Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 43, 21 October 1876 — HE IWAKALUA TAUSANI LEGUE MALALO O KE KAI! NA MEA KUPANAHA O KA MOANA! KE ALA O KA MEA HUNA, A O KA MEA Pohihihi o ka 1866! [ARTICLE]

HE IWAKALUA TAUSANI LEGUE MALALO O KE KAI! NA MEA KUPANAHA O KA MOANA! KE ALA O KA MEA HUNA, A O KA MEA Pohihihi o ka 1866!

MAHELE 1. MOKUNA XXIII. NO KA liele uiuulu loa o na olelo a me ke ano pukupuku o na maka o Kapena Nimo, ua hiki ole e loaa ia'u he wa e nieniele akn ai. Eha man sela e kiai ana ma ka puka o ke ke'ena ponli a kakou i korno mua ai iloko o ka mokn Nautilo i ka po mun. He manao no hoi ko Nede e ninau aku, aka, na pani koke ia aku la ka puka o kona keena t ,a pau loa ae la kona ike kanaka ana. Nalu iho !a o Koeila i ke kumu o keia hana, & pela pu no-hoi me a ; u. Aole e hiki ia ; u ke hiamoe, no ko'u ake loa e ike pono i ke kumu o keia ano e loa anā o na helehelena o Kapena Nimo ; aka, aole he wahi mea a makiii iki mai o kauwahi uwiowiki malamalama, no keia mau hnna a ke Kapena. Oiai au o lia ana no keia mea, komo mai la o Nede Lana, a i mui la, "Auwe! o ka moe no ka kau, ua makaukau kahi mea ai no ka ainakakahiaka. I nana io aku no hoi ko'u hana, na makaukau ka papa aina. 0 keia hoomakaukau koke ia ana, mamuli no ia o ke kauoha a Kapena Nimo. Amaia wa hookahi no, i haawi koke aku ai oia i ke. kauoha i ka wiliki, e kuupau i ka holo o ka Nautilo. Ninan mai la hoi o Kosila ia'u, "He aiuakakahiaka io keia e ke Kumu ?" I aku la nn, He aina.pono paha, aole paha, oiai aole au i ike i ko kakou hopena. Pane mai o Neele Lana, "Poino wale no ka hoi kakou." Aka, i mea e ponoai, o ko makon puulu ae la no ia ma kahi papaaina a luakou, a ai iho la makou me ka hamau loa, me ka ike ole oka puu i ka ono o ka ai, oiai he ano e na mea a loko e ha-

na ana. Oiai no lioi makou e hookua nui wale ana no ma ka ai nna, laweiu aku la ka ipu nana i hoomalain ilama keia keena, a o ka ai pouli walo iho la no ia o makou, me ko makou ike ole aku a ike ole inai o makou ia makou iho. Eia ka mea kupanaha ; i ka wa e noho pu nna ka malamalama me mnkou, e ala like ana no makou a pau, aka hoi, i ka wa ilaw r eia aku ai ka maUmalama, ua pauhia loa ia iho la o Koaila oia e ka hiamoe nui, a owau w T ale no ka ia e ala nei, eia uo paha la o ko lana la ekemu ole mai. Noouoo iho la nao au i ke kumu o keia hiamoo anoeanao Kosiia ma. Owau nae iloko o ia manawa, ua ane olalau ka noonoo, a lulumi mai la na maka i ka hiamoe, aka, oloko hiaa no, no ka mea, noonoo aku la o ka hopena 0 ka ko Kapena man hoano e, a noonoo aku ia hoi o kekumu o keiahiamoe kupanaha nna. A uiahope o ia noonoo ana. hoomaopopo ae la au, ua hnipu ia na ūiea ai me kekahi laaU hoohmmoe. Oiai au e noonoo ana pela, lohe āku la no au i ko paniia ana mai o na puka ma ka aoao o ka Nautilo, a pau ae la ke kopi mai o ke kai ma ka aoao o ka mokii, oia no hoi ka wa o ka i ©mi ihoai iloko o ke kai- , ; lioko o ia manawu, hoao ae la au & hoopaa i ka ka maka mau haua, aka ua hiki ole, no ka mea, ua malule mai U ko'u mau lala, a o u» hhilihi hoi, ua hiki ole ke oaka ae, ke mauao oe e uaua aku. No keia mao haawioa knp^oahi* 1 hoaoia mai ia makou, ua ano 6 ua doo* aoo o loko, a u» hiki ole ke hoopuka i k* olelo hooholo kupono. «Lea ka apaapa i ko kula o huH!i~!a w

MOKUNA XXIV. Ke Acpusi Akoakoa. IA LA MAI, ala ae Ja au, ua pan loa ke poluea hiamoe, a ua mama loa ke kanmaha o kua poo ; a liio iho la ia i mea kahaha loa iloko o'u. E like no hoi me ko ; u hoomaiuleia ana, pela no hoi ko kuu mau hoa. Haalele iho la au i ko'u rnmi, a pii aku la iluna, a hiki m'a kahi o ha pani aoao, aia ka ua wehe hou ia ae, mii ka hoopaaia ana 1 ke ahiahi i hah» aku, a puka loaaku laau i k*oueki olunaloa. Ia hoea ana aku nae o'u, e noho mai ana o Nede L»na ma, a mahamaha mai la no laua la me ka ninau mai i ke ano o ko ? u hiamoe ana. Hahai aku la no hoi au e hke mo ko r n hoomaluleia ana ; a hoola mai la no hoi laua la i ka'u olelo aku.^ Kilohi iho la au i ke ano o ka Nautilo, aohe no he wahi mea a ano e ae, he oia mau uo, a e lana maikai ana no hoi maluna e ka ilikai. Aia nae iloko o ia manawa, pii mai 1h ka hulipahu e lawelawe ma kana oihana, me ka haawi ana i ka lohe ia la!o. Ma ka hora 2 o ke ahiahi, hoi aku la aa maloko o ke keena nui, e hooponopono ai i ka'u mau palapala. Ai ke komo ana mai o ke Kapena, ake nui au e ninau aku no na mea o ke ahiahi i hala, aka, aole nae kela i ekemu iki mai. Hoomau aku la au raa ka nana ana iaia, aia hoi, ua ano nawaliwali, no ka loaa ole iaia o kekahi wa hiamoe. Holoholo ae la oia ma o a maanei, a no ke ano mama ole, hele loa mai la oia i o'u la, a ninau mai la, " "He kauka Inpaau anei oe e Mr. Aronaka ?" Aolo au i pane koke aku no kana ninau, aka, noonoo iho la an no'u iho. a liuliu iki, pane aku la au, Ae, he kauka no au noloko o ka Halemai, a ua loihi no ko'u ao ana ma ia oihaua, mamua ae o ko'u komo ana mai iloko o keia moku auo e. Pane mai. la nae o Kapena Nimo, "A ina pela, ua pono loa ae la, nolaila, e haele kana e nana i kekahi luina o ka Nautilo, no ka mea, ua loohia oia i ka pilikia kaumaha."

Hele aku la maua a hiki ma ke keeha o ka mea mai, a i nana io aku no hoi ka hana, na napele eke poo. Ninau aku la au i ke kumu o keia pilikia, hai mai la kela, "Ua naha kekahi \vahi o ka enegini, a oia apana, ua lele a pa ma ke poo. Ma kuu naua ana aku a me ka haha ana o kuu liuia, ike iho la au e make ana, no ka mea, ua haahaa loa ka pana, a e pii mai ana ke anu ma na wawae. Hahai aku la au i keia mea i ke Kapena, a i kona lohe &na, kaumaha iho ia kona manao i ke aloha. a na ka waimaka no e hiolo. He kanaka Pelekaue ua kanaka lu. Haalele iho la au i ke Kapena ma kahi o ka mea pilikia, a hoi mai )a a hiki ma ko } u keena, a hoi iho la e hiamoe, he ole ka hiamoe, oia hiaa wale aku la no, no ka mea, e mau ana no ko'u hoomanao no ka napele o ke poo o ke kanaka poino ; n pela wale no a hiki i ke ao ana o ka po. I kakahiaka nui, pii aku la au iluna o ka oneki,aia hoi e noho mai ana o Kapena Nimo, a »in »u koke mai la no ia'u me ka hoihoi, "Aolo nae paha ou makemake, e hele hou kakou e makaikai ia lalo o ka papaku o keia wahi V I aku la au, 0 na mea a pau au e pane mai ar, he hooko wale aku no ka makou, oiai makou malalo ou. I mai o Kapena Nimo, "loa pela, e hoi koke aku oe o komo i kou lakeke pani huewai." Hoi aku-ia au ahai i ko'a mau hoa, a eleu koke mai ia no laua, no ke ake nui e hele makaikai hou i ka papaku olalo. 1 ka hiki ana ae i ka hora 8, o ka liuliu iho ia no ia a makaukau, a o ko makon aku ia uo ia i ka luu. ~?-0 ka hohonu o keia wahi a makou e b«le nei. he S0 kapuai, mai ka moku a hiki i ka papaku oole».

0 lalo o keia wahi. he oneanea wale no, aohe e iike me ko ka lloana Pakipika, he u!u nahele o lalo, Hai mai ia o Knpena Nimo ia makou, "0 keia iho la ke aupuni AkOakoa, a he akoakoa wale no na mea ulu o keia 'wa* hi. a nolaila mui kona inoa." 1 ko'u naua aku no, ua nani maoli, aohe mea aka naau e wae ae ai. A o ka mea no hoi i nani loa ai, o ka malamalama o lulo i na knkni uwilaomakou, a waiho wale no na mea holo a pau imua o makou. Ua oi loa aku no hoi ka waiwai o koonei akoakoa, mamuu o ko ke Kaiwaehahonua a me ko na kupakai o Furani. Mahope iho o ka hala ana o na hora elua, hiki aku la makou, he wahi 300 ka hohouu, aia malaila he nui w*a« le na iaau moana e ulu ana, aohe no hoi he loloa a koe aku, ua hihi wale ia no e kela a me keia liaiu, a he mea wehi wehi okoa no iu i ka mana aku. Ku iho la o Kapena Nimo a me kona poe kanaka, a o makou hoi; mahope \vāie aku no makou e hele aku uei. Aia nae iloko o ia manawa, ike aku la ma kou, eha mau kauaka e auamo ana i kekahi mea nui. 0 keia mea nui e oleloia nei, oia no ke kino kupapau o ka mea i make ai i ka po;ao keia hoomoaua ana malaila, e eli nui ana i lua e kanuia ai.

A hohonu ka lua, a waihoia aku ke kupapau iloko o ka lua puanuanu o ka moana lipolipo, ka lua huna hoi, aohe uiea nana e ike. Kukuli iho o Kapena Nimo a me kona poe kanaka, a hoemaikai aku Ia i ka Mea Mana Loa ma kalani. A pau ka hoomaikai ana, kanuia iho la a nalo. O like ae la lakou iluua i ko lakou mau lima, e hoike ana i ko lakou aloha hope loa no ko lakou hoaaloha. Nalo aku la kela, huli hoi mai la ka huakai hoolewa iluna o ka Nautilo, a ma ka hora 1, kau ilunao ka moku, Wikiwiki ao la au i ka wehe ana i ko'u kapa luu, a holokiki aku la iluna o ka oneki, me kuu manao, owau ka liiki mua malaila,eia ka e hiki pu ana maua me Kapena Nimo. Oiai maua ma ka oneki, pane aku la au ia Kapena Nimo, Aole anei au i olelo aku ia oe, e make koke ana no kela kanaka i ka po nei ? I mai o Kapena Nimo, "Ae, e Aronaka, ua kuu aku la kona luhi, ua kauuia aku la i kailina akoakoa ; a o ko kakou ilina maluhia hoi, aia no ia la imua aku nei, he mau haneri kapuui ka hohonu malalo o ka ili o ka moana." Ninau aku la au, He wahi maluhia io no ia la, e loaa ole ai i u& mano ? I mai o Kapeua Nimo, 4i Ae t aole noe loaa i na mano a me na kanaka ke huli aku, oiai he lua huna ia." (Aole i pau.)