Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 44, 28 October 1876 — Page 1

NUPEPA KUOKOA :

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE XV. HELU 44. HONOLULU, POAONO, OKATOBA 28, 1876. NA HELU A PAU 778.

MAIKAI KA HOI KA PAPA !

— A ME —

Ka Laau o kou Hale ! No Hea la ?

KA I NO HOI NO KAHI O

WAILA MA !

Nana aku no hoi ia la,

OHI KA IO O KA LAAU O MAKAWAO, i ka ua mea o ka nani o

Na Papa, Na Laau

— A ME —

NA PONO KUKULU HALE

O NA ANO NO A PAU,

— MA KE KIHI O —

Na ALANUI PAPU a me MOIWAHINE,

...... Honolulu ......

MALAILA E LOAA AI E LIKE ME KA makemake, no ke

Kumukuai makeponoloa. PAPA, PAPA, PAPA

Na PAPA huluhulu,

Na PAPA manoanoa, Na PAPA i kahiia, Na PAPA kepa,

PAPA holo keokeo, PAPA holo ulaula.

NA LAAU! LAAU!

NA KUA.

NA KAOLA, AAHO,

MOLINA,

PEAPEA, PINE HULUHULU,

PINE I KAHIIA,

Na Papa a me na Laau Ulaula ! PILI ULAULA

PILI KEOKEO, PANI PUKA,

PANI PUKA ANIANI IPUKA ANIANI,

OLEPELEPE.

PENA O NA ANO A Pau

Hulu Pena mai ka liilii a ka nui !

AILA PENA ! AILA HOOMALOO,

WANIKI, PATE

NA LAKO

o kela a me keia ano. NA AMI-PUKA HALE,

NA AMI-PUKA PA.

ANIANI !

Pepa Hale me na lihilihi

E LOAA NO MALAILA

KA PAAKAI Helu 1,

O KAKAAKO a me PUULOA

No ke Dala kuike, e loaa no na mea a pau i haiia ae la no ke kumukuai emi loa.

O na kauoha a pau mai Hawaii a Niihau, e loaa'ku ana ia lakou, e hooko koke ia mai ana no ia me ka lawa pono.

E kipa nui ilaila, i ike i ka oiaio

775 3m 766.

Na Kanawai o 1876.

HE KANAWAI

E hooponopono ai i ka hooholo ana i ka wai maluna o na aina o ka poe i hoopomaikai ole ia mamuli oia mea. E hooholoia e ka Moi a me ka Hale Ahaolelo o ko Hawaii Pae Aina i akoakoa iloko o ka Ahaolelo Kau Kanawai o ke Aupuni :

Pauku 1. I kela manawa keia manawa, i makemake ai kekahi kanaka nona ke kuleana i kekahi wai e lawe ia wai maluna o kekahi mau aina i lilo ia ia, no ka hana hoopulu i na mea kanu a me na hana e ae, a i mea e hiki ai ua wai nei maluna o ia aina, ua ike ia he mea pono e hana ia kekahi auwai a auwai paha, a e hoomoe ia paha na hawai, maluna o ka aina a mau aina paha o kekahi kanaka, a ua hiki ole i ka mea nona ke kuleana i ka wai, ke hooholo me ka mea a mau mea paha nona ka aina a mau aina paha i makemake ia e lawe mai ka wai maluna, ua hiki ke hana ia kekahi palapala hoopii i kekahi Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Hookolokolo kahi i waiho ai ia mau aina ; a ina ma ka mokupuni o Oahu kahi i waiho ai na aina, alaila e hoopii aku imua o kekahi o na Lunakanawai o ka Aha hookolokolo Kiekie, e hoakaka ana i ka inoa a mau inoa paha o ka ona a mau ona paha o ka aina a mau aina i makemake ia e lawe, a e hana ia paha ua mau auwai la, a me na mea e ae a pau e pili ana i hiki ke hoomaopopo i ke ano o ka hihia, a e hui pu ia me na kii e lawa kupono ai ka hoike ana i kahi e moe ai ka auwai i manao ia, a e noi ana e haawai ia mai ke kuleana i ka mea hoopi e hoome i ka auwai, a mea e ae paha e hiki ai ka wai.

Pauku 2. Ma ka loaa ana o kekahi palapala hoopii e like me ia i hoakaka ia ma ka pauku mamua iho, na ka Lunakanawai i waiho ia aku ai ia palapala Hoopii e hoopuka i palapala kena i ka mea a mau mea paha nona ka aina a mau aina i manao ia hana ia auwai a e hoihoi ia mai ia palapala kena iloko o na la aole e emi malalo o ka iwakalua, a e hoike mai i ke kumu e hana ole ia ai ua auwai la maluna o ia aina a mau aina paha. Na ka lunakanawai i waiho ia ai ka palapala hoopii e hoolohe i na hoike e waiho ia mai ana, e pili ana i ka pono a pomaikai o ka hana ana o ia auwai a mea e ae paha e hiki ai ka wai, a me ka nui o ke poho o ka ona a mau ona o ka aina a mau aina paha i manao ia e hana a hooholo ia auwai maluna a me ka hookomo pu ana i ke kumukuai io o ka aina i lawe ia no ia hana, a me na poho i ulu mai, ina he poho, mamuli o ka mahele ia ana o na aina, a pela no hoi me kahi kupono e hana ia ai ua auwai la, a e kakau iho i na olelo hoike i lawe ia, a ina ua ike oia he kupono, a maikai a he mea e hoopomaikai ai ka hana o ia auwai, alaila e hooholo o ia pela, a e haawi i ke kuleana e hoomoe i ka auwai i manao ia, a e haawi aku i ka mana e hana pela, aka, aole e hana ia kekahi auwai mamuli o ia olelo hooholo, aia a mahope o ka hookaa ia ana o na poho a me na koina e like me ia i olelo mua ia, e ka mea e noi ana i ke kuleana e hana i ka auwai, a ua hiki i ka Lunakanawai ke hookomo maloko o ka bila no na koina, ke manao oia he pono i uku kupono no kekahi loio no ka mea a mau mea i hoopii ia.

Pauku 3. Ma ka olelo hooholo i hoakaka ia ma ka pauku elua o keia kanawai ina ma ka aoao o ka mea hoopii, e hoakaka ia kahi e holo ai, a me ke ano o ka auwai i manao ia, a me na pa, ina ua manao ia he mea pono e pa ia, e malama ia ka mea noi, i pilikia ole i ka auwai, a pela no hoi me na uapo, a me na mea oia ano, e malama pu no hoi ia e ka mea noi, a e haawi ia he palapala hoike e hoakaka piha ana ia olelo hooholo i na aoao a elua, a mahope o ka hana ia ana o ia auwai, e ili no maluna o ka mea nona ia pono wai a me kona mau hoilina a me kona mau hooko e ma-

lama pono i na hemahema o ia auwai, na pa, uapo, a me na mea e ae o ia ano, i mea e hiki ai ke hana pela e loaa no iaia ka mana e hele aku malaila i na manawa kupono ; a e ili no maluna o ka mea nona ke kuleana wai a me kona mau hooilina a me kona mau hooko ka uku ana aku i na manawa a pau i ka ona o ka aina a me kona mau hooilina a me kona mau hooko, i na poho i ulu mai mamuli o ka hu ana o ka wai o ia auwai, a kahe aku ma o a maanei, a no ka malama pono ole ia ana o na hemahema o ia auwai, ua pa, uapo, a me na mea o ia ano. I na e ike ka Lunakanawai nana i hoolohe i kekahi hihia o ia ano, he kupono ole, a he mea waiwai ole ka hana ana o ka auwai i manao ia alaila e hoopuka oia i olelo hooholo no ka aoao i hoopiiia.

Pauku 4. E lilo no na koina ma na hihia malalo o keia kanawai me na koina i ae ia ma ka Aha Hookolokolo Kiekie, no na hana i like, a ina, ma ke noi ana o kekahi o na aoao elua ua manaoia he mea pono i ka Lunakanawai nana e hoolohe ia palapala hoopii e makaikai a e nana i ka aina i manao ia ai e lawe ka wai maluna alaila e uku ia no hoi ma ke ano he koina no ka pomaikai oia Lunakanawai na dala he umi no kela a me keia hele ana a he umi keneta no ka mile hookahi no ka hele ana a me ka hoi ana mai no ia hele ana, aka hoi, e ukuia na koina no ia hele ana e nana i ka aina e ka mea nana i noi i ka Lunakanawai e hele e nana.

Pauku 5. I na e makemake kekahi mea e hoomaloo i kekahi aina wai, a i mea e pono ai ke hana pela ua manaoia e hana i na auwai maluna o ka aina a mau aina o kekahi poe i mea e hiki ai ka auwai ke hookui me kekahi auwai e aku, ke kai, a wahi e ae paha e lawe aku ai ia wai, e hana ia ia mea, a e hoopuka ia ka olelo hooholo ma ia hihia e like me ia i hoakaka ia maluna, no ka lawe ana i ka wai no na hana hoopulu i na mea kanu a me na hana e ae.

Pauku 6. I na ua hoohalahala kekahi o na aoao i ka olelo hooholo a kekahi Lunakanawai nana i hoolohe i kekahi hihia i ulu mai malalo o keia kanawai, ua hiki ia ia ke hoopii aku imua o na Lunakanawai o ka Aha Hookolokolo Kiekie ma ka Banako, a e hoolohe ia kona hoopii ana ma ka moolelo o ka aha malalo, aka ua hiki i na aoao elua ke lawe hou mai imua o ia mau Lunakanawai i na hoike hou e loaa ana ia ia. I na na ka mea i hoopii ia ka hoohalahala a ua hiki ole ia ia ke hoololi i ka olelo hooholo o ka aha malalo a ua hiki ole ia ia ke hoomahuahua i ka uku poho i hookahi hapakolu o ka olelo hooholo o ka aha malalo, alaila nana e uku i na koina o ia hoopii ana, aka ma na hana e ae a pau e uku ia na koina e ka mea hoopii.

Pauku 7. E loaa no ina Lunakanawai nana e hoolohe i kekahi hihia i hoakaka ia ma keia kanawai ka mana e koi aku i na hoike e hele mai a e hooko i ka lakou mau kauoha e like me ia e maa nei i keia manawa a e haawi ia aku ana paha ma keia hope aku i kekahi o na Aha Hookolokolo o keia Aupuni.

Pauku 8. O ka huaolelole " mea" iloko o keia kanawai e manao ia ua pili i ke kanaka hookahi, a me na Ahahui a me na Hui i hoohui ia, na Komisina o na Aina Lei Alii a me kekahi oihana o ke aupuni o ka Moi, a ua pili no hoi i ka ona a me ka mea e noho ana maluna o ka aina.

Aponoia i keia la 18 o Sept. M. H. 1876 KALAKAUA R.

HE KANAWAI

E hoololi ai i ke kanawai e pili ana i na hihia, ma na hoopii i koi ia kekahi waiwai e kekahi poe elua a oi ae paha e hooponopono i ko lakou kuleana iwaena o lakou.

E hooholoia ia e ka Moi a me ka Hale Ahaolelo o ko Hawaii Pae Aina i akoakoa iloko o ka Ahaolelo Kau Kanawai o ke Aupuni :

Pauku 1. Ma ke noi ana n kekahi mea hoopii ia, a ma ke noi ana paha o kekahi

mea nona, i hoopii ia imua o kekahi aha kakau, a o ia noi ana mahope iho o ka hoopii ana, a mamua o ka pane ana aku, ma ka palapala pane i hoohiki ia a ano e ae paha e hoike ana aole kuleana o ka mea i hoopii ia iloko o ke kumu hoopii, aka ua koi ia ke kuleana a ua manao ia paha no kekahi mea e aku ke kuleana a ua hoopii oia a e manao ana e hoopii no ia mea, aole no hoi i hui ka mea i hoopii ia me ia mea e aku, aka, ua makaukau oia e lawe mai imua o ka aha, a e uku aku a hoolilo aku pahi i ke kumu hoopii e like me ka mea a ka aha (a o kekahi Lunakanawai paha o ia Ahi) e kauoha a e kuhikuhi ai paha, alaila e ku no i ke kanawai i ua aha la, a o kekahi Lunakanawai paha o ia aha, e hana i na rula a me na kauoha, e kahea aku ana i na mea e aku la e hele mai a e hoakaka i ke ano o kona kuleana, a e malama a e haalele paha i kona kuleana, a mamuli o ia rula a kauoha paha e hoolohe i na olelo hoopii a ka aoao o na mea la a o ka aoao hoopii paha a iloko o ia manawa e kaohi ia na hana ma ia hihia, a mahope e kauoha aku i ua mea e la e hoolilo iaia iho i mea i hoopii ia ma ia hihia, a ma kekahi hihia e ae paha a i ole ia e hookolokolo ma kekahi mau hihia ma ke ano hoohalike ; a e kauoha aku i kekahi o na aoao elua i lilo i mea hoopii a hoopiia paha ma ia hookolokolo ana ; a i ole ia ina ua ae mai ka mea hoopii a me na mea e la, a o ko laua mau loio paha, e hookolokolo a hoomaopopo koke i ke ano o ko laua mau kuleana a e hoopuka i na rula a me na kauoha e pili ana i na koina me na mea e ae i ike ia he pono a he pololei.

Pauku 2 O ka olelo hooholo ma na hoopii o ia ano i kauoha ia e ka Aha a Lunakanawai paha, a o ka olelo hooholo paha o ka aha a Lunakanawi paha ma ia hookolokolo koke ana e paa loa no ia maluna o na aoao a pau, a me ka poe a pau e koi ana, mamuli a malalo paha o lakou.

Pauku 3. I na e hele ole mai ua mea e la mamuli o ka rula a kauoha paha iaia e malama a e haalele paha i kona kuleana mahope o ka hooko ana o ia rula a kauoha paha, a ua hana ole a hoole maoli paha aole hooko i kekahi rula a kauoha paha e hana ia aku ana mahope o kona hiki ana imua o ka aha, alaila ua ka no i ke kanawai ke hooholo ka aha a Lukakanawai paha, ua pani mau loa ia ua mea e la a me na mea a pau e koi ana mamuli ona a malalo paha ona, aole hiki ia lakou ke hoopii i ko lakou kuleana i ka mea i hoopii ia a me kona mau hooko kauoha a me kona mau luna hoopokopono waiwai, koe nae ka pono a me ke kuleana o ua mea e la, e kue ana i ka mea hoopii, a e hoopuka i na kauoha mawaena o ka mea i hoopii ia a me ka mea hoopii e pili ana i na koina a me na mea e ae i ike ia he pono a he pololei.

Pauku 4. I na ma ke noi ana i kekahi Lunakanawai ma kinohi, a mawaena paha o ka hana ana, ua manao oia he pono e hooholo ia e ka aha, alaila ua ku no i ke kanawai kona waiho ana aku ia mea imua o ka aha, A ua hiki no i ka aha e hoolohe a e hana i ua mea la, e like me he hana la i hoomaka ia i kinohi mamuli o kekahi rula o ka aha, aole hoi ma ke kauoha o kekahi Lunakanawai.

Pauku 5. A no ka mea i kekahi manawa, ua ulu mai na pilikia ma ka hooko ana o na palapala hoomalu maluna o na waiwai, i hoopuka ia mamuli a malalo paha o ka mana o na Aha Hookolokolo iloko o keia aupuni, mamuli o na koi ana no ia mau waiwai, a na Lunahooponopono Waiwai Banekarupa, a me kekahi poe e ae i hoopuka ole ia ka palapala hoomalu, a ma ia hana ana ua ulu mai ka pilikia a me na lilo maluna o ka Ilamuku, na Makai Nui a me na makai e ae, no ka hoopii ia, a he kupono hoi e pale ia aku ia mau pilikia o ka Ilamuku, na makai nui a me na makai e ae ma na hihia o ia ano. Nolaila e hooholo hou ia ina e ulu mai kekahi koi oia ano i kekahi waiwai i lawe ia a i manao ia pahi e lawe ma ke ano hoomalu malalo o kekahi palapala o ia ano, a i na loaa mai ia waiwai i hoomalu ia, ua ko no i ke kanawai i ka aha nana i hoopuka i ua palapala hoomalu waiwai 'la, a o kekahi Lunakanawai paha o ia aha ma ke noi ana o ka Ilamuku, na makai nui a makai e ae paha, mamua iho, a mahope mai paha o ka hoihoi ana mai o ua palapala hoomalu waiwai 'la, a mamua iho, a mahope mai paha o ka waiho ana aku o kekahi hoopii e kue ana i ka Ilamuku, na makai nui a me na makai e ae

paha, e kahea imua ona, a imua o lakou paha, ma ka rula kauoha, a palapala kii paha, i ka mea nana i noi e hoopuka ia ka palapala hoomalu waiwai a me ka mea e koi ana i ua mau waiwai la, a ma ia manawa e lawelawe oia i na mana a pau i haawi ia iaia maluna, no ka hooponopono ana o ia mau koi ana, a e hoopau i na pilikia o ka Ilamuku, na makai nui a me na makai e ae paha a me na mea a pau i lawelawe pu, a e hana i na rula, kauoha, a me na olelo hooholo i manao ia he pono, ma ka nana ana i ke ano o ka hihia, a o na koina a pau ma na hihia o keia ano e kau ia e like me ka manao o ka Aha a Lunakanawai paha he pono.

Pauku 6. I na ua hoomaka ia kekahi hoopii ma ke kanawai manao, (common law) no ka hoihoi ana i kekahi dala a mau waiwai paha, a no ka lawe ia ana paha o kekahi mau waiwai, a ua manao ia paha e lawe ma ke ano hoomalu, malalo o kekahi palapala hoomalu waiwai i hoopuka ia e kekahi Aha Hookolokolo, a ua noi mai ka mea i hoopii ia, a o ka Ilamuku, na makai nui a makai e ae paha e hoopau ia ko lakou pilikia malalo o keia kanawai, alaila ua ku no i ke kanawai i ka Aha a Lunakanawai paha i noi ia aku e hana a e lawelawe i na mana a pau i haawi ia ia lakou ma keia kanawai, ina no aole i like ke kuleana o ka poe koi i ke dala a waiwai paha e hana ia ana, A o na loaa paha ma ia mau waiwai, aka ua kue, a ku kaawale kekahi mai kekahi.

Pauku 7. I na ua hoounaia i kekahi mau waiwai e ka Ilamuku, na makai nui, a me na makai e ae paha, malalo o kekahi palapala hoomalu o kekahi aha, a ua koi ia mai e kekahi mea e, he kuleana kona malalo o kekahi palapala kuai, moraki waiwai lewa, a ano e ae paha, i ua mau waiwai la ma ke ano hoopaa no kekahi aie, ua hiki i ka aha a o kekahi Lunakanawai paha e kauoha aku e kuai ia ua mau waiwai la a pau, a o kekahi hapa paha o ia mau waiwai, i mea e hookaa ai i ka aie a o kekahi hapa paha o ia aie i hoopaa ia, a ma ke ano e ae paha, i manao ai oia a o lakou paha he pono, a e hoolilo aku i na loaa o ia kuai ana e like me ka manao o ka Aha a Lunakanawai paha he pono.

Pauku 8. Ma ka hoolohe ana o kekahi rula a kauoha paha mai kekahi aha kakau e kahea ana i kekahi poe e hele mai a e hoakaka i ke ano o ko lakou mau koi ana, ua ku no i ke kanawai i ka Aha a Lunakanawai paha ina ua uuku na dala i hoopaapaa ia, a o ka waiwai paha i hoomalu ia ua maopopo iaia a ia lakou paha, he mea pono e hana pela ma ke noi o kekahi o na aoao e hooponopono i na koi o ia poe a e hooholo koke ma ia mea e like me ka mea i manao ia e ia a e lakou paha he pono, a e hana i na mea a me na kauoha e pili ana i na koina a me na mea e ae i ike ia pono

Pauku 9 Ma na hihia a pau o keia ano, ina he ninau kanawai wale no, aole hoopaapaa ia ma na mea a ae iloko o ka hihia, ua hiki no ka Lunakanawai ke manao oia pela, e hooholo ia ninau me ke kauoha ole e hoomaka ia kekahi hihia, a (ina oia i manao he pono) e kauoha oia e hoakaka ia kekahi hihia i mea e loaa ai ka manao o ka Aha Hookolokolo Kiekie, a ma ka hana ana oia mau hihia e hoohalike ia (e like me ka hihia) me na hihia i waiho ia imua o ka Aha, malalo o na Kanawai e kau nei. Pauka 10. O na olelo hooholo ma na hihia i kauoha ia e ka Aha a Lunakanawai paha ma na hihia o keia ano, a me ka olelo hooholo a ka aha a Lunakanawai paha, ma ka hookolokolo koke ana, e paa mau no ia maluna o na aoao elua a me na mea a pau e koi ana ai malalo o lakou.

Pauku 11. O na rula, kauoha a me na olelo hooholo a pau i hana ia ma na hihia o keia ano malalo o keia kanawai (koe wale no na palapala pane i hoohiki ia) a me na palapala hoopii, a me ka palapala kii, (ina he palapala o ia ano) e kakau ia ma ka buke moolelo o ka Aha Hookolokolo Kiekie, me kekahi olelo hoakaka ma ka aoao e hoike ana i ka manawa oiaio i kakau ia ai malaila i mea hoike ma ia hope aku, ke makemake ia, a i mea e hoopaa ai a e uku ia ai na koina i kauoha ia ma ia rula a olelo hooholo paha ; a o na rula a me na olelo hooholo i kakau ia ma ka buke moolelo o ka Aha Hookolokolo Kiekie, ua like no kona mana me ka olelo hooholo la no ka Aha Hookolokolo Kiekie.

Pauku 12. Mai ka la aku e lilo ai keia i kanawai, e hoopau ia a ma keia ua hoo-

pau ia no ka Pauku 275 o ke Kanawai Kivila.

Aponoia i keia la 19 o Sept M. H 1876. KALAKAUA R.

HE KANAWAI

E huikala ia ai ke Kuhina Waiwai.

No ka mea, ma ka hoike o ke Kuhina Waiwai, ua ike ia, ua uku ia aku na dala Ekolu Tausani Eiwa Haneri a me Kanaiwakumamahiku dala a me kanaonokumamaha keneta no keia mau mea penei :

" No ka hoolewa ana ia Lunalilo &c. Elua Haneri a me kanakolukumamaono dala a me ekolu keneta" a no ka lilo o na Komisina e pili ana i ke kuikahi ma Wasinetona, " Ekolu Tausani Ehiku haneri a me kanaonokumamakahi dala a me kanaonokumamakahi keneta" a

No ka mea, ua noi mai ke Kuhina Waiwai e hooko ia i Bila Kanawai e huikala ia ai ka poe i pili ia lakou malalo o na kanawai o keia hoolilo dala ana, a e hookuu ia aku lakou no ia mea mai keia manawa aku, Nolaila. E hooholoia e ka Moi a me ka Hale Ahaolelo o ko Hawaii Pae Aina i akoakoa iloko o ka Ahaolelo Kau Kanawai o ke Aupuni :

Pauku l. Ma keia ua huikala ia a hookuu loa ia ke Kuhina Waiwai a me na mea e ae a pau i pili malalo o na kanawai, no na dala i hoolilo ia aku, i hoakaka ia maluna ae nei ; a e hooponopono ia na Buke Helu Dala o ka Oihana Waiwai e like me keia. Aponoia i keia la 25 o Sept. M. H. 1876. KALAKAUA R.

HE KANAWAI

E hoololi ai i ka Pauku 1 a me ka Pauku 2 ke kanawai i kapaia he kanawai e malu ai ka poe malalo o na palapala hoopaa hana i aeia ma ka Pauku 1417 o ke kanawai kivila i aponoia ma ka la 29 o Iulai M. H. 1872. E hooholoia e ka Moi a me ka Hale Ahaolelo o ko Hawaii Pae Aina i akoakoa iloko o ka Ahaolelo Kau Kanawai o ke Aupuni :

Pauku 1. E hoololiia a ma keia ke hoololi ia nei ka Pauku 1 o ke kanawai i kapaia he kanawai e malu ai ka poe malalo o na palapala hoopaa hana i aeia ma ka Pauku 1417 o ke Kanawai Kivila i aponoia ma ka la 29 o Iulai M. H. 1872 a penei e heluhelu ia'i ua Pauku la. Pauku 1. I mea e hookoia'i kela me keia palapala hoopaa hana i hanaia mamuli o ka pauku 1417 o ke kanawai kivila, e ae maoliia no ka hana ana o ka Haku, a o kona hope paha i hookohu ponoia, a me ke kauwa hana, imua o ka Luna i hookohu ia e lawe i ka hooiaio ana o na palapala hoopaa, e like me ka mea i hoakakaia mahope ae nei, a penei no ka palapala hoike no ka hooiaio ana. Mokupuni o — } S. S. ko Hawaii Pae Aina }

Ma keia la — o — M. H. — ua hele kino mai imua ou o — ka Haku, a me — ke kauwa hana, ua ike au (a ua hoomaopopo ia paha ma ka olelo AE i hoohikiia) o laua no na mea nana i hana i ka palapala hoopaa maluna ae nei a ua heluheluia a weheweheia e a'u imua o laua, a ua ae pakahi mai ua hoomaopopoia, a ua hanaia mamuli o ko laua makemake iho, a no na kumu a me ke ano i hoakakaia maloko.

Pauku 2. E hoololi ia a ma keia ke hoololi ia nei ka Pauku 2 o ua kanawai 'la a penei e heluhelu ia ai ua Pauku'la. Pauku 2. I mea e hooko ia'i na olelo o keia kanawai ma keia ua ae ia ke Kuhina Kalaiaina e hookohu aku aole e oi mamua o elua luna ma kela me keia apana na laua no e lawe i ka hooiaio ana o na palapala hoopaa hana i ae ia mamuli o ka Pauka 1417, o ke kanawai kivila aka hoi ua hiki no i ua mau luna nei ke hookohu i mau hope no laua, oiai laua e kaawale ana mai ko laua apana aku no kekahi wa, a na ia mau hope i hookohu ia pela e hana i na hana a pau a ua mau laua'la e like me ka mea i hoakaka ia ma keia kanawai aole nae i kupono i ka manao o keia kanawai ka hookohu ia ana o kekahi lunakanawai ma keia oihana.

Pauku 3. O na kanawai a me na hapa kanawai a pau e kue i keia ua hoopau loa ia.

Aponoia i keia la 25 o Sept. M H 1876. KALAKAUA R.