Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 44, 28 October 1876 — Page 4

Page PDF (1.68 MB)

KA NUPEPA KUOKOA, ME KE AU OKOA I HUIIA.

SUNDAY SCHOOL WAR CRY.

Royal Diadem 115.

1

Paio na koa no ka pololei ;

Lawe i ka pahi e a hoouka e ; Naue a paio e hoolohe e,

Ola e, ola e, ola e ! Cho.— Oia mau ke mele,

Ola e ! ola e ! Oia mau ke mele.

Ola e ! Paiia ma na bana,

Kau a maluna'e, Ola e ! Ola e ! Ola e !

2

Wela ka paio, paio make nei ;

Kaua hope paipai nae ke ola mau ae. Iesu ka Luna nana e hai mai,

Ola e, Ola e, Ola e ! Cho.— Ola mau ke mele, &c.

3 Koa a oli, naue pololei ;

Pilipu na enemi, a pau i ka hee ; Wiwo a holo i ka lohe ae,

Ola e, Ola e, Ola e ! Cho.— Oia mau ke mele, &c.

4 Ane lohea, pau ka paio nei,

Eia ae ka la maikai, ka la e maha'i. Ua lanakila, e hooho e, Ola e, Ola e, Ola e ! Cho.— Oia mau ke mele, &c.

HAWAII.

HAAWINA KULA SABATI.

HELU 7, SABATI, NOV. 12.

KUMUHANA.— Ka Paulo haiolelo mua ana.

PAUKU BAIBALA.— Oih. 9 : 19 — 30.

19 A i ka lawe ana i ai, ikaika ae la. Noho iho la o Saulo i kekahi mau la me na haumana ma Damaseko.

20 Hai koke aku la ia maloko o na hale halawai, ia Iesu, o ke Keiki ia a ke Akua.

21 Kahaha iho la ka poe a pau i lohe, i ae la ; Aole anei keia ka mea i luku ai i ka poe i hea aku ma ka inoa ma Ierusalema, a hele mai hoi ia nei e lawe ia lakou me ka paa, i na kahuna nui ?

22 Mahuahua nui aku la ka ikaika o Saulo a pilipu iaia ka poe Iudaio, e noho ana ma Damaseko, i kona hoakaka ana, o ka Mesia no keia.

23 A hala ia mau la, kukakuka ka poe Iudaio e pepehi iaia.

24 Ike ae la o Saulo i ka lakou kuka ana. Hoomakakiu aku la lakou ma na puka i ke ao a me ka po e pepehi iaia.

25 Lawe aku la na haumana iaia i ka po, a ma ka hinai, hookuu iho la iaia ilalo, mawaho o ka pa.

26 A hiki aku la o Saulo i Ierusalema, hoao aku la ia e hui pu me na haumana, makau mai la lakou a pau iaia, no ka mea, aole lakou i manao he haumana ia.

27 Lalau aku la o Barenaba iaia, a alakai aku la iaia i na lunaolelo, a hoakaka aku la i kona ike ana i ka Haku ma ke alanui, a me kana olelo ana mai iaia, a me kana ao ikaika ana aku ma Damaseko, ma ka inoa o lesu.

28 Me lakou pu iho la no ia ma Ierusalema, i ka hele ana aku a i ka hoi ana mai.

29 A e ao wiwo ole aku ia ma ka inoa o Iesu, me ka hoopaapaa aku i ka poe Helene ; a kukakuka iho la lakou e pepehi iaia.

30 A ike iho la na hoahanau, lawe aku la lakou iaia i Kaisareia, a hoouna aku la iaia i Fareso.

Pauku Gula, " O ka mea nana kakou i hoomaau mai mamua, i neia manawa, ke hai aku la ia i ka manao oiaio ana i hoino ai mamua," Galatia 1 : 23.

Pauku hoopaanaau. p. 20 — 25. Mele. Him. 475 7 — 6 Leo hosana kamalii. 1 Na luna hai olelo, E hele ae oukou I na lahui aina

I noho naaupo ; A ma na mokupuni,

Na aina nui no,

E lawe i ke ola I ola no lakou.

Pule no na kumu, no ka poe haiolelo, i hai me ka wiwo ole, &c.

Na Ninau a na Kumu.

P 19. Ehia la i noho ai Saulo me ka ai ole ? p 9. Ua nawaliwali paha, heaha ka mea i ikaika hou ai ? Mewai oia i noho ai ? mahea ? Pehea ka loihi ? He manawa pokole paha.

P 20. Heaha ka Saulo i hana koke ai ? mahea ? Owai io Iesu ma kana hai ana ? Aole paha oia i hai wale, ua kuhikuhi paha oia i na pauku baibala, kahi i maopopo ai.

P 21. Pehea ka poe i lohe i ka Saulo mau olelo ? Kahaha no ke aha ? Heaha hoi ka ninau ? Owai kekahi mea ano like ? 1 Samuela 10 : 12. Nana hoi ma Galatia 1 : 13, 23.

P 22. Ka ikaika aha o Saulo kai mahuahua ? Pehea hoi na Iudaio malaila ? Pilipu i ke aha ?

P 23. A hala ia mau la, he mau makahiki ekolu paha, Galatia 1 : 13 — 18, Pehea na Iudaio ? No ke aha ko lakou makemake e pepehi iaia ?

P 24. Heaha ka Saulo i ike ai ? Makau anei ?

P 25. Pehea Saulo i hoopakeleia'i i ka

make ? Owai kekahi mau mea i hoopakeleia i ka make me ia ? Iosua 2 : 15. P 26. A hiki Saulo i hea ? Mai hea aku ? hoao oia e aha ? Pehea na haumana ? No ke aha ka makau ? Kuhi lakou aole oia heaha ? Aole ka lakou i lohe ua huli mai oia. Ua hala nae na makahiki ekolu. Galatia 1 : 18.

P 27. Nawai i hoopau i keia makau me ke kuhihewa ? Owai Barenaba ? mokuna 4 : 26. Owai na lunaolelo ma Ierusalema ia wa ? Gal. 1: 18, 19. Pehea ko Barenaba hoakaka ana ?

P 28, 29. Hui pu Saulo me wai ? i ke aha ana ? A ao aka oia ia wai ? i ke aha ? me ke aha ? A kukakuka lakou e aha iaia ? P 30. Pakele hou Saulo i ka make ma ke aha ? Pehea ka Saulo olelo nona iho ma 2 Kor. 11 : 26 ? Mahea Kaisareia ? Mahea hoi Tareso ? Ilaila anei Saulo mamua ? p 11 Mok. 21 : 39 ; 22 : 3.

Mele. Him. 355. 8 — 6 Leo 1 Aloha e na hoahanau Iloko o Iesu ; Hauoli ko kakou naau,

A launa pono pu. 3 Auhea ke Lii maikai e ae,

Auhea ka like pu ? Maanei kakou e kupaa ai Mamuli o Iesu. Na Ninau a Ke Kahu. Na Makua. Hai mai i ka pauku gu1a. Heaha ko Saulo ano mua ? Heaha kona ano hope ? Heaha kana hana mahope o kona bapetizoia ana ? Nawai oia i koho i Lunahaiolelo ? Koho iki oia ma Damaseko, a ku a hele i hea ? Gal. 1 : 17. Noho no ma Arabia, a hoi hou no i Damaseko, a haiolelo no i na Iudaio, a huhu lakou, a kuka e pepehi iaia. A pehea ke Kiaaina o Damaseko ? 2 Kor 11 : 32. A ma ke aha Saulo i pakele ai i ka make ? A mahope iho, kuka na Helene e pepehi ia Saulo, pakele nae oia i ke aha ?

Na Keiki. Owai keia kanaka wiwo ole i ka haiolelo no Iesu ? Saulo, heaha oia mamua ? He kanaka hoomaau a luku i na haumana a Iesu. Nohea keia ano hou ana ? Na Iesu i hea a hoano hou iaia. Mahea ? Hai mai i na inoa eono i kapaia'i Iesu ma keia haawina. E huli i loaa. Ehia imi ana e pepehi ia Saulo ma keia haawina ? Owai ? owai ? Ua make anei ? Aole. Nawai i hoopakele ? ma ke aha hoi ? owai ka i hookuuia iwaho o ka pukaaniani mamua loa aku i pakele i ka make ? He mau kiu elua, a he alii kekahi. Nohea na kiu ? Nawai i hoopakele ? Owai kela alii ? Nawai i hoopakele iaia i ka make ? Maikai Rahaba me Mikala. E hoohalike oukou me laua a me ka poe aloha, a hoopakele i ka poe pilikia.

Ke Kula a pau. Hookahi kanaka, elua ona ano okoa loa. Owai ia kanaka ? Owai hoi ia mau ano elua ? Nui anei ka poe hoomaau mamua, a mahope, hoano e hou ia ? Heaha ka pule kupono no ka poe hoomaau ? Owai ka poe i makauia ke manao e hui pu ? Me wai ko oukou huipu ana ? Ma ke aha i maopopo ai ka huli io ana mai o ka poe hana hewa ? Na Petero anei i koho ia Saulo i lunaolelo ? Nawai hoi ? Pehea ka loihi o ka Saulo haiolelo ana mamua o kona launa pu ana me Petero ma ma Ierusalema ? Mahea kekahi like ana o keia Saulo me kela Saula alii ? Mele Robina Gula Mele 5.

1

Eu a hooikaika,

E na koa 'lii,

Oia ke kauoha,

E hookani ae,

Naue a hai aku

Ia kauoha nei ; Hooauhee — hooauhee

I na enemi. Cho.— E u a hooikaika,

Hooauhee — hooauhee ; E u a hooikaika

Hooauhee — hooauhee — Oia ke kauoha, E hookani ae — Hooauhee — hooauhee

I na enemi.

Pule, i huli mai ka poe hewa, a lilo i poe haiolelo, &c. Haawina no Nov. 19 — Oih. 9 ; 31 — 43.

NA PALAPALA I KE KUOKOA. Na Hawaii ma Vanecouva Ailana.

I ke kahu o ka Nunu ahai maile lauili o Koiahi, a ahai olelo o ka Moana Pakipika, a i na kiule kepa o ke Kuokoa, a ina hoa ike nupepa e noho ana mai ka milo holu i ka wai o Waiakaea i ka Lae o Kumukahi, a naue wale mai ma na aina e nei ; Aloha kakou.

Ua hala aku la na la welawela o ua aina nei, a ke o mai nei ke anu i o makou nei ; aka, o kahi manao ua pumehana no. O na hua maluna, oia ka'u makana ia oe, e paa hele aku oe ma na wahi a pau au e hele ai, i ike mai ai na kupa o ka aina, malia o kekahi o ko lakou ohana ponoi, ka poe nona na inoa kaumaha malalo iho nei, penei :

T Kama, J Polale, no Molokai ; Haili, Keoniholo, Keamo, Kamai, Naukana, Kanalo, Kalua, Kahanu, no Maui ; B Kahuluhulu, Molohi, Kekoa, J W Lono, no Kauai ; Palou, Haumea, Mahoe 1, Mahoe 2, Nuuanu, Keawe, Kahili, no Hawaii ; Kalehua, Auanu, Kanihina, Kiena, Keoki, Palaile, no Oahu. Oia ae la na inoa o ka

poe e noho mai la i ua ailana la. A o ka poe hoi i hala ma kela kapa o ka muliwai, kahi hiki ole ia kakou ke ka-ua aku, no lakou na inoa waimakana nui malalo iho nei : Pila, Waahila, Palea, Mohala, Maelo, Mopua, Paahao, Kaleiopu, Kea, Pika, Ohule, Naohia, Peapea, no Maui ; Wm. Kaulehelehe, Ohule, Kahauna, Kupa, Pahunui, Keoki, Kuae, Nahinu, Kalama, Nahua, no Hawaii ; Kaihoolua, Ehu, Nahooluu, no Lanai ; G Kaaiopiopio, Kaneakauhi, no Honolulu, Oahu.

Ua make keia poe i kela ano mai keia ano mai, he poe palupalu a he poe opiopio. O Kuae, ua hana oia he karaima pepehi kanaka, i kana wahine a me ke keiki, i ka makuakane a me ka makuahine o kana wahine, oia iho la kona mea i make ai. O ka poe nona na inoa oia, a me na inoa ma kahi make e kau la maluna, ua loaa mai ia lakou he mau keiki, eia iho ko lakou mau inoa pakahi malalo nei :

Misses Mereana, Maggie, Akaluka, Kepine, Mere, Ane, Makalike, Lusi ; Mr Wire, Keoni, Samuela, Keo, Daniela, Pikiha, Keoni ; Misses Erena, Paiwa, Kupi ; Mr. Maio, Kamai ; Misses Erena, Mereana ; Mr Keoki. Misses Lusi, Mary ; Mr Iosepa, Kale, John, Kiona ; Misses Mary, Lusi, Kalehuna, Ane, Lilia, Mereana ; Mr Keoki, Adamu, Iosepa, Kale, Lui, Mose, Keoni ; Misses Mary, Kakalima, Ema, Lucy, Kupi, Mary ; Mr Kaai, Joseph, Keopu, Keoni, Teta, Kale, Kioni, Okake, Keopu ; Misses Mary, Zazarina, Kaleki, Mery, Maraea, Lucy ; Mr Henere, Kale, Palanake, Neti, Tomo, Keo, Davis, a me Miss Kini, ma Oregona.

J Luau, F Kaholokai, Kalama, Kahuelipo, Kekalohe w. Make, John Kuike. Kanaana. Na hapa Hawaii malaila, Mr Haleakala, Nahaelua, J Kaanaana, a me Mrs Moi, ma Wasinetona Terir ria nei.

Iloko o keia mau mahina i hala hope ae nei, ua hui hou mai me makou he mau Hawaii hou ; eia iho ko lakou mau inoa : Kupanihi, Kuahu, Kulamanu, no Honolulu, Kona, Oahu. P Dema, Kaleikini, no Hanalei, Kauai. P Samuela no Waiakea, Hilo, Hawaii.

I na hoa heluhelu pepa e noho ana mai ka la hiki ma Kumukahi a ka welona a ka la i Lehua, a puehu wale mai ma na aina e nei, ina ua hewa au ma keia hahai ana, e kala mai. A i na hoa hoi o na aina a ke anu e hao mai nei, ina ua haule, a ua hapakue au ma keia kamailio ana, haiia ae. J W D KALEHUANUI.

Yeekalet, Wasinetona Terr., Sept. 1876.

Ka huakai a Kilauea no ka hoihoi

ana i na Lunamakaainana a

me na Alii o Ka Ahaolelo

o ka M. H. 1876.

[Koena mai kela pule mai.] I ka hiki pono ana ae o ka manamana kuhi hora o ka wati ma ka hora 6, a mahope koke iho o ka napoo ana aku o ka la ma ka ilikai, ua hekau iho la makou ma ke awa. Malaila i lele aku ai ke'lii Kuihelani a me Kaai me ka manao e loaa ona waapa hoolimalima nana e alo uku iaia no Kona. Aka, no ka loaa ole ana, ua hoi hou mai la oia i ka moku. Mahope iho o ke kali ana o ka moku ia ia, me na oeoe he lehulehu i heaia aku ai oia, a na na kanaka elua i alo mai ia ia maluna o ka waa, a haalele aku la makou i ke awa ma ka hora 8 o ke ahiahi. A no ka hora hookahi oi aku, kalewa mai la makou ma waho o Mahukona ; a malaila i liuliu ai na Hon. S Aiwohi a me G W D Halemanu a me ko laua ohana, e like me ka mau, he good bye me na lulu lima, kau aku la laua maluna o ka waapa a holo aku la no uka. Mahope iho o ka pae ana mai o ko uka mau ohua, ua haalele iho la makou ia Mahukona, ma ka hora 10 o ka po ; o keia hoopii ana kahi i maka'u nui ia, no ka luliluli o ke Kilauea, ma keia holo ana nae, ua lana malie wale no, a ua lea ka moe, a na ohua oneki, ua lai hoi ka waiho a na ohua o ke " cabin." I ka malamalama ana ae, aia hoi, ua hookokoke aku makou ma na pali o Hamakua, a e hiolo mai ana na omaka wai kakahiaka o ke kahawai o ke awa eli. Malaila mai ko makou hookolo malie ana mai, a i ka aneane ana o ka lima kuhi hora o ka wati ma ka hora 8, ua kau pono makou maluna o Laupahoehoe, alaila, hoomaka ae la wau e noho ma ka palekai, a helu papa ae la i ke ku lalani a na mahiko, Kaupakuea, Onomea, Papaikou, Kaiwiki, a me Amauulu. I ka nana ana he aina akea kahi i ku ai keia mau mahiko, a he waiwai nui o ka hooholo ia ana o ke Kuikahi Panailike. I ka hookokoke ana o makou ma ka lae o Makahanaloa, ua kuhikuhiia mai la wau i kahi kahawai i make ai o Frank Harris.

Mahope o ke kaa hope ana ia makou o ka Lae o Makahanaloa, a hookokoke aku la makou i ke awa, ua ikeia aku ka nani o ke taona. O kekahi mea hoi i nani loa ai, o ka waiho ana mai o ke taona. Aole i hoopoluluhi ia na kukuna malamalama, aole hoi he mau ao hakumakuma ma ka lewa, a ua pani paaia aku na puka wai o Kulanihakoi a ua hoi aku ka ua i ka lani. O ka malie a me ka lai, ka olu hoi a me ka laelae, kai hoahu ia iho maluna o ke kulanakauhale, a he mea oluolu hoi ia no kamahele. I ka huikau like ana ae o na manamana o ka wati mawaena o ka hora 8 a me ka hora 9, ua hekau iho la ka hele-

uma o ke Kilauea ma ke awa ponoi o Hilo, a ia wa koke no i pili ai na boat boys o Hilo maluna o na waapa elua, oia no o General Grant a me David Kalakaua. I ka pili ana i ka moku, ua ulueu koke mai la no ke Kapena Keo maluna o ka waapa David Kalakaua, a kau aku la ko'u wahi paiki, a huli ae la ia Pinaau, na iala ka huaolelo "yes," o ke kau aku la no ia ma ka waapa, a no uka ka ihu. I ka hookokoke ana aku i ka uapo, ma na kanaka e hakinua ana i ka uapo. I ke kau ana i kuia, lululima aloha pu me ka makua Kiaaina S Kipi, a na kona oluolu i hookipa aku i na hoa hanohano o luna o ka moku. Mamuli o ka hana i hooilina maluna o maua, he mau kakau nupepa, ua uleu aku ia ma kahi o D B Mahoe, a hooluana iki iho la. A mamuli o ka lokomaikai o Ka Hon J Nawahi, ua hoolaunaia kekahi makamaka maikai, oia no ka mea a na kakau nupepa e hoopoina ole ai. John Like, a na kona lokomaikai i hookina aku i na malihini me ka oluolu, a ma kona papaaina i hoonuu ai a lawa i na kupalu au e Hawaii, a me na ono a lakou la ae (haole.) Mahope o ka pau ana o ka paina, na ka oluolu o kana lede, i hoolei mai i na wehiwehi o ke kino, oia hoi ka lehua me ka maile, ke hele la a kohu keiki kupa no ka aina. O ko laua home noho, ua ku ma ke kuhua malaelae, e hoopunanaia ana e na hiwahiwa o ka wao, a no ke ala o na rose e hoonanea ana i na malihini e kipi ana ilaila ; me na kukai olelo a me na olelo aloha, kau maluna o na lio i makanaia mai e laua, a hoolai ana ma na kipapali o Waianuenue, a ike no hoi i ka lele hune o ka wai mailuna mai o kahi kiekie, i oi aku paha mamua o ke 1000 kapuai, a i ka wa e helelei ai na huna wai maluna o ka iliwai, oiai hoi na kukuna o ka la e pa pono aku ana, ua ahuwale na waihooluu ehiku o ke anuenue, a nolaila no paha ia i kapaia ai, ka Wailele o Waianuenue. O ke kiei wale aku no i na waiu o Hina, me ka luu ole i ka wai, a me na hua olelo pokole, haalele aku ia laila, a huli hoi mai no ke kula hanai, a ma ka aoao hemu o ka puu o Halai, ka huli hoi ana mai, a kokoke ma ka home noho o ka Hon J Nawahi ; ua lehau no hoi kona pa i na puu o na ano a pau, a he hale nani ke ku ana iwaena konu ma kahi kiekie, no na minute pokole, hiki aku la makou ma ke kula hanai, hui pu me na kumu, J W Nakuina a me J Kelia, launa pu me ka oluolu, a hoomaikaikaiia aku la ma na rumi a pau, na rumi moe a me na rumi kula a me na rumi ai ; ua nani wale no, a ma ka puka komo o ka rumi ai, he elua mau nupepa puka la i hoopuka mau ia, oia no ka " Nupepa Hokukakahiaka," ma ka Poakolu e puka ai, o ka " Nupepa Ahahui Opiopio," ma na Poakahi e puka ai. He nupepa kakau lima ia keia na na haumana o ke kula hanai ; ua maikai na nuhou maloko, a he maemae na manao i hoopukaia. Mailaila aku ike i ka uapo ano hou o Wailuku ; he mau kaulahao ke kua, a huli hoi mai a nana ia Haili, ua hana hou ia oia a nani a maikai. He nau ki ka hapanui o kona waihooluu maloko, a he pohina uahi o Pele ka waihooluu o ke pena mahope o kona awai, me na huaolelo ehia e kau mai ana, " Ua laa no Iehova," ee ao mai ana i ka lehulehu hoomana, he wahi eehia keia, o ka ipuka no kela o ka lani. Mahope o ka ike aua i ka rumi pule ua pii loa ae la ma ka hale-bele, a malaila i kilohi pau iho ai i ke kaona, a ike i ka nani o ke kulanakauhale.

Ma na alanui a pau a ka malihini e hele ai, e halawai mau mai ana kona hanu, me na ala nohenohea o na pua mea kanu.

Mailaila aku haalele mai la o Pinaau, kau aku la maluna o Kilauea, no ke kaapuni ana ae a puni o Hawaii. I ka noho ana ia Hilo no ka pule hookahi, ua hiki ole ia'u ke hoopoina iho i na hookipa i hoholaia mai imua o'u. Mawaena o na hookipa ana a pau, e haawi aku ana wau i na mahalo nui no ka makua Kiaaina S Kipi, no kona kono ana mai ia'u ma kana mau papaaina no na manawa i hala, a me kona hooluolu ana i ka malihini ma kona keena oihana.

Aole no hoi au e hoonele ana i ko'u mahalo ana nou e ka Hon L Kaina, ka mea nana i hookipa lehulehu aku ia'u ma kou home nani, i hoopuniia e na lau uliuli, a me ko'u hoonanea ana ma kau papaaina momona, aole no ka manawa hookahi ; ua hoohiwahiwaia o kou Rumi hookipa i hoopuni ia e na kii nani. Oia wale no paha ka makana kupono i ka'u makapeni e haawi aku ai, me ka mahalo nui.

O kekahi o na kamaaina maikai nana i hookipa aku i ka malihini me na puili pumehana. Aole no au e huna i ko'u mahalo nou e Miss Emma Aima a me ko kou hale. Ke kamaaina oiaio nana i hoomaikai aku i na wahi kaulana o Kapuka o Maui, Kanukuokamanu a me Mokuola, a i haawi mai noi i kekahi papaaina i oluoluia e ka malihini, a me ka lehulehu a pau i launa oluolu mai me a'u, ua mahalo loa au, a ke haawi aku nei au i na mahalo ana no ke kulanakauhale, o Hilo me ka huaolelo hope loa, Good bye a pau loa. Owau no me ka mahalo ;

B W. KAWAINUI. Kakau Nupepa Kuokoa.

No ka pilikia o Kapena Nimo a me ka hoomaemae hou ana i na limu ulu wale, nolaila, ua hoopaneeia ka holo o ka Nautilo a keia pule ae.

Ka Haiolelo kue a ka Luna o Kona Akau imua o ka Hale Ahaolelo no ke

Kanawai i hoomana ana i ke Kuhina Waiwai e aie i $300,000 no na Makahiki he 20, ma ka 9 keneta no ke dala i ka Makahiki, ma ka la 21 o Sepatemaba l876.

[koena mai kela pule mai.] 3. He mea hoohihia i ke aupuni. He wahi aupuni nawaliwali ko kakou, a ma keia hana o ka aie, ke hikikii aku nei kakou ia kakou iho a paa na lima a me na wawae, a oiai kakou i keia wa, o i uuku ka hoopaa ana, e wehewehe kakou i keia paa, aole hoi e hoopaa hou aku. E nana e na hoa i ka Poe aina Fiji, ua lilo ke aupuni i ka mea dala, he wahi manawa wale no koe a lilo loa ae. E nana ia Tuleke, ua mokumoku ia aupuni no ka aie, a ua lilo aku la kekahi mau apana aina i ka poe mea dala ; a pela kakou e noonoo iho ai no ko kakou wahi aupuni, a o ko kakou aina aloha. E makaala i ke alakai ana a ko kakou mau poo aupuni i ike ole i ke aloha i ko kakou lahui, a i anoi hoi i ko kakou mau aina aloha. O ka nui o ko kakou noho aie Lahui ana, aia wale no iloko o na lima o na malihini, a ia lakou no auanei kakou e aie aku ai ma keia Kanawai, ke ae aku kakou ; a o keia nonoi, E lokahi kakou ma ka hoole ana i keia kanawai.

KE INO O KA AIE.

l He mea e ino ai ka inoa maikai o ke aupuni. Ua kaulana ke aupuni o Beritania i ka aie. Aka, ua aie oia no kona hoopakele ana ia ia iho, e pale aku i ka enemi ; a ua aie no hoi oia i kona poe makaainana ponoi. Aole i ino kona inoa ma ia aie ana, a pela no o Farani, ua aie no ia lakou iho, a no ka malama ana no i ka aina ; aole no i ino ke aupuni Farani, a pela no na aupuni a pau o ke ao nei i ano like pela. Aka, no kakou, ke pii ikaika nei ka aie mamuli o na hookele hoohihia wale a ko kakou mau hookele aupuni.

He puu aie nui ko kakou mai ia Kamehameha V. mai, a mahope mai ona, he 353, 050.76 ka huina aie ; a e ninau iho kakou, aia ihea ia mau dala i aie ia'i. Eia keia hale ke ku nei a me ka ainu pu, he $240, 000 a keu ; aia ka hale hotele, a me ka aina pu $116,000. Ke ku nei keia mau puu dala me he kumupaa la, a ke ohiia nei ka uku hoopanee oia mea, ma na hana aupuni e noho nei me ka lako, a me ke kuonoono maoli. Me he mea la, o ko Kamehameha V. makemake ia no keia, e hapai ae i kona wahi aupuni uuku, like me na aupuni nui o ka honua nei.

Iloko o elua makahiki i hala ae nei, ua pii koke ka aie, he $130,400, a ina e ninau kakou i kahi o keia mau dala, aole kakou e ike ana, aka, hookahi wale no mea akaka, ua neo, ua hakahaka, ua komo oia ma ka waihona o lilo loa, a o poho paha : a o keia puu dala nei a keia kanawai, e hele pu auanei ia me kona mua ; aohe o laua kulana e ike ia'i. A me keia hoonuinui aie, ua hoinoino wale ia i ka inoa maikai o ke aupuni.

2 He mea e ino ai ka inoa maikai o ka lahui. Mai kekahi poe uuku ka hoaie ana, aka ua hapala aku ia mai nei iluna o ka heluna nui o ka lahui, e hoopaumaele ai i ka mea makemake aie, a aie ka mea makemake aie ole. Ua hoike ka lahui i ko lakou makemake ole, ma ka lakou mau palapala hoopii imua o keia Hale e hoole aku i ka Aie Miliona, a ke manao nei au, o lakou pu no kekahi e makemake ole ana i keia hoaie hou ana aku. He mea pono i keia Hale ke nana i ka leo o ka lehulehu, no ka mea, o lakou ka io a me ka iwi o ke aupuni.

3 He mea e kaumaha ai ka lahui, a e poino pu ai ke aupuni. He mea akaka keia i kela a me keia mea i aie ia hai. He mea hookaumaha i ka mea nona ka aie, ke ike oia, i na hiki ole ia ia ke uku aku i kona mau aie ; a pela auanei kakou ka lahui. He mea e kaumaha ai ka ahaolelo i ka imi i ke dala e hookaa ai no keia aie. He elua wale no luahi nui a keia mea he aie e hana mai ai no kakou ; o ka mua, i mau auhau hou a koikoi loa no ka lahui ; a o ka lua, o ka molia aku i na Pae-moku i uku. Me keia mau mea nui elua, e halawai kakou me na ino hiki ole ia kakou ke pale aku i kekahi a me kekahi.

(Aole i pau.)

Ka hupo o na aina Pope.

Ua hoike hapa pili aupuniia ae i ka la 18 o Sepatemaba ma ke kulanakauhale o Madarida, aole loa he mau palapala pili aupuni i holo mawaena o Sepania a me na aupuni e ae no na mea e pili ana i ka hoomaauia o na Hoolepope ma Sepania. Ua loaa i ke Kuhina Noho o Beritania ka luana kamailio ana me ke Kuhina o ko na aina e o Sepania, aka aole nae he wahi mea pili iki i keia. Ua hoopuka ae ka nupepa Sepania Diario Espanol kona inoa, ua papa aku na luna aupuni o Castile i ke kuai akea ia ana o ka baibala Hoolepope. He hana pegana maoli keia a na mana pope. A hea la pau ko lakou hupo.

KA HUNT'S LAAU OLA

(HUNT'S REMEDY)

HE LAAU LAPAAU HOU, MAI AMERIKA MAI !

He Laau Maikai keia no

Na mai pehu o ka opu,

Na mai o ka puupaa a me ka opu mimi,

Mimi-paa, Mimi-eha, Mimi-helelei,

Ka lepo gravel iloko o ka opu-mimi,

Ka mana ole, kapalili, hui ono ole ka ai.

Na Mai Wahine,

NAWALIWALI O KE KINO,

LEPO ULA ILOKO O KA WAI MIMI,

MANOANOA PAHA KA WAI E like me keokeo o ka huamoa,

Like paha me na kaula silika keokeo, eleele, lenalena paha ; a i ole ua like paha me

ka lepo i anaiia i na iwi keokeo, a i ka mimi ana, ua wela oioi ka

mai, me ka eha nui o ke kikala a me ka puhaka.

HE NUI NA HOIKE e ola nei, ka poe i loohia i keia mau mai i haiia maluna ae,

ua pau lakou i ke ola maikai, no ka inu ana i ka

HUNT LAAU OLA. ("HUNT REMEDY)!"

UA HAAWI mua ia keia laau, e kekahi kahuna lapaau naauao, i ke kanaka mai

pehu o ka opu, e noho ana me ka ohana a Mr. Hunt ; John Hunt kona inoa, he 45 kona

mau makahiki, he kanaka nui poepoe, ua loohia i ka mai pehu. Ua haawiia kela me

keia laau no keia mai, aole nae oluolu ; ua mahuahua mau kona pilikia, ua pau loa ke

kino a me na wawae i ka pehu ; ua kokoke paa loa ka mimi ; kokoke pau loa ka hanu

ana ; a ua mahuahua loa ka wai iloko o ke kino. Aole hiki iaia ke moe ilalo ma ka

moe, nolaila, ua noho wale no iluna i ka po a me ke ao. Pela mau kona popilikia a hi-

ki i kona hoao ana i keia laau, a ke kahuna i kuhikuhi mai ai. A i kona inu ana i ke-

ia laau, ua hoomaka koke ka oluolu. Ua paipai koke ia ka puupaa i ka laua oihana ;

ua puka hou ka wai mimi a nui wale ; ua emi koke mai la ka pehu o na waewae ; a ua

oluolu hou ke ake-mama i ka hanu ana ; ua oluolu a maikai ka io o na lala, a e hoi nui

mai ana ke ola maikai, alaila, me ke kuhihewa, ua waiho oia i ka laau i kekahi mau

la. Ua pono ole nae ka waiho ana ia manawa, no ka mea, aole i ola io maoli kona mai

pehu. Ua molowa hou na puupaa i ka laua oihana, a ua mahuahua hou ka wai iloko o

ka opu, a ua popilikia hou e like me mamua. Alaila, ua inu hou oia i ua laau la, a ma

ka hoomanawanui ana, ua lanakila hou auanei maluna o ka mai, a ua ola io maoli, a

ua hoomaka hou oia i kana oihana mawaho o ka hale.

Oia ka lapaau mua ana me keia laau ; a mai ia wa mai, (he 25 makahiki) ua ha-

hanaia keia laau e like me ka hana ana o Mr. Hunt, a ua haawi na kahuna lapaau i ke-

ia laau i ka poe mai pehu a me na mai like.

Mai ia manawa mai, ua ikeia, e mahaloia hoi keia laau, mai o a o, e na kana-

ka, a ua inu ia hoi ma ke ao ana a me ke ao ole ana mai o na kahuna lapaau ; oia ka

mea i hoola mai i na kanaka he nui, ka poe pilikia i ka mai pehu, a kokoke i ka make.

Na kuhikuhi no ka inu ana :

E INU I KE PUNA TI PIHA, a hala na hora 4, alaila, e inu hou. E mahuahua

liilii nae a hiki i elua puna ti piha — a hiki hoi auanei i puna nui piha.

NO KE KEIKI hookahi makahiki a hiki i na makahiki eono, e haawi 5 kulu, a hi-

ki i na kulu 20 ; eha hora nae mawaena o ka haawi ana.

KUMUKUAI, he - - $1.50 no ka omole.

DILLINGHAM & CO.,

762 3m 774 Na Agena no ka Pae Aina Hawaii.