Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 24, 10 June 1876 — Page 2

KA NUPEPA KUOKOA. ME KE AU OKOA I HUIIA.

LA HANA 34 — Poaha, Iune 8

Halawai ka Hale ma ka hora 10 A M.

HOIKE A NA KOMITE WAE. Hoike mai ke Komite Wae i kohoia e noonoo i ka bila e hoololi ai i ka pauku 12 o ka mokuna 86 o ke Kanawai Hoopai Karaima, e hoopanee loa i ka bila, a waiho mai lakou he bila hou.

Noi mai o Mr Birch e kapae loa i ka hoike a ke Komite.

Kamailio mai ka Loio Kuhina ma ka aoao o ke Komite.

I ka ninauia ana ua waihoia ka bila hou no ke pai ana

Hoike mai ke Komisina Dominis e pili ana no na loaa o na aina lei alii, $36,778. 83 iloko o 2 makahiki.

Noi mai ke Komite Wae i kohoia no ka Bila Hooulu Lahui i manawa hou.

Hoike mai ke Komite Wae e pili ana no ka hoopii a ko Honolulu e pili ana no ka nawaliwali o S M Kamakau. E hoonoa i kona kohoia ana, a e kauoha ana i ke Kakauolelo o ka Hale e kauoha koke aku i ka Papa Nana o Honolulu e koho hou.

Hoololi mai o Mr Halstead, e haawiia aku kona uku.

Kamailio mai o Mr Nahaku ma ka aoao ku-e i ka hoololi.

Kamailio mai hoi ke'lii Kaai, Green a me Preston, e kue ana i ka hoike a me ka hoololi.

Mahope o ka hoopaapaa ana, ua hoopanee ka hale a halawai hou i ka hora 1.

Halawai hou ka hale ma ka hora 1 P M.

Noi ia mai e ninau ano ia. Hooholoia.

I ka ninauia ana, ua aponoia ka hoike a

ke Komite.

NA OLELO HOOHOLO.

Waiho mai o Mr Halemanu he olelo hooholo, e hoonohoia i keiki no ke awa o Honokaa, Hawaii. Waihoia a noonoo pu me ka Bila Haawina. Aole i pau.

MA KE KAUOHA.

Hoike Kula Aupuni. — E hoikeia ana na Kula Aupuni o ka Apana o Kona, (Honolulu) mokupuni o Oahu, Iloko o keia malama o Iune, e like me ka hoomaopopo ana malalo iho nei :

Poakahi, Iune 26, ma ka Luakini o Kamoiliili, na kula o Wailupe, Palolo, Kamoiliili, Waikikikai, Makiki, Manoa.

Poalua, Iune 27, ma ka Luakini o Kawaiahao, na kula o Moanalua 1, Moanalua 2, Kalihiuka, Kalihikai, Kapalama.

Poakolu, Iune 28, ma Kawaiahao no, na kula o Kamakela, Maemae, Roma k a me Roma w.

Poaha, Iune 29, ma Kawaiahao no, na kula o Pauoa, Kaumakapili, Kawaiahao k a me Kawaiahao w.

E hoomaka ana ka hoike i ka hora 9 o kakahiaka o kela a me keia la i haiia maluna. A ke konoia aku nei ka lehulehu e hele e ike.

E hoomaha ana keia mau kula, mai ka pau ana o ka ho-

ike a hiki i ka Poalua, la 1 o Augate, 1876, a ma ia la e hoomaka hou ai ke kula ana. W. JAS. KAMIKA. Luna Kula o Honolulu.

Aliiolani Hale. Iune 8, 1876. 758

UA oluolu i ke Alii ka Moi ka huikala ana aku a me ka

hoihoi aku i na pono Kivila o Samuel Nowlein a me B Ka-

aoao. Halealii Iolani, Mei 15, 1876. 755 3t

UA hookohuia keia mau inoa malalo iho i keia la : D Mamaki, i Luna Ae Haawi Palapala Mare no Lahaina, Maui : J A Nahaku, J F Kauila, D H Kaialiilii, i Komisina no na ala liilii a me na pono wai. W L MOEHONUA,

Kuhina Kalaiaina, Keena Kalaiaina, Mei 11, 1876 755 3ts 757

E ike auanei na mea a pau, i keia la, ua hoike mai o

JASON PERRY Esq., i keia Keena, i ke kope o ka pala-

pala o ka mea hanohano A. d Andrade Corro, Kuhina o

ko na aina e, no ke Alii ka Moi LOUIS, o Potugala, nolaila,

ke hoikeia aku nei ka lohe, e ikeia oia, mamuli o ke kauo-

ha o ka Moi, ma ke ano Kanikela no ke aupuni o Potugala, ma Honolulu, Oahu, a e hilinaiia kana mau hana pili Au-

puni a pau, e na mana o keia aupuni.

Haawiia malalo o ko'u lima, me ka Sila o ke Aupuni,

ma ke Keena o ko na Aina e, i keia la 9 o Mei A. D.

1876, ma Honolulu.

(L.S.) W. L. GREEN,

754 3ts 736 Kuhina o ko na Aina e.

Hoolaha — Ke hoike aku nei ka lohe, e noho ana ka Hon. A. F. JUDD, Lunakanawai o ka Aha Kiekie, no ka hoolohe ana i na hoopii mai na apana lehulehu mai o ka mokupuni Oahu, penei :

Ma ka Hale Hookolokolo ma Ewa, i ka hora 9 A. M. o ka Poalua, Mei 30.

Ma ka Hale Hookolokolo ma Waialua, i ka hora 9 A. M. o Poakolu Mei 31.

Ma ka Hale Hookolokolo ma Kahuku, i ka hora 3 P. M. o ka Poakolu, Mei 31.

Ma ka Hale Hookolokolo ma Kaneohe, i ka hora 1 P. M. o ka Poaha, Iune 1. Ma ke kauoha a ka Aha.

Jno. E. Barnard Hope Kakauolelo. 753 3ts 753

Ka Nupepa Kuokoa

— ME —

Ke Au Okoa

I HUIIA. Published every Saturday, $2 a year

HONOLULU, IUNE 10, 1876.

Ka Puali Ana-aina Aupuni.

Aole paha he noi ana dala a ke aupuni i keia Ahaolelo e noho nei i oi aku ka pono, e like me ke noi i $13,000 no ke ana-aina aupuni. He hana nui keia a pomaikai hoi, a ina e pau pono ana i ka hana me ke akamai, akahele a me ka noeau e like me keia mau hoomaka ana i ike ia aenei, alaila, aohe lua o kona pomaikai. Ua lawe ia mai i ka Poakahi iho nei ma ka Hale Kuai Buke, ke kii palapala-aina o ka Mokupuni o Oahu nei. O kona nui, he 56 iniha ka loa a he 36 iniha ka laula. Ma keia kii i ike ai makou i ka nowelo maikai ia o ka palena o na kuleana, na ahupuaa, na kalana a pela aku. O na wahi keia mawaena o Lae Ahi a me Puuloa, ua kahelahela kona waiho ana, a aole wahi poaeae iki. Ke hilinai nei makou aole e keakea ia ana keia hana lahui ku i ka pomaikai no ka nele dala ole. Ma Amerika Huipuia, ua hookaawale mau ia i kela a me keia makahiki he $100,000 no keia hana, aka ma Hawaii nei, he $12, 552 wale iho no iloko o na makahiki elua. Aka o ke noi a kekahi mau wahi lunamakaainana e hoihoi i ke ana-aina ana ma ke ano kahiko e ana liilii ai, aole ia he hana naauao loa.

PUHI OHE LEALEA PO MAHINA.— Ua hoolealeaia mai ke anaina o Honolulu nei i na po Poalima a me Poakahi aku nei i hala, mamuli o ka haawi manawalea ana mai a na keiki puhi ohe ma ka Emma Kuea, i ka lakou mau mea hoonanea pepeiao a hoohauoli puuwai.

UA HALAWAI pinepine ko makou mau kini onohi maka me na kanaka Hawaii he lehulehu wale maloko a mawaho o ka Hale Ahaolelo, ma na pipa alanui a ma na uapo, e noho hana ole ana. No lakou ka makou e paipai aku nei, e pelu na kuli i lalo, e lalau na lima i ka o-o a hoi maluna o ko oukou mau wahi kuleana iho e paeli ai a e hooulu i na mea kupono e ohi mai ai i ka hua mahope.

Ina ua nele kahi poe o oukou i na wahi hana ole a e makemake ana nae e hana, ke hoike aku nei makou, aia ma Waikiki kekahi kanaka makemake i mau paahana nona, ke ae pu na aoao elua.

Ka Haawina no na koa.

Aole paha he haawina oi aku o ka

hoapono ole ia a ke Kuhina Waiwai i noi mai nei ma ka Bila Haawina o keia mau makahiki elua aku, o ka haawina he $58,840 wale no e hookaawale ana no ka oihana koa. He mea ole wale no ko kakou wahi puali koa ku mau. He oki loa i ka wa maluhia, a he ole loa aku hoi i ka wa kaua.

Ina no ka manao no ka malama i ka maluhia, he pono ia kakou e hilinai maluna o ko kakou mau koa pualu. A ke manao nei makou ina e hookaawale ia i $5,000 no ke kokua ana i keia poe puali, mawaho ae o ka hookuu wale ana i ko lakou mau auhau pilikino, ka hoolako ana me na aahu a me na lako kaua, ua lawa ia no ka malama ana i ko kakou maluhia a me ka hanohano aupuni.

He Pomaikai Lahui.

UA minamina makou i ka ike ana'ku i ka pupuahulu a me ka naaupo io no o kekahi poe kohu pupule i keia manawa no keia mea he Kuikahi Panailike. Ua iini nui ia keia mea e na'Lii Hawaii a me na makaainana noonoo, mai ka wa ia Kauikeaouli, a hiki loa i keia manawa. Ua kena pinepine ia na elele e Kamehameha III., Kamehameha IV., Kamehameha V., a me Kalakaua I., e hele ma Wasinetona a e noi aku i ke aupuni nui o Amerika e kokua mai ia kakou, ka lahui uuku, nawaliwali, a ilihune hoi. Makena dala i hoolilo wale ia ma keia kumu, aole nae he hoohua mai ka hua a hiki loa i keia wa. Ano la ua hoolohe mai o Amerika i ko ka-kou leo kahea ; ua ae lakou i ka mea a kakou i hooikaika nui ai ma na makahiki i hala he nui wale, a ua hooholo ia ke Kuikahi Panailike. A heaha ka mea kupono ia kakou i keia manawa ? E hookekee, a ohumu, a hoonaukiuki anei ia Amerika, ka mea lokomaikai mai ia kakou, e like me ka ilio huhu nana e hae a nahu ae i ka mea nana e hanai aku ia ia ? Aole, eia wale no ka mea e pono ai. E hoapono kakou i ke Kuikahi, a e hoomaka koke kela kanaka keia kanaka e hoomakaukau e ohi i na pomaikai e hiki mai ana. No ka mea e ili mai ana na pomaikai maluna o na kanaka a pau o kela ano keia ano, ke hana lakou i ko lakou hana me ka eleu a me ka makaala. O ka poe e nele ana, oia no ka poe moe wale ilalo, a hoohamahama ka waha, me ke kuhihewa e maona wale ana i ka ai helelei mai ka lani mai.

Ma Waimea, Kauai, ua hana nui ia ke kanu raiki ma na makahiki i hala ; eia nae hookahi keneta, a he keneta me ka hapa paha ko ka paona wale no kai loaa. Aka ua waiwai na kanaka, a ua mahuahua loa ko lakou mau pono. Ua aneane pau loa na pupupu hale kahiko i ka nalowale, a ua nui na hale laau maikai i kukulu ia malaila. A i keia wa e palua ia ana ke kumukuai o ka raiki, a pehea ? Aole anei e pomaikai ana na kanaka o Waimea i keia pii ana o ke kumukuai ? Pomaikai no lakou, a pomaikai pu na kanaka kanu raiki ma na wahi e ae. A pela no na kanaka kanu ko : e mahuahua ana ke kumukuai o ke ko-paa, a nolaila aole e nele ana ka mea kuai ko paa i ka poe wili ko i ka pomaikai. Owai ke kanaka a wahine a kamalii paha, hiki ole ia ia ke hele ma kuahiwi i ka wa oo o ka pia, a eli a nui, a lawe ia makai, a kuia ka pia ai, no ka mea i keia manawa e komo wale ana ka pia ma Amerika me ka dute ole, a nolaila e pii ana ke kumukuai maanei. A pela no ka hua niu. Ma Puna, Hawaii, he mau miliona paha ka nui o na kumu niu e ku paapu ana ma na kapakai o kela aina aa. Mamua iho nei ina oo ka niu, haule ilalo, a kupu mai ma kahi e haule ai, no ka mea, he waiwai ole. Aka, ano e komo wale ka io o ka niu ma o me ka dute ole, a nolaila ua lilo ia he mea waiwai nui. Ina e hooiliili na kamaaina o Puna i na hua niu oo, a hooili mai ka io ma Honolulu nei, aole nele lakou i ka uku makepono no ko lakou luhi.

Ina e heluhelu oukou i ke Kuikahi e ike auanei oukou ua nui na mea i makemake ia e kela a me keia kanaka, e komo mai ana ia nei me ka dute ole, e

like me ka lole, a me ka laau hale, a pela aku, a no keia kumu e emi ana ke kumukuai o keia mau mea a pau, a owai ke kanaka i pomaikai ole malaila ?

Ke hai aku nei makou, o keia Kuikahi, he pomaikai ia aole i ike ia kona hua ma ka wa i hala, a o ka mea e kue aku, he enemi ia no Hawaii nei. Ua

lohe paha oukou, o Kapena Loke kekahi mea kue loa ma ka Ahaolelo e noho nei, a heaha ke kumu o keia kue ana ? No ke aloha anei ia oukou, e na kanaka Hawaii ? No kona makemake e hookiekie i ko oukou kulana anei ? Aole loa. Eia ke kumu, ua aloha nui oia i kona aina hanau, ia Pelekane, a ua lili kona puuwai no keia hoaikane ana o Amerika me Hawaii. Mai puni oukou i na olelo palaualelo o kela ano kanaka.

Na Hana o ka Ahaolelo.

Ma ka Poaha o ia hebedoma i hala, ua komite ka Hale no ka noonoo ana i ka hoike a ke Komite Waiwai no na mea e pili ana i na helu dala o na kakauolelo mua o ka Ahaolelo. Ua wehewehe loihi ia na manao like ole, a ma ka hopena loa, ua hoaponoia ka lakou mau hana.

Poalima ae, ua hoike mai ke Komite o na Aha Hookolokolo, e hoopaa ana i ko ka luna o Kona Akau noho ana ma kona noho. Oiai hoi, o ka poe nana ka hoopii ua hoihoi wale aku mamuli o ko lakou nele ana i na kumu kupono ole o ka hoopii ana Ke hoi aku nei ua poe la me ka uku lele i na poo.

Ua hoopaapaa loihi ia no hoi i keia la ka hoike a ke komite hookolokolo e kipaku ana i ka luna o Waialua mai kona noho ana mai, oiai o kona komo ana mai, aole no ia malalo o na kumu kupono, no ka mea, ua ae ia kekahi mau kanaka o na apana e i paa ole ko lakou mau inoa ma ka papa o ka poe kupono i ke koho balota. Ua hilahila makou i ka hoike aku a ua maule hoi ka naau i ka hai ana aku, ua hoopaa ia keia luna mamuli o ke ano makamaka, aole ma ka pololei. Ke hoohaahaa nei keia hana a ko kakou Ahaolelo ia kakou ma ke ano he lahui naauao, a ke ao aku nei makou i na kau e hiki mai ana mai hahai i keia hana a ko kakou aha mana kiekie. Ke hopohopo nei makou ma ko makou ano kanaka Hawaii, o hilinai ole ia mai ka kakou mau hana ma keia mua aku.

I ka Poaono ae, ua hapai hou ia keia hoike e noonoo e ke Kuhina Kanawai aka, aole e hiki i kona wehewehe akamai ana ke hoohuli i ka manao, " o na manu hulu like, lele like no lakou." Ke ninau mai nei kekahi ia makou, aole anei o ia wehewehe akamai ana a ka Loio Kuhina a haule, he kumu ia e hiki ai ke waiho i ka oihana ? Ke ku nei makou ma ka aoao o ka pono a me ke kaulike.

I ka Poakahi, ua hoike nui ke Komite Wae i waiho ia ai e noonoo i ka bila kanawai e hoomana ana i ka Papa Ola, e pai i ona buke, kahi i houluulu ia ai na rula a pau o ka malama ana i ke ola kino a me ka noho ana ohana. Ua waiho ia ka bila, a ua paniia ma ia wahi, he olelo hooholo e nonoi ana i ka manao o kela a me keia kauka, no ka malama ola ana, a o ia mau manao ke pai buke ia a haawi wale aku i na poo oluna.

Ua hoike mai no hoi ke Kuhina Kalaiaaina i ka nui o na pake a na haole mahiko a me ka poe mahi laiki i makemake ai no ko lakou mau hana, oia he 800 no na mahiko, a he 400 no na mahi laiki. Ua heluhelu mua ia e Mr Mahoe he bila e ae ana i na mai lepera, e hoi i ko lakou mau ohana iho. Ke kanalua nei makou i ka maikai o keia noonoo ana, a ke kau leo aku nei i ka poe aloha lahui e akahele lakou i ka hooholo ana i ke kanawai nana e hoo-wai-a i ka inoa maikai o ko kakou aina, na ea oluolu a me ke oioina o ka moana Pakipika. No ka mea, ina e kaulana aku ma ke ao holookoa ke noho huikau nei na poe ola me ka poe mai o keia ano, alaila, o ka nele no ia o ko kakou kipa ia ana mai o na lahui nani., e hoowaiwai mai nei ia kakou. Aole no ko makou aloha ole i ko kakou mau makemake i hooponopono ia e keia mai ko makou mea e hapai nei i ko makou leo, aka no ka hilinai maoli no hoi kekahi, ke malama ia nei na mai lepera e ke aupuni, a oi ae mamua o ka malama ana a kii ohana. He mau hapuku e no pahi kekahi, aka, aole paha ia i lilo i mea nui e wikiwiki ai kakou a pupuahulu e hoihoi.

Ua hoohala ia ha hapa nui o ka Poakahi a me ka Poalua no ka noonoo ana i ka olelo hooholo e apono ana i na hana a na Kuhina no ke Kuikahi Panailike. A i ka molehulehu loa ana o ka Poalua, ua apono ia ka olelo hooholo. O ka poe kue ia olelo hooholo, ua haalelele lakou i ko lakou mau noho me ka ae ole e o lima ma ka apono a oia ka ae. He mea hoa keia ma ka moolelo o Hawaii nei.

Poakolu iho nei, ua waiho ia mai ka hoike a ke kauka aupuni i kauoha ia ai e hele e nana i ko Hon. Mr Kamakau ola kino. E olelo ana ke kauka, ua nawaliwali kona mau aa, a ua aole, a he mai e e-a mai ai ina e kali aku.

Nolaila, ma ka Poaha iho nei, ua hoohola ka Ahaolelo, e hoonoa i ko Mr Kamakau koho ia ana. A hiki i ko makou wa i hoi ai e pai, aole no i waiho mai o Mr Kamakau i kona noho ana luna no Honolulu.

UA HANA IA iho nei e keia Ahaolelo Kau Kanawai elua mea hoohilahila i ka lahui Hawaii, a he oiaio hoi ka olelo nukunuku a kekahi poe e i mai nei, aole i lawa ka ike a me ka naauao o keia lahui no ka hookele ana ia ia iho. O ka mua o keia mau hana, oia ka hoapono ana i ka noho ana o Naukana ma ka Ahaolelo. Ma ke koho balota ana ma Waialae, ua ae ia ka balota ana o kekahi poe mai kahi e mai, a no keia kumu ua puka o Naukana. He mea maopopo keia i ka Ahaolelo, a me na kanaka a pau o keia Pae-moku. Aole e hoahewa makou ia Naukana ; o na luna nana balota na mea kue i ke kanawai. Hookahi wale no mea e pono ai ; e kauoha ka Ahaolelo e balota hou ma ka apana o Waialua. Alaila ina ua makemake ka hapanui o na mea koho balota o ia apana ia Naukana, e koho lakou ia ia, a ina i kekahi mea e ae, e hoike mai ko lakou manao pela. Aka, ma ka ae ana o ka Ahaolelo e noho o Naukana me lakou, ua papalua ia ke karaima o na luna nana o Waialua.

A eia ka lua o na hana a makou e hoohalahala nei, ka hookuke ana ia Kamakau. Ua hooholo ka Ahaolelo, mahope o kona hoohiki ia ana e ka lunakanawai o ka aha kiekie, aohe ona kuleana ma kona noho, a nolaila e pono e hana hou ka balota ma Honolulu nei, a e koho i pani hakahaka nona. He mea hewa loa keia. O ke koho ana ia S. M. Kamakau i kekahi o na Lunamakaainana o keia apana, he mea ia i ku i ke kanawai a ua hoohikiia he hoa no ka Ahaolelo, aka, mamuli o ka hana a ke Akua, ua hiki ole ke noho ma kona noho. Ina e hooholo ka Ahaolelo e hakahaka kona noho, aole no kona hewa iho, aka no ka hana a ka Mea Mana Loa, he kue ia i ke Akua. A ina e hana aku ke kanaka me ke Akua, owai ka mea nana ka make ? Ina e hoomaka ka Ahaolelo e paio pu me Iehova, e huli mai auanei kona huhu weliweli ia Hawaii nei. E malama oukou e na Lunamaaikanana, o ike ia auanei e kaua ana oukou me ka Mea Mana Loa.

Nu Hou Kuloko.

He mau po mahina konane aku nei keia o Honolulu nei.

A keia Poalua ae e holo kaapuni ai o Kilauea ia Hawaii.

I keia mau po mahina aku, ua puka ae na puali koa pualu o kakou e paikau me ka lakou mau mea kaua.

Eia ma Honolulu nei kekahi poe keaka, a ke wehe nei lakou i ka lakou mau hana akamai. E naue ae a e kilohi i ike.

A keia Poakahi ae e malamaia ai ka la hoomanao o Kamehameha. Aole akaka na mea lealea, kue wale no paha ke kinipopo hookuku.

A keia Poaha aku ke kai huakai hele malihini a kela aoao hoomana makamaka o kakou, aka, ua lohe mai nae makou aole paha lakou e puka ana i waho i keia la ae e hiki mai.

I ka Poalua iho nei, ua weheia ka ahahui euenelio o ka Pae aina hoolookoa ma ke keena halawai o Kawaiahao. Ua kohoia o Rev. T. Koana i Luna Hoomalu, a o Rev. A. O. Porepe i Kakauolelo.

Ma ka hora 7 1/2 o ke ahiahi Poaha nei, ua akoakoa ae he anaina hoolohe i na haiolelo a na keiki o ke Kula Kahunapule, maloko o Kawaiahao. Ma ke kakahiaka Poakolu ko lakou hoike ana ma na mea i aoia o ka baibala.

UA MAKE O JOHN PUHENE.— Mai ka leta mai a G. B. Kahinano o Moose City, Idaho Territory o ka la 19 o Aperila i ike ia iho ai, ua make aku la ka mea nona ka inoa maluna ae. O Pelekunu, Molokai kona one hanau. I loaa i ke anu no kona moe ana ma ke ala loa ia ia i punia ai i ka noe mai ka lua eli kala mai e hoi ana i ka home.

NA LILO NO KA AHAAINA MA HALE ALII IOLANI, FEB. 26, 1876.— No na poe pii maile, na kamana, na kuene &c $922.88. No ke pai ana i na pepa &c. 189.12. Na lako pakaukau, hoolimalima

o na pa &c. 325.26. Na lako mea ai &c. 580.01. Waina, Na wai ikaika e ae &c. 725.21.

Huina $2,739.48.

O keia huina maluna ae, ua hoikeia ia malalo o na lilo —" Hoohoihoi mahiai a me Hoopae limahana." He oiaio anei ua kupono keia mau lilo malalo o ka hoohoihoi mahiai & Hoopae limahana ?

PUNI NINAU. AUMOKU.— I ka wanaao Poakahi iho nei, ua holo aku ka moku kaua Amerika Lakawana i Hilo, me ka makaikai pu aku ma Lahaina a me Ulupalakua.

— I ka Poalua iho nei, ua holo aku ka moku kuna Myrmidon i Kaawaloa, kahi kaulana i make ai o Kapena Kuke.

— I keia kakahiaka e haalele ai ka manuwa Tuscarora ia Honolulu nei, a huli hoi aku no Kapalakiko.

PANE IA D D. HONOLULU — Oia ke poo o kekahi palapala i kakau inoa ia e John Kealoha o Waihee, Maui, e pale ia ia iho, aole oia i kakau inoa malalo o kekahi palapala hoopii kue ia L. W. P. Kanealii, ka lunamakaainana mai na wai eha mai. O ka mea nana i kakau i kona inoa me ke apuka, he kaikaina ia no Satana, a he muli hoi no mahaoi.

" ALANUI KEEAUMOKU."— Oia ka inoa o kekahi Alanui hou e moe la mai ke Alanui Moi, mauka o ka pa o ka Luna Auhau ma Kulaokahua ; e holo la iuka a hiki ma kahi o Mr. Likimana ma Makiki. Na keia inoa i hoohaupu mai i na halialia aloha ana'e i kekahi pua alii opio e noho mai la ia Kalawao — i ka like o kona inoa me nei : " Keeaumoku"— a he hoa uhai aholo hoi oia no kekahi o makou no ia kula loa o Kahua i kekahi mau wa. Welina wale,— Aloha ino.

HE KANAWAI PAA.— Ke makemake nei makou e lohe pono na kanaka a pau, aole loa e hoouna ia kekahi nupepa i ka mea a mau mea paha e kauoha mai ana me ka hoouna pu ole mai i kona uku makahiki.

— Aole no hoi e paiia a hoolaha ia aku kekahi olelo hoolaha a kanikau paha, ke ole e hoouna pu ia mai ka uku. Ke makemake nei makou, e ike a lohe pono ko makou mau makamaka i keia hoolaha akea, a e hahai aku mahope o ia mea.

HE OHAOHA MAIKAI.— Ia makou e hoi ana i ke kula loa o Kahua, ma ke ahiahi Poakahi nei, ua halawai mai na maka me ka ike ana aku i ke Alii ka Moi e huli hoi mai ana i ke taona nei maluna o kona kaa uuku maikai i hukia e na lio ulaula nani elua. Ua hauoli makou i ka hoike aku, he maikai ke ola o na Lani la, a pela no e hauoli pu ai na makaainana a pau. Ke noi ae nei makou i ka lokomaikai palena ole o na Lani e hooloihi i na la o ke Alii ka Moi, a e hahai mau ia kona au o ka noho alii ana e na pomaikai.

NA MAKE MA HONOLULU.— Aole i kanahai ka hoouna ana mai o ka lua kupapau i kona elele a enemi hope loa hoi o ke kanaka, i keia mau la ma keia kulanakauhale.

— I ke awakea Sabati aku nei, ma keia kulanakauhale, laweia aku la o Mrs. Kalote Solomona, kekahi o na kaikamahine Hawaii i hoonaauao pihaia e Rev. O. H. Kulika, a he kiekie o ia ma na buke naauao. He mai loihi kona a i holo mai i Honolulu nei no ka lapaauia.

— I ka Poalua iho nei, ua kiiia mai la o Mrs Uwini Auld, wahine a ko makou makamaka o ke kukulu hua a me ka inika pipili kini kohu. Aia maluna o na ohana i hookaumahaia ko makou aloha.

KOHO LUNA KINAI AHI NUI.— Mawaena o na hora 7 a me 9 o ke ahiahi Poakahi iho nei, Iune 5, ua malamaia maloko o ka Hale o ka Helu 2 ke koho balota ana o na lala o ka oihana kinai ahi holookoa no na luna o ia oihana, no ka makahiki e hele aku nei, a o ka hopena penei no ia :

Balota hui Helu 2 & 4 —

J S Lemon, Luna nui, kohoia.

G Lucas, Kokua mua, "

J Nott, Kokua alua, "

— Balota a na Puali e ae —

G Lucas, Luna Nui, nele

J Nott, Kokua mua, "

J T Chayter, Kokua alua, "

NA HAIOLELO MAKAHIKI.— E like me ka hana mau ana o ka Ahahui Euenelio o ka Pae Aina Hawaii i kela a me keia akoakoa makahiki ana, ka hookaawale i kekahi la Sabati i la e haiolelo ai no na misiona o kakou, nolaila, ke olioli nei makou e hoike aku, e malamaia ana he anaina hui no Kawaiahao a me Kaumakapili i ka hora 10 1/2 A M o ka la apopo (Sabati, Iune 11) maloko o Kawaiahao, no ka hoolohe ana i ka haiolelo mai a Rev. G. Puuloa mai, Kahu o ka Ekalesia o Lihue, Kauai no ke kumumanao, ka oihana misiona kuloko.

— I ka hora 7 1/2 P M e haiolelo ana o Rev J. N. Paikuli maloko o ka luakini o Kaumakapili, no ke kumu-manao no na misiona kuwaho.

— Ke kanaenae aloha e ia aku nei ka poe a pau e hele mai ana, mai poina i ona mau wahi makana na ka Haku.

ULUHIA E KE DAIMONIO — Ma ke ahiahi o ka Poakolu, oia ka la 17 o kela mahina, loohia iho la kekahi kanaka e ke daimonio o Huluole kona inoa, ma Kalihi-uka, ua pii aku keia Kanaka i ke oki wahie ma ka pali. Ua hoomaka aku no kona oki ana aole i liuliu hoi mai no ia, ia wa pa-e mai ai kekahi leo mahope ona, e i mai ana, " hoi ka hoi oe, eia no hoi keia pauku wahie au." Ia wa i alawa aku ai ianei, aohe kanaka, a hele aku la ia mamuli o ke alakai ana a ke daimonio, pii hou aku la ia i ka pali. Ka loihi o kona hele ana, mai kakahiaka mai a po, oia paha ka hora 8. No ia mea ua lele ka oili o ko ka hale poe, a ma ka imi ia ana na loaa aku la i ka welelau o ka pali, aole ike mai i ke kanaka, he kamailio ano okoa wale no. Hoihoi ia mai a hiki i ka hale hoomaka oia e haehae i kona kapa ; a ua oluolu hoi i keia wa, ua hui hou a like me mamua.

HOIKE O NA KULA HAOLE .— I ka Poakolu iho nei, ua hoike kula haole o Alanui Papu malalo o ke alakai ana a Mr. Bekue, (Mr B. Beckwith )

— Poaha iho nei ua hoike ke kula o Kahehuna, malalo o Rev. A. Makinikoke, ( Mactingtosh,) a i ka pau ana o na hana hoike, ua haawi makanaia ka poe haumana i loaa na mahaloia e na kumu.

— Inehinei, Poalima) ua hoike ke kula o Pohukaina malalo o Miss. Kone. (Coney) Ua minamina makou i ka hihi ole i keia ole mau kula.

— I na auina la Poakolu Poaha ame ka Poalima o keia pule, ua malamaia ka hoike makahiki o Punahou malalo o Mr. Pratt. A i ka Poakahi aenei he mau haiolelo ke haawiia ana e na haumana ma ka auina la.

HE MAU KEIKI LAHAINALUNA MANAO HANA

— Eia ma Pauwela nei kekahi mau keiki Lahainaluna malihini i ko makou mau maka, ua hiki mai lakou ma keia aina mali. hini me na keiki kamaaina, a ke noho nei me ka paa o na lima i ka hana, me ka manao i ola no keia makahiki e hiki mai ana, aole o lakou hilinai i na mea o keia ao, ke hilinai nei lakou i na mea o mua wahi a ka Baibala, aole i na mea i hala, a ke hilinai nei makou e pomaikai ana no lakou ke hoomanawanui a hiki i ka hopena, aole o lakou wikiwiki e ike i ka maka o ko lakou mau makua, aka, wikiwiki lakou ma ka hana i hoopilikia ole i ko lakou mau makua, a e mahuahua ana no na wahi kenikeni ke hoi aku i Lahainaluna. E aloha auanei. J N NAHUAMA Pauwela, Mei 31, 1876.

NU HOU MA WAIKAPU — Ma ka lokomaikai o S. J. Kalia o Wailuku, Maui, i loaa mai ai ia makou na nu hou malala iho :

—" Ke hana ia nei ka halepule o Waikapu ; ua paa ka hapa nui, a o ka halepule koe. Pomaikai keia apana i ka loaa ana o ko lakou luakini maikai, aka ke auamo nei na hoahanau me ke kaumaha i ke dala o keia luakini. He nui no na hoa hanau, aole nae kokua like.

—" Ma Waikapu nei, ua paa elua mau kaikamahine i ke ahi, na Charles Crocket ma, i pau i ka aila mahu. I kii ka makuahine i ka aila mahu i mea ho-a aiana. Ho-a no nae a aa waiho no i ka aiana me ka lapalapa o ka welu i hoomau ia ai i ka aila, a waiho no iloko o ka hale me keia mau keiki e paani ana. Haalele ka makuahine i ka hale a hele i waho, kii i ka lole e lawe mai e aiana. Aole i liuliu ka makuahine i waho lohe i ka leo uwe o na keiki, oia, e aa ia ana ka lole e ke ahi o na keiki a elua. Hookahi kaikamahine mainoino loa, a o ka lua hoi, ua oolopu no ka ili. Menemene ke ike aku."

Haiolelo a Hon S N Kakela i mua o

ka Ahaolelo no ka Bila

Hooulu Lahui.

MR. PERESIDENA :—

Ke hoala mai nei keia bila i kela a me kea Hawaii a i kona mau hoaloha paha i ka manao nui i ka hooulu lahui. O kona manao i hapaiia ai, ua maikai. Ke makemake nei ia i kumu e haawiia i na makua i hoomaamaa a malama pono i ko lakou mau ohana iho, e hoohoihoi ana i ka hoomahuahua ae ia mau hale a me ia lahui. O ia hopena ka kakou e makemake aku nei, aka, ua kukulu ke Akua he kanawai no ka hooulu ana i ka lahui, a oia wale iho no, a oia kumu hookahi ka mea nana e hoolawa ina e makemake kakou i kona mau hooko ana. Ua hanaia i hookahi kane na ka wahine hookahi. " Ua hoonohoia keia kumu i na ohana" " no keia kumu e haalele ai ke kanaka i kona makuakane a me kona makuahine, a hoopili aku i kana wahine, a o laua a elua, hookahi io," " o ka mea a ke Akua i hoohui ai, mai wehe ae ke kanaka." Ua kukulu ke Akua, no ko ke kanaka oluolu a me ka hooulu ana i na kanaka, i ka pili ana o na ohana, a ua malama ia lakou ma na kanawai i kupono no ka hooko ana i ka hoomahuahua i ka pomaikai o kona mau kanaka a me ko lakou kawowo ana aku ma ka honua. Eia no na kanawai, ka maemae o ke kino, ka mikiala a me ka noho ona ole. Ina e malamaia keia mau kanawai, alaila e ike ana kakou i na ohana a me ka lahui e ulu ana e like ka hikiwawe me ko na aina e ae, a ma ke komo keakea ole ia, e like paha ka hikiwawe me ka nui o ka aina nana e malama ia lakou.

Ina e hakihaki ana kakou i keia mau kanawai, alaila, e ku kakou maluna iho ona, aole e haawiia mai ana ka makana e hoomahuahua ai i ka ohana a lahui paha. Ua kukulu ke Akua i ke sila o ka hoapono ole maluna o ka poe e hahaki ana i kona mau kanawai no ke kukulu ana i na ohana a me na lahui, a aole loa he mea nana e hoohuli ae i na hoopai ana no ka hoolohe ole. Ina makemake kakou e ulu ka lahui, ina makemake kakou e piha ka aina me na ohana a me na kamalii, he pono ia kakou e noho maemae, mikiala a ona ole. Ina aole kakou e hoolohe pela, o na makana a pau e haawiia mai ana a i ole ia, o na hoopa paha a pau e kauia mai ana, aole loa ia e kokua ana i ka hooulu ana i ka lahui. E mae wale ana lakoa a make aku, e hoopiha ana oukou i ka aina me na kanaka hookomo mai, aka aole nae ia he mea e kokua ai i ka lahui Hawaii, aohe mea e ae nana e kokua ia lakou o ka hoolohe wale no i na kanawai a ke Akua i haawi mai ai no ko lakou ola a me ka ulu ana. E hoolohe i keia mau kanawai, alaila e mahuahua kakou, aka hahai ia lakou, aohe kanawai nana e hoola ia kakou.

E nana iho kakou malalo nei i kekahi o na aina kanaka, kahi o kela kino nui o na kanaka e ola ana iloko o ka hoolohe i keia mau kanawai, a e ike kakou i ko lakou pii mau ana o na hanau mamua ae o na make.

Farani i ka 1801...................27,349,003 " " " 1856............................36,039,364

Ka ulu o ka lahui iloko o 55 M. H. 8,690,361

Beretania & Irelani 1800........16,000,000

" " 1853................................29,000,000

Ka ulu o ka lahui iloko 53 M. H. 13,000,000

Amerika Huipuia 1776............2,803,000 " " 1876...............................43,591,063

Ka ulu o ka lahui iloko 100 M. H. 40,788,063 O ka holo nui ana o na kanaka i Amerika Huipuia ka mea nana i hoopiha ae a hiki i ka hapalua o keia ulu mahuahua ana. Eia ka nui o na kanaka komo mai i Ame-