o Mei 1876, ma ka hora 11 o kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana mai i na nonoi la a me na mea kue ke hoikeia. ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H P A Lahaina, Mei 2, 1876. 733 3ts 733

MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o LII k, no Wailuku, Maui i make.

Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Dr. C R, Moruhi, kekahi o ka poe aie ia e hoonohoia o E H Rogers, i Lunahooponopono no ka waiwai o Lii k, no Waihee Maui H P A i make aku nei. Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 31 o Mei 1876, hora 9 o ke kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoikeia.

ABR. FORNANDER, Lunakanawai Kaapuni Apana Elua. Lahaina, Mei 2, 1876. 753 3ts 735

MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o IHUMAI k, o Wailuku, Maui i make.

Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Kuewa w e noi ana e hooholo aku ka Aha i ka waiwai o Ihumai k, no Wailuku, Maui H P A i make i kona hooilina. Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 31 o Mei, 1876, ma ka hora 10 o kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoikeia. ABR. FORNANDER.

Lunakanawai Kaapuni Apana Elua Lahaina, Mei 2, 1876. 753 3ts 755

MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni, Apana Elua, ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o KEKUA k, no Hamakualoa, Maui i make.

Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a M Kapihe, ka Lunahooponopono no ka waiwai o Kekua k, no Halehaku, Hamakualoa, Maui H P A i make, e noi ana, e hoaponoia kona moowaiwai, a e hookuu iaia mai ka oihana, a e hooholoia ka waiwai i na hooilina. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau, ke pili o ka Poaha, oia ka la 1 o Iune 1876, ma ka hora 9 o kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia. ABR. FORNANDER, Lunakanawai Kaapuni Apana Elua. Lahaina. Mei 2, 1876. 753 3ts 755

MA KE Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua, ko Hawaii Pae Aaina. Ma Ka waiwai o E. SAFFERY, no Ulupalakua, Honuaula, Maui i make.

Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Jas. Smyth a me Wm. Saffery, na Lunahooko Kauoha o E Saffery, no Honuaula Maui H P A i make, e noi ana e hoaponoia ka laua moowaiwai, a e hookuuia laua mai ka oihana, a e hooholoia ka waiwai i na hooilina. Nolaila ke kauohaia aku nei na kanaka a pau, ke pili o ka Poaono, oia ka la 3 o Iune 1876, ma ka hora 9 o kakahiaka, ma Ulupalakua, oia ka la a me kahi i kohaia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia. ABR. FORNANDER.

Lunakanawai Kaapuni Apana Elua. Lahaina. Mei 2, 1876. 753 3ts 755

MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua, ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o THOS. J. WILKINSON, no Ulupalakua, Maui i make.

Ua heluhelu a ua waihoia ka palapala noi a James Smith, e noi ana, e hoonohoia i Lunahooponopono no ka waiwai o Thos. J Wilkinson, no Ulupalakua, Maui i make aku nei. Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau, ke pili o ka Ponono, 3 o Iune 1876, ma ka hora 10 o kakahiaka, ma Ulupalakua, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia. ABR. FORNANDER, Lunakanawai Kaapuni Apana Elua

Lahaina, Mei 2, 1876. 753 3ts 755

MA KA Waiwai o AKI (pake), no Kohala Akau, Hawaii, i make. Ma ke Keena o kekahi o na Lunakanawai Kaapuni, o ka Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi na Anuenue (w), e noi ana e hoonoho ia Atong, i Lunahooponopono no ka waiwai o Aki (pake), no Kohala Akau, Hawaii, H PA i make aku nei. Nolaila, ke kauohaia nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaono, oia ka la 10 o Iune 1876, ma ka hora 10 o kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Kapaau, Kohala Akau, Hawaii, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la, a me na mea kue ke hoikeia.

CHARLES E. HART, Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu. Kohala Akau. Aper 27, 1876. 753 3ts 775

MA KE Keena o kekahi o na Lunakanawai Kaapuni, Apana Ekolu, ko Hawaii Pae Aina, ma ka waiwai o MAKAAA k. no Makapala, Kohala Akau, Hawaii i

make

Ua heluhelu a ua waihoia ka palapala noi a Paumano k.

e noi ana, e hoonoho ia P. Kamakana, i Lunahooponopono

no ka waiwai o Makaaa k, no Makapala, Kohala Akau Ha-

waii H P A i make aku nei. Nolaila, ke kauohaia aku nei

na kanaka a pau ke pili, o ka Poaono, oia ka la 3 o Iune,

M H 1876,. ma ka hora 10 o kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Kapaau, oia ka la a me kahi i kohoia ma ka

hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.

CHARLES F. HART, Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu.

Kohala, Mar 23, 1876. 734 3ts 754

MA ke Keena o kekahi o na Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o KEALOHA k, no Kohala Akau. Hawaii i make.

No ka mea, ma ka la 24 o Maraki 1876, ua waihoia mai imua o ka Aha kekahi palapala i oleloia, oia no ke kauoha hope loa o Kealoha k, o Halawa, Kohala Akau, Hawaii i make aku la, a me ka palapala hoopii e noi ana, e hooiaio la keia palapala kauoha, a e hoopuka hoi ka palapala Luna hooko ia S W Kanohomauna, ua waihoia mai e S. W. Kanohomauna.

Nolaila, ke kauohaia, o ka Poaono, oia ka la 3 o Iune, M H 1876, ma ka hora 10 o kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Kapaau, Kohala Akau, oia ka la a me ka hora i hooiaioia ai ua palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a ke poe i pili, e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala Luna Hooko.

CHARLES F. HART.

Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu. Kohala Akau, Mar 29, 1876. 732 3ts 754

AHA Kiekie o ko Hawaii Pai Aina, Oahu SS Kau o Aperila M H 1876.

KAHALEPAAKAI VS. L. C. YOUNG, Hoopii Oki Mare.

Ma ka hihia maluna ae, ua kauohaia, e hookomo ia ka olelo hooholo no ke oki mare ma ka aoao o Kahalepaakai,

no ke kumu, ua hookaawale kumu ole mai o L. C. Young

hale, a e lilo keia i mea poa mahope iho o ka pau ana o na

malama eono, mai ka la aku o keia hoolaha ana ma o ua

kumu la i waihoia mai, ke ole he kumu kumu kupono e

ae kekahi e hoohele ai.

Ua kauohaia, o ka mea nana ka hoopii, e hoolaha aku

oia i kekahi kope i hooia ia o kela olelo kauoha, maloko o

na nupepa aupuni, Gazette a me Kuokoa, no na hebedo-

ma eono, maloko o ka malama hookahi, mai ka la aku o

keia olelo kauoha ; a o na mea a pau ke pili ; maloko o na

malama eono, e hoike mai lakou i kekahi kumu e lilo ole

ai keia olelo hooholo i mea paa. Na ka Aha.

Walter R. Seal, Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

Ma keia, ke hooia nei au, o keia ae la ke kope pololei a

me ka oiaio, o ka olelo kauoha, no ka hihia maluna ae, i

waihoia mai i ke Keena Kakauolelo o ka Aha Kiekie o ko

Hawaii Pae Aina.

I hoike no keia, ke kau nei au i ko'u lima a me ka Sila

o ka Aha Kiekie, i keia la 19 o Aperila M H 1876, ma

Honolulu, mokupuni o Oahu, H. I.

(L. S.) WALTER R. SEAL,

751 6ts 716 Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

AHA Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono Waiwai, ma ka waiwai o AUWANA (k), o Kamooloa i make kauoha ole, imua o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Eha. Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i Lunahooponopono Waiwai.

Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Manu w, o Kamooloa, e hoike mai ana, o Auwana k, no Kamooloa, ua make kauoha ole ma Kamooloa, ma ka la 15 o Okatoba M H 1875, a e hoopuka ia na palapala hookohu Lunaponopono Waiwai ia S. Kamahalo, o Lihue, mokupuni o Kauai.

Ua kauohaia, o ka Ponono, ka la 13 o Mei M H 1876, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena, ma ka Hale Hookolokolo o keia Aha, ma Wahiawa, u ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili, e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha, e hoolahaia ma ka olelo Hawaii, i ekolu pule ma ke Kuokoa, nupepa ma Honolulu.

Kakauia ma Wahiawa ko Hawaii P A Aper 12, M H 1876. DUNCAN McBRYDE.

751 3ts 753 Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.

OLELO HOOLAHA.

E KIPA MAI E KE ALOHA.

I NA MAKAMAKA A PAU O KA UA

Kukalahale, ke waiho aku nei au iluna o oukou, he

olelo poloai, e pili ana i na Lole Nu Hou e waiho

nei ma ko'u Hale KUAI, ma ka aoao ma Ewa o ka Hale

Borabora, ma ke Alanui Nuuanu. A penei na ano :

Na Kalakoa hou loa o kela a me keia ano. Alapia o ke-

la a me keia ano. Kihei huluhulu papamu alokahi o na

wai hooluu like ole he lehulehu. Kihei huluhulu puka-

puka, me ka huhui mahope o na ano he nui wale. Kihei

huluhulu nanahe a me na kihei huluhulu he huihui ke

kae a puni, e hoohiolo na wainaoa i ke kehau. Papale

wahine pinana o ka aoao, a luhe hoi kekahi ilalo o kela a

me keia ano. Na hulu a me na pae papale he nui wale.

Leta 4 Silika loloa o na Lede o na ano like ole. Mamalu

Silika liilii a me ke nui. Kamaa wahine nihoniho o ka

aoao. Iliwai huluhulu manoanoa o na ano he nui wale.

Holoku Lilina keokeo, kakau a papamu he nui wale.

Na Lole Kane.

Kuka Kainahai manoanoa a lahilahi. Na Koheo hulu-

hulu paina manoanoa a lahilahi, a me na koheo Lilina.

Lole wawae huluhulu paikini hou a me na ano e ae he le-

hulehu. Na apa huluhulu paina a kakimea hoi. Na pa-

lule o kela a me keia ano. Na Papale o na ano a pau. Na

Kamaa buki a me haahaa o na ano he nui wale. Na Pa-

hulole koa a ili hoi. NA paiki ili.

Na mea kamano, e lawa ai ka makemake o na ka-

mana. Aole o keia mau mea wale no na mea hou, aka, e

hiki hou mai ana no. A o ke kumukuai o keia mau mea

i haiia ae la maluna, he haahaa loa no. A i mea e ike io

ai, e hele mai no. Me ka mahalo. GOO KIMA.

Honolulu, Mar 13, 1876 746 6m 799

No ka hihia o ka moku Alabama !

KE HOIKEIA aku nei ka lohe i na kanaka a pau, ina he mau koina ka lakou i ke Aupuni o Amerika Huipuia, no ka hihia a ka " Alabama" e laweia no na olelo ike no ia mea imua o ke Komisina ma Honolulu, ma na la e kohoia ai, a e ikeia no ma ka ninau ana i ke keena o ALFRED S. HARTWELL.

Loio a he Kokua.

Hale Oihana, maluna ae o ka Hale Kauka o Hapemana. Alanui Kalepa, Honolulu. 750 4ts 753

E IKE auanei na kanaka a pau o kela a me keia ano, a me ka poe mea waiwai a poe mea dala hoaie, a palapala moraki. Owau o ka mea nona ka inoa i kakauia malalo, ke hoike nei ou ma ke akea, mai hoaie mai oukou i kuu kane mare ia Kaiakoili, me ko'u ae ole, a me ko'u kakau inoa ole ma ia mau palapala, a me ko'u hooiaio ole. O ka mea a mau mea hoi e kue ana i keia olelo, aohe ia e lilo ana he mana mai a'u aku, nolalia, e makaala, a e nana, o paho auanei oukou.

MARY KEAKA. Kepohoni, Honolulu, Aper 10, 1876. 750 4t° 753

AHA Kaapuni o Ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai, ma ka hana o ka waiwai o FRANZ

BERTLEMANN o Koloa i make. Ma ke Keena imua o

ka Lunakanawai Duncan McBryde. Kauoha e hoolaha i

ke noi, a e apono i na palapala hoike, hookuu, a e mahele

i ka waiwai.

Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala

noi a Christian Bertlemann, Lunahooponopono o ka wai-

wai o Franz Bertlemann, no Koloa i make, a e noi ana, e

nana a apono a e kauohaia e mahele i na waiwai e waiho

ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu

ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma

ia ano.

Ua kauohaia, o ka Poalima, la 12 o Mei M H 1876, ma ka hora 10 o kakahiaka, imua o ua Lunakanawai la ma ke Keena, ma ka Hale Hookolokolo ma Wahiawa, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na papa hoike i oleloia, a o ka poe a pau i pili malaila, e hele mai a e hoike i ke kumu, ina he kumu io ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na

hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i oleloia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e paiia ma ka.nupepa Kuokoa, he nupepa i paiia a he lahaia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i oleloia no ka hoolohe ana.

Kakauia ma Wahiawa ko Hawaii P Aina Apr 12, 1876.

DUNCAN McBRYDE.

751 3ts 753 Lunakanawai Kaapuni Aupuni Eha.

Papa ! Papa !

— NO —

ALLEN A ME ROBINSON.

Ua wehe ae nei maua i

PA KUAI PAPA !

— MA KA —

UWAPO O PAKAKA.

Na Papa Ulaula o na ano a pau. Na Papa Paina o na ano a pau.

Na Pili Hale Ulaula.

Na Pili Hale Keokeo. Na Pepa Hoonani Hale. Na Pepa Molina.

Na Pena a me na Aila Pena !

NA KUI O NA ANO A PAU ! Na Pani Puka a me Na Pani Puka Aniani.

Na Pani Puka a me

Na Olepelepe.

Na lako kukulu Hale.

— O NA ANO A PAU —

E kuaiia ma ke Kumukuai Haahaa Loa !

o keia Makeke. ALLEN & ROBINSON.

Honolulu, Aper 13, 1876. 750 ly

HE PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO

O KA

Mokuahi Hawaii

KILAUEA !

KAPENA MARCHANT !

Poakahi, Mei 1...............................................................No Hilo

Poakahi Mei 8..................................................Kaapuni ia Hawaii

Poaha, Mei 18..................................................Kaapuni ia Kauai

Poakahi, Mei 22...............................................Kaapuni ia Hawaii

Poakahi, Mei 29...............................................................No Hilo

Poakahi, Iune 5.................................................Kaapuni ia Hawaii

Poakahi, Iune 12...............................................................No Hilo

Poakahi, Iune 19...............................................Kaapuni ia Hawaii

Poakolu, Iune 28...............................................Kaapuni ia Kauai

I ka huakai hoolele pipi ole a Kilauea i ka Maalaea,

alaila, e hoaoia ana e hiki i Honolulu i ke ahiahi Poaono.

Ma na huakai a pau a Kilauea e hoi mai ai mai Ha-

waii mai, aole e haalele ana ia Kaalualu a hiki i ka hora

9 a.m., a mahope iho paha ; Makena a hiki i ka hora 6 a. m.

a mahope iho paha ; aole hoi ia Maalaea a hiki i ka hora 6

a.m., a mahope iho paha.

Uku Eemoku mai Honolulu aku,

A hiki i Kaunakakai, a pela maluna mai...........$ 5.00

" Lahaina, " " ................................................... 6.00

" Maalaea, " " .................................................. 7.00

" Makena, " " .................................................. 8.00

" Mahukona, " " ............................................. 10.00

" Kawaihae, " " .............................................. 10.00

" Kailua, " " .................................................... 10.00

" Kaawaloa, " " .............................................. 10.00

" Hilo, " " ....................................................... 12.50

" Kau, " " ....................................................... 13.50

Uku kaapuni ia Hawaii, ................................... 22.00

A hiki i na awa o Kauai ..................................... 8.00

Uku kaapuni ia Kauai ...................................... 12.00

Uku ohua Hawaii oneki ..................................... 2.00

Aole aie no na uku ohua.

Ma ka Hale Oihana e loaa'i na palapala.

Aole keena o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku

moku. Aole e ili ka hewa no ka paiki, ukana a puolo pa-

ha, ke ole e kakauia ka loaa ana mai.

E hookaaia ka uku ukana i ka wa e noiia aku ai.

E hoaoia ana ka Mokuahi e hiki i Honolulu, ma ke

ahiahi no o ka la e haalele ai ia Maui.

SAMUEL G. WILDER, (Waila),

Agena.

Keena ma ka Hale Kuai Papa o Waila ma, kihi o Alanui

Papu a me Moiwahine. 693 3m

OLELO HOOLAHA.

HALE * KUAI

WAIHUIHUI

— MA —

WAIALUA.

AIA MALALO IHO O NA EHEU

oluolu o ka

HALE KUAI WAIHUIHUI,

o ke keiki puuwai wai-pahe,

Mr. Ahuna,

o ka Aina PUA, na wehi a pau a ka manao

e moeuhane mau ai, oia hoi

Na Kalakoa nani,

Na Ulalii. Na Alapia,

Na Keokeo, Na Iliwai

Na Paina, Na Bolu, Na Makue,

Na Ahinahina Pelekane,

Na Ahinahina-hapa,

Na lepo-nalo, NA Lainakini

anee hale a hele kahakai.

Na lole kane paa o kela a me keia ano,

Na Papale kane a me na Papale wahine,

Na Wai Lukini o kela a me keia ano,

Na Kamaa kane, Kamaa wahine,

Na Ipukukui mahu,

NA Ipukukui hele po,

Na Ipukukui Piula,

Na Ipuhao nui, Ipuhao liilii,

Na Bora a me na Pa,

Na Pahi me na O.

Na Hainaka Silika,

Na Hainaka Kalakoa,

Na Hainaka Keokeo,

Na Hainaka Ulaula,

Na Hainaka Lenalena,

Na Kihei Huluhulu,

Na Kihei moe,

Na malo lawaia,

Na Aniani,

Na Kahi Lauoho.

NA Kaula Lio,

Na Lipine o kela a me keia ano,

Na mea ai haole,

Na i-a Makale

Eia iho ka Ono,

O ke Kamano io ula o Keomolewa, aohe

poo, aohe hiu, o waena konu kuhi-

nia wale no e ko'u ai ka puu.

Me ka Mahalo.

AHUNA.

Ehukai Maikai. Mar 1, 1876. 745 3m 756

Lole Makepono ke Kuike !

E LOAA NO IA MA KAHI O

KAKELA ME KUKE,

— E LAA NA —

AHINAHINA,

KALAKOA,

KEOKEO,

LEPONALO,

Pena, Aila, Aniani,

Na Mea Piula,

Kopa, Aila Honua.

Aila Hoomaloo,

Kui Kakia, Pakeke,

Tabu, Kaula, Noho lio,

Hulu-palaki, na Pulumi.

A he Agena no hoi no na Mokupuni o Ha-

waii nei no na

LAINAKINI-NAO,

LAINAKINI-MAOLI,

PALULE KALAKOA,

ALAPIA, KELEPA, KILISA,

Na Lole kupono i ka wawae,

Palule Huluhulu,

Na Lole Huluhulu,

Na Lole no ka hoohehelo ana

Lipine, lihilihi, a me ia mea'ku

— A HE —

MAU MEA AI KAHI

Ka Palaoa, Kopaa,

Raiki, Pia, Hoohu,

Paakai, Huaala,

Pia Kulina, &c

— A HE —

LAAU LAPAAU KAULANA LOA

A Dr. JAYNES.

Laau Kunu,

Laau Hoomaemae Koko,

Laau hoopau naio,

Penikila, Huaale,

A me na Laau Hamo, a pela'ku.

707 ly 759