Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 29, 15 July 1876 — Hoike a na Komite kula o ka Apana o kona Oahu nei. [ARTICLE]

Hoike a na Komite kula o ka Apana o kona Oahu nei.

f kh. Mm Uanohina J. .1 'ott Smiih t Pereo ka Papa Hoonaauaa no ka ma~ ! miea Me k i uiahaio. 0 makoa o ke Koa.Ue i kohuia no ka na-1 n« ana i ka hoike o oa knla U o ke aupuai ma ka Apaoā o Kona mokopun» Oahn. Ke | waiho haahaa *ku nei makoa i k» m*koß | Qoike imua ou a me ka Papa Hoonaanao., Eha la ko iß«kou oana aoa i ka Hoike o keia mau Kola be 19, n;e 21 mao Kumn a j me na hope kumo a uie 003 hnumana. j Ma ka Poakiahi Ij 26 o lune 1 S?0, m* ka ' Halepole ma Ka&oiliiii, ua hoikeia na kala 6. Kula o Wailupe. o Ninele ke Knmu,; he 23 haumaoa, 11 keiki k., 13 kaikamahiue ; Kula o Kamoiliili, o D. A. K«iole ke Kumu, oO h<tumana t 23 keiki k., 27 &a:kamahiae ; Kula o Waikiki-kai, o S Anapu ke kumu, he 00 inumaua, 27 keiki k., a he 33 kaikamahine ; Kula o Makiki, o Nohena ke kumn, 17 haumana, he 15 ke>ki k , 2 Kaikamihine ; Kuia o Manoa, <> Kamokniki ke koenu, be 19 haumana, 14 keiki k. 5 kaikamahiue. Huiua 0 kumo, he 193 mau haumaua. Ma ka Poalua la 27 o luoe 1876 ma ka luakioi o Kawoiuhao, na hoikeia na kula elima ; KuU o Moanalua I, oJ. Ilao ke kumu, he 15 haumana, 8 keiki k., 7 kaikannhine ; Kula o Monualua 2, o J Nahoku ke kumu, be 18 haumana, 7 keiki k., a me II kaikamahme ; Kuli o o D. \V. P. Kolnnanui ke kumu du : , ame ke kokua, 39 haumana, 30 keiki K, 9 kaikamahine ; Kula o Kalilii-uka o Kuamoe ke kuinu, he 17 haumaua, 9 keiki k, 8 kaikamahiue ; Kula o Kapalama, o M. Wahinepio ke kumu, he 40 hauinnni, 22 neiki k 18 Haikamahine. Huioa (i kumu 129 baumana. ftlu ka Poakolu la 28 o lune, 1870 ma ka lu kini o Kuwaiahao, ua hoiaeia na kula eha. Kula o Rom>t k o Lipilio ke kumu, he 52 haumaun, he keikikaue wale no, a o V tori ke kokua ; Kula o Roma w, o Kiritina ke kumu, a o Pele ke kokna, he 102 haumana, be kBikamahine wale no ; Kula o Maemoe, o L )ta ke k';mi), iie 21 h iumana, 14 keiki k, 7 kaikamahine. Kula o Kamakela, Kahnna ke kumu, he 20 kaikamahine. Iluina 6 kumu 205 huumana.

Ma ka Poaha Inue 29, m* ka luakini o Kawaiahao, u* hoikeia na kula eha. Kula o Kanmakapili, o Elama ke kumu nui, o Kahaleluhi ke kokua, he 59 li-mmana, he keikikaue wale no ; Kula o Kawaiahio k, o S. P. Kuinalao, 3 ' haumana, he keikikane wale no ; Kuta o Kuwaihlno w, o Ane Lct ike kuinu, he haumana, he kaikumahine wale no ; Kula o Pauoa, o Kaaumoaua ke kumu, he 25 hnumana, 15 keiki k, 10 kaikamahiue. Huina, 5 kumu 136 haumuna. oka hnina pau o na la eha, iikeia eke Komite663 hauuaana, 350 keiki k, 313 kaikamahiue i hiki mai. 1 kd naua ana o ke Kornite i ke kulana o oa kula iloko o keia mukahiki, ua holo mua no na kula me ka eleu, ma ka nui o na pa* lapala kula. 51a ka heluhelu, ke ki nui o ka ike, ua ano like ka makaukaa &me ka eleu ona kula a pau, e like me ua rula o ke Ao-helu-helu ; aka, hookahi wa!e no wahi mea a ke Komile i kanalua, o ke anr.j o ka ieo i ka heluhelu ana, mamuli o na rula o ka Buke Ae-heluhelu, ua hoopii ia ka leo iluua, me he auo hoopuiwa la ; ua ano eka leo mai ka leo Huwaii ponoi ae. Ua kahaha no ka Hawaii ponoi i keia ano leo iloko o na kula la o ke aupuo*, ina ka helahelu aaa. Aole qo i lawe na keiki i keia leo, ma ko lakou kamaiho ana, ama ka ohnna hoi, no ka mea, eole ia oko Ilawaii nei leo, ka hoopuiwa, a me ka hoopii nai ma kaowahi. He aoo kaulike ka leo Hawaii, MA na uiea helu, ua holomua no na kula, aua oaue l>ke imua, e like me ke alakai ana aka Boke Alakai Kuinu. Ua noi ka hooluhiluhi ana iioko ona mea helu, he mea ole nae ia i ua hanmana, ua paaoaao pooo, n»a ka helu palua, pakolu, ana, pii iluoa, a iho i lalo, me ka pualu like o na keiki, Hookahi wale oo wahi kioa ake Komite i ike ai, oia uo ka paauaau oleoke Alualua ika oui ona kula, oa hoopalaleha ia na kula ma keia laia kamahele o ka uaaoao, ke ki ona mea helo He mea pooo e makia ia keia mea nui iloko o oa keiki, e lilo ia i mea ha iloko ona keiki, e hoohu ae ai i ka ike mea helu a pao. 5Ja keia oaaa ana, iloko o ua niea helu, ua maopopo ke ka-wa 'oa, mai ka Helanaau a ka Alimatika, aole i hiki pooo ika poe i hoii ka Heluuaao, ke komo pooo iloko o ka Alimalika; oolaila, he mea pooo paha e pai hoo ia kekahi wahi Hake Heln hoo, kupooo mawaeoa oka Heluoaaa ame ka Alima* lika.

No ke kakaulioa%, i ka nsna ana i na ko> U ma kei* lala aaī o ka ike ( oa maopopo, iole f m»nio uoi ia keia ike e da kurao t oo ka oes, &o!e maemte di baa ma ka papa eleele, a me oa p*pr-pobaku, a roe ke kaoana (o kekahi kola hookahi,) ao!e no hoi i alakai ia i&a ke kakaoiima maluna o ke kalana, ke kihapai ponoi o ka ike kakaolima. He mea ooi a «aiwai ioa keia e pono ai ka lahui, a me ka ohaoa, ma ka laooa let« ana f • me ka malaaa aoa i oa maa hooaaaoio i&a oa Bake hoooaaaao. He mea pooo e ao noiia keia lal» nui o ka ike ma oa kala, a maikai poao na hoa, e like

me t a hua pii ma na Bake kakaolime. E ao pooo ia hoi me ke Aokiko, a aaopepo pono ke iuo o n% kiko, a me kupooo e huokomo ai ina ktko, i m*c»popo pooo ka naoao o ka mea oaoa i k*k«u, i k» poe eana e helohelo. Ua holo no na kula ma fca i ke Aokiko, koe nae ke komo po--00 oke ako iloko o lakou. Aole aneī he pono e pai hou i i kekahi l»uke ejiae n»e ka Piholelo, e kokna aoa i ke Aokiko, » manpopo pooo ke ano ona mea a paa <na ke kakau ana, a me ka helnhela ana ? .Vo m meie,—Himeni. U* nni na mele i himenīia e na kula. ina ke aUkai an« a na kumu himeni elua, a me kekahi m*u kumu kula m&oli. Uo hauoli nui ke Komite ika lohe ana i oi leo le-a a naheoahe o na kei ki ma na mele ; Ua mahalo eui no hoi ke Komite ina komo him.eni, ika hookomo ole ana i na mele hooipoipo iloko o na knla. < He mea ia e kiaai aku ai i i»a mele haumia , a peUpela e laha nui oei iloko o ka Uhoi. |Ua haohao nae ke Kotn te ike ao olaia o l iii kanawai oka Ehmeui. He mea pooo I paha e hoohuiia na hanmana i naauao ae, I u)3 kahi hookahi e ho ai i kr? kanawai o ka H»meni, i hookhhi la iloko o ka pole. Ona mea hanalima miaioi kekahi i ike ia ma keia hoike ani, ma na kula o Roma w, a me Kamakel». Ud noni maoli na mea 1 ulonaia, U4 lihilihi, ua mea pale i puku- ' kui, ame ke kihei apaoa. Ua haawiiu ka hua o ia hana mikiala a neeau a na kaikamahiue o ke kulo o Ronia w, oke aken. Ile mea uuiia e pono ai na kaikamahiue, i mea e hiki ai ke ho<»maeoue a kuonoono i ua haua, a i ole hoi e hoolaau mau ike d.la ana maUui. Pomaikai ua kula kaikamahine, ke lawi na kula i na kumu wahiue oia ano. Ua lawa no keia ike iloko o ua kula ohana e noho nei, aole p&ha e emo a lako na kula kaikdiuahino i oa kumu o ia aeo. Ua manao makou, o kekahi kumu paha o keia holomia, a holo like o na kula o keia Ap' ii', no ka mikioi o ke koho ana o ka Lunhkula, i hope noi.a, i ka mea i muamaalea ika naaueo a me na Buke Kumu oka naaubO ma oa kula haole. E pono e hoomuu oia ma ia hauu, ililo oia i makua alakai no na keiki ma keia hope aku. A no, mamua o ko makou hoopau Bna i ka makou hoike, e waiho aku aua makou i kumu hnohoihoi hoa i ua knmu, na makua ame na hauinana. E kukulu hou ia i anuu hou m&waena ona kula la oke nupuni a me Jte kuU nui o oia boi, e hoala ia i mau kula wae kohi e ao ia ( i ka poe i wae*a mai na papa ekahi mai o na kula o ka Apaua, a o ka inokupuni paha, a malaila eaoia'i na Buke kiekie ae, malaila hoi e hiawiia kekahi makana e like me ka nui o na haumana o kekahi kula i komo i n*j kula wae. * Ko hooki nei oukou ika makou hoike, me ka muhaio a me ka hoomaik&i i ka Lunukuln, kona hop3, a me ua kumo, a me ka Papa Hoouaauao ka Puuwai o ka naau:o. C M. Kuaea. Komite, A. Kalauli ( B W. Kawainui. .Honolulo Tnne 30 1876