Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 25, 17 June 1876 — Page 4
KA NUPEPA KUOKOA, ME KE KUOKOA I HUIIA.
HAAWINA KULA SABAT1.
HELU 13, SABATI, IUNE, 25.
KUMUHANA — Ka hoi ihope. PAUKU BAIBALA — I Oih. VI.
Mele. Mele hoike hapaha. 8.— 7. Leo.
1 Hui, hui mai na hoa,
Na makua, na pokii,
Na haumana, me na kumu,
Mele, mele oli e.
Mele i ke Kahu nui,
I ka Haku ia Iesu,
Haleluia, haleluia.
Ku, ku, a mele pu.
2 Nani, nani, mau ka nani
O Iehova ke'Lii mau,
Nana kakou i hoomalu
Ma ka hapaha i pau.
Launa pono a kokua
Ma na hana kula nei,
E aloha a hoolilo
Ia makou i poe maikai.
Pule hoomaikai i ke Akua no ka malama ia iloko o keia hapaha elua, a no na pono kino, na pono uhane i loaa mia, &c. Ku no ke kula a pau a heluhelu kike Halelu 11.
Ke Kahu. P. 1. No ke aha la e kupikipiki-o ko na aina e ? a e noonoo ai ka poe kanaka i ka mea lapuwale ?
Na haumana. p. 2. Ua kue aku na'lii o ka honua, ua ohumu pu aku no hoi na luna ia Iehova, a i kona mea i puni ia.
Ke Kahu. P. 3. E moku aku kakou i ka laua mau mea paa, a e hoolei aku hoi mai o kakou aku nei i ka laua mau kaula.
Na haumana. P. 4. O Ka mea e noho ana ma ka lani, e aka mai no ia, a e hoomahua mai no hoi ka Haku ia lakou.
Kahu. P 6. Ua poni ae nei au i ka'u 'lii maluna o Ziona, maluna iho o ko'u mauna hoaano.
Haumana. P 7. E hai aku au i ke kauoha ; Ua olelo mai la o Iehova ia'u, Ooe no ka'u keiki ; i keia la no, ua hoohanau aku au ia oe.
Kahu. P 11. E malama ia Iehova me ka weliweli, e hauoli hoi oukou me ka haalulu.
Haumana. E honi aku i ke Keiki, o huhu mai ia, o make hoi oukou ma ke ala, ke hoike ia mai kona inaina.
Pau loa. Pomaikai wale ka poe a pau i hilinai aku ia ia.
Mele, na pokii.
1 Eu na wawae iki.
Nauwe, nauwe
Eu na wawae iki,
Nauwe mau,
Nauwe me ka pololei,
Ao o hele a kekee,
Eu na wawae iki, nauwe mau.
4 Eu na leo iki, mele, mele,
Eu na leo iki, mele mau,
Mele ma na kula nei,
Mele ma na halawai ;
Ea na leo iki, mele mau.
NA NINAU A KE KAHU.
Na makua. Owai ka inoa o ka buke a kakou i kula'i i keia hapaha ? Nohea ka inoa ? Nawai i kakau? Owai kekahi buke e ae a Luka i kakau ai ? Owai Luka ? He lunaolelo anei oia ? He haiolelo anei ? He hoa hele oia nowai ? A nowai kana kakau ana i keia buke ? No Teopilo wale no anei ? A nawai oia i kokua i pololei ? I ka makahiki ehia i kakauia'i ? Ua haneri anei na makahiki mahope o ko Iesu hanau ana ?
Na keiki. Ma ka Haawina 1. Mok. 1 : 1 — 12, heaha ka mea kupanaha i kakauia ? 1 Ko Iesu pii kino ana 'ku i ka lani ma ka puu o Oliveta imua o na haumana he 11, 2 Na anela elua i hoea mai a ninau i na haumana i ke kumu o ko lakou nana ana i ka lani, i ko Iesu pii ana'ku. Pihoihoi, ea, na haumana i keia mea kamahao. E kamailio pu ana Iesu me lakou, he kino, he kino, a emo ole, lele aku la Iesu iluna, a nalo aku la. Owai kekahi kaula kahiko i pii ola aku i ka lani me ka make ole ? Heaha ka na anela i olelo mai ai no Iesu ? E hoi hou mai oia mai keia hope aku. Hai mai Hoikeana 1 : 7. Aia hoi, ke hele mai la oia me na ao ; a e ike aku na maka a pau ia ia ; a o ka poe hoi nana ia i o aku, a ia ia no e uwe ai na ohana a pau o ka honua.
Na makua. Ma ka Haawina Oih. 2 : 11. heaha ka mea kupanaha i hoike ia ? 1 He leo i pa e mai mai ka lani mai me he makani nui ikaika la, a haalulu ka hale. 2 He mau olelo manamana me he uhi la ka i ikeia e kau ana maluna o na haumana. 3 Ka piha ana o na haumana i ka Uhane Hemolele. 4 Ke kamailio ana o na haumana ma na olelo e. Owai ka inoa o ia la nui ? Penetekota, nohea mai ia inoa ? He la ahaaina, nui a makahiki anei ? Ehia la lahui i akoakoa ma Ierusalema ma ia wa ? Owai ? owai ? A kahaha a pili pu lakou no ke aha ? Heaha ka hana i hiki mai ai ka Uhane Hemolele ? mok. 1 : 13. Heaha ka olelo i hookoia ? Mat.3 : 11.
Na keiki. Ma ka Haawina 3 Mok. 2 : 12 — 28. Heaha kekahi kuhihewa o na hanaka ? Kuhi lakou, ua piha na haumana i ka waina hou, a namunamu lalau wale ma kela olelo, ma keia olelo. A pehea Petero i pale ai ia kuhihewa, a wehewehe i ke ano ? Olelo oia, ua kakahiaka keia, aole oia ka wa e loaa'i i ka waina. Ka po ka wa e ona'i. A o keia mea kupaua ke kamailio ana ma na olelo e, ka hooko ia'na ia o kekahi wanana ma Ioela, mok. 2 ; oia hoi keia, E ninini iho ae i ko'u uhane maluna o na kanaka o pau. Ua hookoia anei ia ma ka la Penetekota, ua hooko hapaia. Ua nininiia mai ka uhane maluna o ia mau lahui i akoakoa ma Ierusalema. A wanana, haiolelo, haipule, himeni na kane, na wahine, na keikikane, na kaikamahine, na ano hou lakou. Ua hiki mai anei ka Uhane Hemolele oia Hawaii nei, ma Honolulu, Lahaina, Hilo, Waimea ? A ua aha na makua me na keiki ?
Mele.— Him. 192 8 — 6. Leo Farewell.
l Uhane mau, hoolohe mai,
A launa me makou,
E iho me kou mana e,
E iho mai ano.
3 E iho me he ahi e,
Hoomaemae ia makou,
I lilo na uhane nei
I luakini mau.
Na makua. Ma ka Haawina 4, mok. 2 : 37 heaha ka hana kupanaha malaila ? Ka huli ana mai, a mihi a bapetizoia, e hia kausani ma ia la hookahi ? Heaha ke kumu o ko lakou huli ana ? Heaha na hua maikai o keia poe haumana hou ? 1 Hoomau ma ka luakini, ma ka hoolohe i ka Iesu olelo. 2 Hoohui ia ka waiwai o kela, o keia, i hookahi puu, a puunaue aku i ka poe hemahema. 3 Hoomaikai mau aku i ke Akau. 4 Hoohuli mai i ka poe i koe, i kela la, i keia la.— Pela anei ka oukou mau hana ?
Na keiki. Ma ka Haawina 6, mok. 3 : 1 — 11 heaha ka hana kupanaha i hanaia e Petero ma ? He kanaka oopa mai hea mai ? Ehia makahiki ? Nawai i hoola ? Mahea oia i waiho ia'i ? Heaha kana hana ma ia puka ? E noi i wahi dala, gula, ai, lole. Ua haawi anei Petero ma i apana dala, a gula ? Ua haawi aku nae i ka mea i oi ae i ke dala, i ke gula, heaha ia mea ? Ma ka inoa owai i hoola'i Petero ia ia ? A pehea ko Petero kokua pu ana ? Lalau i kona lima ? Ola anei ? a hele, a lelele, a aha i ke Akua ? kokua paha oukou i ka poe oopa, &c.
Na makua. Ma ka Haawina 6. mok. 3 : 12 — 26. Heaha ke kumu o ka haohao a kahaha ana o kanaka ? Ke ola paha o ke kanaka oopa. Me he la, akahi no lakou a ike ia mea. Aole anei i hana pela Iesu me kana mau haumana mamua ? Poina, palaka ea, e like me kanaka i keia wa, aole hoomanao i ka Iesu mau hana. A pehea Petero i hoopau ai i keia mea pohihihi ? Hoole oia, aole na laua i hoola i ka mea oopa, nawai la ? Na Iesu ka mea a lakou i aha'i ? A paipai oia ia lakou e aha ? E mihi, e huli, i aha ia na hewa ? Pili anei keia i paipai ana ia kakou ? Na keiki. Owai ke Kaula i wananaia ma Kanawailua 18 : 15, 18, 19 ? Iesu ea. I na hoolohe ole oukou ia ia e aha ia'na oukou ? E oki ia'na, a kaawale a haule iloko o ke ahi o Gehena. Ma ka Haawina 7, mok 4 : 1 — 22, heaha ka hana kupanaha i hanaia ia Petero ma ? Ua hopu ia laua, a hahao ia iloko o ka hale paahao. No ke aha ? no ko laua hoola ana i ke kanaka oopa, a no ka hai ana i ke ala hou ana o Iesu, a me ke ola ma o na la. Hewa anei ia ? Heaha ka pauka nui a Petero ma i hoopuka mai ai no ke ola ? " Aole loa he ola iloko o ka mea e ae ; no ka mea, aole inoa e ae i haawiia mai malalo iho o ka lani iwaena o na kanaka i mea e ola'i kakou." Owai ia inoa ? A i ka papa ana a ka Aha hookolokolo ia Petero ma, mai ao hou laua ma ka inoa o Iesu me ka hooweliweli mai, heaha na olelo wiwo ole a laua ? E noonoo pono oukou, e pono anei imua o ke Akua ke hoolohe aku ia oukou, aole i ke Akua ? aole hiki ia maua ke olelo ole aku i na mea a maua i ike ai, a i lohe ai. Wiwo ole ea, Pono ke hoohalike.
Mele. " Aole o'u makau." Hae Hoonani p 29
1 Aole o'u makau e hai no Iesu,
I ka olelo e ola'i,
Aole o'u makau e paa no Iesu,
Nana i aloha mai.
Cho. Aole o'u makau, ole o'u makau,
Ole, ole, ole,
Iesu no kuu hoa aloha,
Aole loa o'u makau.
3 Aole o'u makau e kai no Iesu
I na ino o ke ao ;
Ahonui au e hoao ia,
Ahonui no Iesu.
Cho. Aohe o'u makau, &c.
Na makua. Ma ka Haawina 8, mok. 4 : 23 — 37, heaha na mea kupanaha ? Ka pule ana a Petero ma i kokua ia mai, i wiwo ole i ka hai aku i ka Iesu olelo ; 2 ka nauweuwe ana o kahi e noho ana lakou, a piha lakou i ka Uhane Hemolele, a haiolelo no me ka wiwo ole. 3 Ke kuai ana o na hoahanau waiwai i ko lakou mau aina, mau hale, i mea e pau ai ka hemahema o ka poe ilihune.
Na keiki. Ma ka Haawina 9, mok 5 : 1 — 11, heaha ka kupanaha ? He kane, he wahine, Anania Sapeira, ua hui laua e wahahee ia Petero ma no ka uku i loaa mai no ko laua aina i kuaiia'ku i mea kokua i ka poe ilihune. Haawi laua i kekahi hapa o ka uku, me ka olelo, o ka pau no ia o ke dala i loaa mai no ka aina, aole ka, ua aha ia kekahi hapa ? hunaia ea ! Heaha ko laua hope ? Make koke ea. Make like anei ? Owai mamua ? owai mahope ? He mea makau loa ea, ka wahahee ! Heaha ke kanawai no ka wahahee ? Owai ka makua o ka poe wahahee ? Aole anei i wahahee kekahi ma ka hoole, aohe mea e kokua ai i ke aupuni o Iesu ? E makau o hoole wahahee oukou.
Na makua. Ma ka Haawina 10, mok. 5 : 12 — 26, heaha ka hana kupanaha ? Ua hoopaaia na lunaolelo iloko o ka hale paahao no ka hai ana i ka Iesu olelo, no ka hoola ana i ka pae mai, a mahiki i na daimonio. A i ke kii ana'ku ia lakou e lawe imua o ke aha lunakanawai e hookolokolo ia, aole ka lakou maloko. Ua pai na puka, e kiai ana na koa, aka, o Petero ma, auhea lakou ? Nawai i wehe i ka puka, a hookuu aku ? Aia lakou mahea ?
Na keiki. Ma ka Haawina 11, mok. 5 : 27 — 42, heaha na mea kupanaha ? 1 Ka paakiki o ka aha hookolokolo, e kii hou aku ia Petero ma, mahope o ko lakou hookuu kupanaia e na anela, a e hookolokolo no ia lakou. Aole makau i ka mana nana lakou i hookuu aku. E like me wai mamua ? Me Parao ea — Pehea Parao ? makau anei oia i na hoopai a ke Akua ? 2 Ka loaa ana he loio iwaena o ka aha hookolokolo nana i kokua i na lunaolelo, a hoolohe ka aha lunakanawai i kana mau hua olelo, a hookuu aku. Owai ia loio ? Owai kekahi haumana kaulana mahope na Gamaliela ? Loaa ia ninau iawai ? 3 Ka wiwo ole no o Petero ma, a makau ole i ka hana inoia, me ka olelo. E pono ia makou ke malama i ka ke Akua, aole i ka ke kanaka. E like me Mat. 10 : 28, e hai mai ia pauku. 4 Ka olioli ana o Petero ma i ka hahauia no ka hai ana i ka Iesu olelo. No ke aha ka olioli ? Mat. 5 : 12. Olioli anei oukou ke hana inoia no ka malama ana ia Iesu ? Ae, aole, makau paha, a haalele ia Iesu.
Mele. We'll not give up the Baibala, Robina gula, mele 7.
1 E paa mau ka Baibala,
Mai hookuu wale ae,
Ka olelo oiaio,
Ke panana maikai,
Ke kookoo, ke kokoa
No na poohina nei,
Ke alakai kupono
No na pokii liilii.
Cho. Ae, ae, e paa makou la
I ka Baibala nei,
E lilo e ke ola,
E paa nae keia lei.
Me ka pauku 5.
Ke kula a pau. Mahea ka Haawina i koe ? Heaha hoi ke kumuhana ? Heaha ke kumu o ka wae ana i na luna pauku ehiku ? Heaha ke ano kupono ia poe luna ? Pehea lakou i hoolilo ia'i i mau luna ? Owai na mea kaulana o lakou ehiku ? Kaulana Setepano no ke aha ? Ma ke aha i imi ai na enemi e hoahewa ia ia ? Ma ke aha i like ai oia me Iesu ? He maka aha kona imua o ka Aha hookolokolo ? He maka anela, he maka aha ia ? No ka hewa ole ea. Na ma
1 E hoomakaukau no ko Iesu hele hou ana mai e hookolokolo ia kakou.
2 E hui pu ma ka pule i hiki mai ka Uhane Hemolele i like ia ma ka la Penetekota.
3 E huli, e mihi, e bapetizoia i ola.
4 E hana e like me na haumana mua, e hoomau ma na halawai, ma na kula Sabati ma ka malama i ka Iesu olelo — ma ke kokua i ka poe ilihune, hemahema — oopa ma ke kino, oia ka uhane.
5 E makau i ka hoopunipuni i ka wahahee —
6 E makau i ke Akua, e wiwo ole i ka malama ia ia, i ka hana o ka pono.
Mele.— Mele hou 7 — Leo. Wailuku paha.
1 Koa, koa, koa mau,
Koa ma na la a pau ;
Koa, Koa no Iesu,
Koa, hana, oli pu.
2 Ala, ala, ala mau,
Paio no ka naauao,
Hana, kiai pu kakou,
Pale mau i ko ka po.
3 Imi, imi, imi mau
I ke ola ma ke ao,
Kahi ia e maha'i,
A loaa ka pomaikai.
Pule no ka kapaha e hiki mai ana, no ke kahu, no na kumu, no na haumana i ala, a hana a hoopiha i na kula Sabati a malama mau i ke Akua, me kana olelo — a hookuu aku.
HAAWINA KULA SABATI MUA O IULAI I Oihana'lii 23 : 1 — 10 HAWAII.
E kemu ka Hapauea o Hilo.
E KA NUPEPA KUOKOA E ; Aloha oe :—
Aia ma kou Hela 23 o kela pule aku nei, akahi no a ike ia aku ua o L Kaina nei e ekemu ana. Ia'u nae e pane nei, ke waiho aku nei au na oukou e ko Hilo e noho Lunakanawai no maua. Aole oukou i ike pono mai i kona kulana, kana hana ma ka Hale Ahaolelo nei. Eia mai ka'u mau hoakaka ana :
l O ko L. Kaina kulana Lunamakaainana.— I ka'u ike mai ka hoomaka ana o keia Ahaolelo a hala na hebedoma eha, ua like oia i ko'u ike aku me ko makou wati kiai hale, ke kau mumule mai ma ka paia. Aohe leo, aohe pane, he hamau wale no. Oia anei ko oukou makemake e ko Hilo, i mau hoa noho malie pu me na kii Moi e kau nei iloko o ka Hale Ahaolelo ? E kani ka moa, oia ka pono,
Ia'u i ike iho nei i kona pane ana ia'u, akaaka au e hoomaha wale — hoohuoi no hoi a ninau iho la. Eia no ka ke ole nei keia wati, kuhihewa au ua make loa ia.
O kana pane no ka'u palapala mua i ko'u mau makaainana, a i na lehulehu e ae, ke ku la no ia me ka oiaio. O ka'u hoike olelo ana, a i ikeia ma ka Lahui Hawaii, oia no ko'u hoakaka ana i ko'u manao ma ke Kumukanawai. A ke olelo mai nei nae oia, " o ka noho pu," he " koho koho pu ia." Hawawa oe e ka makamaka, aole he hookahiia mau haiolelo, he kaawale no kekahi a me kekahi. Ina e olelo oe he hookahi laua, alaila, aole i ike kou ano kanaka makua i ka olelo Hawaii, a i ole, he hupo no.
A olelo hou mai nei, " Ma ka hoololi Kumukanawai e pono ai." He like no a like ia mau mea elua i keia wa, e like me kuu hoololi ana i ua pauku la. Aole i kauoha ia ma ua pauku 43 la o ke Kumukanawai, e koho pu, aole no hoi i papaia. Ina aole i papaia, aole hoi i kauohaia, alaila, ua pono no ma na aoao elua ka manao iloko o ia pauku. Ke kue mai la nae ka pauku 57 o ke Kumukanawai, i ka pono ole ia lakou ke koho oia na ninau a pau. No ka mea, ua oleloia, " Aole e oi aku ka nui o na'Lii mamua o ka 20," a ina e oi aku, pehea la ko'u manao ia ? He pololei a nei ia ?
Ua olelo hou ia ma kauwahi o ke Kumukanawai, " E noho na Kuhina no ka oihana, oiai ko ka Moi makemake ;" a ua olelo ia hoi no na 'Lii, " E noho lakou, oiai ko lakou ola ana." E hiki anei i kou lalau ke olelo iho, " o ka noho Kuhina ana oiai ko ka Moi makemake," a me ka olelo ana, " E noho lakou (na 'Lii) oiai ko lakou ola ana," he hookahi laua ? Na ka hupo e ae mai ia, aole na ke kanaka makua e like me oe, aka, i ae mai oe, e like me ko ee ana i " ka noho pu," he " koho pu ia," alaila, e auamo pu aku oe i ka hupo nou iho.
2 E ko Hilo, eia ke kulana o ko oukou Lunamakaainana — Eia mau kona koho ana ma ka aoao o kana wahi berena a me kana wahi waiu-bata e ai nei — ua haalele ia oukou mahope.
He noho iho ma kona noho, a hiki i ka wa e ninauia ai, aloalo ae la na maka, aia a ike aku i kahi o ka imi loaa e koho ai, oku ae la kahi lima.
3 E ko Hilo, aole no'u au i lawe mai ai i kela olelo hooholo mua — ua ike aku la au a me ko'u mau hoa, ua paewa ke kulana o ka aoao alii, a oia mau no ka pololei o ko kakou aoao. Ua manao au, he pono ke hoopololei e ia ke kulana o na hoa o ka Hale. He 20 wale no ka nui kupono o na Lii iloko o ka Ahaolelo e kau kanawai ai ; a oia heluna, ua piha pono ia i na Lii wale no — a o na Kuhina eha, he oi ana aku ia mamua o ka pololei — a o ka hana maikai, o ka pale aku i na lima eha, a koe iho ke kupono. A owai la ke kupono ke pale ia mai ka 24 e noho kekee nei ? Eia no, o na Kuhina, no ka mea, eia no lakou ma ke kulana hiki ke kapae aku ; a ina i na 'Lii e kapae aku ai, aole e hiki, no ka mea, ua paa loa ko lakou kulana.
Aia a emi iho lakou, alaila, oi ae la ka aoao makaainana ma na ninau ana ma kahi mea, alaila, o ko kakou pomaikai ia, ko hoi na wahi mea a oukou e nonoi mai i ka Ahaolelo. O keia imi ana i keia alanui e loaa mai ai i wahi pono no kakou, oia nae ka L Kaina e hoahewa mai nei. Owai la o maua ka oukou e hoapono ai ? O ka mea anei e hoonui aku ana i na lima e kue ana i ko kakou mau pono, a o ka mea paha e hooemi aku ana i ko lakou mahuahua ana ? Na oukou ia e koho mai.
Ma ko'u olelo hooholo elua, e koho kaawale okoa makou na Lunamakaainana, a pela no hoi na 'Lii, a o na hapanui mahope o ia mau ninau ana, oia ka mea i hooholoia no ka Hale. Ma ko'u nana ana iho i ke Kumukanawai, aole no au i ike ia kue. Ua oleloia iloko o ka Pauku 45, " Aia no iloko o ia Hale Ahaolelo, na 'Lii i hoonohoia e ka Moi a me na Lunamakaainana e noho pu ana." He mau huaolelo kaawale ma ka kakou olelo ana, o " noho pu" a me " koho pu ;" a olelo mai nae o Kaina, o " noho pu" a me koho," he hookahi laua. He lalau nui keia.
Minamina au i kona ano kanaka makua i kona walaau ana me ke kekee. Hookahi mea nana i alakai iaia e kue i keia olelo hooholo, o kona makemake ole e loaa ko oukou mau pono iloko o keia Ahaolelo. Ua ike mua no hoi au iwaena o ko makou poe, mahope iho o ka la koho balota, he poe hoopilimeai kekahi poe. Ina e holopono keia olelo hooholo, ina aole e hui aku keia lima hoopili oihana, ma ka aoao kue mai ia kakou.
He poho nui keia ma ko kakou aoao a makou e ike nei. He mahalo piha au i kona kokoolua a me kona hoa o Puna ; aka, no L. Kaina, aole ia he Lunamakaainana ma ka hana.
Minamina au ia oe e L. Kaina. Ua manao wale ae no au, aole no paha nou ponoi iho keia manao i hapai ae, a malia paha he wahi mea onou mai — aka, ua kau keia maluna ou ponoi.
O keia ae la ke kulana o ko oukou Lunamakaainana, a na oukou ia e hoomaikai mai a e huhu mai paha.
Me ka mahalo.
LUNA O KONA A.
Palae i na Poo-la o ka uapo o Honolulu, Oahu.
Ua keke mai nei na niho o ua poo-la ohiuhiu laau o ka aekai o Kuloloia, i opili i ka loku a ka ua kalahale o Honolulu. I olokaa ia iho ma ka papa konane o ka la 8 o Iune M. H. 1876 o ka nupepa Lahui Hawaii, e pili ana i ka palapala hoopii o A. P. Kalaukoa nona ke poo, " He hoopii hoomaewaewa, he hana puuwai eleele." E na poo-la ! He hoopii hoomaewaewa ae nei ke huli aku i ka oiaio i na ua hoohuoi kekahi poe o na makaainana o keia apana koho ia A. P. Kalaukoa malalo o na kumu i hoakaka ia ma ka hapa hope o ka pauku 61 o ke Kumukanawai ? He hana puuwai eleele anei ke kakau ana o ia poe i ka palapala hoopii ku-e ia A. P. Kalaukoa, a waiho aku i ka ahaolelo i mea e ko ai ko lakou hoohuoi, a e nele ai paha ?
He oiaio, aole no e pane mai ana ka poe naauao io o ka aina, aka o ka poe wale no i hokaeia na maka i ka lepo nanahu, o lakou no ke pane mai me ka io ole.
Aole au i manao e pana aku ia Pikoiakaalala, o ko oukou olelo ana mai nei, ua koi ia aku oukou (na poo-la) ma ke ano hoopunipuni e kakau i ko oukou inoa malalo o ua palapala hoopii'la — e na poo-la paa laau o Pakaka. Aole i hana ia ka palapala hoopii ku-e ia A. P. Kalaukoa pela, aole i koi ia'ku ua poo-la, aole no i hali ia i ka oukou home, oia hoi na uapo, aole hookahi, aole elua, he ole loa no.
Aole au i manao e kapili aku i ko oukou mau maka i ka papaa keleawe o ka hale hoomaemae hao o Ulakoheo, o ko oukou olelo ana mai nei, he hemahema ka palapala hoopii ma kona poe — e ka ohana eepa o uka o Waolani, ke hai aku nei au, ua kupono ka palapalapala hoopii mai kona poo, a hiki i kona pau ana, oia ke ao a kuu kumu ao kanawai ; kekahi o na lunakanawai o ka aha kiekie Hon. A F. Judd (Alapaki)
Aole au i manao e huka aku i na ihu o oukou i ka lina hao, a kai aku i kahi o ka mauu, o ko oukou olelo ana mai nei, o ka hapa nui o ka poe i kakau inoa, he poe kupono ole i ke koho barota. Ke hui aku nei au me ka oiaio ; he anahulu a oi ka poe i manao o e ke komite o na aha hookolokolo ua komo hewa mai, o ka hapa nui anei ia ona inoa he 56 i kakau malalo o ua ua palapala hoopii la.
Mai lawe i ko oukou lohe ma na kaealanui i kumu kamailio oiaio.
Aole au i manao e hoolou aku i na lehelehe o oukou i ka makau o Manaiakalani, o ko oukou olelo ana mai nei, ua hoao ae e hoohii hou poe nona keia palapala hoopii aole nae hiki.
E ka poe poo-la, aole i hoao hou ia pela, ua hoopau iho la no ka poe hoopii i ko lakou koi ana he oiaio, aole no i papa ia ke hoomaka hou e hoopii ; aka, ua hopohopo nae ka poe hoopii i na lala o ke komite o na aha hookolokolo, me he mea la, o ka hapa nui o ia komite, he poe no ka aoao Democarata, a e haule wale ana ka — ka aoao Repubalika mau hoopii
E na makamaka o na kaona nei, e muiho ka noonoo huhewa, e hikii iho i ke kaula, a hawele aku i ka pou laau o ke kii o Pakaka.
Aia a hoole mai oukou alaila, e hooni aku no au. M NAKUAAU.
Maunakea Avenue, Iune 14. 1876
[ E M. N. Aole no makou i mahalo loa i kekahi mau mamala olelo oolea au, aole pono e hoomaka e ka liki ana i nei wa, aia pane hou ia mai — aole no e apono mai kau kumu ia oe no kou hoaiai wale i kona inoa no kekahi mea ano ole L. H.]
Na olina o Kauai.
E KA NUPEPA KUOKOA E ; Aloha oe :—
Ua haalele aku au me ko'u mau hoa hele ia Honolulu, ka aina a'u i noho ai a nui. Ua kau mai la maluna o ke kuna Kinau, o Hanalei ka ihu. Ua ike i ka nuku o ke awa o Hanalei, me ka hoolapuu mai a ke one o Mahamoku, e pule-u mai ana hoi ka wai o Namalokama i ke kuahiwi — ua nele hoi a uliuli pono ka aina i na mahiko.
Ke hele nei e makaikai ia Mana, ma ka la 19 o Mei, ua ike aku la i ka wai ula iliahi o Waimea a me na wahi kaulana i ka wa kahiko — o ka papu i ka wa e ola ana o Kaumualii, ke alii o Kauai, ua pau nae i ka hiolo i keia wa — e ku mai ana ka Halepule kaulana o Waimea, o " Lanakila" paha ka inoa, a e pili mai ana ka hale noi o o Rev S Wini, ka makua o ka ekalesia o Waimea, ka mea nana i ao aku i na kanaka i ka wa e noho ana na kanaka iloko o ka pouli, a ikeia ae ai he pono, aka, i keia wa, o ka hale wale no ia e ku nei. Aloha wale na makua o ka pono. Nana aku la i ka aina o Kekaha a me ke one kani o Nonohili, e waiho poliuliu mai ana ilalo, o Wahiawa hoi kahi o V. Knudsen, ka mea nona o Mana, a hiki aku la ma ka home o J P Kanuikino a me Robeta Kaai kana wahine, a na laua i hookipa oluolu ia makou no na la he umi kumamakahi.
I kekahi la, ua pii aku e makaikai i ke kuahiwi kaulana o Puukapele, e nana ana i na pali kuhoho o Waiahulu, a hele aku la a hiki i Waineki, kahi o ka Moiwahine Emma Kaleleonalani i hooluana ai, e mau ana no ke kuku o na laau o ko lakou mau auolo (hale) noho kuahiwi. Nolaila, hoomanao ae la au i ke alanui a ua o Kaleleonalani i hoomanawanui ai i na pilikia o ka hele kuahiwi ana — no ka ino no ka ia wa. Ua malie maikai loa ko makou la i hele ai, a hui no a hiki i Mana — nui na wahi kaulana o Kauai nei.
Mahalo makou no na kamaaina a me ka aina laula o Mana, a e ku mai ana ka mokupuni o Niihau ma kona alo. Me ka Lunahooponopono ka welina aloha, a i na keiki hooleilei hua ka pa'u.
MRS. LULUHIPOLANI.
Hanalei, Kauai, Iune 7, 1876.
KA HUNT'S LAAU OLA
(HUNT'S REMEDY)
HE LAAU LAPAAU HOU, MAI AMERIKA MAI ! He Laau Maikai keia no Na mai pehu o ka opu, Na mai o ka puupaa a me ka opu mimi, Mimi-paa, Mimi-eha, Mimi-helelei, Ka lepo gravel iloko o ka opu-mimi, Ka mana ole, kapalili, hui ono ole ka ai. Na Mai Wahine, NAWALIWALI O KE KINO, LEPO ULA ILOKO O KA WAI MIMI, MANOANOA PAHA KA WAI E like me keokeo o ka huamoa, Like paha me na kaula silika keokeo, eleele, lenalena paha ; a i ole ua like paha me ka lepo i anaiia i na iwi keokeo, a i ka mimi ana, ua wela oioi ka mai, me ka eha nui o ke kikala a me ka puhaka.
HE NUI NA HOIKE e ola nei, ka poe i loohia i keia mau mai i haiia maluna ae, ua pau lakou i ke ola maikai, no ka inu ana i ka HUNT LAAU OLA. ("HUNT REMEDY)!"
UA HAAWI mua ia keia laau, e kekahi kahuna lapaau naauao, i ke kanaka mai pehu o ka opu, e noho ana me ka ohana a Mr. Hunt ; John Hunt kona inoa, he 45 kona mau makahiki, he kanaka nui poepoe, ua loohia i ka mai pehu. Ua haawiia kela me keia laau no keia mai, aole nae oluolu ; ua mahuahua mau kona pilikia, ua pau loa ke kino a me na wawae i ka pehu ; ua kokoke paa loa ka mimi ; kokoke pau loa ka hanu ana ; a ua mahuahua loa ka wai iloko o ke kino. Aole hiki iaia ke moe ilalo ma ka moe, nolaila, ua noho wale no iluna i ka po a me ke ao. Pela mau kona popilikia a hiki i kona hoao ana i keia laau, a ke kahuna i kuhikuhi mai ai. A i kona inu ana i keia laau, ua hoomaka koke ka oluolu. Ua paipai koke ia ka puupaa i ka laua oihana ; ua puka hou ka wai mimi a nui wale ; ua emi koke mai la ka pehu o na waewae ; a ua oluolu hou ke ake-mama i ka hanu ana ; ua oluolu a maikai ka io o na lala, a e hoi nui mai ana ke ola maikai, alaila, me ke kuhihewa, ua waiho oia i ka laau i kekahi mau la. Ua pono ole nae ka waiho ana ia manawa, no ka mea, aole i ola io maoli kona mai pehu. Ua molowa hou na puupaa i ka laua oihana, a ua mahuahua hou ka wai iloko o ka opu, a ua popilikia hou e like me mamua. Alaila, ua inu hou oia i ua laau la, a ma ka hoomanawanui ana, ua lanakila hou auanei maluna o ka mai, a ua ola io maoli, a ua hoomaka hou oia i kana oihana mawaho o ka hale.
Oia ka lapaau mua ana me keia laau ; a mai ia wa mai, (he 25 makahiki) ua hahanaia keia laau e like me ka hana ana o Mr. Hunt, a ua haawi na kahuna lapaau i keia laau i ka poe mai pehu a me na mai like.
Mai ia manawa mai, ua ikeia, e mahaloia hoi keia laau, mai o a o, e na kanaka, a ua inu ia hoi ma ke ao ana a me ke ao ole ana mai o na kahuna lapaau ; oia ka mea i hoola mai i na kanaka he nui, ka poe pilikia i ka mai pehu, a kokoke i ka make.
Na kuhikuhi no ka inu ana :
E INU I KE PUNA TI PIHA, a hala na hora 4, alaila, e inu hou. E mahuahua liilii nae a hiki i elua puna ti piha — a hiki hoi auanei i puna nui piha.
NO KE KEIKI hookahi makahiki a hiki i na makahiki eono, e haawi 5 kulu, a hiki i na kulu 20 ; eha hora nae mawaena o ka haawi ana.
KUMUKUAI, he - - $1.50 no ka omole.
DILLINGHAM & CO.,
735 3m 748 Na Agena no ka Pae Aina Hawaii.