Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 39, 23 September 1876 — Ke Kau Ahaolelo o M.H. 1876. [ARTICLE]

Ke Kau Ahaolelo o M.H. 1876.

La Hana 108.—Poalima Sepatemaba 8. II ilawai ka Ahaolelo e like me ka mau. Hoike nm ke ko«i;te pai, ua puiia na bilu malalo iho nei : 1 bila e hoomahuahua aua i nu waiwa' i hookomo ia mai. 2 biia e hoeueu auu i na oihiua kuloko o ke aupuni. Apoooia. Heluhelu mai o Mr Kaiie »lii, he olelo hooho.'o e kauoha ana, e hoalaia mai ke pakaukau mai o ke k.ikauolelo, keia mau bila inalulo iho : 1 bila e hoemi ana i na uiai a mcjua ino i loaa ma ka hookanKikama. 2 bila e hoololi ana i ua pauku 12! 7, 1215,_ 1219, a me 1220, e pili aua »o »u haku a me na kauwa. 3 bila e hoopau ana i ku uietila o na ilio. 4 bila e papa a»a i ke Kuhiua VVaiwai r aole e uku i na luna aupuui e holo ana i na aina e 5 ka hoine a na komite wae, oia ka hana ma ka Pohkahi. Mahope o ka hoopaapaaia aua, ua hoihoi houia ka olelo hooholo. Noi ke'lii Kaai e hapai houia ka ooonoo ana ro «a bila e pili aua i ua auhau o ua hoailona pai. Hooholoia. ! Heluhelu aluaia ka hila ma ke poo a waihoia i ke komite wae, Kaai, Loio Ku- ; hina, Preston, Halstesd a me Bareuaba, ! Noi o Mr Mahelona, e hapai houia ka nonnoo ana, no ka palapala hoopii a Mr Haalou, e »oi mai ooa no kona uku. Noi ka Loio Kuhiua e hoopanee loa. ! Mahope o kona kamailio loihi ana mai, ua hoopanee leaia ka noouoo aua ; he 18 ma ka ue, a he 17 ma ka hoole. Na llana o ka La. Heluhela aluaia ka bila e kokua aua i ka hooholo mokumahu holo pili aina, imua o ke kom te o ka Hale. Noho o Mr LUi- ( kalnni ma ka ooho. Heluhelu aluaia ka pauku 1 o ka bila. Kainaiho mai ke Kuhina o ko na aioa e, ma ka uoao kokua i ka uku aua aku o ke aupuni i ka poe hui i $1,250, oo ka malama, a noi mai i kana mau olelo inehinei no ke no» ana mai e hoopaueo loa i keia bila, a ua noi mai, e hooholo aku i ka hila Oiai e hoopaapaaia ana, ua hoomaha ke komite ma ku hora 12 awakea. 1 ka hoomaka hou ana i ka hora 1 p. m.. ua ninauia ka pauku I me ka hoololi e uku aku ke aupuoī i ka poe hui i $1,250 oku kokua i kela a me keia maUma. ka pauku 2 a hooholoia. Heluheluia ka pauka 3 a hooholoia. Heluheloia ka pauko i a hooholoia. Heluheluia ka paako 5, a oiai e ooonooia aoa, ua hoopsoee ka Hole. La Haka 109 —-Poaouo Sepatea)bba 9. VVaiho mai ka Loio Kuhina he olelo hooholo e hoomana ana i ka Moi e koho i mau kom : sina e ooonoo ai oo ke kumu maoao oui he hooolu Uhoi. Hooholoia. Noi mai o Mr G<*y e hooiiloia ka bila e hoomahuahaa ana i ka loaa o ke aapuni i hanu oo ka Poalua. Aeia. Heluhelo mua mai o Hon S K Kaai be biia e pili aua i oa aha keeoa. Kauohaia e pai. Ma ke k*p»eia aoa o na ruU, oa helu* helu mua mai o Hou A S C eghoo he biU e ai i oa dote malona o kahi mau waiwai komo mai. Waihoia i ke kom>te oo ka bila a ke Kohma Waiwai. Ma ke ooi a ke Kuhioa KaUiaioa, na kakau poepoeia ka biU e haawi ana i kekahi iLan pooo i oa kooohiki. Nl Has4 O KA LA. Heluheloia oa pauka 5 a me 6 o k« biU mokuahi a hooholoia me kekahi mao hoololi. Heluheluia na paaku hope iho a hooholoia. Ma ke noi, oa hooholoia ka bila no ke kakaa poepoe, a ehelahelo akoluia ma ks Poakolu. Hoopanee ka Hale. La Hijfa 110 —Poakahi Sep§temaba 11. HaUwai ka Ahaolelo e like me ka mao Hehihelo m»i o Mr Kalaokoa be olelo hooholo, e kaoohaU ke Kohina K*Ui»ina, • kauoha koke i ka looa dute o ke awa, aoie e kipakoia oa kauaka Hawaii me ka

Uhou m»u mei kut»i, mti k» Uuai mai o ka uapo mokoahi ma Aioahou llouholou. Helohelo mai o Hoo Kaai he oielo hee* holo, e hooankaia k» huUwai ana oka Ah&oielo ma ka hora 9 o kakahiaka, a e hooioaha he hapala« hora ma ke awakea, a e kauooaia ka (oakai o ka Hale e hoolako mai i aiua awnkea oo ua hoa o kaia Hale. Hooleia ; he 22 hoole, a he 11 ae. | Na Uana o ka La. i Hapaiia ka ououoo una iio ka heiuheiu akolu «ua i ka Bda Haawiua. Noi oWr Aholo e hoopaueeia ka heluhelu akoluia aoa o ka bila, a uiuopopo ka apouoio mai o kekahi mau hila i hoohoioia iho uei. Hooloii niai boi ko'ln Kaai ( e hoopaoeeia aka liora 1o ku Poaha. Houhoioia. Mh ke ooi ua k&paeia oa ruU, a ua heluiiolu aiuuiii ka bila e auhau ana i na loaa makahiki, ma ke poo, a ua wuihoiao pai, i oia ka hioa oka Poakolu. Hooaiaha ka Hale. HiiUwai hou ma ka bora 1p m Heluiielu akolaia ka bila e hoololi ai i ka mokuou s(i o ke kauawai hoopai karuiina. Huoholo loaia. iieloiielu akoluia ka biia e hoololi ai i ka pauku 1 o ka mokuua 4 o ke kanawai i opouoia n)a ka la 8 o lulai 1870, e pili aua 00 ka aihue holoholoua. Hooholoiu. Heluheiu akoluia ka bila e hoololi ai i ka mokuno 86 o ke kanawai hoopai karaif«a, e pili ana oo ka hooponopono ana i ke kuleaoa koho biloti. Hooholoiu. Heluiielu akoluia ka bila e hoopau ai i ka lahi ana oka mai iwaeoa oua hipa. Hooholoia. Heluhelu akoluia ka bila e hoololi «i i ka piuku 289 a e hoopau ana i ka pauku 242 o ke kanawai kivila, e pili ana i ua holoholona komo hewa. Waihoia apopo. Heluhelo akoluia ka hila e hoololi ai i ka pauku 846 o ke kanaw-ii kivila, e piii vna i ka uku o na iunakaoawai kiekie. Hooholoia. Heiuhelu akoluia ka hila e papa ana i iki luaa aupaui i luaamakaainana, a e papa ani hoi i na luuamakaaiaana, aole e lawelawe t ka oihana aupuni, oiai oia e ooho lunamukaain>)na ana. Noi o Mr Nahaku e hoopanee loa i ka bila. Hoohoioia ;20 ae, a iie 5 hoole. Heluhelu akoluia ka btla e hooponopono ana i ke kanawai o pili ana no na hoo* pii i koiia no kekahi waiwai o kekahi mea 1 make. Ho<»holoia. Uelnheiu akoluia ka bila e pili ana oo ka hoopuka ana i na palapaU e piii aoa i ua aha hookolokolo. Hooholoin. Heluhelu akolo ia ka bila e hooponopo« no ana i ka moni. Noi o Mr \VaterhouB3 e waiho ma ka papa. Hooleia. Nioau ia ka ioa i ka b»U, a oa hooholo loaia. Heluhelu akolaia ka bila e hoohui a • haololi »i i ke kanawai no oa mea hoike. Hooholoia. Noi o Mr Piiipo e hoihoi houia mai ka bila i hoolahaia mai e ke'lii o Konfc, e pili aua i ka hooiaio o ka hoopooopono waiwai hooilioa, oona na pauku 400, imua o keia Hale Hooholoia. Heluhelu aluaia ka bila e hoakaka ana i 10 hor« hana o ka U o na paahaua. Hoololi mai o Mr Kauealii i 9 hora haaa oka U. Hooholuia. Niuaoia ka hila me ka hoololi, a oa hooholoia no ke kakau poepoe. j Ma ke ooi aa kapae ia oa rula, a helohelu mai o Mr KaUukoa he hoopii mai na wai tepera mai o k* Halewai, e uoi mai soa f e noho no lakou ma Hooolula ne«, e lapaau ia e ke Kauka Kahoi. Noi o Mr B rch, e haawiia ako keia palapala hoopii ma ka lima o ke Kuhina KaUhina, a nana e kaua aku i ka Uwe aoa i oa leperi i KaUwao. Haule. Ma ke kapae bou ia ana o oa rola, oa waiho mai o Mr Pilipo he olelo hooholo e kaohiia na mai leper* ma ka halewai oo ka lapaao aoa. Mahope oka hoopaapaa loihiia aoa, oa hoopanee ka Haie. La Hi»! lll.—-Poaloa Sepatemaba 12. HaUwai ka Ahaolelo a iike me ka mau. lloike mai ke Kuhioa Kalaiaioa. oa hele aku oi» e hai i ka Peres:deoa oka Papa OU i ka hooholo aoa o keia Hale e auaia ua mai leptra, e ooho hoo roa Hooolulu nei oo oa waUma ekolu, e Upaaoia e Kahoi, ua bai mai ka Pcrea deoa, aole hiki āe kali, oiai oa makaukao oa mai oo ka holo ako i Kalawao.

Ileluhelu akolui* ka bit* e hooloh ai i !kt paaieu 239 oke knnawai kivil*. Hoo- ' bolo<a me k* booioli. Heluhela akolaia ka biU e hoopeoopoao | ai i ka lawe aoa i ka wai maluoa o keHuhi i mau aiua i hoopomaikai o!e ī« m« i« ham, : HooUolo loaia. > Uelahelu mai o Mr Kalaakoa, he olelo hooholo, e k&uoha aoa i ka Uaiuuka oui a me ke Kahio* Kalaiaina • kii koke aku i ua mui lopera i Uweia i KaUwao i nehinei. Hooleia. Heluhelu alui ia ka bila e hoeoeu ana i oa oihaoa kuloko oke aopuoi. Waihoia i ke koujite wae, G->y, Kaai, Birch, Lilikalani a ino Kamika. Ho:ke inai ke komite pai, oa paiia ka bil.i e auhau ai iua )oaa makahiki. Apo* noia. Hoomaha ka Hale ma ka hor& 12 awakea, a haiawni hou raa ka hom I auiua la. lic!uhe!u aluaia ka bila e hookuu ai i na paahana ma oa la koho balota. Noi o Mr Nahaku e hoohoio loa aku i ka hila no ke kakau poepoe. Noi ka Loio Kuhina e hoopinee loa i keia hila. 1 ka ninauia aoa aa hooholo loaia uo ke kakau poepoe. Heluhelu eluaia ka b:(a e iioololi ana i ka paoku 5.2? o ke kanawai kivila, e wehe ana iu Kailutt ma Kona, a me Kahului ma Wniluku i mau awu ku moku. Eia ua mea i kamailio mtv ka aoao kokua ika bil-i, Biich ame Pilipo. Ki» ua mea i kamailio ma ka aoao kue i ka bild, Kuhiua oko ua aioa e, Kapeoa Roke o me Nahaku. Mohope o ku noouoo loihiia aua ua hoopanee ioaia ka bila ; be 20 ae, a he 14 hoole. Heluhelu ahiaia ka bila e hoopau ai i ke kanawai e ae aua i ka poe i okiia e mare hou f i aponoia ma ka makahiki 1866, e pili aua ike oki mar«*. Wainoia uo ke kakau poepoe, a e heluhelu akoluia ma ka Poaeoo. Heluhelu aluaia ka biU e hoololi ai i ka pauku 16, o ka mokoua 41 o ke kauawai kamiaa, e pili aoa oo ke kuai waiooa* Waihoia uo ke kakau poepoe. Noi o Mr Paestoo e heluheiu akoloia ma ka la 1 o Noveiu«ba. iīooleia. Noi oMr Kauai e heluhelu akoluia raa ka Poaouo. Hooholoia. lioopanee ka Hale La Hana 112 —Poakolo Sepatemaba 13 HaUwai ka Ahaolelo • like tne ka mao, Heluhelu mai o Mr Kalaukoa he olelo houholo, e hiliuai ole aoa i ka Papa OU, • e noi ia aku ka oluolu oka Makua Moi e kauohaia aku na paUpala hookohu oka PapaOU, e hoihoi mai uo ko lakou lawe ana aku i kekahi maa mai lepera, mahope iho oka hooholo aua o keia Hale, e aua la mau mai lepera e ooho ma Honolulo oei e Upaaoia ai e Kahoi. Hoololi mai o Mr Birch, ioa e hoopioia ka Papa Ola ( alaiU, e hookohuia o Kauka Kahui i PereBidena no ka Papa OU. Oiai e uoooooia aua, oa ooi o Mr Wa(erboose, e hapaiia ua hana oka U. Hooholoia. Noooooia ka bi!a • aohau ai i oa loaa makahiki iooa o ke komito o ka Hale. Noho o Mr Mahelona ma ka noho. Helohelu alnaia ka bila. Oiai e oooaoo ia aoa, ua hoomaha ke komite mi ka hora 12. a halawai hou ma ka bora 1 o ka auioa la. Kamailio mai ke'lii Kapena Roke ma ka aoao kokua i ka bila. £ a ka poe kamailio ma ka aoao kokua i ka bila, Kapena Roke a me Nawahi. £U oa mea i kamailio ma ka aoao kue i ka bila, Kuhina o ko na aina e, Loio Kuhina, Kakela-makua, Pilipo a me Kahaku. Xoi o Mr Birch e waihoia ka bila i ke komite wae. Hooholoia. Hoopauia ke koraite, me ka hai aka i ka Hale, ua waihoia aku ka bila ma ka lima o ke komite wae, Kapeua Koke, Loio Kuhina, Halstead, Preaton a me ke Kuhina 0 ko na aina e. Heluhelu akoluia ka bila e hooholo ai i mokumahu holo pili aina. Noi o Mr Nahaku e kapae loaia ka hoa* olelo "Ahakukamalu " ma ka pauku 1 o ka biia. Hooholoia. Xoi ke'lii Kamika i $500 ka ke aupuni e uku aku ai i ka Hui Hooholo Mokumahu pili aina, aole hoi i $1/250. e liko me ka bila. Hooleia. Nioauia ka hooholo loa i ka biU me ka ! hoololi a Mr Nahaku, a oa hooholo ioaia. 1 JYana aku«ka Aoao elu*.

11 ai<t;>»a ka ;« o ka rno- - kana 41 o k? J"snan-ci kinima e }/;ii s-;E ■ cc na ir.ikini n-y . ; ko kāksu p3*p3c, a c heluhela *koicU tr.r,: , ka Pe-lna. H »;ibda ainai-i k.i bii\ « hfioio:i aii. ki * aukn ICJ1 C J oku mokr 4 n-» 4i oke kana • ' r,:»ī k«num.i e piU .ilia t k\ hoomHbaalira ; : ana i k$ kemukuai o hr\ leikmi kaei waio j ; tia kt:k3r». i ; No> ka Loio Kuhlna o h«v>pincf; 103. j | ll'X'i» ii. N'e.aiii, ua ka b:ia' | Oo ke btkaa poepoe. a e heluhelu akoJuia | ; ma ka Poaioa. i 1 Hnopane-e. i |1 . : fLv Haxjl 113.—PorJm Sep;:!emabfi li. j j ka Ahaoieio e like tae k.i m.nn. j Hniko msi ke komile w.ie no kn noo- i * noo aua i na bi!.i e hooma.Kuah:ia ana i ke ; duto maluna o keka'ui mau »ai«*ai o noi niai an.i, e hoop*nc« loa i na biU mm, a { waiho inai ho b'b lioa. Waihoia rna ka j papa. I īlo'ikei mai k<* komitc wae rio ka noo- ] noo ana i ka b:la e Uoeueu ai i na oihnnA j knloko o k« nnponi, e noi mai ana, e hoo- j holo ioa akn i ka bib e iike mo ka lakoa , mea i hoololi &L Aponoia ka hoike, aua ! waihoii ka bil?i uo ke kakau poepee, a e i heluhela akoluia raa ka Poakolu. Heiuhelu mni o >Ir Kalnukoa, he olelo i hooholo e kanoha ana i ke Kuhina o ko na aina o, o hoike aka i na anpuni o Ueii-; . tania a me Kaaia, o kuokoa ke aupuni : Hawaii, nole e komo aku e kokaa mahope ! 0 kekahi o laua, oiai kna ekaua ana. Oiai e noouooui anu, ua noii\ e hapai na hana ; . o ka ln. i Na Hana o k± L*. Heluhelu akoluia k.i bila e hooponopono ! ai \ ka hana a me ka lawelawe ana ma na : hihia karaima ma ke j>oo a hoohaloia. | Heluhelu akoluia ka bila e hoohui a e hoololi ai i ke kanatrai e pili ana i na palapalaganisi ma J<e poo, a na hooholoia. I Heluhelu akolui 4 ka bila e hoololi ai i : ke kauawai e piU ana i ka nan ana o na , hihia ame na hoopii mamuli o ka mako, mare, a banekar»ipa a»ia paha o ka poe ilo- j ko oia ināu hihia ma ke }>oo a ua hooho- ! loia. ! līoluhelu akoluhka bila e wehe ai \ ka piiikia 0 na kouohiki ma ko poo a hooho-: : loia. j Mu ko iioi ua kanaeia na rula, a waiho i mai OMr Aho'o he olelo hooholo, aole e ! 01 aku ku kamailio ana o kela hoa keia hoa | maluna 0 0 minute. Hooholoia. j Heluhelu aluaia ka bila 0 hoololi ai i k:i: ! pauku 20, 0 ka moknua 41 o ko kauawai | I knvaima. Hooholoia no ko kakuu poepoo i a eheluhela akolnia uīa ka Poakolu. j Heluholu aluaia ka bila e hoololi ai i ka : ' pauku 31.0 ka mokuna 41 oko kanawai j i karaima» Hoihoi hoiua e ke'iii Kaai. ! -. ... ... 1 ! Helulielu nlnaia ka bila e hoopau loa ai j ike kauawal hookainakama. Hooholoia! ; no ko kakau iioepoe, a 0 heluhelu akoluia ; j ! ma karoakolu. j I ' ; ; ; Hoomahaka Ilale ma ka hora 12 awa-j kea, a halawai hon ma ka hora 1 auina ln. j j Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka pauknlV4 oko kanawni kivila f e pili ana ; ika hoopai o na luna ahnui. Hoopanee ; loaia; ! Heluhelu aluaia ka bita e hoololi ai i ka I pauku 16$ 0 ke kauawni kivila, a e hoopan ; ana i ha v jlauku 182 oia kauawai no.: Hoopanee loaia. j Helaholu aluaia ka bila e haawi ana i" na nielala hoohanohano no na makua ha» | nau nui i keiki, aua hoopanee loaia. j Heluhelu aluaia ka bila 0 hoololi ai i ka : pauku 1144 0 ke kanawai kivila. Waihoia | no ke kakan poepoe, a e heluhelu akoluia j ma ka Poakoiu. j Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka j pauku 110ti o ke kanawai kivila. Waihoia ; no ko kakau poepewe. a e heluhelu akolnia | , ma ka Poalua. . ! i Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka | pauku 1423 o ke kanawai hoololi | ia ika makahiki 1813. Waihoia e kaksu • poopoe, a e heluhelu akoluia Yha ka Poa- i i kolu. j j Heluhelu alnaia ka bi!a © hoololi ai ika \ | pauku 7, 2, oke kanawai i aponoia maka | !a 20 o lulai IST3, e hoole aua, aole e koj hoia ka iuuakanawai i luna hooiaio uo na j | palnpala kepa, Waihoia no ke kakaui j poeuoe, a e heluheiu akoluia ma ka Poa-! I leola. j | Helnheln aln*ia ka bila e hoololi ai ika j \ ipankn tso oke k*āawai kivi!a, 1 hoeloliia I i ka 1868, e hoomahuahua ana i36 mau J i Innamakaāmana ao ke anpuni Hawaii. I ■ Penei ka uui: 1 No ka uiojknpuui 0 Hawaii 10 Māui am» ua mokupuni e ae, 13 " 41 Oahn 10 ī " 11 Kanai 4 . Iluiua uui 37; Waihoia i ke kooute o ka Hale uo ka la | i apopo. I Ma ko noi ut kapaeia na rula, a hoike! J mai kA.&omUe wae no ka aoonoo ana i ka | ( bila e hookuu ana i na mai lepera, e hoihoi! I ko lakoa m»u e hoike mai ana, ua j knpneia ka bila pm a e noi mai ana e! I hooholo ioa aku i ka lakou bila no ke ka* I kiu poepoe. Waihoja ma ka papa. { Hoopanee. » . » Ae*"——?K— :