Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 24, 10 June 1876 — Na Hana o ka Ahaolelo. [ARTICLE]

Na Hana o ka Ahaolelo.

| Ma ka Poahd o<a hebedoma i hala f ua ! komite ka Haia oo ba noouoo ana i ka heike a ke Komite Waiwai no na mea e piii ana i di heln ihla o na kakoooiela mua o ka Ahaoleio Ua wehewehe loihi ia na maoao iike o!e, a ma ka hopena ioa, ua hoaponoia ka iakou runo haua. Poaiima ae, ua hoike mai ke Komile o na Aha Hookolokolo, e hoopna ana i ko ka lona o Konn Akau noho aoa ma kooa nolio. o«ai hui, oka po? nana ka hoopii ua hoihoi wale aku oiamuli o ko lakou nele ana i na kumu kopuno oie o ka heopii ana Ke hni akn nei ua pee la me ka uku iele i na poo. Ua hoopaapaa loihi ia no hoi i keia la ka hoike a ko komite e kipaku ana i ka lpna o Waialua mai kona noho oua mai, oiai o kona komo ana mai, aole no ia malalo o ua kumu kupono, no ka mee, ua ae ia kek»hi nian kanaka o na apuoa e i pna o'e ko laleou omu inoa ina ka papa o k;i poe kupono i ke kobo hil<»ta. Ua hilahila m-ikou i k«» hoike aku a ua maule hoi ka n »au i ka hai uoa aku, ua I oopaa io kei» luoa mamuli o ke ano makumaka, aole tna ka pololei. Ke hoohaahaa uei keia hana a ko kakou Ahaoiolo ia kakou ma ke aoo he iahui uaauao, a ke ao aku nei makon i na kau e hiki inai ana mai hihai i keia hana a ko kakou oha mana kiekie. Ke hopohopo aei makou ma ko makou ano kaoa'i;* Hawaii, o hillnai ole ia mai ka kakou mau h«;ua ma keia muu aku.

I ka Pouono ae, ui hapai hoti ia keia hoike e doouoj c ko Kuhia:i Kanawni aka, aole e hiki i kona wehewohe aka* mai ana ke hoohuli i ka nianao, "o na maou hulu like, iele like no lakoo." Ke uinan mai nei kek ihi ia makoo, aole anei o ia wehewehe okomai ana a ka Loio Kuhina a hauln, he kninu ia e hiki ai ke waii ho i ka oihana ? Ke ku nei inakou ma ka aoao o k>» pono a mo ke kaulike.

Ika Po<ikahi, ua hoike mai ke Kom'te Wae i waiho ia oi e noouoo i ka bi!a kanawai e hoo.uana an» i ka Papa <>la, e pai i ona bnke, kahi i houluulu ia ai na rula a pau o ka malama ana i kc ola kino a me na nqho ana ohan ». Ua waiho ia ka bilu, a ja paniia ma ia wahi, he olelo hooholo e uonoi an* i ka uiamo o kela a me keia kauka, no ba inalnma ola ao-', a o ia mau inuoao ke pai buke ia a liaawi wale aku i ua poo oimia.

Ua hoike mai no hoi ke Kuhina Kalaiaaiua i ka nui o na pako h na haolo mahiko a tue ka poe mahi laiki i mnkemake ai oo ko lakou muu hana, oia he 800 no na ma» hiko, a he 400 no ua mahi Liki.

Ua heluhelu mua ia e Mr Mhhoe he bila e ae ana i oa mai lepcr', e hoi i ko lakou mau ohina iho. Ke kaualua nei makeu i ka maikai o keia uooaeo aua, a ke kaa leo akn nei i ka poe aloha lahui e akahele Ukou i ka hoohoio aua i ke kaoawai naua e hoo*wai-3 i ka inoa maikai oko kakou aina, na ea oluoln a me ke oioiua o ka moaua Pakipika. Noka me*, ina e kaulana aku ma ke ao holookoa ke nobo huikau oei na poe ola me ka poe mai o keia aoo, alaila, oka nele no ia oko kakou kipa ia ana mii ena lah«ii oana e hoowaiwai tnai oei ia k»kou. Aoie no ko makon aloha ole i ko kakou mau makeenake i hooponopoino ia e keia mai ko makou mea e hapai nei iko makou le3, &ka no ka hilinai maoli no hoi kekahi, ke uiaUma ia nei na inai lepen e ke aupun», a oi ae mamua o ka malama ena a kti ohana. He mao bapuku eno p»bi lekahi, r.k3, aole paha ia i lilo i mea nui e wikiwiki ai kakou a popuahulu e boihui.

Ua hoohaU ia ka hapa nui o ka Poakahi a me ka Poalua 00 ka noonoo aoa i ka olelo hooholo e apooo ana i na baoa a na Kohma oo ke Kaikahi Panailike. Ai ka moleholehu ioaana o ka Poalua, ua apono ia ka oleio hooholo. Oka poe kue ia olelo hooholo, ua haaleieU lakoa iko Ukou mao noho me fca ae ole e o lima ms ka opono ama ka ae. 12« mea bou keia ma ka moolelo o H=waū nei.

Po&kola ibo &ei, oa waiho ia mii ka hoike a ke kaak» anpuoi i kauoha ia ai e hele e naoa i ko Hon. Mr Kamakan oia k»oo. &4)leio ana ke kaoka, ua nawaliw»ti kona utaa aa s a ua aole, a ba m*t e e-« oi«i sifrta& e k«h aka. NolaiU, o» * ka Po«ba iho ne», ua heohoU ka Ah-o elo, e hooooa i ko Mr Kam»kau koho la aaa. Ahiki i ko makou wa i boi ai e pai, «ole do t waiho eaaio Mr Kamakau i kooa uohu ana luna ao iiooolulu.

Ua haNa ii iho ntri e keia AhiioleL» Kau Kau-awai elu* mea boohtUhi!a i 1 ka laLui Hawaii, u he oiaio hoi k» o!e i » ... j io nokanoko a kekuhi poe o i mai net, l aole i lawa ka ike a me ka naauao o j keia lahoi do ka hookek aua ia ia iho. ī 0 ka niaa o keia mao hana, oia ka hoa- | pono aoa i ka noho ana o Nuokana ma (ka Ahaolelo. Ma ke koho balota alia | ma Waiaina, oa ae ia ka baiota ona o kekahi poe mai kahi e mai r ano kei* kuma oa paka o Naukana. Ile mea uiaopopo keia i ka Ahaolelo, a me na kanaka a pau o keia Pae-moku. Aoie e hoahewa makou ia Naukana ; o na lona nana balota na mea kue i ke kanawai. Hookahi wale no mea e pono ai ; e kauoha ka Ahaolelo e balota iiou ma ka apana o Waialua. Aiaila ina ua makemake ka hupaoui o na inea koho balota o ia apan;i ia Naokann, e koho lakou ia ia, a ina i kekahi mea e ae, e hoike mai ko lakou manao peia. Aka, ma ka ae ana o ka Ahaolelo e noho o Naakana me lakou, ua papaiua ia ke karaima o na luna nana o Waialua. A eia ka lna o na hana a makou e hoohalahala nei, ka hookuke ana ia Kamakan. Ua hooholo ka Ahaolelo, mahope o kona hoohiki ia ana e ka lunakanawai oka aha kiekie, aohe ona kuleaua ma kona noho, a oolaila e pono e hana hou ka balota ma Honolulu nei, a e koho i pani hakahaka nona. He mea hewa loa keia. 0 ke koho ana ia S. M. Kamakau i kekahi o na Lunamakaainana o keia apana, he mea ia i ku i ke kanawai a ua hoohikiia he hoa no ka Ahaolelo, aka, mamuli o ku hana a ke Akua, ua hiki ole ke noho ma kona noho. Ina e hooholo ka Ahaolelo e hakahaka kona nono, aole no kona iiewa iho, aka no ka haoa a ka Mea Maua Loa, he kue ia i ke Akua. A ina e hana aku ke kanaka me ke Akua, owai ka mea nana ka make ? Ina e hoomaka ka Ahaoielo e paio pu me lebova, e huli mai auauei koua huhu weliweli ia Hawaii nei. E malama oukou e na Lunamaaikauana, o ike ia auanei e kaua aua oukou me ka Mea Maua Loa.