Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 32, 5 August 1876 — HE IWAKALUA TAUSANI LEGUE MALALO O KE KAI! NA MEA KUPANAHA O KA MOANA! KE ALA O KA MEA HUNA, A O KA MEA Pohihihi o ka 1866. [ARTICLE]

HE IWAKALUA TAUSANI LEGUE MALALO O KE KAI! NA MEA KUPANAHA O KA MOANA! KE ALA O KA MEA HUNA, A O KA MEA Pohihihi o ka 1866.

MAHELE 1. MOKUNA XVI. Be ululaau hoana. OIAI, o ko makou malamalama i keia wahi, aole ia no na hunahuna mai o ua kukuna o ka la ilokoonahuna materia o ka wai, aka, mai loko ae no o ka uwila i hoomakaukauia e Kapena Nimo. 0 keia malamalama, he aiai wale no, a pela no hoi ka kona hoa ; a o ka maua uo hoi rae Kosila, o kt\ hoohaliko aku me ka laua la. I ko'u wili ana ae nae i ke kui kolu i aoaoia mai, ike iho la au, he hui ana mawaena o ka uwea a me ke aniani wilinau, a holo aku la ka malumalama iloko o na feukui, a pela i malamalama ai ke kai; ao ke anapuui o kahi i hoomalamalamaia, he 36 iwilei. 0 Kapena Nimo nae, aia no oia ke hoomau la i ka hele ana iloko o ka pouli o ka hohonu o ka nahele ; a ma ka makou hele naku like pu ana aku, ua hoopepe pu ia na laau ; a ma ia mea, ua ano kakaikahi mai na laau. Ama ka ; u hoomaopopo iho, e nalowale koke ana na mea ola kupu, mamua.o ka nalowale ana o na holoholona ola lianu, oiai o nalaau medu9a, ua nalowale e ia mau mea, mai ka ulu nui ana, mamuli o ka lele pau loa ana o na holoholona ma ka hanu ana ia mau laau. Ia makou e hele nei, kupu ae la ko'u wahi manao, mo ka i ana, oka malamalama ā Rumakofa, ka mea haua ma* lamalama, e lilo ana la ia i mea nana e hookokoke ruai na holoholona ia makou, mai ko lakou mau puneepouli mai, aka, aole pela. I loa no a iko mai, oke auhee koke iho la no ia, mai na poe uhai holoholona aku.

No koia mea, i hookni pinepine mai ia Kapena Nimo,* mai kona mauaolana maikai, no ka holo o ka hana, a hiki 010 hoi iuiu ke ki aku ; a pela makou i hele aku ai me ka loaa ole o kekahi holoholoua ahiu, a hiki wale i kekahi pali pohaku mahala kiekie,abe mau ana nni poliuliu ko loko o ua pali nei, h oia hoi ke koo oka mokupuni o Kerepo. A o k£palena pau iho la keia o ke aupuni 0 Kapena Nimo, amalaila oia i hooki ai 1 kona hele ioa ana aku.

A ma keia wahi inakou i hnli hoi ai, o Kapena Nimo no mamua o kana wahi puolo uuku, me ka hookunana ole i o a ianei ike alanni e hiki ai ke hoi ; aka, ua hiki loa iaia ke alakai pololei loa. A ma ko'u manao wale ana, o ke alanui no la hoi a makou i hele mai a!*, eia ka he alanui e no. O keia ala, he nihinihi a piiku hoi, aka, he hikiwawe loa nae hoi ana o makou, a hiki i ke kaulana papu o luna o keia awawa hohonu.

Iloko o keia hoi aua, aoh» i oele ko makou ldbhia ana i na poino mamuli o na hooke maina loa ana a ke ea. A o ka hohouu o ia wahi a makou i hiki ai, he elima anana a me ka iwilei, alaila, puka loa i ka ilikai.

Aia ma keia wahi. he mea o ka lehulehu o na ia liiiii o kela a me keia ano. i kupono ole no ke ki ana me na poka. A no ka lelehu loa o na ia Uilii, ua hiki pono ole ia'u ke ike aku i na mea nui; aka, o Kapena Nimo, ua ike aku la no ia i kekahi holoholono nui, he otera ka inoa, he holohoiona ano like me ka iiio holo-ikauaua ; a o ke ki koke aku la no ia uo ia o ua Kapena Nimo, a make ana ua holoholoni» oei. He elima kapuai kona ioa, a he mea hoi i makemake noi ia, no ka nani o kona hulu. O na kapa i hanaia noloko mai o ia ano hulu, he $400.00 ke kumnkuai. Ua ike nui i*

na kupa o koiaano ma na niakeke o Rus\a a ine Kina. O kahi noho nui o keia ano holoholoua, aia ma ka Moana Pakipika Akaa. Haawi ae la o Kapena Niuio i ua holoholona nei i kona kokoolua, a haawe ae la kela, a o ko makou hoomaka hou iho la no ia i ka hele aoa, a hala hookahi hora, hoea ana makou ma ke poo o kekahi one loihi; ao ka mea nani loa a'u i ike ai, o ke peluia ana o ko makou inau aka, ilalo ke poo, a iiuna hoi na wawae. A no keia malamalama alialia maikai, ua hiki ke ike ia na mea lele malunra o makou. Ama ia mea, i ike ai au ike akamai o kahi kokoolua o Kapena Nimo, ma ke ki aua i kekahi manu nui, ku, no make loa ; a mamuli o ka nui o ke kino o ua manu nei, ua ume loa ia mai ia a loaa ia makou ; a ia ike ana iho, aia ka lie kaupu nanUoa. A ia loaa ana o nei mea hihiu ia makon, o ko makou maki mai la no ia, a pau aku la ke one, hiki mai la makou i kekahi wahi akoakoa īiaehehe, na paapu ina laau ooi. Ama keia wahi, ua hookuemiia ko'u manao, a he mea makemake ole ia'u ke hele aku maluna o ia wahi ino, aka, aolo no o hiki. Aia nae i ko'u ike ana aku i ka o ana mai o kekahi malamalama a loaa makou iloko o ka pouli o ka wai, hoolanaia ae'la hoi ko'u manao ; a mamuli o ka nana pone nna, hoomaopopo iho la au, he malamalama no ia mai ka moku Nantilo mai, a i iho la au, 0 ka hiki koe o makou iluna o ka moku, liemo aku keia mau kuahao kaumaha, a e loaa no ia'u ka haun oluolu ana,oiai o ko'u waihona ea, ua aneane e nele loa i ka waihona ea maoli iloko o ka okigena (oxygen). Aole wahi manao ae no ka halawai aua me kahi mea ulia wale, a e hookauluaia ai hoi makou no kekahi manawa.

A oiai makou e hele ana, owau no mahape loa, me ka palapalao ka manao no kekahi mea ea, a e ake no ka manao o ke kau iluua o ka moku ; aka, īke aku la au ia Kapena Nlmo, i ka awiwi hou ana mai i o'u la, a hoonoho iuo iho la ia'u ilalo, a pela kona kokoolua ia Kosi* la, a o ko makou uoho iho la no ia ma ke kumu o kekahi laau, me ka nalu iho iloko o'u, i ke kumu o keia hoonee ino ana ia'u, a ke nana la no nae au i ko ia la moe malie me ka oni ole ; i alawa ae auanei ko'u hana, aia hoi he weli ka'u o ka ike ana aku, a haka pono loa aku la au i ka nana ana, aia hoi elua mau mano niuhi, e holo malie ana uo me ka ike ole mai ia makou.

Ia wa no a'u i ike aku ai i ua mau kaeaea nei, makena ua mea he maka'u lauua ole, me ka i iho no, aohe puuhonua e pakele ai ke loaa mai i keia mau ia nui niho wakawaka. Puana ao la nae au, Pomaikai ke ola i ke poaeae ana o ka ike a na ilikaoi o ka moana, oiai ua ike ka huluaa o ka pupaku o ke kai, no ka lauakila ole o ka makou mau mea kaua, imua o na ia ili pepeekue, a nolaila, o ka noho malie wale aku no ka pono, a hala aku ua man kaeaea la, alaiia, ku ae no hoi malie ana. A hala he hapalua hora mahope iho,! hiki makou iiuna o ka Nauiilo, malalo! o ke kaukoo heie ana ma ka weli mai-1 kai o ka malamalama uwila, a pela ma | kou i hiki pono ai. j Ia hiki ana aku no o makon, e hama- i ma mai ana no ka puka iwaho loa, a o; ko makou komo akn la no ia a paa ilo i ko, a hoopaa mai la o Kapena Nimo i I ka puka mahope o makou, a m iilaila'ku | a i ka r«mi akahi ; a ma ke kaomi ana) o Kapena Nimo i ke ea, o ka hana koke iho la no ia o na paoma o waena o ka moka, a ike ae la au i ka emi ana o ka wai mai luna aku o'u ; a aole i emo, o ka nalo iho ia no ia o ka rumi, a wehe 1 ia aku la ka puka o loko loa, a malada makou i wehe ai i na kapa aukai o ma- j kou a pao. Ia hemo ana ae no o ko'u maa kapa. j ua hele a iewa e oloko i ka ka mea o ka pololi, no ke komo wahi ai oie a me ka! loaa pono ole oka wa hiamoo. O ko'u ! hoi aku la no ia iloko o ko'u rumi t me ka noonoo nui ana i keia huakai kupa* naha ma ka papaku o ke kai. (Aoleipau.)