Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 40, 30 September 1876 — Page 1

Page PDF (1.58 MB)

NUPEPA KUOKOA :
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
BUKE XV. HELU 40. HONOLULU, POAONO, SEPATEMABA 30, 1876. NA HELU A PAU 774.

MAIKAI KA HOI KA PAPA !
— A ME —
Ka Laau o kou Hale ! No Hea la ?

                KA I NO HOI NO KAHI O WAILA MA ! Nana aku no hoi ia la, OHI KA IO O KA LAAU O MAKAWAO, i ka ua mea o ka nani o Na Papa, Na Laau A ME NA PONO KUKULU HALE O NA ANO NO A PAU, MA KE KIHI O Na ALANUI PAPU a me MOIWAHINE, Honolulu MALAILA E LOAA AI E LIKE ME KA makemake, no ke Kumukuai makeponoloa. PAPA, PAPA, PAPA Na PAPA huluhulu, Na PAPA manoanoa, Na PAPA i kahiia, Na PAPA kepa, PAPA holo keokeo, PAPA holo ulaula. NA LAAU! LAAU! NA KUA. NA KAOLA, AAHO, MOLINA, PEAPEA, PINE HULUHULU, PINE I KAHIIA, Na Papa a me na Laau Ulaula ! PILI ULAULA PILI KEOKEO, PANI PUKA, PANI PUKA ANIANI IPUKA ANIANI, OLEPELEPE. PENA O NA ANO A Pau Hulu Pena mai ka liilii a ka nui ! AILA PENA ! AILA HOOMALOO, WANIKI, PATE NA LAKO o kela a me keia ano. NA AMI-PUKA HALE, NA AMI-PUKA PA. ANIANI ! Pepa Hale me na lihilihi E LOAA NO MALAILA KA PAAKAI Helu 1, O KAKAAKO a me PUULOA No ke Dala kuike, e loaa no na mea a pau i haiia ae la no ke kumukuai emi loa.
            O na kauoha a pau mai Hawaii a Niihau, e loaa'ku ana ia lakou, e hooko koke ia mai ana no ia me ka lawa pono.
            E kipa nui ilaila, i ike i ka oiaio
761 3m 773

HE
IWAKALUA TAUSANI LEGUE
MALALO O KE KAI !
— NA MEA —
KUPANAHA O KA MOANA !
KE ALA O KA MEA HUNA,
— A O KA MEA —
POHIHIHI O KA 1866 !
MAHELE 1.
MOKUNA XXI. KA LEO NUI O KAPEKA NIMO.

                O KEIA lehulehu a pau, ua lawa like lakou i na mea kaua, ka pana, ka maa a me na palekaua. Hookahi o lakou i hele mai a aneane e hiki i ka Nautilo, ma ke ano kiu ; a i ka nana'ku, he alii paha oia, oiai oia wale no ka mea i kahiko piha ia me na poaha moena a me na laumaia, ua kihaeia a hookuuia ma ke poo. A o ke ano o ka huaolelo alii ma ka lakou olelo, he " Mado." I ku'u noonoo iho, he hiki loa ia'u ke kulai i keia kanaka, aka, kali iki no au, a ike pono ia ko lakou hoouka kaua mai i ka poe o Europa. Ma kekahi noonoo o'u, aole i na Europa ka hoouka kaua maoli, aka, e imi i kekahi mea e pau ai lakou me ka make ole o kekahi uhane o ka moku Nautilo.
            I ke kai a maloo ana, ua hele loa mai ka lehulehu a kokoke ma ka aoao o ka moku, a o ka'u mea i lohe aku ia lakou, o ka olelo ae i keia huaolelo, "assai," eia ke ano, e holo iuka, aka, aole nae ia o ko'u manao.
            A ma ka hora 11, pii mai la ke kai, a maloo iho la na papa akoakoa a na kanaka i ku ai, a o ka pau nui no ia i ka hoi iuka. I ka hiki ana iuka, he mea e ka nui hewahewa o na kanaka i ka makou ike aku, a me he mea la mai kekahi mau mokupuni e ae kekahi poe i hele mai ai, eia nae, aohe ike ia aku o na waa.
            A no ka nele wahi hana, lana ae la ka manao, e hookuu aku i ka upena iloko o ke kai, i ike ia ai na mea ano hou o keia wahi, mamua o ko makou haalele loa ana iho i keia wahi. A no ka papau loa, ua hiki ole ka upena, a o ko'u hele maoli aku la no ia iloko o ke kai, a loaa ae la ia'u he mau pupu nani loa, a me kekahi mau mea kumukkuai nui e ae.
            O ka la hope loa no keia o ka Nautilo ma keia wahi, ke lana oia mai ka ili ana i ka la apopo.
            Kahea aku la nae au ia Kosila e hele mai — a lawe pu mai la kela io'u la he wahi upena uuku, e like la me na upena papaua. O ko maua hoomakaukau iho la no ia, a hoomaka aku la ma ke alako hele ana me ka hooki ole, a hala elua hora, me ka nele ole i kela a me keia kaina ana, e hei ana na mea nani he nui wale o loko o ke kai, a makou i ike ole ai mamua.
            E like no hoi me ko'u ano hoihoi mau ke ike aku i na mea ano hou, pela no au i paulele aku ai i ka hopu ana i na pupu i loaa mai ma ka Kosila alako ana i ka upena ; aka, ia lalau ana aku no o'u, ua nahu koke ia mai la kuu lima o kekahi o na mea iloko o ka upena, a o ko'u aawe koke ae la no ia.
            Puiwa ae la nae o Kosila, a pane mai la, " Heaha iho la ia ou e Aronaka, ua nahuia ae la paha oe ?"
            I aku o Aronaka, " Aole, e kuu keiki, aka, i haawi aku nei au i manamana no no ka'u mau mea hou i loaa ae nei."
            Ninau aku la o Kosila, " Heaha la ia mea ?"
            Pane aku o Aronaka, " O keia pupu no hoi a'u e paa nei."
            I aku o Kosila, " A he, o ka opuu oliva hoi na o ka moana, o ke ano petini, a mailoko mai ona, loaa mai ka Molaka i wehewehe ai mamua aku nei."
            " Ae, e Kosila, o ke ano e o koia, e kaa ana mai ka hema a i ka akau, a o kela hoi, mai ka akau a i ka hema," wahi a Aronaka.
            " Pela io ea," wahi a Kosila. Ae, e kuu keiki, he pupu hema keia. O na pupu a pau ; he kaa akau wale no. a he kakaikahi wale iho no na wahi mea ano e.
            Ia maua no e kamailio ana, me ka milimili ana i na pupu, me ko'u manao iho e piha pu ana kahi hoikeike mea hou ; aka, me ko maua ike ole i ka nou ia ana mai o ka pohaku e na kamaaina, a oia lele pololei no a pa pono i ke ahua pupu e ku ana ma ke alo o Kosila, a okaoka loa iho la, me ka lele liilii i o a ianei. O ko'u auwe ae la no ia no keia poino, a o Kosila hoi, lalau koke aku la oia i kana pu, a kau pono aku la i kekahi kanaka, e wiliwili mai ana i kana maa i o maua la, he umi paha iwilei ke kaawale mawaena o makou. Anehe ae la au e hooki aku ia Kosila, aole make ki, aka, me ka hikiwawe loa, ua kani ae la ka pu, a lele aku la ka poka, a ku aku la i ke kanaka. " E Kosila !" i kahea aku ai au. " Heaha kau e ka haku, aole anei oe i ike aku i ka hoomaka mai o ka aikanaka i ka hoouka kaua ?" i pane aku ai o Kosila.
            Pane hou aku au, " Aole e make ka uhane o ke kanaka i ka pupu wale no." "Ka hu-hu ! e make no paha oia e pono ai, oiai he kolohe oia," wahi a Kosila i pane mai ai.
            A hoomaopopo iho la au, ua hanaio loa o Kosila, nolaila, aole e hiki ia'u ke pane hou aku. Aole nae i liuliu ma ia hope iho, o ka momoku mai la no ia o na kanaka i ka holo ana maluna o na waa ; a oia holo nui mai, a hoopuni ae la i ka Nautilo.
            O keia ano waa, ua hanaia mailoko mai o na kumu laau nui, he waa loloa a ololi nae, aka, o ka holo nae ka mea nui wale, a o ka ohe ke ama. O ka poe hoe waa, he poe eleu no a akamai i ka hookele ana a me ka pakaka nalu ana. Ua hoomau loa au i ka nana ana, me ke ano kupilikii loa o ka manao.
            O keia poe kanaka, ua maa lakou i ke kalepa ana me ko Europa poe, a ua ike mau lakou i ke ano o ka moku, aka, i ko lakou ike ana i keia pauku hao nemonemo, he mea e ke kahaha o ko lakou manao ; kupinai aela ko lakau mau leo me ka pihoihoi, a hookaawale aku la ia lakou ma kahi mamao mai ka Nautilo aku, me ka noonoo nui i ke ano.
            Aia no ka Nautilo e waiho oni ole ana, a o kona mau sela, e noho ana no me ka makaukau i na mea kaua.
            I ka hoomaopopo ana nae o ua poe aikanaka nei i ke ano o ka Nautilo, ua aa loa ae la ko lakou manao, a hoao mai la e hoolele mai i na pua a me na pohaku, ma ke kakele ana i na maa.
            Aia nae i ka wa a na pua a me na pohaku e lele makawalu mai ana me he paka ua la, o ko'u iho aku la no ia ilalo i ke keena hookipa, aole nae he mea i loaa ia'u malaila, a hele loa aku la au a kikeke ma ka ipuka e komo aku ai i ka rumi o ke Kapena, a pae mai la he leo : " Komo mai." Komo aku la au, aia no no o Kapena Nimo e imi mea helu ana ; a ma ka'u ike aku, e hoohalike ana i ka waiwai io o kekahi mea ike ole ia me ka w, a me kekahi mau kuaniti e ae.
            Pane aku la au me ka leo aloha, " Ua hoopilikia ka paha au i kau hana ?"
            " He oiaio no ia e Mr. Aronaka, aka, malia paha he manao kou i makemake ai e ike ia'u ?" wahi a Kapena Nimo.
            " Ae, he manao kaumaha, eia ka poe aikanaka la, malalo kahi i hoopuni ai ia kakou maluna o na waa, he mau haneri ko lakou nui, a heaha la auanei ka lakou e hana mai ai ia kakou," wahi hoi a Aronaka.
            Pane mai o Kapena Nimo, " Ua nani, e pani kakou i na puka."
            " Oia iho la no ka'u mea i hele mai nei e hai aku ia oe," wahi a Aronaka.
            I mai o Kapena Nimo, " Aohe hana i koe, aohe no hoi he mea e ae e kali ai, o ka hoolele wale aku no i na luina."
            Kaomi iho la o Kapena Nimo i ka pihipihi o kekahi ki o ka ipu uwila, a ma ia mea e lohe aku ai na luina, a hoomakaukau koke me ka eleu.
            A ike o Kapena Nimo i ka makaukau loa, i ae la, " Ua makaukau loa e ka haku, ua makaukau kahi waapa o ka moku, ua paa na puka i ke paniia. Aole nae paha ou makau ?"
            " Aole, e ke Kapena, aka, ke mau nei no ka weliweli."
(Aole i pau).

Ke Kau Ahaolelo o M. H. 1876.
LA HANA 115 — Poalima, Sepatemaba 15

                Halawai ka Ahaolelo e like me ka mau. Hoike mai ke komite hooiaio bila kanawai, ua kakau muaia keia mau bila
                1 Bila e hoololi ai i ka mokuna 40 o ke kanawai karaima.

            2 Bila e hoomana ana i ke Kuhina Kalaiaina e haawi i laikini no na mea malama banako.
            3 Bila e hoololi ai i na pauku 1, 2, 30, o ke kanawai kivila e pili ana no ke ola o ka lehulehu.
            4 Bila e hoololi ai i na pauku 1, 3 o ke kanawai o 1868 e pili ana no ke kuai ana a me ka pepehi ana o ka pipi
            5 Bila e hoololi ai i ka pauku 18 o ka mokuna 86 o ke kanawai karaima, e pili ana no ke kohu balota.
            6 Bila e hoololi ai i ka pauku 673 o ke kanawai kivila.
            7 Bila e hoololi ai i ka pauku 53 o ka mokuna 55 o ke kanawai karaima.
            8 Bila e hoololi ai i ka pauku 49 o ka mokuna 55 o ke kanawai karaima.
            9 Bila e hoololi ai i ka pauku 485 o ke kanawai kivila.
            10 Bila e hoololi ai i ka pauku 913 o ke kanawai kivila.
            11 Bila e hoololi ai i ka pauku 3 o ka mokuna 50 o ke kanawai kivila,
            Heluhelu mai o Mr Birch he olelo hooholo, e ninau ana i ke Kuhina Kalaiaina, ina paha ua hoolimalimaia aku ka pono wai o ke aupuni ma ka apana o Makawao i kekahi poe hui, a e hoike puia mai hoi i ka uku hoolimalima.
            Pane mai ke Kuhina Kalaiaina, ua hoomakaukauia na olelo aelike no ka hoolimalima ana ia mau pono wai o ke aupuni me ka poe hui, no na makahiki he 20, a he $100 dala ka uku hoolimalima no ka makahiki, me ke koe pu no o ka pono wai o na makaainana e noho kokoke ana ma ia mau aina.
            Kamailio mai o Mr Birch, ina oia ka hana a na Kuhina i hana ai, alaila, e kapu aku ana wau ia lakou, he poe powa keia i ke Kumukanawai o ke aupuni, ua ha mai na haole waiwai o Wailuku, ina e hiki i ke aupuni, ke lawe mai i ka wai e hoomau i ke kula o Kamaomao nona na eka he 15, 000, alaila, e haawi no makou he 10 dala no ka eka, alaila, he 150,000 dala ko ke aupuni loaa no ka makahiki ; no na makahiki he 20, alaila, e loaa no i ka waihona aupuni, he pau dala nui i hiki ai i ka $3,000,000. Aka, malalo o ka olelo aelike i hanaia he 100 dala wale no no ka makahiki a he 2,000 no na makahiki he 20. Auwe ina pela ke kalaiaina naaupo ana a keia mau Kuhina, alaila, e lilo wale aku ana ke aupuni Hawaii nei no ke dala, alaila, ke manaoia nei au, he poe powa keia i ke aupuni, a nui aku.
            Mahope o ka hoopaapaa loihi ia ana, ua waihoia i ke komite wae, Kaai, Birch, Aholo, Halstead, Preston, a e hoike mai ma ka hora 1 o keia auina la. Hoomaha ka Hale ma ka hora 12 awakea, a halawai hou ma ka hora 1 auina la.
            Ma ke noi ua kapaeia na rula, a waiho mai la o Mr Birch he hoololi no ka rula 62 o ka Hale. Hooholoia, e waiho aku ke kakauolelo i ke kope o keia rula i ke komite hooiaio bila kanawai.
            Noi ke'lii Kaai, e unuhiia ka olelo aelike i hanaia e ke Kuhina Kalaiaina me ka poe hui o ka apana o Makawao no ka pono wai o ke aupuni na ia apana, ua hooholoia.
            Heluhelu mai ke Kuhina Waiwai he olelo hooholo, e hookomoia mai i ka waihona aupuni na dala $18,500 a oi, o na waiwai i maopopo ole na hooilina. Hooholoia.

NA HANA O KA LA

                Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka pauku 780 o ke kanawai kivila, e hoomahuahua ana i 37 mau lunamakaainana no ke aupuni, imua o ke komite o ka Hale. Noho o Mr Waterhouse ma ka noho.
            Nui ka Loio Kuhina e hoopanee loa i ka bila, aole hoi e hoomahuahuaia i 37 mau lunamakaainana.
            Noi o Mr Kanealii e hooholo loa aku i ka bila, a e hoomahuahua ia hoi i 37 mau lunamakaainana. Mahope o ka hoopaapaaia ana, ua hoopau ia ke komite me ka hai aku i ka Hale, ua hoopau ia ke komite ua hoopanee loa ia ka bila.
            Heluhelu aluaia ka bila e hooponopono ai i ke koho ana i na lunamakaainana ma ka la koho balota. Hoopanee loaia.
            Heluhelu eluaia ka bila e hookaawale ana i kahuna lapaau i na mai lepera ma Kalawao. Waihoia ma ka papa.
            Heluhelu aluaia ka bila e hoikeia aku ai i ke Kuhina Waiwai. Waihoia no ke kakau poepoe.
            Heluhelu aluaia ka bila e kauoha ana ina e kuai a hoolimalimaia paha na aina aupuni, alaila, ma ke kudalaia e kuaiia ai a hoolimalimaia paha. Waihoia ka bila me na hoololi no ke kakau poepoe, a e heluhelu akoluia ma ka Poakolu.
            Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i na pauku 2, 3, 4, o ka mokuna 55 o ke kana wai karaima. Waihoia no ke kakau poepoe.
            Heluhelu aluaia ka bila e hoomaopopo ai o ka pono koho balota he pono pili paa loaia no ke kanaka. Waihoia no ke kakau poepoe, a e heluhelu akoluia ma ka Poakolu.
            Heluhelu aluaia ka hoololi no ka pauku 56 o ke Kumukanawai. Oiai e noonooia ana, ua hoopanee ka Hale.

LA HANA 116 — Poaono Sepatemaba 16

                Halawai ka Ahaolelo e like me ka mau.
            Waiho mai o Hon S. N Kakela he olelo hooholo e hookaawaleia i puu dala no ka lawe ana mai i ka wai mahope aku o Hamakualoa, Waihoia i ke komite wae.
            Waiho mai o Mr Birch he olelo hooholo e hookuuia ka Ahaolelo ma ka hora 12 o ka Poaono, a e kohoia i ona komite e hoike aku i ka Moi. Hooholoia.
            Waiho hou mai o Mr Birch he olelo hooholo e halawai keia Hale ma ka hora 9 A. M o kela a me keia la. Hooholoia.
            Heluhelu mua mai o Mr Barenaba he bila, e hoolilo ana i ka olelo Hawaii i olelo kumu.
            Ma ke noi, ua heluhelu alua ia ka bila a waihoia no ke kakau poepoe, a e heluhelu akoluia i ka Poakolu.

NA HANA O KA LA

                Heluhelu akoluia ka bila e hooponopono ai i na palapala aelike a hooholoia.
            Ma ke noi, ua hapaia ka noonoo ana i ka hoololi Kumukanawai o ka pauku 56, a ua hooleia.
            Hoopanee a Poalua.

LA HANA 117 — Poalua Sepatemaba 19.

                Halawai ka Ahaolelo e like me ka mau.
            Komite Hooiaio Bila Kanawai. Eia na bila i aponoia e ke'Lii ka Moi.
            1 Bila kanawai e kokua ana i ka hooholo mokumahu holo pili aina.
            2 Bila kanawai e hoololi ana i ka pauku 846 o ke kanawai kivila.
            3 Bila kanawai e haawi ana i kekahi uku poho no kekahi mau aina i hoopoino ia ma ka weheia ana o kekahi auwai a hawai paha.
            4 Bila kanawai e hoopaa ai i ka mokuna 4 o na kanawai o 1874
            5 Bila kanawai e hoopau ai i ka mokuna 28 o na kanawai o 1874.
            6 Bila kanawai e hoololi ai i ka pauku 3 o ka mokuna 50 o ke kanawai hoopai karaima.
            7 Bila kanawai e hoopaa ai i ka laha ana o na mai mawaena o na hipa.
            8 Bila kanawai e hoololi ai i na pauku 61, 65, 66 o ke kanawai kivila,
            9 Bila e hoololi ai i ka pauku 500 o ke kanawai kivila.
            Eia na bila kanawai i hooleia mai e ka Moi, aole i kakau inoaia mai.
            1 Bila kanawai e hoopau ana i ke kanawai e papa ana i ka hoopae ana mai a me ke kuai ana aku i ka opiuma, i aponoia ma ka makahiki 1874.
            2 Bila kanawai e hoomahuahua ana i ka uku la o na kumu kula aupuni.
            3 Bila kanawai e hookuu ana i na paahana malalo o na olelo aelike, aole e hana i na la kulaia.
            4 Bila kanawai e hoopau ana i na pauku 11, 12, 13, o ke kanawai e pili ana i ka oihana ao palapala, e hoonoho ana i na Kiaaina o na mokupuni, i mau kahu kula nui.
            5 Bila kanawai e hoololi ai i ka pauku 1 o ka mokuna 41 o ke kanawai karaima, e pili ana i ke kinai ana i ka ona.
            6 Bila kanawai e loaa ai ka lapaau naauao ana, oia hoi, e kauoha ana i na kauka lapaau e hele koke i kahi o ke kanaka mai ke kiiia mai, ina he ilihune, a he waiwai paha.
            7 Bila kanawai e hoololi ai i ka pauku 243 o ke kanawai kivila.
            8 Bila kanawai e hoololi ai i ka pauku 101 o ke kanawai kivila, e hoemi ai i ka laikini waapa.
            9 Bila kanawai e hoopaa ana i ka auhau kino hookahi dala.
            10 Bila kanawai e hooponopono ai i ka lawaia ana.
            11 Bila kanawai e hoololi ai i ka pauku 237 o ke kanawai kivila i hoololiia i ka 1862
            Noi o Hon Kaai e kapaeia na rula, a e hapai houia ka noonoo ana, no ka bila kanawai e hoopau ai i ka auhau kino. Hooliloia, he 21 ae a he 10 hoole. Eia na mea i ae, Leleiohoku, Moanauli, Kaai, Aholo, Kahuila, Kaiue, Kanealii, Kamauoha, Kauai, Naili, Helekunihi, Barenaba, Kalaukoa, Aiwohi, Nawahi, Helemanu, Mahoe, Nahaku, Wana, Nakaleka, huiia he 20. Eia na hoola, Gay, Waterhouse, a me Preston, hui me 7 alii, like me 10.
            Waiho mai ke'lii Kaai, he hoololi e lilo keia i kanawai mai ka la mua aku o Maraki. Hooholoia.

NA HANA O KA LA.

                Heluhelu akoluia keia mau bila malalo iho ma ke poo a ua hooholoia.
            1 Bila e hoololi ai i ka pauku 1420 o ke kanawai kivila
            2 Bila e hookuu ai i na paahana, i na la koho balota.
            Heluhelu akoluia ka bila e hoololi ai i ka pauku 17 o ka mokuna 41 o na kanawai karaima. Hooholoia.
            Heluhelu akoluia ka bila e hoololi ai i ka pauku 19 o ka mokuna 41 o na kanawai hoopai karaima, ua hooholoia.
            Heluhelu akoluia ka bila e hoololi ai i ka pauku 1106 o ke kanawai kivila. Hooholoia.
            Heluhelu akoluia ka bila e hoololi ai i ka pauku 1144 o ke kanawai kivila. Hooholoia.
            Hoakaka mai ka Peresidena, no ka hiki ana mai o ka lunamakaainana hou i kohoia no ka noho hakahaka o Honolulu.
            Noi o Mr Aholo e waihoia ka palapala hookohu ma ka lima o ke komite o na aha hookolokolo a na lakou e nana. Hooholoia. Heluhelu aluaia ka bila e hooponopono ai i ke kuai ana i na laau lapaau a me na mea oia ano. Waihoia no ke kakau poepoe.
            Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka pauku 1448 o ke kanawai kivila, i hoololiia i ka 1872. Waihoia no ka hoopanee.
            Heluhelu aluaia ka bila e hoomaopopo ai i ka loihi o ka manawa e noho ai ka Ahaolelo.
            Heluhelu aluaia ka bila e hooponopono ai no ka hana a na komisina palena aina. Oiai e noonoo ia ana, ua hoomaha ka Hale ma ka hora 12.
            Halawai hou ma ka hora 1 P. M. Hoike mai ke komite o na aha hookolokolo, ua apono lakou i ka palapala hookohu o ka lunamakaainana hou o Honolulu. Aponoia.
            Noonooia ka bila maluna, a ua waihoia no ke kakau poepoe, a e heluhelu akoluia ma ka Poaha, a me na bila e ae a pau i hooholoia iho nei.
            Hoohiki ia ka lunamakaaina hou o Honolulu.
            Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka pauku 56 o ke kanawai kivila, e pili ana i na laikini kuai lole. Waihoia ka bila no ke kakau poepoe.
            Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka pauku 35, o ka mokuna 66 o ke kanawai karaima. Hoopanee loaia.
            Heluhelu aluaia ka bila no ka hooponopono ana i na waiwai o ka poe make, e pili ana i ke kuai ana i na waiwai paa i mea e kaa ai ka aie o ka mea i make. Waihoia no ke kakau poepoe, a e heluhelu akoluia ma ka Poaha.
            Heluhelu aluaia ka bila e pili ana i ka hoohalahala ana no na olelo hooholo o na aha hoomalu a me na aha apana. Hoopanee loaia.
            Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka pauku 3, a e hoopau ai i ka pauku 9 o ka mokuna 40 o ke kanawai karaima. Waihoia no ke kakau poepoe.
            Nana aku i ka Aoao elua.