Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 31, 29 July 1876 — Page 1

Page PDF (1.67 MB)

NUPEPA KUOKOA :
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
BUKE XV. HELU 31. HONOLULU, POAONO, IULAI 29, 1876. NA HELU A PAU 765.

MAIKAI KA HOI KA PAPA !
— A ME —
Ka Laau o kou Hale ! No Hea la ?

                KA I NO HOI NO KAHI O WAILA MA ! Nana aku no hoi ia la, OHI KA IO O KA LAAU O MAKAWAO, i ka ua mea o ka nani o Na Papa, Na Laau A ME NA PONO KUKULU HALE O NA ANO NO A PAU, MA KE KIHI O Na ALANUI PAPU a me MOIWAHINE, Honolulu MALAILA E LOAA AI E LIKE ME KA makemake, no ke Kumukuai makeponoloa. PAPA, PAPA, PAPA Na PAPA huluhulu, Na PAPA manoanoa, Na PAPA i kahiia, Na PAPA kepa, PAPA holo keokeo, PAPA holo ulaula. NA LAAU! LAAU! NA KUA. NA KAOLA, AAHO, MOLINA, PEAPEA, PINE HULUHULU, PINE I KAHIIA, Na Papa a me na Laau Ulaula ! PILI ULAULA PILI KEOKEO, PANI PUKA, PANI PUKA ANIANI IPUKA ANIANI, OLEPELEPE. PENA O NA ANO A Pau Hulu Pena mai ka liilii a ka nui ! AILA PENA ! AILA HOOMALOO, WANIKI, PATE NA LAKO o kela a me keia ano. NA AMI-PUKA HALE, NA AMI-PUKA PA. ANIANI ! Pepa Hale me na lihilihi E LOAA NO MALAILA KA PAAKAI Helu 1, O KAKAAKO a me PUULOA No ke Dala kuike, e loaa no na mea a pau i haiia ae la no ke kumukuai emi loa.
            O na kauoha a pau mai Hawaii a Niihau, e loaa'ku ana ia lakou, e hooko koke ia mai ana no ia me ka lawa pono.
            E kipa nui ilaila, i ike i ka oiaio
761 3m 773

HE
IWAKALUA TAUSANI LEGUE
MALALO O KE KAI !
— KA MEA —
KUPANAHA O KA MOANA !
KE ALA O KA MEA HUNA,
— A O KA MEA —
POHIHIHI O KA 1866 !
MAHELE 1. MOKUNA XV.
KA PAPAKU O KE KAI.

                OIAI iloko o keia wa, ua ike koliuliu ia aku la he mea nui ma kahi loihi. A ma ka hoomaopopo ana, ua ike ia he pohaku nui, ua ulu ia e na laau nani o ka moana, a lilo ia i mea na'u e noonoo nui ai, i ka nani o keia mea kupanaha.
            O keia manawa, o ka hora 10 ia o ke kakahiaka ; pa pono iho la na kukuna malamalama o ka la maluna o ka ili o na ale o ka moana, ma ke ano huinahio, a i ka pa ana mai o ka malamalama maluna o na mea ulu o loko o ke kai, ua lilo ae la ko lakou mau lihilihi i mea nani loa i ka nana aku, e like me ke ano o na mea ke nana ia maloko o na aniani olepelepe loloa huinakolu (prism). A ua lilo ia i mau mea kupanaha, a i papaaina ono hoi na na maka e hoohihi wale aku ai i ka nani kilakila o na waihooluu ehiku, oia hoi ke omaomao, olenalena, melemele me he alani la, kaiina, uliuli, polu a me ka ulaula ; a he mea pono ko hoonaniia ka Mea Mana Loa, nana i hana i na waihooluu.
            Eia kahi mea kupanaha loa, aole e hiki ia'u ke kamailio aku i ko'u kokoolua, oia hoi o Kosila, oiai ua paapu maua iloko o na ipu keleawe i hoouhiia maluna o ko maua mau poo ; a no nei mea, ua hoomanao ae la au, he pono no au e kamailio ia'u, me ko'u ninau ana, pehea la i hiki ai ia Kapena Nimo ke hoomaopopo i ka manao o kona hoa ? A i ka nana aku, he mau hoailona i hoomaamaa e ia mamua o ka hoouhiia ana i ke kapa luu ; aka, o ke ola iloko o keia kapa, he olinolino loa, he like no me ka noho ana ma ka maloo.
            I ka nana ana aku i kela a me keia wahi, ua kohu ululaau maoli loa no, ka hihi mai o kahi nahelehele me he koali la, a o kahi hoi me he aalii kumakani la a me na ano laau he nui wale, mai ka mea ku-ku a ka mea nemonemo. O na laau pua, oia mea nani okoa no ia i ka nana aku. O kuu mea minamina loa, o na pupu makalii hulalilali, ua hele ia la a paapu ke one o lalo, a he uuina wale no ke hehi aku ; a ua ane like keia mau pupu me na hoku o ka lewa, i ka imoimo mai, a pela no hoi keia mau mea, a ua kapaia o na hoku o ke kai, e hoonani ana i ke one o ka papaku o lalo ; a ua lilo no hoi keia mea hulalilali i mea e hoomalamalama ai i ko makou wahi e hele ai, i ke kuehu ia aku e na wawae, a owaowaka kela mamua me he posipora la, (phosporus) ka lepo pele aa loa.
            O ka loa o kahi e hiki ai ia'u ke ike aku i ka nani o keia mau mea kupanaha, he hapaha mile no ia ; a iloko o keia loa, e ike ana no au ia Kapena Nimo, me kona hoike mai i ka hoailona, a oia hoike ana, e peahi mai ana ia'u e hele aku, a hele ukali aku la no hoi au. A hala ia makou ke one pupu, hehi aku la makou i ka lepo walewale, i kapaia e ko Amerika he "ooze," he noolu ke hehi aku ; a ma ko'u noonoo iho, me he nua moena la i hoholaia, a o na mea ulu o ia wahi, o na lima pahee o kela a me keia ano, he mau tausani ka nui, a ua ulu loa keia mau mea a puka iluna o ka ilikai. A o kekahi mau mea ulu hoi, ua like me na lipine loloa e pulelo ana i o a ianei, i ka paia e ka anini kai, ma ka hooke ana a ke aumiki a me ke aulawe.
            Mai ka haalele ana hoi a makou i ka Nautilo a hiki i keia wa, he hookahi no hora a me ka hapa, a o ke kokoke no ia e hiki i ka ainaawakea ; a o ko'u mea i hoomaopopo ai, o ke kupono loa o ke aka o na kukuna o ka la, i peluia iloko o ke paapu o ka wai, a ike aku la au i ka nani o na waihooluu iluna o na mea ulu o keia wahi a makou e hele nei, he emerala a me ka sapeiro. Oiai makou e kai hele ana e like me na kaina hele mau a makou, eia e lohe ana na pepeiao i ke koele o na kapuai, a he mea haohao no ia ia'u, no ka mea, aole he maa ka pepeiao i ka lohe ana i na nehe o ia ano ma ka aina maloo ; a i iho la au, he oiaio, he mea maikai ka hoi ka wai, no ka lohe ana o ka pepeiao i na hone nahenahe a ka leo, i ko ke ea maoli, ma ka ratio lika o eha i ke kahi. Ma keia wahi, ua ane iho aku la ka papaku ilalo, a ano e ae la ka nani o ka malamalama, i ko na wahi ililaumania. Ia iho ana o makou a hiki ilalo, a oia iho ana, he hookahi haneri me elima iwilei a me iwakalua iniha ka hohonu malalo o na kaomi ana a na ea (atmospheres) eono.
            Iloko o keia hohonu, e hiki ana no ia'u ke ike i na kukuna malamalama o ka la, eia nae, he koliuliu ; a ma ka ikaika o ka lilelile o na kukuna, ua ane like ka malamalama o keia wahi, me ka haulaula liula o ka po ana aku ; aka, he hiki loa no ia makou ke ike i kela a me keia mea.
            Kakali iho la o Kapena Nimo, a hiki aku au, kuhikuhi mai la oia ia'u i kekahi mea nui ma kekahi wahi mamao iki aku, a o ko'u haupu koke ae la no ia, " o ka mokupuni paha keia o Kerepo ?" eia no ka auanei oia io no.

MOKUNA XVI.
HE ULULAAU MOANA.

                ILOKO o ko makou hoomanawanui ana me ke kaikai ku hele ana me na kapa kaumaha, ua hiki aku la makou i ka hua owaho o ka ululaau ; a ma ko'u hoomaopopo iho, o kekahi waiwai nui nani keia o Kapena Nimo. I kona nana ana i keia ululaau, me he mea la no nona ia mau mea, e like me ka manao ana o ke kanaka mua, nona ua moukpuni la, i na la mua o ke ao nei. A owai la hoi ka mea e ku mai a hoopaapaa aku iaia, no kona noho ona ana maluna o keia waiwai moana ? Owai la hoi ka ilihune loa, e hiki iaia ke hele mai me ke koilipi iloko o kona lima, a oki aku i keia ululaau i uhi paa ia e ke koloka pouli o ka moana ?
            He mau laau nui ko keia ululaau, a i ke komo ana o makou iloko o kona mau pio kinikini, ua hoolele koke ia ae la ko'u hauli, no ke ano e o ke kulana o na lala o kela a me keia laau, aole hoi i like me ka mea i maa i ka'u ike ana.
            Aole hoi na nahelehele nenee ilalo, e kahiko ana i ka aina, aole hoi o ka lala e kahiko ai i na laau, i hai, a i pio ; aole no hoi he hele iwaho, aka, pii pono no iluna i ka ili o ka moana. Aole keia he mau lala nui a puipui hoi, aka, he ano like me ka uwea hao ka pololei a nioniolo ; aole hoi he luli i o a ianei ; ina e hoopioia me na lima, a hookuu hou aku, e hoi ana no a like pu me mamua. No keia mea, ua hiki ia'u ke olelo ae, he aina ku pololei keia !
            E like me ka maa o makou i ka pouli e hoopuni ana ia makou, pela hoi au i maa ai a paanaau keia kulana ano e. O ka lepo o ka ululaau, me he mea la i ka ike iho, ua uhi paapu ia e na pohaku mabala, e hiki ole ai e pakele i na eha e loaa mai ana no ua mau pohaku la.
            O keia mau mea ulu a pau o ka moana, ua lilo ia i mea na'u e olelo ai, ina paha e ulu ana ma ka Moana Anu Akau, a ma na Kaei Oluolu, kahi ulunui ole o keia mau mea kupaa, ina ua oi loa ka pono a me ka waiwai. Oiai o keia mau mea kupu, he mau mea ulu iloko o na wai, a loaa ko lakou ola, oia hoi ke ola kupu. O ka hapanui o keia mau mea kupu, aole no ia he mau mea lau maoli, aka, he mau lau ano like me ka lauhala ke palahalaha loloa, a ma na waihooluu i ano e loa ai keia mau mea ulu — he ulalii, ula ohelohelo, omaomao a me ka makue.
            Eia kekahi mea a'u i ike malaila, he pavonari, he mea kupu no e like me ka peahi opiopi, ka houweke ae, alaila, palahalaha kikihi ae me ke ano nani maoli no i ka nana aku ; a o kekahi mea ulu, he ano like me ka palapalaa, a ma ka loloa hoi, ano e loa keia, he umikumamalima ke kiekie o kekahi ; a he nui no hoi na laau pua ole. Aka, o nei mau mea a pau a'u i ike ai, he mau mea kupanaha wale no ia ia'u, aole ia mau mea ma na aina maloo.
            Iloko o na mea ulu nenee ilalo, he mau pua ko lakou ; a o na ia poi nalo, e lele ana lakou mai kahi lala a i kekahi, e like me ka auna manu ai laiki.
            A hala ka hora hookahi, hoike mai la o Kapena Nimo, he hoailona a ka manao ma ia hana ana, e ku iho makou. A iloko o ia wa, i ku iki iho ai makou, aole o'u wahi eha, a liilii mai hoi ke kino, he ole loa no ; a noho ihola makou malalo o kekahi kumu laau, ua hele ka lau a luhiehu ma o a maanei, a o ka inoa o ia laau, he alarie.
            Iloko o keia hoomaha pokole ana o makou, he mea hauoli loa no ia ia'u, aole he pololi mai ; aka, hookahi wale no kina nui, o ka ekemu ole aku a ekemu ole mai, a ua like loa makou me he poe leo paa la. A o ka mea hiki wale no ia maua me Kosila, o ko'u hookui aku me ko'u poi keleawe nui me ko ia la, a ike aku la au i kona mau maka, ua nohoia no o luna e ka hauoli, a hoomanao ae la au, ua like no ka hoi kona hauoli ana me ko'u.
            Mahope iho o ka hala ana o na hora eha o keia huakai hele, mai i kau e, e pololi mai, he ole loa no, a oia mea hilu loa no ia. O ke kumu o keia pololi ole, aole no e hiki ia'u ke hai aku, ua ike ole ia ke kumu. Aka, o ka makahiamoe, he hookikiwi wale no iloko o na kapa aukai o makou, hele mai na maka a luluu. E kuhi ana hoi au, ia'u wale no la, eia no ka hoi, pela like no makou a pau loa. A na Kapena Nimo no i hoala mai i ko'u hiamoe.
            Aole no i hiki ia'u ke hoomaopopo i ka loihi o ko'u hiamoe ana, aka, i ko'u ala ana ae, e hele aku ana e kapoo ka la i ka ilikai ; a ia ala ana ae no hoi, kikookoo ae la au ia'u iho, oiai ua maeele mai la na wawae.
            I ka hoomaka hou ana aku o makou e hele, ike aku la au i ka pilikua o ke kai, he 38 iniha kona kiekie, e nanakee mai ana ia'u, a lele ae la ko'u hauli, me ka i ana, owau paha auanei o makou ke pau mua i ka alapohoia. Aka hoi, hoano iho la no au, malia o ka paa a me ka ikaika o ko'u palekaua, oia hoi ko'u kapa, a pela no au e weluwelu liilii ole ai i kona mau niho wakawaka, i hele wale a halala, oia no oe la o ka niho o ka puaa kea.
            A ma keia wa i ike ia aku ai o ka pilikua, oia no ka wa i ala ae ai o Kosila a me kekahi sela o ka Nautilo ; a ia wa koke no hoi i haalele aku ai o Kapena Nimo i kana mea make, mai kana pu aku, a ku aku la i ua pilikua nei ; aole ia la i lohe ia aku, a i ike ia i ka palaha ana ilalo.
            He mea ku no hoi i ka weliweli ka ike ana aku i kona a lalo a me ke a luluna — a he hiki ole i kekahi mea kino ke hoopakele iaia iho, ke loaa mua mai ia ia la, ina no e hopu ia mai me na maiuu, e weluwelu liilii ana no ke kanaka. Aole hoi o ka mea i make, ua hala ia, aka, kau wale no nae ia'u ka weli, no ka loaa hou aku o kekahi pilikua, i oi ae paha kona weliweli i ko keia, ke hiki aku makou i na wahi hohonu loa aku, a e hiki ole ana i ko'u aahu apoo ke hoopakele ia'u. Aole no i loaa mua ia'u ia manao, aka, i ke kumaka ana o ko'u ike, ua ala mai la ko'u noonoo, he pono ia'u ke malama me ka makaukau mau e pale aku i na mea ino o ka moana kai lipolipo a hohonu hoi. Aka, manao hou ae la no hoi au, a nei no paha makou hoi iluna o ka moku Nautilo, oiai ua loaa ae la no hoi ka pilikua niho keke a me na maiuu loloa, ola no hoi, eia ka auanei, e iho aku ana makou i kekahi ala hohonu loa.
            I ka hiki ana aku nae o makou ilalo o kekahi awawa haiki, o ka hora 3 ia o ke ahiahi ; a nana ae oe i kela a me keia aoao o ua wahi oawa haiki nei nana ka a-i i ka ua mea o ka poopoo ilalo o keia oawa. A o ka hohonu o keia wahi, he 75 anana. A puana ae la au, e hoomaikaiia na kapa aukai o makou — a o ka palena pau iho la ia a ke Akua i ae mai ai i ke kanaka e hele i ka huakai malalo o ka moana.
            Aole a'u mea ana e ike pono ia ai ka hohonu, aka hoi, ma ka hoohalike ana i na wai aiai loa, aole loa e ike ia ana kekahi huna malamalama o na kukuna o ka la, a he pouli wale no ; a he kanaha anana wale no a oi iki aku ka hohonu.
(Aole i pau.)


Ke Kau Ahaolelo o M. H. 1876.
LA HANA 65.— Poaha Iulai 20

                Halawai ka Ahaolelo e like me ka mau. Hoike mai ke Komite Kalepa, mahiai, a me na hana lima, no ka noonoo ana i na hoopii he lehulehu i waihoia aku i ko lakou lima. Ua waihoia kekahi mau hoopii ma ka papa a noonoo pu me ka Bila Haawina. Ua kapae loa ia kekahi, a ua waihoia kekahi a noonoo pu me kekahi mau bila kanawai e ae. Aponoia ka hoike.

NA HANA O KA LA.

                Hapaiia ka noonoo ana no ka olelo hooholo e hilinai ole ana i na Kuhina o ka Moi e noho nei.
            Eia ka poe kamailio ma ka aoao kue i ka olelo hooholo, a e apono ana i na Kuhina : S N Castle, S K Kaai, L Aholo, W L Green, E Helekunihi.
            Eia ka mea i kamailio ma ka hoahewa i na Kuhina, S W Mahelona. Hoopanee ka Hale.

LA HANA 66 — Poalima Iulai 21.

                Halawai ka Ahaolelo e like me ka mau. Hoike mai ke Komite Pai, ua paiia ka Bila Kanawai, e hoohui a e hoololi i ke kanawai e pili ana i na palapala ganisi no ke kokua ana i ka ohi ana i na aie, apono ia ka hoike a ke komite.

NA HANA O KA LA.

                Hapaiia ka noonoo ana no ka olelo hooholo aole e hilinai aku i na Kuhina o ka Moi e noho nei.
Kamailio mai o Mr Waterhouse ma ka aoao kokua i ka olelo hooholo, oiai oia e kamailio ana, ua nui na ku ana a ke Kuhina o ko na aina e a me ke Kuhina Waiwai, no kekahi mau huaolelo i hoopukaia, eia, a na walania ko laua mau manao, iaia e kamailio ana ua hiki mai ka mea iaia ka papa i hoopanee ia ai.
            Kamailio mai o Mr Mahelona ma ke kokua e hilinai ole i na Kuhina o ka Moi e noho nei.
            Kamailio mai o Mr Birch ma ka aoao e kokua ana i na Kuhina o ka Moi.
            Kamailio mai o Mr Pilipo ma ka aoao e kokua ana i ka olelo hooholo e ahewaia aku na Kuhina o ka Moi, oiai oia e kamailio ana, ua hoomaha ka Hale ma ka hora 12 awakea.
            Halawai hou ka Hale ma ka hora 1. Kamailio hou mai o Mr Pilipo. Kamailio mai ke Kuhina Waiwai ma ka aoao kue i ka olelo hooholo, a e pane ana i kekahi mau olelo a Mr Pilipo.
            Kamailio mai o Mr Preston ma ka aoao kokua i ka olelo hooholo, iaia no hoi ka olelo hope, ninauia ka olelo hooholo me ke kakau ana i na ae me na hoole, a eia ka poe hoopili meaai mahope o na Kuhina, mamuli o na wahi oihana aupuni : Kaina, Naukana, Halemanu, Naili. Helekunihi, Kauai, Kamauoha, Birch, Nahaku, Aholo, Wana, Barenaba, Kaiue, hui me 19 alii, ua like me 23. O lakou nei kai komo ma keia mau lalani mele, " Ma-o ka uahi, he makole ka oukou e na makaainana," o na apana koho.
            Eia ka poe kuokoa, na lakou nei e imi nei ko oukou pono, a aole hoi a lakou wahi opeope e hoi aku nei : Pilipo, Nawahi, Kalaukoa, Preston, Waterhouse, Mahoe, Gay, Halstead, Nakaleka, Kahuila, Aiwohi, Mahelona, hui me na alii Kamika a me Isenberg, he 15 ko lakou nui, e hoomanao e na apana i keia poe, na lakou nei e hooikaika nei i keia kau Ahaolelo ko kakou mau pono. Hoopanee ka Hale.

LA HANA 66.— Poaono, Iulai 22.

                Halawai ka Ahaolelo e like me ka mau. Kamailio mai o Hon S N Kakela ma kekahi mau mea pilikino iaia no na mea i hoolahaia ma ka P C Advertiser, e hoike ana ua apono oia i na hoolilo dala ana no ka ahaaina hulahula ma Aliiolani Hale.
            Hoike mai ka hapanui o ke komite i waihoia aku ai e noonoo i ka bila e papa ana i ke Kuhina Waiwai aole e uku i na luna aupuni e hele ana i na aina e ma ko lakou makemake iho, e hooholo loa aku i ka bila me kekahi hoololi ma ka pauku 1. Waihoia a hiki mai ka hoike a ka hapa uuku.
            Waiho mai o Hon. S. K. Kaai he olelo hooholo, e koi ana i ke Komite Wae i waihoia aku e noonoo i ka bila e hoololi ana i na pauku 17, 19, 20 a me 21 mokuna 41 o ke Karaima, e hoike mai i ka Poakahi, Iulai 24.
            Hoololiia mai o na komite a pau ke hoike mai i ka Poalima, Iulai 28. Hooholoia ka hoololi me ka olelo hooholo. Waiho mai ka Loio Kuhina he olelo hooholo, o na bila a pau e waiho nei ma ke pakaukau o ke Kakauolelo, e laweia a noonoo i kela a me keia la. Ae ia.
            Waiho mai o Mr Kalaukoa he olelo hooholo, e noho na Kuhina o keia wa ma ka oihana kuhina no ka manawa e paa ana ke kuikahi panailike, oiai ua hilinaiia lakou, a aole e halawai hou keia Hale a hiki i ka la 24 o Iulai, 1883. Hooleia.
            Waiho mai o Mr Waterhouse he olelo hooholo, e halawai keia Hale i keia pule aku ma ka hora 1 auina la. Hoopanee loa ia.
            Waiho mai o Mr Mahoe he olelo hooholo, e kauohaia ke Kakauolelo e uku mai i na dala maikai ma kahi o na dala ino i uku mua ia ai ia lakou, oiai e hoopaapaa ana, ua Hoopanee ka Hale.

LA HANA 67.— Poakahi, Iulai 24.

                Halawai ka Ahaolelo e like me ka mau. Noho ka Hope Peresidena Hon. L. Aholo ma ka noho.
Hoike mai oia, ua hiki mai ka palapala mai ke kauka mai, e hai mai ana no ka mai ana o ka Peresidena mau, e hala ana na la ekolu no ia pilikia.

NA OLELO HOOHOLO A ME NA BILA.

                Hoolaha mai o Mr Waterhouse he bila e hoololi ai i ke kanawai e pili ana i na laikini kuai kudala.
            Hoolaha mai o Mr Kauai he bila e hoololi ai i ke kanawai no ka aihue ana i na holoholona.
            Heluhelu mai o Hon Kaai he olelo hooholo, e noonoo ponoia na dala " Un Sol" a me " Un Peso." a i 100 keneta ka waiwai io oia mau dala.
            Hoololi mai o Hon Waila, e hoihoiia na dala Sol, Peso a me na hapalua Mekiko ma ka waihona o ke aupuni, a e haawiia mai na dala maikai, a e hoolahaia aku i na mea a pau e paa ana i na dala ino, e hoihoi mai iloko o ka waihona aupuni iloko o na la 30. Mahope o ka noonoo ia ana, ua lawe hou o Hon Kaai i ka olelo hooholo, a hoopaneeia a puka mai ka olelo hooholo a ka Ahakukamalu.
            Hapaiia ka noonoo ana no ka hoike a ka hapanui o ke komite wae, no ka noonoo ana i ka bila e loaa ai ka lawelawe ana i ka oihana lapaau ma ke ano naauao imua o ke komite o ka Hale. Noho o Mr. Barenaba ma ka noho Luna Hoomalu.
            Kamailio mai o Hon Waila ma ka aoao kue i ka hoike, a noi mai e hoopanee loa.
            Kamailio mai o Hon Kaai ma ka aoao kokua i ka hoike a ke komite, oiai e noonooia ana, ua hoomaha ke komite a noho hou ma ka hora 1.
            Halawai hou ke komite ma ka hora 1 auina la.
            Mahope o ka noonoo nui ia ana, ua hoopauia ke komite, me ke noi aku i ka hale, ua aponoia ka hoike a ua waihoia ka bila no ke kakau poepoe. Aponoia.
            Noi o Hon Kaai e hapai hou ia ka noonoo ana, a hooholo loa ia.

BILA HAAWINA.

                Noonooia ka Bila Haawina iloko o ke komite o ka hale, Ke alii Waila oia ka noho.
            L. Kaapuni o Kauai $2,000
            Noi o Mr Halemanu 1,800
              " Kanealii 1,600
                        Hooholoia 2,000
                L. Hoomalu o Honolulu 4,000
                Noi o Mr Nakaleka $2,500

              " Birch 3,000
              " Kanealii 2,800
                        Hooholoia 3,000
                Uku o ka Lunakanawai Hoomalu o Honolulu no Maraki, 1876 $125 Hooholoia.
                L. Hoomalu o Hilo 1,400
                Noi o Mr Birch 1,000

              " Kanealii 800