Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 38, 16 September 1876 — HE IWAKALUA TAUSANI LEGUE MALALO O KE KAI! NA MEA KUPANAHA O KA MOANA! KE ALA O KA MEA HUNA, A O KA MEA Pohihihi o ka 1866! [ARTICLE]

HE IWAKALUA TAUSANI LEGUE MALALO O KE KAI! NA MEA KUPANAHA O KA MOANA! KE ALA O KA MEA HUNA, A O KA MEA Pohihihi o ka 1866!

MAHELE 1. MOKUNA XIX. He mau la ma ka aina. OAOIA p a K eia ka hoi kakou tl iwaeou o kahi nui, nolaila, e hana oe e like me kau ike ana he pono/' wahi a Mr Aronaka. "Aole no e liuliu ke hana ae, alaila o ka loaa no ia oua mau hua nlu na kakou. Ia loaa ana mai okoia la lapulapu hele aku la no ia i ka laolao wahie, a lio-a mai la no i ke ahi, a pulehu ia na hua mua. Oiai e waiho ana na apana ulu iloko o ke ahi, hoohali olelo ae la o Nede Laua : e ike ana oe e ke Kumu i ka ono iauna ole o keia mea ke mo*a ae, aole hoi e like me ka ai ana o ka palaoa ; aka he ono okoa no ko keia hua. A aole loa no anei oe e ke Kumu i ai iki i keia hua ?"

u Aole o Nede." "Ina pela e hoao mai oe t oiai eia na mea i mo-a, a ina aole oe e ai mai ana, alaila, e pau aku aua no ia 7 u, 77 i pane aku ai o Nede. Ia hoao ana ae o Mr. Avonaka, ike iho la oia i ka ono, a o ke ala ua like loa no me ka atikoke (artichoke). 0 ka hoa 2 ia o k\ auiua la, a puana ae la o Nede, "nani no hoi ka hikiwawe o ka hoio ana o ka la ma ka aina paa." Pane ae la hoi o Kosila, "e huli boi kakou." Hoomakaukau iho la makou i mau kihene e waiho ai ke kabigi, papapa a mo kekahi mau mea ai e ae he nui wale ; ka helo ia a kaumaha iike makou, i ka ua mea o ka obi ana u nui na opala mea ai, a hooili iluna o ka waa, a o ko makou haalele no ia i ka aina ma ka hora 5 o ke ahiahi, a kaupe heie malie aku la makou a hiki ana iluna o ka Nautilo, aohe nae he mea i oili mai, a o ko'u hoi aku la no ia iloko o ko ; u keena. A i ka pau anu hoi oka aina ahiahi, hoi aku la e moe, a he maikai wale no hoi ia hiamoe ana, mai i no hoi kau e, e lilio mai ka opu, a nahunahu mai la hoi, no ka akahi a ai aku i kekahi mea hou. Ma ia la ae, o ka la 6 ia o lanuari, aohe mea hou o luna o ka moku, aohe leo, aohe hoaiiona no ke ola. Oia mau no o ka moku ma kahi mua a makou i haalele iho ai, aohe i nee ae ma kahi e. A hooholo iho la makou. e hoi hou makou ioka. Aka, manao nae o Nede Lana, e oi aku ana na pomaikai e loaa hou mai ana ia lakou mamua o ka la i hala aka, oiai aole i ike ia ako kau wahi o fea aina e iakou; aina e hoao hou ana, e loaa mai ana paha he mau mea hoa ma kekahi wahi akn o ka aina.

I kakahiaka nui wale, o ko makon holo hon no ia ioka o Giliboa, aoie no hoi i emo, a pae ana i kahaone. la pae ana no, o ka hoomaka koke akn la no ia o makon i ka maan hele ana. O Nede Lana no mamua, a hahai akn la hoi mana mahope ona. oka loloa no hoi o ko ia la man a-u, loihi no ke kaina wawae, aohe i emo, o so ia la kawa ia no ia, a no mana hoi, kaulua iki ka iāla hele ; a pela no makon i hoomau ai i ka hele a hiki wale i kekahl kahawai, e ole ana ka leo o na lnānu iluna 0 ka laau, me ka lele eena loa. pilipili kanaka ole mai. No keia ano, i iho la o loko o'u, I kanaka no hoi naha ko keia aina, ina no la hoi aole e eena nui wale e Hke me keia, a he mea maiihini loa paha ko mokou mau ano la lakou, nolaile, ia ike ana mai no, aia ko, o ka lele no iu—i laka mai no ka i ka pa kanaka.

No ka halawai ole o ko makoa mau maka ma na moa e ae, nolaila, i ae ia o Kosila, "be manu wale no ka na holoholoua o keia aina." Aka, i mai o N«de, "Ae io paha, aka hoi, he mau mea ono nae wale uo i ka ■ai ana." I mai o Kosila, "Ka-ha-ha! aohe nae o'u manao pel i, oiai o ka hapanui o koo* nei manu a'u e ike aku nei, he manu aloha wale no, nolaila, nohe o'u manao, he manu kupono ia ma ka ai ana." Pane aku o Nede Lnna, "E Kosila, o ka manu aloha, he uianu ono no ia i ka la o ka piiikia, nolaila, aolepoao ke wae i na mea i loaa." Noho iho la makou malalo o ka olu o na laau, me ke kahaha o ka manao, no ka iko ana aku i ka nui hewahewa launa ole o ua mea he manu aloha, e lele ana mai kekahi lala a i kahi lala laau, me ke ano lioomaamaa i ka olelo kanaka, a he kohu kanaka no. A ma ka nana aku, aole no i pepehi iki ia keia ano manu, a nolaila no paha ka mea i nui loa ai. Aka, ina lie haku au no keia aina, aole loa no au e ae e lukuia keia ano manu maikai, i mau hoa hoolaukanaka no ka nahele. Mahope ibo o ko makou naku heie ana iloko o ka hihipea o ka nahele, hoea aku la makou i kekahi ponaha akea iwaena oka ululaau. Ia loaa ana oua ponaha nei, lana ae la ka manao, e loaa ana ia uiakoua k halawai ana me na holoholona, eia ka auanei aole, a he manu nui wale no ka mea i halawai mua me makou. Ama ka J u hoomaopopo ana, ua like loa me na manu o ka Paredaiso* 0 ka poe Malae, ua kalepa nui lakou i na hulu o kala ano manu me ko Kina poe. Ao ka lakou hopu ana i keia ano manu, ua hana ia ke ahele manu maluo ka wekiu o na laau loloa, oiai o na wahi ia e kau pineplne ai na manu o ka Paredaiso, a o ka makou hoi, he iliki ae no i ka pu, oiai e lele ana no, aole nae he ku aku ; a pela wale no makou i apa ai, a pau aku la ka hapalua o ka makou mau mea e make ai ka mann.

A mn ka hora 11, hiki aku la makou ma kekahi lalani mauna, o ke kiko waena ia o ka aina, hiki pu mai Ia me ka pololi, a nana ae la, aohe wahi mea kupono e ai iho ai ; ua ike iho nae makou i na pi-a e ulu ana, a he kupeno no hoi ia ; a mai pono loa la hoi paha, ina ua make ia makou kekahi manu, loaa no la hoi ka inai, a o ka pu no ia o ka pilikia a ka pololi. A oiai makou e au ana i kahi o ka pono, heaha la ia bolu ana ae a Kosila i kana pu, ku ana elua manu nunu, a o ko Nede Lana miki aku la no ia, e like no me kona auo mau. Qo-a ae la no hoi i ke ahi, a hukihuki uo hoi i ka hulu o ka munu, a koala aku la no hoi iluna o ke ahi lanahu maikai; ao na bua pi-a hoi, kiola pu ia aku ia noiloko o keahi. Ika moa ana ae, ai iho la makou hele e no ka hoi ka ono o ka manu, a hele e no hoi ka ono o ke pi-a ; a o ka pulunni oie nae o ke pi-a, popopono loa ai hoi makou. 0 ka mann nae o keia wahi, he ono loa ma ka ai ana, aaia ka io, oia no oe i ka mea i kiiihune ia me ka lehu aeae o ka hna ala (nutmeg). oke kumu o keia ala ana o ka io, o ka hua ala no ka ai nui a na mann o keia aina, nolaila, aala ai no ka io, a knhikuhi maoli no ma ka ai ana iho. A ia kamau iki ana o makou. pau ae la ka houpo lewalewa, aa koke ae la no ka manao. o ka hele no i ka imi holoholona hihiu. Ano ka loaa ole o kekahi ano holoholono hihiu iloko o ka ululaau, i mai la o Kosila, ' E aho paha e hele kakou ma na ka|>akahakai, akahi no ka hoi oa nele loa o )oko nei." No keia olelo a Koaila, haalele iho la makoa ia wahi, a hele ako lan4omo iloko o kekahi uiuiaau sego (6ago), hoihoi aku la ka manao i ka ike ana aku i na sego ; aka, aia pu malaila he mau moo-naheBa nui e oni ana, a e pakaawiii ana iluna oka laau; he mea e ko'u maka'o. a kneoni hope mai la ao, me fca i pu iho iloko o'o, Eia ka he mao olelo keia a Kosiia e alakai pu ai iloko o ka pilikia. (Aek ipau).