Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 38, 16 September 1876 — Page 2
KA NUPEPA KUOKOA, ME KE AU OKOA I HUIIA.
AHAOLELO O 1876
Mai ka Aoao 4 mai.
LA HANA 105 — Poalua Sepatemaba 5.
Halawai ka Ahaolelo e like me ka mau. Hoike mai ke komite pai, ua pai ia ka bila e auhau ana i na hoailona pai. Apono ia ka hoike.
Hoike mai ke komite wae i kohu ia aku no ka noonoo ana no na bila e pili ana i ka palapala ganasi, e noi mai ana e hooholo loa aku i la bila no ke kakau poepoe, a heluhelu akolu ia ma ka Poaha.
Heluhelu mai o Mr Kalaukoa he olelo hooholo e kauoha ana i ka makai o ka Hale, e hoopaa ia ka lunahoopuka H M Wini a me ka hope lunahooponopono o ka nupepa Kuokoa, J U Kawainui, e hoopaahao ia no na la he 30, Mahope o kona kamailio ikaika ana, na rula mai ka Peresidena, ua kue keia olelo hooholo i ka pauku 6 o ke Kumukanawai, a me ka rula o ka Hale, a no ia halahu a lalau loa mawaho o ka rula, ua hoihoi hou ia.
Mr Gay he bila e kokoa ai i ka wehe akea ana i na waiwai o keia aupuni.
Heluhelu mua mai ke Kuhina Kalaiaina he bila e wehe ai i kekahi mau pilikia o na konohiki i loaa ko lakou ma mahele aina mai ka Moi Kamehameha III. mai, a me ka poe e noho ana malalo o lakou. Ma ke noi ua kapae ia na rula, a ua heluhelu alua ia ka bila ma ke poo, a ua waiho ia i ke komite hooponopono bila kanawai.
Heluhelu hou mai o Mr Kalaukoa i kana olelo hooholo, e kauoha ana i ka maka i o ka Hale, e lawe ia mai ka lunahoopuka a me ka lunahooponopono o ke Kuokoa imua o keia Hale e hookolokolo ia.
Noi o Mr Birch e hoopau loa a haiolelo mai no ke kue i ka pauku 4 o ka kumukanawai, i ka ninau ia ana, ua hoopanee loa ia.
Hoolaha mai ka Loio Kuhina he bila e hoololi ai i ka pauku 3, o ke kanawai e hoololi ai i ka pauku 9 o ka mokuna 32 o ke kanawai karaima.
Heluhelu mua mai ke Kuhina Kalaiaina he bila e pili ana i na palapala hooia a na komisina palena aina. Waiho ia no ka heluhelu elua.
Ma ke noi ua kapae ia na rula a hoike mai ke komite wae no ka noonoo ana i na bila e pili ana i na laikini kuai nui i ka lole a waiwai kalepa e ae a me na laikini hoolimalima lio, ua waiho mai lakou he mau bila hou, me ke noi mai e hooholo loa aku ia mau bila no ke kakau poepoe. Apono ia ka hoike. Waiho ia na bila no ka heluhelu elua.
NA HANA O KA LA.
Noi o Mr Nakaleka e hapai hou ia ka noonoo ana no ka bila e hoololi ai i ka pauku 1477 o ke kanawai kivila, e ae ana i na hoa aina e kii i na laau a pau o ke kuahiwi i waiwai no lakou. Hooholoia. I ka ninau ia ana no ka hoopanee loa i ka bila ua hooholo ia ; he 19 ma ka ae, a he 18 ma ka hoole. Eia na poe i ae, Halstead, Gay, Halemanu, Kamauoha, Waterhouse, a me Preston, hui me 13 alii, like me 19.
Eia ka poe hoole, Aholo, Kahuila, Kaiue, Kanealii, Pilipo, Lilikalani, Kauai, Naili, Helekunihi, Barenaba, Kalaukoa, Aiwohi, Nawahi, Mahoe, Wana, Nakaleka, Mahelona, Kaina, hui ia he 18 wale no poe i makemake.
Heluhelu alua ia ka bila e hooponopono ai i ke dala o ke aupuni. Waiho ia imua o ke komite o ka Hale ma ka hora 1 o keia la. Hoomaha ka Hale ma ka hora 12.
Halawai ka Hale ma ka hora 1 P M
Noonoo ia ka bila imua o ke komite o ka Hale. Noho o Mr Kaiue ma ka noho lunahoomalu o ke komite.
Heluhelu ia ka pauku 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, a ua hooholo ia.
Ma ke noi ua hoopau ia ke komite me ka hai aku i ka Hale, ua hooholo loa ia ka bila. Apono ia, a ua waiho ia ka bila no ke kakau poepoe a e heluhelu akolu ia ma ka Poaono.
Heluhelu alua ia ka bila e hooholo ai i mokuahi holo pili aina, imua o ke komite o ka Hale. Noho o Mr Kaina ma ka noho.
Heluhelu ia ka pauku 1 o ka bila, oiai, e noonoo ia ana, ua hoopaa ia ke komite ma ka hai aku i ka Hale, aole he mea i hooholo ia. Apono ia.
Hoopanee.
LA HANA 106 — Poakolu Sepatemaba 6.
Halawai ka Ahaolelo e like me ka mau.
Heluhelu mai o Hon Kaai he olelo hooholo, e kauoha ana i ka makai o ka Hale, e hoolike mai i aina awakea no na hoa o keia Hale. Hooleia ; he 22 ae, a he 6 hoole.
Heluhelu mai o Hon Kaai he olelo hooholo, e hoomaha keia Hale, no ka make ana o Hon S M Kamakau, a e hele na hoa i kona hoolewa.
Hoololi mai o Mr Pilipo e hoolako pu mai ka makai o ka Hale i mau kaa a me na kanikau pakahi no na lima a me na papale o na hoa o keia Hale.
Kamailio loihi mai ka Loio Kuhina, i kona mahalo i ka Mea Hanohano S M Kamakau, a hoike mai ua aie keia aupuni no ka pomaikai a Kamakau i hoikeike mai ai, a nui aku.
Hoololi mai o Mr Kauai, e hoolako pu ia mai na hoa me na kuka paina, lolewawae paina, puliki paina, paa kamaa, a me ka papale pakahi, no kela me keia hoa. Mahope o ka noonoo ia ana ua hooholo ia ka olelo hooholo me ka hoololi a Mr Pilipo. Hoopanee.
LA HANA 107 — Poaha Sepatemaba 7.
Halawai ka Ahaolelo e like me ka mau.
Hoike mai ke komite o na aha hookolokolo no ka noonoo ana i ka bila e pili ana i ka mahele ana i ka wai ma na ahupuaa o Wailuku, Waikapu, a me Waihee, e noi mai ana e hoopanee loa i ka bila. Apono ia.
Hoike mai ke komite o na aha hookolokolo, no ka bila e pili ana i ke kuai ana i kekahi waiwai o ka mea make i mea e kaa ai kona aie, a me ka bila e pili ana no ka hoohalahala ana i na olelo hooholo a na aha hookolokolo, e noi mai ana, ua hooponopono ia a waiho mai he mau bila hou. Aponoia. Waiho ia na bila no ka heluhelu elua.
Hoike mai ke komite wae no ka noonoo ana i ka bila e pili ana i ka hana a me ka lawelawe ana i na hihia karaima, e noi mai ana e hooholo loa aku i ka bila no ke kakau poepoe. Aponoia. Waiho ia e heluhelu akolu ia ma ka Poalua.
Hoike mai ke komite wae no ka noonoo ana i ka bila e hooponopono ana i ka lawe ana i ka wai maluna o kekahi apana aina i hoopomaikai ole ia, e noi mai ana e hooholo aku i ka bila me ka lakou mau hoololi no ke kakau poepoe. Aponoia. Ma ke noi e heluhelu akolu ia ma ka Poalua.
Noi o Hon Kaai e hookuu aku ia ia. Ae ia.
Heluhelu mua mai ka Loio Kuhina, he bila e hoololi ai i ka pauku 3, a e hoopau loa ana hoi i ka pauku 9 o ka mokuna 48 o ke kanawai karaima. Waiho ia no ka heluhelu elua.
Heluhelu mua mai o Mr Gay, he bila e hoeueu ai i na oihana kuloko o ke aupuni. Waiho ia no ka heluhelu elua.
Heluhelu mai o Mr Pilipo he olelo hooholo e paa mau ke kanikau ma ka papale a me ka lima hema o na hoa o keia Hale, a hala na la he 30, e hoomaka ana mai ka la 6 aku o keia malama, no ka noho u ana no Hon S M Kamakau.
Hoololi mai o Mr Mahelona i 20 wale no na la e kau ai ke kanikau. Mahope o ka ninau ia ana, ua hooholo ia i 30 la e kau ai na kanikau.
Heluhelu mua mai ke'lii Ake, he kanawai e hoomahuahua ana i ke dute maluna o na waiwai komo mai. Waiho ia e pai no ka heluhelu elua. Ma ke noi ua waiho ia oia ka hana o ka la apopo.
Heluhelu mai o Mr Kalaukoa he olelo hooholo, aole e hoonoho ia na ona mahiko i mau luna aupuni. Mahope o ka noonoo ia ana, ua hoihoi hou ia.
Heluhelu mai o Mr Nakaleka he olelo hooholo e kauoha ana i ke kakauolelo o ka Hale, e kauoha aku i ka Papa Nana o Honolulu e koho hou. Haule wale.
Heluhelu mai o Mr Kanealii he olelo hooholo, e papa ana, aole e noonoo ia na bila iloko o ka Hale. O ka Bila Haawina wale no ; aia a pau ka Bila Haawina, e noi ia aku ka oluolu o ka Moi, e hoopanee ia keia Ahaolelo, a halawai hou ma ka Poaono mua o Aperila 1877, ke ole e kahea hou ia e ka Moi, he Ahaolelo mamua oia manawa. Hoopanee loa ia.
Hoolaha mai o Hon Kaai he bila e pili ana i ka hooponopono waiwai hooilina.
Heluhelu mai o Hon Kaai he olelo hooholo, aole e hoolaha hou ia mai he bila mahope aku o keia la. Hooholoia.
Hoolaha mai ke Kuhina Waiwai he bila e hoakaka ana i kekahi aie.
NA HANA O KA LA.
Heluhelu alua ia ka bila e hoomahuahua ana i ka dute maluna o na waiwai komo mai. Waiho ia aku i ke komite wae, Green, Preston, Walker, Kaai a me Birch. Hoomaha ka Hale.
Halawai hou ka Hale ma ka hora 1 P M.
Heluhelu alua ia ka bila e hooholo ana i mokumahu holo pili aina, imua o ke komite o ka Hale. Noho o Mr Martin ma ka noho.
Heluhelu ia ka pauku 1, o ka bila. Mahope o ka hoopaapaa loihi ia ana e na hoa o ka Hale.
Eia na mea kamailio ma ka aoao na ke aupuni e hana i ka mokuahi, Moanauli, Kauai, Halemanu, Pilipo, Nakaleka
Eia ka poe i kamailio ma ka aoao na ka poe hui e hana i ka mokuahi, Kapena Roke, Helekunihi, Loio Kuhina.
I ka ninau ia ana o ka pauku 1 o ka bila, oia hoi i $1,500 ka ke aupuni e kokua aku ai i ka hui, ua hoole ia ; he 24 hoole, a he 17 ae.
No keia hoole ia ana, nolaila, ua lilo ka Hale i ka hoopaapaa no ka make loa o ka pauku a me ka ole. Mahope o ka hoopaapaa ana, ua noi ke'lii Kakela e hapai hou ia ka noonoo ana no ka pauku 1 o ka bila. Hooholoia.
Kamailio mai ke Kuhina o ko na aina e, ma ka aoao kokua i ka hui i haawina, a noi mai e hoopau ia ke komite, a e noi aku i ka Hale, e hoopanee loa i ka bila.
Kamailio mai ke'lii Kamika ma ka aoao kokua na ke aupuni e kokua aku i ka hui i $1,000 no ka malama. Oiai e noonoo ia ana, ua hoopau ia ke komite me ka hai aku i ka Hale, aole he mea i hooholo ia. Hoopanee.
KA MOKUAHI " KULANAKAUHALE O NU IOKA" Oia ka inoa o ka mokuahi mai Kaleponi mai e ku mai auanei i ka la 19 aenei e holo loa aku ai no na panalaau o ka hema. Ma ona la e lohe maopopoia mai ai ko kakou kuikahi panailike.
MA KE KAUOHA.
I kulike me ka Pauku 231 o ke Kanawai Kivila, e kukulu a e hookaawaleia ana kekahi pa no na holoholona aia wale no ka Apana o Kona Hema, Mokupuni o Hawaii, ma kahi i kapaia o Lueu, ma ke Ahupuaa o Kalamawaiawaawa. W L MOEHONUA, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina. Iulai 31, 1876. 770 2ts 772
I kulike ai me ka Pauku 232 o ke Kanawai Kivila, ka hoonoho a ke hookohu aku nei au ia S Kekumano, i Luna Pa no na holoholona aea wale no ka Apana o Kona Hema Mokupuni o Hawaii, ma kahi i hoolahaia ae la maluna.
S KIPI, Kiaaina o Hawaii. Keena Kiaaina, Iulai 31, 1876 770 3ts 772
Ka Nupepa Kuokoa
— ME —
Ke Au Okoa
I HUIIA.
Published every Saturday, $2 a year
HONOLULU, SEPATEMABA 16. 1876.
O KE KANAWAI hoailona pai e waiho nei no ka noonoo ia imua o ka Hale, oia kekahi o na kanawai e loaa ai na haawe kaumaha i ka poe haole a me na kanaka maoli, malia nae paha iluna o na hokua o ke kanaka ke kaumaha loa, oiai he poe hemahema ka lehulehu. O keia ke kanawai i kaawale ai o Amerika Huipuia a kuokoa mai a Enelani mai. O kahi kanawai hoailona pai e noho mana nei i keia wa, ua hiki iho la no ia, aka mai hoao e hooholo i ona kanawai nana e hookuee i ko kakou poe nui e noho nei.
O KE $70,686.46 a ka Ahaolelo i haawi uhauha iho nei no ka hanai ana i na koa, ua nui hewahewa maoli keia. Aole paha no na kino kanaka ka hapa nui o keia mau dala, aka, e lilo ana i ka poe mea hale kuai lole, poe mea pu, i ka poe mea poi, a me ia mea aku ia mea aku. Aole o makou mahalo iki i keia hana a ke ku nei makou e keakea ma ka inoa o ka lehulehu. O ko makou manao ka hoopau loa i ka oihana koa ku mau, a o kaukai ko kakou maluhia malalo o ka huaolelo kumu o ka aina, " ua mau ke ea o ka aina i ka pono," a ma na wahi koa pualu paha e uuku mai ai kahi lilo i ka $5,000 o ka makahiki. Ua kukulu ia keia oihana koa i ka wa e noho Kuhina Kaua ana o Mr. Wale, no ka lohe ia ana e holo mai ana kekahi poe hoohaunaele mai Kaleponi, oiai hoi e holoke ana na lono ia wa. Oia lono nae, ua lilo i mea ole, aole i hoao iki ia ka ikaika o na wahi koa mai ia wa mai a hiki i keia wa. Nolaila, he mea pono ia kakou mahope o ka hakilo ana ia wa loihi a i ike ole ia hoi ka waiwai, ke hooholo iho e hoopau. Aole o kakou enemi mawaho aku a ina he enemi, aole no e pakele i na wahi koa he 60 wale no. E aho e hoihoi mai ia puu dala nui no ko kakou mau hana hou, alaila e pii na waiwai ma na wahi e hoohana ia aku ai ia mau dala no ka pono o ka lehulehu.
UA HOOHOLOIA iho nei e ka Ahaolelo he bila kanawai e hooponopono ana i na moni. Eia no kona ano nui ma ka hoopokole ana :
Pauku 1.— Oia ke kukulu ia ana o ke dala gula Amerika i kahua no na aelike a pau ma keia mua aku no na aie a pau iloko o keia aupuni.
Pauku 2.— E hookahua ana i ke dala keokeo Amerika, no ka uku ana i na aie malalo o ke $50, no na aie ahiki i ka $100, e hookaa ia he hapalua ma ke dala keokeo, a he hapalua ma ke dala gula ; ke kolu, o na aie mai ka $100 a i ke $1000 e uku ia, he hookahi hapaha ma ke dala keokeo, a he ekolu hapaha ma ke gula.
Pauku 3.— O na waiwai io o na dala e ae i ko Amerika moni, e hooponopono ia e ka Ahakukamalu.
Pauku 4.— E kau ia i ona dute ma ka umi hapa haneri no na dala komo mai owaho.
Pauku 5.— O ka ohi ana i na uku dute maluna o na waiwai komo mai, ma ke dala gula Amerika a me kona mau mea like, mai ka la aku e hooholo ia ai keia kanawai.
Pauku 6.— O ka uku kuala o ka aie aupuni e uku ia ma ke dala gula Amerika a me kona mau mea like.
O na pauku 8 a me 9 aohe ia he mau pauku ano nui.
UA LILO I MEA kamailio nui ia ma na pipa alanui o na kulanakauhale o Kikane a me Aukalani ka hoohikilele kaua i lohe ia ae, ua koke loa o Enelani a me Rusia e kaua mamuli o ka hookahua ana iho i ka lono waea olelo i loaa ae i ke Kiaaina o Kikane. Aka he mea kanalua i ko makou manao ka hooia ana aku i keia lono mamuli o ka ike ana iho ua paa ia mau aupuni malalo o ka imi pomaikai kalepa ana a me ka mare ana hoi o na mamo a laua kekahi i kekahi. He mau puluna na poo kalaunu, o keia mau aupuni nui o Europa, a ke komo laua iloko o ke kaua kue aku a kue mai, alaila he " hakaka puluna" keia. He oiaio no nae, aia no kekahi aoao nui o Rusia e ake ana e kaua, e hookomo ana i ke aupuni e komo kaua aku iloko o Tureke — malia paha o ia ke kumu o ko Enelani kahea ana aku nei i kona mau puali kaua, e hoakoakoa ae ma ke Kaikuono o Bessica ma kahi kokoke aku i ka nuku o ke Dadenelese (Dardanelles.) Ma ka lono hope loa, aia he 34 mau mokuahi hao kaua ikaika loa o Enelanai e houluulu la malaila. O ka heluna hoi o na moku kaua Rukini a me Auseturia ke hui ia laua e ku la maloko o ia awa hookahi, he 20 wale no. O ka nui hoi o ko Tureke mau moku kaua ma ia wahi kokoke, he 21. Ina e kukala ia ke kaua, alaila e hai ana na moku kaua Tureke me na moku kaua Enelani, a hookahi ka hoolele ana i ka mea make maluna o Rusia a me Auseturia paha auanei a malia paha me Geremania pu, aka aole nae he wahi lohe ia no ko Geremania komo ana aku e kaua ma ka aoao mai o Rusia. Ke manaolana nei makou, aole no e puai ae ka awahia a ke kaua a nalowale wale aku ia ao naulu malalo o na huina ao uli.
He kaahele ana e makaikai i ka Hoikeike Nui.
[Kakauia e Rev. S E Bihopa ]
Aole nae maua i hoopau manawa, ua hele mama no, me ka haalele i na mea milimili, a naue aku i ka hikina ma kela aoao o ka aina, mawaena o kekahi alanui maikai i kanu ia me na pua nani ma kela aoao keia aoao. O na alanui a pau, he akea loa, a ua uhi ia me ka asphaltum, he mea ano ka ia i kawili pu ia me ke one a oolea. He oluolu loa keia i ka hele ana o na wawae. Hiki aku maua i kekahi hale nani loa, he hao a he aniani wale no owaho, ua piha loa o loko i na mea kanu o kela aina keia aina o ka honua, a ua paapu i na wai e puai nani ana, a me na kii pohaku a me na keleawe. O " Horticultural Hall" kona inoa (Hale Mahi pua.). Nana aku maua i kekahi kumu hapuu a Hikikoke i waiho ai malaila, ua hoomaka iki ka ulu ana.
Mahope o ka makaikai pokole ana, naue hou maua i ka hema, ma ka hele ana ma ka uapo maluna o kekahi kahawai maikai, ma ke awawa i nani loa i ua laau nui o kela ano keia ano, e auwana ana kahi poe ma kona mau lala malumalu. Komo aku maua iloko o na hale nui elua, oia o " Memorial Hall) a me kona Annexe. He hale pohaku maikai loa kela i kukulu ia i mea e hoomanao ai i kela wa maikai o na haneri makahiki o ko Amerika noho aupuni kuokoa ana. Na ka mokuaina o Penesilevania i kukulu. Ua oi kona nui i ko ka Hale Aupuni ma Honolulu. Ua mahele ia kona mau keena nui i 35 paha mau keena uuku iho, a ua hoopiha ia na paia a pau maluna a malalo me na kii i pena ia. A no ka piha e oia hale, kukulu ia he hale hou, me na keena hou aku he 35, ua kapa ia he annexe (hale-kokua) he 70 keena ma na hale elua, he 5000 paha kii pena ia malaila no kela keia aina mai, a he 500 paha kii kalai ia.
Ia maua e nana wikiwiki ana i kekahi mau keena, ua pau e ka manawa, ua kokoke i ka hora 6, ua make loa au i ka luhi, a me ka ane hehena i ka lehulehu o na mea i hiki ole ke nana ia'ku. O ko maua hoi ana no ia. Aole nae i nana iki aku i kekahi hale nui loa, 8 paha eka kona nui, oia o " Agricultural Hall" (Hale Mahiai). He 150 no hoi na hale uuku iho e kau kawalawala ana ma keia pa nui o ka Centennial, he 300 eka, me he kulanakauhale nui ia. He mau hale paina kekahi ; he mau hale hoike waiwai o ka poe kuokoa ; he mau hale kukulu ia e kela keia mokuaina, a pela aku. He nui ka hanohano a me ka maikai oia mau hale, a ua piha i na mea milimili o loko.
Hoi aku maua, a huli i wahi no'u e kipa ai, ua loaa kekahi hale kupono, he $1.00 ko ke keena moe i ka po ; a he 50c (hapalua) ka paina hookahi ana. Malaila no kuu hookipa ana no na pule elua, a ua mahalo au i ka maikai a me ka make pono, i ka hoohalike ana i na wahi e ae a'u i kipa ai ma ia kaahele ana. Ua mahalo loa ia ko Piladelepia poe kanaka no ka oluolu loa i ka hookipa maikai ana i na malihini, aole i hoopii hou aku i ka uku no ka hele paapu ana mai.
Aia no ia hotele ma ka huina alanui, he mau alanui hao no na kaa-lio o ke kulanakauhale, e naue mau ana ma ia wahi. Ike mau ia'ku malaila he 12 kaa paha, he 50 kanaka ma ke kaa hookahi. He 7 keneta ka uku o ka holo ana ma ke kaa, he wa pokole paha, he 5 mile paha. Aole au i hele wawae nui ma na alanui. Ia ahiahi hora 7:30, kau aku au ma ke kaa, holo mawaena o na alanui nani o Piladelepia, 4 mile, a hiki i ka muliwai Delaware. Nui na moku a me na mokuahi. Komo aku au kekahi mokuahi, me ka uku 2 keneta, holo ma kela kapa he mile hookahi, a hoi mai. Poeleele iho la, 8:30 ka hora ; kau hou ma kekahi kaa, hoi aku a moe.
Kakahiaka ae, o ka la Sabati ia, pau ka paina, ike au ma ka nupepa Ledger, e haalele ana o D L Moody ma Bethany Church. O kuu holo no ia ma ke kaa 3 mile a oi, a loaa ia wahi. Aole i hiki i ka hora, ua piha e nae ka hale nunui, no ka mea he haiolelo makemake loa ia. Aole ia he kahunapule, aole hoi i ao ia ma na kula nei, ua kaulana loa nae kona inoa no ka lehulehu wale o na uhane i hoohuli ia ia Iesu e kona mau olelo aloha, ma Sekotia, Enelani a me Amerika. O kona haiolelo he olelo paipai i ka poe i huli hou iho nei i ka pono, e eleu, a e hoihoi, a hoomahuahua i ka pono. Pumehana loa kuu nana i ka lohe ana, a ua manao, he oi no paha ka pomaikai i ka lohe ana ia Moody, mamua o ka nana ana i ka Hoikeike Nui. Pau ka halawai, o kuu hele no ia he hapaha mile paha, a loaa ka hale o Forebe makua, malaila no hoi ko Hikikoke wahi noho. Maikai ioa no o Forebe, he ui no ! Aole hoi i luahine loa o Forebe wahine, he ano nawaliwali iki no. Nui ke kamailio aloha ana. Ia manawa komo mai o Samuela Limaikaika a me kona kaikuahine o Mrs Ellen Weaver. Mai Geremania mai ka wahine, mai ko na kula nui negero mai o Samuela. O konu ninau ikaika mai la no ia ia'u no ke ano o Lahainaluna a me na kula a me na ekalesia Hawaii. Nui kona aloha i ka aina hanau. He kahaha ko'u i kekahi mea ana i hai mai ai. Ma kona kula mai ma Hampton, Va., ua noho pu na kane opio a me na wahine opio ; he kaawale ike no paha na hale noho, a ua launa pu ma na hana a pau o na hale kula. Aohe nae i loaa na hana kolohe ma ia noho pu ana. Pela anei ina he mau keiki Hawaii ? O na makua nae oia poe, he nui ka noho huikau ana, e like me ko Hawaii nei.
Aole i pau.
Na Nu Hou Kuloko,
Ua make emoole loa o Mr Kini Hana Wati o keia kulanakauhale ma ke Sabati iho nei.
Ke loheia mai nei o Kalauli ka balota ikaika ma na kaha aku nei o kakou, pela io ma ka makou hoomaopopo ana iho
KA LAKAWANA.— Ua holo aku keia moku kaua Amerika no na kapakai o Mekiko i ka Poalua iho nei, mahope o kona ku loihi ana he elima malama ma ko kakou awa. Malia paha e huli hoi hou mai ana no ia ma ko kakou nei awa
Mamuli o ka paa hope ana mai nei o kekahi wahi kapili moku hoomaloo (dry deck) ma Livapulu, ua hiki aku ka nui o na eka aina i lilo no keia hana nui i ka 420, a ua kohoia ko lakou waiwai io, aia ma kahi o ka $100,000,000.
UN SOL A ME UN PESO.— Aole no e lawe ka Lunahoopuka o ka nupepa Kuokoa i keia mau ano dala maluna ae no ka uku nupepa ma ka waiwai piha, mahope aku o keia wa. Nolaila e hoomaopopo ko makou mau luna no keia mea.
Maiwaena mai o ka poe holo lunamakaainana no Honolulu nei, he malihini kekahi. No ka nele anei o Honolulu nei i na kanaka kupono ole e manao ai kakou e koho aku i ka malihini i mea e hooheneheneia mai ai kakou ? E noonoo i keia.
E malamaia he halawai makaainana ma Pauoa i ke awakea Poaono, a na Davida Malo ka haiolelo o ia la, a pau na hana malaila, hele haiolelo lapulapu oia ma na huina alanui i ke ahiahi ana iho, E hoopii ana ka kekahi hana ana i na alakai aupuni. Ma ka hora 7 o ke kakahiaka nui Poalua iho nei, ua holo aku ke Zelandia no Kapalakiko me 300 tona ukana Hawaii a me 900 ahui maia a me kekahi mau ohua kamaaina mai Honolulu aku nei, e holo ana i ka mokuaina gula a e holo loa ana i ka hikina.
I ka hiki ana i Iune 30 aku nei i hala oia ka puni ana o ka makahiki, ua hanaia na dala mailoko mai o ka Hale Hana Dala o Kaleponi nona ka huina he $35,989,500 ; a mailoko mai o ia heluna, he $27,033,000 he mau dala gula. O keia iho la ka makahiki dala nui i hanaia ma na hale e ae a pau o Amerika Huipuia.
HOTELE HAWAII — Aia iloko o keia Feberuari ae e hiki mai ana, e pau ai ka hoolimalima o ka Hotele me kona mea hoolimalima mua e noho nei, nolaila, ua hoolaha e aenei ke Kuhina Waiwai no ka poe makemake e hoolimalima ia hotele ma ka pau ana o ia wa, e hele mai me ke kuhina e kuka ai.
PUALI KINAI AHI HELU 4.— Ke konoia aku nei na lala a pau o ka Puali Kinai Ahi Helu 4, e malamaia ana he halawai i hoopaneeia i ka hora 7 1/2 o keia ahiahi Poaono maloko o ko lakou hale mau. E hele pau mai oukou me na uku malama pu mai.
Ua bapetizoia ka moopuna kuakahi a Mr Walter M. Gibson (Kipikona) o Lanai i ka la Sabati aku nei i hala, ma ka luakini Bihopa a ua kapa ia ka inoa o Hooulu mamali o ko Mr Kipikona manao nui ana no ka makia o ko ke Alii aupuni he hooulu i ka lahui. O ka inoa piha o ke keiki o Walter Hooulu Heyselden.
POE HOLO BALOTA.— Eia ka nui o na inoa o ka poe holo balota Lunamakaainana no ke pani ana i ka hakahaka o Mr. S M. Kamakau i make ma ka apana koho o Honolulu nei : Mr. A. Kalauli, Cicila Baraunu, Davida Malo, E. Mikalemi, J. Keau, Natanaela J. Kaiaikawaha, O. K. Kapule, G. B. Kalaaukane, a me J. W. Mikasobe. Owai la auanei o keia poe ke lilo ana iaia ka Noho Hanohano o Honolulu ?
KILAUEA NO KAUAI.— I keia Poakahi ae, Sepatemaba 18, e holo kaapuni ana ke Kilauea ia Kauai. E ku mua ana ma Nawiliwili, alaila holo kaapuni ae, a e ku mai ana mu Honolulu i ke kakahiaka Poaono.
Mawaena o na poe e holo balota ana ma ka Poakahi ae nei, he hookahi o lakou he Ukulii, he Ulelehua Kepau oia no ko makou hale pai. He Poola oia i ike mau ia ma na huina alanui me ka pakeke poi, no ka palaki i na pepa. E na Poola, e koho iaia he hoa Poola.
" Ka Iki Ulu i ka Nekina, Nana e kuke na pine."
Luu lua ka wela o ka la i keia mau la. A ke mahalo nei oukou i na poo la o ka uapo, i ka hoomanawanui i ka wela, oiai, e hana ana i na hana moku, o kahi alakai hoi, he kalele wale no ka ia la iloko o ka Ahaolelo Ana i olelo ai, komo oia i keia kau, alaila, imi i mau pomaikai no na makaainana, a e hoole i kona uku lunamakaainana ; eia ka iaia ke noi hou.
Mawaena o na ohua maluna mai nei o Zealandia oia ke kumu mele kaulana Donna a me Miss Emilie Melville, ka mea i eo ai na mahalo ia a i hoonioni ae i na puuwai o ko na panalaau mau puukani ma ke mele, no kona leo kani lea maopopo i maiau maikai ia o ke ao ana. Me he mea la, e aloha mai ana oia i ke anaina o Honolulu ma kona huli hoi ana mai i keia mua aku.
Ua laweia aku e ka Mea Mana Loa i ka la 2 o Sepatemaba nei, ma ka ua Kanilehua, o Mrs. Maraea Baraunu, a wahine hope hoi a ka Mea Hanohano Ioane Ii, i make mua. Ua waiho iho oia mahope nei, he kaikamahine, a he kane. Ua ukaliia kana huakai hope e kona mau kini makamaka o ka aina hanau, a kanu ia ma " Home Lani."
ULIA POINO.— He ekolu la mamua o ka hiki ana mai o ka mokuahi Zelandia ma keia awa, ua loohia kona enegini i kekahi ulia poino wale, ma ke pahu ana o ka hookui ana o kekahi mau paipu mahu. Ua lele mai ka mahu maluna o na wawae o ka Wili-ki Elua, a wela loa iho la. Ke waiho hana ole la ia. Ua hookaulua iki ka moku no keia ulia poino ; aka, ua hiki mai nae oia iloko o ka wa holo loa mawaena o na holo ana mawaena o Nu Kilani a me Honolulu nei.
UA HALA AKU LA.— Ma Kaumakapili, ma ka Poalua nei, la 12 o keia malama, hora 10 o ke kakahiaka, kii mai la na liula menemene ole o ka make, a kaili aku la i ka hanu ola o Mrs. Emalia J. Kaiaiki. He mau mahina ae nei kona waiho ana i ka mai, malalo o na lapaau ana a ke kahuna kanaka. He kaikamahine ano opiopio oia, a ua mareia me Jeo. Kaiaiki ; a iloko o na makahiki opiopio o ko laua noho mare ana, ua hala e aku la. Aloha ino.
LA KUOKOA O HAWAII NEI.— O ka la 28 o Novemaba e hiki mai ana, oia no ka puni ana o na makahiki he 33 o ko Hawaii nei noho aupuni Kuokoa ana. Nolaila, ua konoia mai makou e na keiki hana e noho nei malalo o na haku haole a me kekahi poe hanohano e ae i hui pu me ko lakou manao, e malama ana lakou i halawai no ka hoomanao ana ia la nui o ko kakou aupuni, maloko o ka Hale Kaa Wai Helu 4 i ka hora 7 1/2 ahiahi o ka Poalua e hiki mai ana, Sept 20. E hele mai na poe a pau i hookaeia e na poo la.
KE " ZEALANDIA."— Ma ke kakahiaka nui o ka Poakahi iho nei, ua hikilele ko ke kulanakauhale nei i ke komo koke ana mai o ka mokuahi maluna ae mai na Panalaau mai o ka hema, oiai aole ia o kona la ku mai. Aka, ua ku mai nei nae ia iloko o na la holo he 13 a me 15 hora mai Aukalana mai Nu Kilani. O keia paha ka huakai holo loa a na moku o keia laina i hoikeike mai nei, no ka mea, o ka loihi o ke ala holo moana, mai Nu Kilani a i Honolulu nei ma ke ala ae o Kandavo, he 3975 mile. He 35 na hora oi o kona mama i ku mai nei ianei mamua ae o ka manawa i hoopaa ia ai no ka lawe leta.
HALAWAI POO LA.— Ma ka hora 7 1/2 o ke ahiahi Poaono aku nei i hala, ua hoakoakoa ae ka poe e hana nei ma na uapo, a i kapa hoi ia lakou iho malalo o ka inoa hui, " Na poo la o Honolulu maloko o ka Halepule o Walakahauki ma Peleula, me ka manao e malama lakou i ka la 28 o Novemaba i la ahaaina a lealea. Mahope o ke kohoia ana o na luna o ka halawai, ua uluaoa ae lakou mamuli o ke kamailio wale ana o kahi poe me ka ae ole ia a me ka lawe ae o kela a me keia mea i makemake e kamailio i ka papa me ka ae ole ia e ka luna hoomalu, a i kekahi wa ua laweia ka mana o ka luna hoomalu, a nolaila ua hoopaneeia me ka pala ole.
— Ma ke ahiahi Poalua iho nei, ua malama hou lakou i halawai, a ua holo hoi na hana me ka haunaele ole. Eia na mea i hooholoia e lakou, he komite hoa ahi, komite imi hana lealea, komite noi aku i ke Kuhina Kalaiaina e ahaaina ma ka lanai uapo mokuahi. E pakaha dala ana na hoa, a o Hanale Walakahauki ka puuku. Aole o lakou makemake e komo mai kekahi poe akamai o waho e noonoo a kuka pu i ka lakou mau hana o ia la, me he mea la, he waapa o koa no ko lakou, aole o Hawaii nei hookahi a kakou e uneune pu nei o holo aku imua. Hookuuia'ku hoi ha ka oukou