Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 27, 1 July 1876 — Ka huakai nana a na Komite 13 o ka Ahaofelo i na lepera. Kilauea no Kalawao. [ARTICLE]

Ka huakai nana a na Komite 13 o ka Ahaofelo i na lepera. Kilauea no Kalawao.

I kolike ai me ka olelo hooholo a ka lonamakaaainana o Kona Akea, e hooune ana i ke komite wae o ka Aheoleio nooa na lala he 13 e oana i na mai lepera ma Kalaopapa a roe Kalawao ma Wolokai, ooUila, aa haaleleke ia Hooololu ma ka hora 9 o ke ahiahi, Poalima, mahope iho o ke kali ana he mau minute i ka Hon. G. W. Pijipo ka Laoahoomala o ke konaite, Eia na mea i km aku maluna o "Kilaoea" no Kalawao, na lala o ke komile, na *iii, Waila, K«noa, Hona 6. W. Pilipo, A. P. Kalankoa, S. K. Mahoe, K. Kamaaoha, £ Helekoqihi, J A. Nahaku, J. N»s-rrta, 6. Bareoaba, S. M. Naokaoa, H. J. Waoa, a me J. Kaoai. Na kakau A. C. Smitb» G. Dole, Joho Sheldon, W. K<wainul, a me na hoa e ae o ka Ahaolelo a mao maka haoohaoo e ae no hoi o ke kao&a nei, a me oa kaoka McK»bb a a me Kahui. Ma k« webe aāa ae o ke alauU o ke kakahiaka Poaoao oa kokokeakomakoo 0)alalo o ka Lae o Kaiiio, ma ke Komohaoa Akaa o Molokai. No kekahi maa t&ioute o ke kaiue aoa o ke "Kiiaaea/' ua hala ae la ia makoa ka lae me ka maika», a hekaa aku la makoa saa ka !ae,.ma ke awa ka moke

[ o Bi« ka bor* 7 • os »fe« o ;ke k»k»hUks. oki wi o* ii t hookoa . ifa > *i ai i o% w«t|Mi » boi«> «lo no ; i | pītī aoa ak« i Ila owapo papa i hooooe { u oo Ī4 «ao*v?», e ko laa» »t» ki B&e H*« j waii ke poo okn uwapo, me k» loo* | mui, Bii» Aawaoa a me koam m«ksiī do>, j Uiltm« UiiaU o M*k*w»o, A k»a aka t U oakoo i kuU, iulo }i<at pu iha U me I Uu* ; i« wi koke do, keoi »e U o B li > Aowana i<i m«kuo € kii »ku i aa iio i boc. \ oakaokau ia ®e oa noho e ku aoa, iioko o [ka pa» Ua awiwi awo U m.kou a loaa oa j ho, » kakaii tko U o ka p«u poao mai o oa |Ulto ke komile e luhi msi U malooa o | kekahi w&»p*. Ano ka loihi loa, oa huio [ aky ko uakoo kakao nupepa, os ka haie i o J. Korao«keehuebu, a ike abu U ia is, oa | liulia oia oo ka hoio msi i ke awi e |e ike i ka mea hou, me oa hmo^elo 1 pokole, haaleleaku U ia ia oie ka maikai o I kona ola kioo, koe wale no koia ano npe- | hupeho ma kona mau helehe'eoa. I ka | hoio kuka a me ke kiao a ka lio, ua hiki aku U ma kahi o Kikeke o Kiaai, a ifee i • aku la oo ia ia me ke oU kioo ikaika, o ke aiuhii waie aku oo ia ia, oiai oia e okuu una ina ka ipuka aoiaoi MaiUiia aku, Qia oa kduh)le liiiii e kn kaw.iUwaia mai ena. ika ike a r a aku i kekahi poe, aoie aiai, i kekahi poe hoi ua ioheiahe ka pepeiao. Ika uinuu aaa i kekahi pue uo ki hoi «jar, ua hooie mai 1h no Ukoo, aole e hei mai, no ke aioha uo ii KaUwao, oia ka aiauao oi;i poe. Pau ka luUua olelo ana me o ka huipi ka mea hil>, htki ani mu ka halo o ke lii Kekuaukalani. Malaiia, na laU oke kuui te knhi i iuana ai luiu iima pu'uehana ibo U me »a, i k* ifee aua i koua aoo a me kooa mau helehe» leue, Ueilnalele ka mai ; a la, uie he iaea U o ke ano kao&ka muoli no i ke ku pokole aaa. lle hui uni ina Kalawaoma kahorall oia auina la. Haaiele uku la ke koinite ia ia no ka holo an» i Kaiawao. lua lio oo e kainapu ana, hiki aku U m*rfou ma ka haie uuho o ka luna nat B>ia Auwaua, e ku maknukau mai aua ka lede Mrs Hipui Biia Auwaai, a naaa i Ultu uloha mai i ke koui,te ine ko oukou kakau nupepa, a hooluaua olelo pu me ia, me ka uauea oluolu aua Ai wabi maia nu ko* mite ; a p*u ka luana ana., hialele iho U la wuhi, uo ka he e atki e mauaikai i na hale mai poooi oka Fapa. Mailaila aku a i ka hbie kuai o ka Fapa a inalaili kahi i noho ai ia opio al i o ka aiua, (>. W. Keeaomoku, ma be ano muUma hale kuai lo ka Papa ; iulu liaii pu me la, a he mau wahi oleio pokole me i<t e piii ana no ko lakou noho aua, a ma kona oluoiu, ua hoomakaikai mai U oia i ko oukou kakau oupepa i na hale mai, he 3 ia maa hale e I ku hmoakolu ana ; he 2 (ua k.i hikiua, he | hookahi rna ka akau. He 30 ka nui oua ; mai e moe ana, oia na mui nawaiiwaii lua a pau ia mau imle, ua hele <nai i ka rumi oihaua o ka luua nui a me ka rumi haawi ; iaau, i ke Kaalo ana ae ma ke aio oia mau ra;ui. Aia hoi he poe puhi ohe piuia a ine na pahu e hookani ana, malulo o ke i aiakai ana a Jobn Kaahaihauu, ua maikai a mikioi ka Ukou puhi ana. Ike komo aua aku i ha Uoai o ka hile, ua kau ia maluna oka puka komo keia inau huaolelo "Aloha oukuu," i b*na ia me ka wawāe iole ma ke akamai o ke'iii opio Keeaumo* ku. Kouio ma ka rumi luawi la«u, e kakau mai ana oa omole a ine na wahi laau. O ka haole naoa e malama ia rumi o Ostram. MailaiU ae komo ma ka rumi oihioa o ka luoa oui, ike ako U i ua buke o ka oihaoa a me na kupee hao no ka mea uhaki kanawai. He oluolu ke ku aua oia rami, aia oia ma ka aoao hikina o ka hale, e komo mau mai aoa ke ea oluolu o ke kai. Ma ka lokomaikai o ka luni nui, ua nana ia oa buke a ua maikai ka malama īa aoa

0 ka heiuna nui o na m*i a me na make i kela a me keia U a nui aka. N > na minute i liulia iki ha*le!e iho U ia wahi a holo aka la i Waikolu e ike i ka hoa Enoka Kalauao, ua hooka okoa oia ia ia iho no kekahi mau mile kaawale. Ma na kaaha* le a ma na alaoui a makou i hele aku ai, he eoea ehaeha a kaamaha i ka manao 1 ka Lahui ūawoii e okuu mai ana aV»lona o na p a pohako, na ipuka hale, a me na pipa alanui, aa ano e ka helehelena, ua hele ke ano kanaka inai ke kino ae ; he hiki ole i ka'u peui ke hooakaka aku i ke ano o ka pihkia o ka ehaeha a me ka walohia wale no ka haawina i loaa m»i; 00 na minnte loihi o ke kiakiaa aoa aku malaoa o fce alaoai a-i hiki aka (a i Waikolu kahi a ka hoaE. Kalaaao i noho ai. 1 ka hiai aoa a 1010 lima pu rae ia ; ua hiki mua aku la kaaa wuhioe malana taas oia «soka hookahi, i ka ike aoa aku i kona heleheleoa, ua haalele mai ka apehupehu o ka mai lepela ia ia, o ka ohaoe a me ka hamaoi wale oo ka mai malooa ooa, he hoailooa o ka oluolu a me ka maikai kai īke ia aka malona ona. A paa aa kaka a me na (a aloha, ua. iua poo aku la n» UU a paa o ke komite ia kahawai • o ka olu o k» wai kat ioaa ma ia haakai. A pao ia, halawai ke komite, a hooholo lakoa i keia maa mai ma na papa e iike ae ko )•- koa kalaoa. O na mai m* ka papa 1 oia oa o>ai e kiki ke hoihui ia oaai. Ma ka pap* 2 oia oa m»i e biki • Upaau <• e £»• l>at«. Ma ka papa 3 oia ua mai t kama loa aole ola. t Papa I, Kaoka Kalaaao k., KaUkala w, Opik» k., Kaooimalo. 2, Sa«i«i* nui k.* Pipa k. JPapa 3, Kaheaau w. # Ke-

aloha w. A hoi»p»me »a • ba? to» K«U*ao os% ka h«T* I*3 o ke awakea, I k* oobo *o» o ke ® hoolohe i ka hoopi» a n* «*i lepel*- 0 Hoa. Pilipo k* looahoomala, a o Hoo Mahee k«k»ao\cio. iiotlik« «ii ka L«5» Hooo»1», »01 mai, uHe Ko«iite ma*oo oa ka Ahaolelo i hooun* m*i, e omao pono iaoakou, oo k* oukeu paUpala i hooooa ni ko m»kou Hale. Aoo o keU k» wa kopt»uo a oukou e kam ilio ni»i ai » ks ookoo huolpii " Ko mai ke'lii Kekuaok«Uoi • «oku mai ma k* aoao o ka hoopii, • o* J. Ko-moiket-bueho i kamailio loihi mai o keia m»o komo. I Kupouo ole o keia aina uo m*koo oo ka poe oaai, oiai, bo aou ino loa i kek«b? wa, a he weU ioo loa i kekahi wa. 2 Aole keia he mai Ie!o e lske me ka oleij a kekahl maa kaoka, a pela no hoi ke kauka oka mannwa 3Hc oui oa kokua mai enoho pu nei ma KaUwso a me laupipa. He oh«na okoa 00. 4 E hoopao ia ke kan&wai o 1865 a me IS7O, e book*«wa!e ana ia makou ia nei. o oke kupe no ole o ka ai a me ka i-i, he pua kai ke haaW'ia mai n\ makou. 6 0 ke kinaka mai e komo mai aoa me k* loaa oie o kona kokua, ua like ia me k» ilio m»ke wale, a ooi mai e hooknuia lakou e hoi i ke lakou mau home ponoi. Kamailio nmi hoi o Hiiaanwaoa ame WaiU ma ka aoao oka Papa OU Mihepe o ka hookuuia aoa oia halawai aoa, oa hookipaia ki paina awakea o ke Komlte a me na hoa e ae ma kahi o ka luna oui, mahope o ka pau aoa o ka paina aoa, oa uoho hou ke Komite ma ka halo o ke'lii Kekuaok)ilani, a hooholo ibo la ka hnpa iui o ke Komite e hoihoi mai i ke'lii ia ahiahi maInna o Kilauee, i ka lioliu aoa o ke'lii no ka hoi e 'ike me ka hooholo ana a ke Komite, ua hoole iho la o S G Waila ka Agena o kA Papa 0!a, nolaila na noho akn f ke 'lii. Haalele aku ke Kilauea ia Kalawao ma ka hora 0 ahiahi, ku ma Honolulu nei ma ka hora 12 aumoe. Oia ka moolelo po kole no keia huaka». E haawih ka inahalo i ka Lona H«nohaoo o Kona Akau i ka heokomo pa ana i na Kakauolelo maloko o ka olelo hooholo. B W Kawainui Kakau Nupepa.