Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 23, 3 June 1876 — Ke Kau Ahaolelo o M.H. 1876. [ARTICLE]

Ke Kau Ahaolelo o M.H. 1876.

La Haka '21—Poalua, Mei 23 Halawai ka Ahaoieio e like me ka mau Hei.uheluia na ii )om a waihoia. Na Nahaku mai Kaauapali mai keia mau hoopii malalo iho : e hoopauia ka aie miliona. Waihoia a uoouoo pu me ka hila e hoopau una ia kanawai. Nana no, e hookaawhle i Sl,ooo no ke nlauui p-ili. Waihoia a noonoo pu me ka Bila Ilaawina. Na Pilipo mai Kalihi, e hoopauia ka Papa Ola a e hookuuia ua mai lep?ra. Na B rch mai Wailuku, e ha-»wiia ka mana i na Pupa Kula Apana e hoike polo lei mai i ka Papa Hoomauao. Na Heleknuihi mai Huuo, e hoopauia ke kanawai met>ila ilio. Na Oi.elo iiooholo a me na bila. Ni> Mr WfcU'rhouse he o!elo hooholo, e kauehaia ke Kuhina Kalainina e waiho mai i mua o keia hale i na hīla o ka hana hou ana i ka pa alii. Hooholoia. Ileluhelu mua mai o Hou S K Kaai he hila e hoololi ana i ka pauku I mokuna4l 0 ke Karaima, oia hoi ka papa pu aua i ua kanaka maoli a me ka poe i hookupaia aole e iuu ram». Waihoia a heluhelu alua. Heluhelu inua mai o Mr Kunealii he bila e hoololi ai i ka pauku 1477 o ».ke Ktv.la, Waihoia e heluhelu alua. Heluhelu mua mai o Hou W T Martiu he bila e kapa ai i na lepera i hoihoiia i Kaiawao ua make. Noi mai o Mr Bareuaba e noonoo hou 1 ka bila e hoololi ai i kd mokuna 4 o ua kauawai o 1874. Ae ia. A ma ke uoi, ua waihoia i kekahi komite wae nona oa »noa : W R Ca6tle, Preeton f Aholo, Barenabi, Wana. Hoelaha mai o ll f s Ex W R CTastle he b;la e hooloh ai i ka rula 50 o ka h&le, a e lawe mai i rula hou e kapnia rula 69 Noi mai o Mr Aholo e kohoia i Kom te e dbd3 i ka palapala hookoho o Mr Kamakau aihoia i ke Komite o na Aha HookolokoK Noi m&i o Mr Kaai e kauohaia kekahi o i oa looakanawai kiekie e hele mai e hoehiI ki ia Mr Kamakau. Hiki mai ka luuaka* nawai Harris a hoohiki iaia. Hoolaha mai o Hon Kaai he mau bila e hoololi ana i ka pauku ! mokuna 34 a me na pauku 17, 18 » me 19 o ka mokuoa 41 o ke Karaima. Waiho mai o Mr he olelo ; hooholo, e halawhi keia hale i ka hora 9 a. m o ka la apopo a e hoopaaee i ka bora 11 a M no ka hoomanao nna i ka la hanau 0 ka Moiwahioe V;ctoria. Hoololī mai o Hon J M Sa>ith, e hoopaoee no a ka hora 1 r v o ki Poaha. Hooholoia ka olelo hooholo me ka hoololi. Pane mai ke Kuhina €• ko na aina e no ka oinan o ka olelo hoohelo a ka looa haele o Lahaioa no ke ku-e iia paha o ka hoo* loli i ka pauka 4 o ke Kmikahi Paoailike e kekahi luoa aupuui o na aupuni e maauei, aole mea ku-e. Paoe mai ke Koblos Waiwai no na lilo i ke Komiaioa Hoopouopeoo Kaoawai a ka Ahaolelo o 1874 i hookaawale ai, oia be $1 604. I Waiho mai o Mr KaTaoiko« be olelo hoo-

holo, so!«* e paiia na b'iA uoi aku nuimua oka heluin oaa Hoa ° H»'o. Hoohoi N>n;ai mai o Mr Kalaukoa, No ke ahA fa i lawe ole mai ai ka luna paahuo i ka iioike uo na loaa a na poahau. Haule pu. Heluhelu mua mai o Mr Aholo he e hooponopooo ai i ka auhau aua o n« watwai i morakiia. Waihoia no ka heluhelu a(ua a kauoiia pu ia e pai. \Vsiho m«i o Mr Kalankoa he o'elo hoeholo, e kauohaia ke Kuh'na Kt>Ui?«tnB e ho»ke mai i na loaa a na paahao. Ae iaPaue mai k* Loio Kuhine, he $14 597. 55 na loaa a na paehao i'oko o elua oiakaiiiki i haU. Hoolaha mai o Mr Wst€rhouse be rula hou a e kap*ia ruU 65 Heluhelu mua mai o Mr Mahoe i ka biU e hoopiiu loa i ke Knla Hoopololei o Keoneula. Waibo»a no ka heluhelu aloa Na tiaka o ka La. Helnheln aluaia ka bih e hoololi ai i ka pauku 1334 o ke Kmla. Waihoia ike Komite o na Aha Ilooholokoio. Heiuheiu aluaia ka hila e honloli sna i ka pauku 12 mokuna 88 o ke Kamima Waihoia i ke Kom'te Wae nona u.i inoa : Nahaku, W H Kakela, Kauai, Whterhouse Hulemanu, lleluholu alua ia ka hila o hoololi ai i ka p.»uku 783 o ke Kivila. Hoopanee loai». Heluhelu oluiiia ka bila e hoololi ai i ku pauku 1478 oke Kivila. Hoopanee loaio. Heluheiu aluaia ka bila e hoololi ai i k« pauku 1 mokuua 37 oke Karainia. Ho<>. holoia e kakau poopoe a o heluheiu akola ia i ka Poakolu. Hoopanee a ka Poaha, hora 1 p. m. La Hana 22. —Poaha, Mei, 25. Hoorauka na luua e like me ka mau.

HELUHEU'IA NA HOOPII A WAIH JIA. Na Mr mai ke komite 13 mai o Honolulu, e noi ana e hoopau i ke Kula 0 Kenneula. Na ia komite hou inai no, e hoopau ia ka haawina no ka Httnle Hawaii a u\c ke "K.\\auca." Na Uo lw\K*\ poe mai, e hoonee ia na hale pepehi pipi nia Koholaloa. Na Mr. Kaioe mai Honolulu mai, e haawi īa na Pulapala Sila o na ain»i 1 loaa ole, a e ena hou ia. No Mr. Nhha ku mai Kaanapali mai, e hoopama ke Kauka Kanhele o Mani ; noiaila mai no, e hoemiia ka auhau lio ; nolaila mii no, e hoolimahmaia i ona lawe leti mai Lahaina aku a i a hila loa aku i Wai hee. Na Mr Aiwohi mai Kohala mai, e hoopauia ke Kahukula Nui. Waihoia mai ka pqpa a uoouoo pu me ka bila. No Kohala uiai no, o na hwehala i hoopaiia malalo iho o ka eono malama, e hoohauai» ma na wahi i hoopaiia ei ; nolailu mai 00, e hoo* limalimaia ke koeua aina a kuai paha i na kanaka ; e hoopōuia na Kiaaioa, a na riB luna oiakai e iawelawe i ka lakou hana ; e kapilija i ooa mokuahi uui a hou i oi ae maluna o Kilauea ; e hoomahuahuaia i | ' I elua lnuamakaainana no Kohale ; e uku oa halekuai kukaa i $100 no ka laikiui ; e hoonoaia oa kai lawaia. Hoike a na Komits. Iloike mai ke Komite Waiwai no na paīapala hoopii lehulehu e waiho i kahi ma ka papa, e hoopanee loa i kahi, a o kekehi e hoihoi aku i na luna nann i lawe mai, malia o hauaia mai i mau biU. Aponoia. Hoike mai ke Komite o na Aha Hon. kolokolo i waihoia aka ai ka hoopii a k"> Wdialoa e noi ana e hoouoa i ke kohoia ona o ka luna enuhila emi, ua boli loihi lakou t keia hoopii a ua hooholo e hoonoa. Noi mai o Hon S K Kaai e lawe mai ka baie i ka hoike a ke Komite a noonooia. Kokuaia. Noi raai o Mr Kahuila e apono i ka hotke a ke Komite. Kokuaia. Noi mai o Mr Birch e hoopaoee loa i ka hoike a ke Komile. Kokua mai o Mr Lilikalaoī me ka noho oo o ka mea naua i kokaa mai ilooa o ka noho. Hoohalahala mai o Mr Nawahi i ke kamailio ana o Mr Birch, uo ka luea, eo'e i lilo kaua uoi i mea i maa o ka halō, oiai aole i ka ka mea uaoa i kokua iluna, noho no i Ulo. Rula mai ka ooho, ua pooo 00. Hoopii o Mr Nawahi i ka rol» aoa, aka ot apoooia iia rula aoa. Nioauia ke do« e hoopanee !oa a hauie. N>uaoia ka hoapooo a hooie a. Noi ra«i o Mr Birbh e w,»ho » keia hoike & uoho ke Komiie o ka Uale i ka U apopo. Apoooia. Hoihoi mai ke Kom te Wae i waiho ia

»ku e »oonCH- ik*bSa «r booU»li i Aī»a Kaapuni o 0 hu me keW»U> wu hoo* luli me ke Dot maie khkao poepwia. Ma ke uo>, u,i waihoia k* heiohelu »kv !n Bjia a Po»ono, Hoihoi m:i ke Kom te W*e » w»iho:a aku ui ka bil« e hoololi *o« i k« pf>uku 1 inokona 34 o ke k«r<umi, mo kekahi m«u hooloii Lsweia ka hoike a k<* Kom t'\ Heiuhehi iuiu niii e Hoo S K K»oi i L-i biia e laikmi kci i $250 no ka Ainhui ( r « hukahaka a poliu. Wuihoia Du kft lie'' t tlu alua. Uoolaha mai o Mr Pilipo be biU © k"!>»> ia ua Luna Alanui ou ke koiio b3iot* u nn ap »o i nona iho na lunn Alanui. Houliha uiai oMr-Kaue»lii be biU e hoopu» ai i ko kanawai e hutmi euu i in» tnai i loaa uui ka hookomukama Huluhelu mua u>at o Hon. S K Knai be hila e hoouku ai i ua 15ausko i $1,000 h»ikini. Waiho »a no ku heluhelu aluu. Hoolaha mai o Mr Helekunihi i keia mau bi!:i malulo »ho : e kukulu ia onu mnu h'tiea>ai ma n» ap*na KLiauina ; e huv»k< • inoia ka haua lima ike ma Lnhaioaluna ; e kukulu ia ona Kula Kauka no na keiki llawaii, a o piiia ona buke vula no ka malama ola uo na ohana Hawaii. Waiho mui Mi' Kalaukoa he oi<.h> h»M>iiulo, e haluwai ka Hale ma nn lu x tv. 10 a M ; a uia ka Poaono e hoopsuee ma ka iu ra 12 3i. Hoolahi mai o Mr Lilikn'aui he bila ma ke ano oielo' hoohuh', e lawe mai ana i oieio hooholo mi ke ano bila i ka Poaouo lu 27 o Mei no ko koho ena i in »u elele hana Kumukanawai a no ku noih«»i ii»h* paha i ke Kumukauawai o Kuaiehuwohn 111 Waiho roai ke Kuhina Kaiaiiioa i ka nui o na aina aupuni i p«u ole i ke ai.a ia e iike me ka olelo heuholo a ka iue.a o Koloa. Waiho hou roai ke Knhina Ka'naina i uti hil.i o ka ahaaina ma Alliolaui Haio. Waiho mei o Mr Halt;lu!>d he oielo hoeholo e kouoha ana i ka Loio Ki'hiua e waiho mai i na lilo o ka oihaoa makui. Ae i«. Hoolaha mai o Mr Kauai he hiia e hooloiī ai i ka Pauku 1S mokuna o ke karaima ; iie b ; ia hou no, e pakui aua i p&uku hou i ka mokuna 56 o ke karaimu t & e kapa ia Pauku 5 a ; he biia hou no o hooioli ana i ka Pauku 2 mokuna 10 o ke kanima. mua mai o Mr WiterhooBe i kana rula hou, a e k*pa ia rula t?5, eia ke auo, e kahea ia nu iuoa ma na hua pi»>pa. lloop» uee. La Hana 23—Poahma, Mei 20. Halawai ka Hale » ka hora 1 r. M.

Heluhku'ia na nooni A WAIHOIA. ! j Na Mr. Ueiekouihi, oo Waioiuu niai, e hoopiiia ka Papa Nana o VV f tt»aioa. Wiiho | ia ma ka pap». Xa Mr. Kalaukoa uo Ho* nolulu, e hoemiia ka uku o ka Moi i $25,000, a oō nft Kahioa, pa #5,000 pak 'hi, /» . j iu lakou oo e uku i fea iakou luan Kakau- ! olelo. Mr. jN r awahi, niai a Kaopua u ! me kaua wahioe, e hoihoiia aku ko !aua aioa. Na olhlo hooholo a me ka bila. Waiho toai o Hoo. Mr. Rhc<itß, he olflo hooholo, e hoahewa aoa i oa Kahiua. ! Hoololi mai ke Al»i Kapeoa, e hoapono ako keia Ahao!elo i ka haoa & ka Moi a ; aie ke aupooi no ke Kuikahi Panailike. j L'lo ka hale i ka hoopaapaa, n koku* o i Mesars Rhodes, Pilipo a me Nawahi i ka i olelu kue mai oa alu Kapeua a , (oe Scoilb. A i ka makaukau ana o ka h&le e kobo, oieio mai ka laoa hooie o Lahaina, »ole ioa e hiki 'ie hooholoia ka hooioli, do ki • mea, ua kue ia i ke Komaka&awai. Hoihoi i ke aiii Kapena i ka hoololi. Nioauia ka hoopaoee loa, a ae <a. He 14 : kue, a he 25 ae. Hoopaoee ka haie, a b%iawai ho'J i k& la \ ipopo, hora 1 m. La Haka 24.—Poaono M*»» Haluwai ka Hale m* ka hon 10 a. m. Uaenua o ka apooo aua » ka mooleio, ui | hapaiia ka 000000 bo« aaa i ka olelo hoo- | Lolo a ke alii Kapena Koke. j Heluheluia xa h jorn a waihiia. | Na Mr. Kaīaukoi Hooolula, aoie e hooiu oa haawina mamua o on j hoopaueo ioa ia. Naua 00, to!e e h • 18 waleia i pnu diila oo ka Hoopae Limii IIa« | baoa. Waihoia ma ka papa. !

Na Mr. Pihpo, mai H"is-»!'»ln, i kaVauia e 593 iooa, e hoopauia ka Papa OU, • e hoihoiia na msi lepin oaa na »p»oa koho. Na Mr. Kllaokoa, e hoemiia ka oko o k» Lunakanewai K»ekie, iss 000. • «ana no e boolim«lima i kaoa K«kao&lelo. Waihoia na ka papa a biki i I» wa a ka bo» e ]«we mei ai i hooloh Komok»oavrd. Na Mr LilikaUoi, i $%00 ookahi aUooi olo!i m»i K»oa»«kapili a hiki i Makaho Na Mr Nahako, no Kaantpa!i m*i, n« oa Kiaaina e UweHwe i ka oihaoa Kia»»ea, a e haokaanra?eia i Lun§ Alaooi ok<a oo Kaēoapali. Waihoia a nooooo pu ate ka biia a ka Luna o Kona Akau. Na Mr. Kanei, no Kooiaupoko, e oku na kaoaka i ka uka koia o ka liu i 75 keoeU, e like oe kaauhau aoponi. Na Mr. B*reLiba, r ola»la mai no, e ukuia na kumu kuia i $1 00 no ka U, a e uoa na aina konoiiiki, a o ao ako keia Ahaolelo i na ruakai oia apana, e hopu ina keiki auwaoa. Ua waihoia. Na Mr. KaUukoa mai llonolalu, e weheia i aUnai mai Waikiki kai a biki i uka 0 K&moiluli, a e manawalea aku ke aoponi Ina makuahiue hanau nui. Na Mr. Helfkoiii no Koolaupoko mai, e Qku na Mahiko i $500 no ka laikioi. Na OI.Kl.) HOOIII/LO a mb na BILA. Waiho mai o Mr. B rc\ be okio hooholo, e kauohaia ko Kuhina KoUiaina, e hooioha jkea aku ma na nupepu, e malama ia ka la 3 o luue 1 5"76, i la lealea, ahaaina a hoalohaloha, uo ka holo aoa o ke Koikbhi Punaiiike Hoihoi hou ia Noi mai Ua Loio Kuhio», e pakui m«i i ko rula o*2, oia hoi, i Kooille hoopooopuno bi!a konuwai. Aeia. Noi mai ka Loio Kuhin», e pakui hou i ka rula 02, n e kf»paia, rula 62, A oia ka hana a ia Koniiie. Ouii o hōopaupaa ana, ua hooponeeia. La Hana 25—Poakahi Mei 29. llalawai ka Hale ma ka hcr*i I p M Ni PAL.4FAI.4 IIJ< Pll I HKLIIIELUIA A W.UUUA I SA KoMITE KUIIAU. lleluhelo mai o Mr. Muhoe, be palapala hoopii maf Kona Homa mai, e noi ana, e hjonoau ko kohoia ana o Hou Kamauoha i Loaarhakaainana uo ia apaoe. Ih'luhelu inai o Mr. Bnrenbb>, he pala* pala hoopli mai KooUnpoko inai, e nonoi ana, e ae ia ka lehulehu e kuai i ua laau maluna ona aina konohiki; oke kaoawaie huoloihi ana i ka manawa e hookolokoloia'i, ii.i hihi» karaim», e hoopauia ; e auhaoia na b';pi i hapalua dalo ; o ee ia na kuno a me na Wfbmc paha, i myro ia me kekohi mea i loohia i ka mai I?pcra e maro liou ; e ae ia Kn lawaia laulaha anu i ua ia o ke kai, keo na >a o nn kai konohiki.

Heluhulu cn«i u Mabon, he palapala hoopii mai Kona Akau mni, e noi uua, aoie e noonooia ka palapula hoopii e noi ani>, e hoonoaia kn uoho o ka Luna mai ia apa- • na m;ii, oiai aole i hakau pouoi ka poe nona ku hnponui o nu inou, i ko lakou mau | iuoa ponoi iho. ' mai o Mr Kouai, be hoopii mai : kona npaua mai, e noi ana, e hoomoeia i alanui hou niuloko o iu apana ; e hoololiia ; ke kanawai e pili ana i ua Lunahelu a me na Lunanuhuu, u nu na Lnnaanhau e hana na huna n na Lunahelu ; e hoopiiia ka : ukn o na kumu kula, » $1.00 no ka la. ' Heluhelu uaai o Mr. Muhoe, he hoopii mui Honolulu nei, e hookaawaleia i $1,000 ; no kpk bb» oh'nui hon, mai ko llulokula llanalima a hiki i ka llalemai Pupule. Ileluhelu mai ka llou Knui, he hoopii mai Koua Akau m<ii, e noi aoa e hoonoa ; ia ka uolio o Ui Pilipo. i Hoikk a ru Komite. j Iloiko mai ke koniite hookolokolo no ka - bila e hoololi ai i ka Pauku 233 o ke kaoat wai kivilB, e hoonui ana i na haawiua uo i na ii\o o na holoholona i hoopaa ia ma na i pa aupuni ma na apana o Wailukn, Maks- ; wao a one Hilo, e hookomo tnai ana lakon | i bila hou ma kona wehi. Waiho ia rua ka ! papa a heluhelu ia ka bila houa ke komite. i Ma ka bi)a e hoololi ana i ka pauku 1 moj kuna 41 o ke kanawai hoopai kfcraima, e | hoopauee loa ia Aponoio. Ma ka bila | e hooioli ana i ke kanaw*i i apono ia ma ; ka la 21 o lulai, ISTO, a e hoopau loa i ka ! psuku 4sl me 48? o ko kauawai kivila, oa ) boike mai ke kouiilo o lawe hon mai ana ; lakou i bila boo no ia me». Wmho ia a j lawe ia mat ia bila Ma ka hoopii e noi ' aoa e hoopii ia na luna koho o Waioiea, : K&uai, ua maoao ke komiie e kauoha ia ; ka Loio Kuhina e hoopii aku ia Ukou, e . hke tue ka pauku 18, pauku 86 o ke kanti wai karaima. l-a waiho ma ka papa a : kakau iooa ka hoa hipohauo oiai Makaj wao mai. , Noi mai o Mr Aholo e hapai hou ia ka | noonoo o ka hoike a ke Komite Waiwai ma , ka mea e pUi ana \ na d\U \ U«e ia e na \ kakauoielo mua o ka Ahio'elo. Hooholo f ia, a waiho U *na i hana o ka U no ka ] U apopo. ! >* A OULO HeOHOLO MK S1 BILA. Heluhelu mai o Mr Ilelekunih» no ka maoawa ®ua, he b<!a kanawai e heohoihoi aoa i oa kumu hoouiu lahui ma ke pai aoa i buke rula hoopololei oo ka ne ho'ua ohana. Kapae ia na rola a helohelo alua ia, a w«iho ia i kekahi komiie *ae. « HooUha mai o Mr Kaliukoa he b<U I kanawal « papa ana i ka mare o oa wahiJ no Hawaii i na kanaka o oa aina e i hoo. L— -

kup» ole i», * i haohiki moa ©!e e nobo » ro*ve m« Qtwaū cci. Hoollha as»i ka Loio Kuh na be ruli boa f rala L«lti 62 » waibo ia o» fift baot o k» ii oo kt I» apopo. Na Hasu o ka La. Hip»i iā k i ooonoo a,aa I k« oielo hoobUo a ka Iloa. Mr G Kbod?s f e booI« ana •o!e kei* bal« e hilm«i ans aialuoi ok* tba keLina oka Woi, i(Dca o kc komkeo ka ba!e, oka 1100. Is<i<iberg ra% ka noho. Af»bopt o k» boopsap«ft ioibi so», oa hoopauia ke Komite a oobo boc» ! ka la apopo. Hoopooee ka Hale. La Hasa 26.—Pealaa, Mei 30. HEiniELOU .VA H'»PH A WAIH-/U. Na Mr Waoa, do Houaiei, be omi maa kumu hoopii# Sa Kuoa oo Hilo, e hookaawaleia i $401)0 no ka owapo ma Honolii, Hilo. Na Kamauoha, no Koaa Heuia, bc ewelu maa kuma hoopii. Waihoia ma ka popa, Na Kauai, oo Koolaupako, e oku oa hole kuai liilii j $*200 uo kaLikini kaai. Hoopaoee loi ia. Na Maboo, oo Oonolulo, e hooooa ia ke kohoia aoHi o 3Jf S M Kaeuakau eo kooa mai loihi. Waihoia i k& Kom le Wae oooa ua iuoa, Malioe, H;rch!, Kbai, Wilielooa, K^uai. \oi inai i«e Komite Wae i waihoia aku ai ka hnli ana ioa bukci helu o ki Hite!e e haawi aku i anau:twa hoo. Na Olelo uoonoLo a me na »ila. \Vaibo raai o Mr B rch, h* olelo hooholo aoie e uku a o S M Kainakau oiai e mai ana. Hoopanee loaii. Waiho toai o Hoo S K Kaai be olelo hooholo, e noi aku keia Ilale i ka Luna Uooponopono e patia ma ka uupepa Kuo~ hoa oa olelo a ke alii J M Smith i hai &i i ka la 20 o Mei no ke Kuikahi Panailike a me ka huiolelo hohonu a ke Kuh : na o ko ua Ainu e i hai ai no ke Kenkalii i ka la 29 o Moi. Hoihoi hou iia. Weiho roai o Mr Pilipo ho olelo hooholo, e kauohaia ke o keia Ilale, e kono aku ia W P Rugscl-»le a mo Poter Young- Kaeo, a me elua inau kanaka e ae, e hele.mai imua o keia hale, a e ninaninau ia na hoohalahala he nui ;i lakou. Oiui e hoopaapaa aua, ua uoiia e hapai i NA HANA OKA LA. Oiai ka noonoo ooa i ka olelo hooliolo hoahewa i na Kuhma, imaa o ke Komite o ka halo. Ua kaheaia o Mv Nahaku. Mohope oka hoopaapaa loihi anB, ua hoopauia ke Komite a noho hou i ka la apopo.