Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 44, 28 October 1876 — Ka huakai a Kilauea no ka hoihoi ana i na Lunamakaainana a me na Alii o ka Ahaolelo o ka M. H. 1876. [ARTICLE]

Ka huakai a Kilauea no ka hoihoi ana i na Lunamakaainana a me na Alii o ka Ahaolelo o ka M. H. 1876.

[ Ko ena mai kela puh' mai ] I ka liiki pouo una ae o Ua munaimoo kuhi hora oku wati ni>i k«i hora C ( a mahope koke iho o k*i napoo aua aku o ka la ma ku ilikai, na hekau i!ij i.i makou rnn ke awa. M iiiiila i lele aku ai ke'lii Koihelaoi a eue Kaai me ka manao e 1< ai ona wuehooiimalima nsn i e aio uku iaia no Kona. Aka, no ka loa;i ole ans, ua hoi hou moi ia oia ika moko. Mahope ili > o ko kiili noa o ko moku ia ia, me na oeoe he leholehu i heaia aka ai oia, a na na kanaka eiua i alo mii la ii maluna o ko waa, a haaleie aku la makou i ke awa ma ka hora 8o ke ahiahi. Ano ka hora hookahi oi aku, kalevv s i mai la mt»kou mawahu o Mahukona j a malaiia i iiuliu ai oa Hou. S Aiwohi a nie G W D Ilalemaua a me ko laua ohanu, e like ene ka mau, he good bye mo ua lulu linn, kau aKu la iaua nnluna o ka waapa a holo aku ia no uka. Mahope iho n ka pie ana nui o ko uka mau ohua, ua haaiele iho la maKou ia Mahukona, ma ka hora 10 o ka po ; o keia hoopii ana kahi i maka'u uui la, no ka luliluli o ke Kilauea, wa keia holo ana uae, ua laoa iut»lte wale no, a ua lea ka moe, a na ohoa oneki, ua lai hoi ka waiho a na ohua o ke "e I fea lualaniulama ftna ae, aia hoi, oa hooKokoke nku makou ma na pali o Hamakua, a e hiolo mai ana na ouialia wai kakahiaka o ke kahawai o ke awa eii. Malaiia mai ko makou hooso'o uiaiie ana mai, a i ka aneaue ana o ka lima kuhi hora o ka wati tna ka bora 8, ua kau pono makou maiuua o L lupahoehae, alaih, hoomaka ae U wau e aohon» ka palekai, & helu papa ae la i ke ku laiani a na mahiko, Kaupakuea, Ooomea, Papaik ia, Kaiwiki, a me Amauulu. Ikd nuia aoa be aiua akea kabi iku ai keia uuu mahīko. a he waiw** nui o ka hooholo ia ana o ke Kuikahi Panatl.ke. I ka hookokoke makou ka iae o ua kuhikubūa mai la wau i kahi kahawai t euake ai o Fraui H»rr s.

Mahope o kc kaa hope ana U makoo o ka Lae o Makahaoaloa, a huokokoke aku la makou i ke awg, ua ikeia aku ka oaoi o ke laoua. O «tek&bi uie* bui i ai, o ka waiho «oa mai u ke iaoo». Aole i hoopoiuluhi ia n& kokuna maiaoiaUma, aole hoi he mao ao hakumakam» ma ka lowa, a oa paoi paaia »ko aa puk» w*ī o Kulaoihako», a ua hui aku ka ua 1 ka lani. 0 ta euaiie a tae ka Ui, ka elu boi a oie ka helae, kai hoahu ka iho maiuna o Ke a he oiea eluula boi ia oo kaoaahele. 1 ka huikaa like aoa ae o ua maaaii)*Q& o kst wtxti mawieoa o ka bora S a uie ka hora 9, ua hekao iho la ka hek«

: ami o ie KiUuea u« Ke puooi o U»U- *, ; a ia wi koke no i p H ai na b.»at b y5 o : līilo maiuui o na elaa, oia uo o iiemml Gra*t •me lfavhl Kalaiaaa. I ik» piii ao« i inoku, ua ulueu kolie mai ; U uo ke Kapeoa Keo maluoa o ka w*apa l Dav d K&URau>, a kau aku !» ko'u »shi \ p<nki, a haii ae U iu. Ptuaau, UAiaU ka | huaoielo "'y.. oke kau la no i* nm ja» Wdapa, «i euuka k* »ha. Ika hookukeI&e aoa aku ika uapo, iu o» kauak » e hakinua sna i ka uapo. Ike kau ana i | Kuia, loluhma aloh* pu toc ka ms»kua Kia- | aina S a na kooa oiuolu i hoo^ipa | aku i ua hoa hunohano o luua o ka j Mamuii o ka hana i hooiliia mluua o miua, bc mau kakan nopepa, ua ueu a«u la ina Kahi o i> B Malue, a hooioana 'kiihola. A maDuli oka lokomaikai o j»a Hon J Nawahi, ua hoolaunaia kekahi mu*tama«a oia uo ka mea a n» aa6au oupepa o hoopoina ole ai. Jobo Like, ana kona iokomaikai i hookioa. «hu iua maiiiiiui me ka oluoiu, a uii kouu papgatna i hoonuu ai a iawa i na kup-tiu au e ; Huwaii, a uie aa ono u laSiou la ae (haule.) j Mahope o ka pau ona o ka paiuei, ua ka oluolu o kana ltde, i hoolei mai i na wehiwtbi o ke kino, oia hoi ka ieoua me ka «v ile, ke hele la a hohu keiki kupa no ka aina. Oko Uua home uoh>, ua kn uu ke kahua malaelae, e hoopunanaia ana eua h;\vdbiwa o ka wao, a nu ke ala o n<t i\-ae e hoonanea aua i na malihiui e kipa mia ilaiia ; me na kukai olelo ume ua olelo aloha, kau maiuna o nu lio i makaiuia .'uai e laua, a hoolai ana ina na Kipapali o \V«iauuenue, a ike uo hoi i ku lele huue oka Wdi mailuna mai o k;»hi kiekie, i oi aku ! paha mamnu o ke 1000 kapuai, u i aa wa e | helelei ui na huna wai maluua o ka iliwui, i oiai hoi na kukuua o ku U e pa pono aku { aua, ua ahuwale na wa»huosuu ehiku o ke | auuenue, a nolaila no paha iu i kapaia ai, ka Waiiele o Waianuenue. O ko kiei wale aku no i ua w<uu o Hiua, me ka luu ole i ki wai, u me na hua olelo pokole, haalelo aku ia UiU, u huli hoi inai uo ke kuU Innui, a ma ku aoao hema o ka puu 0 Halai, ka huli hoi ana mai ; a kokoke mu ka home noli) o ka liou J Naw»hi ; uu iehau no hoi kmi pu i na pua o na ano a pau f *a he hale uum ku ku ana iwaeoa konu ma k»hi kiekie, no m mintite pokole, hiki aku ia uiakou ma ke kulu hauai, hui pu me na kuiun, J W Nakuina.a me J Kelia, Uunu pu me Ka oluolu, a hoomaikaikuiia aku la ma na rumi a pau, na rumi uu.e a ine ua ruuifkulu a me na rumi ai ; ua uani svale uo, a ma ka puka komo oka runii ai, ho elua muu uupepa puaa la i hoopuki miu ! ia, oia no ka "Nupepa Hokuuukaniaka," ma ku Poakolu e puka ai, o ka "Nupepu Ahahui Opiopio," ma ua Poakahi e puaa ai. He napepa kakau lima ia keia na na hauinana oke kula hanai ; ua maikai na uuhou maloko, a he mnemae na mauao i hoopukaia. MailaiU aku ike iku uapo | auo hou o Waiiuku ; he mau keuUhuo ke | kua, u huli hoi mai e uaua iu Haili, ua ha|na hou ia oiu a nuui a inai.iai. He uan ki ka hapanui o kou.i Wiihooluu rnalok >, a he pohiua uuhi o i'elo ku wuiaoolua o ke pena mahope o kona awui, me ua luiaolelo eiiia e iviu ii n a:i 4, "U * 1»a no leh >vj," ee ao mai ana i ka lehulehu hoomana, wahi eehia aeia, o ku ipuka u<j keiu oka Uui. Mahope oka :ko aua iku I'uuii pule ua pii loa ae la ma ka hale brU, a miUila 1 kilohi pau mo ai i ke kuoua, u ike i ka uaoi o ke kulanakauhale. Ma ua aUuui a p<iu u ka mahhini e he ! e ai, e halawai mau mai ana koua hauu, me uu ala uohenohea o nu pua uiea kauu. Mailaiia uHu huaUle m,«t U o Piuaau, kau aku la malunu o KiUuei, no ke kaupuui aua ae a puui o Hawaii. iKa noho aua la Hiio no aa pule hookahi, uu hiKi ole iu'u ke hoopoiua iho i ua hoo&ipa i holiolaia mui imua o'u. Muwaeua oua huekipa uua a pau, e haawi aku auu wau i ua mahaio nui no ka makua Kuaina S Kipi, no koua kono auu mai ia'u ma kaua u>au papaaina uo na mauawa i hala, a uae koua hooiuolu anai ka m&lihiui u>a kona keeua oihana. Aole do hoi au e hoonele ana i ko'u ma< halo aua uou e ka Lion L Kaioa, ka mea nanu i hookipa k-hulehu uau lu'u ma kou home nani, i hoopuuiia ena Uu uliuli, u me ko'u noouauea auu mu Hau papaaina momoua, aule uo ka manuwa hooaahi ; ua hoohiwahiwaia o kou Rimi hookipa i hoopuni la ena kii ojQI. Oia wale no paha ka mnkuua kupuno i ka'u makapeni e huawi aku ai, me aa mahalo nui. 0 kekahio na kamauiuu maikai naua i hookipa aku i ka inaiihini me ua puili pumehiua. Aoieno aue huna i ko'u mahalo | nou e Mias himma Aiu>a a oieku kou ! Ke kaauaiua oiaio uaua i huuoiaikai aku i : ua wahi aauUua o Kapuka o Maui, Kuuuj kuokamaua &me MokuoU, & i haawi mui hoi i kekahi papaiiaa t uluoiuia e ka malihiui, &me ka iehuiehu a p&u i lauua oluolu mai me a'u, ua mahalo loa au, ake buawi aku oei au i ua maha!o aua no ke kaUuakauhaie, o Hiio me ka huaolelē hope 104, Good bye a pau loa. Owau ao me k« mahalo, B W. Kawainui. j , Kakau Nupepa Kuokoa. I t=ir* No ka pilikia o Kapena Niaioa | me ka hoomaemae hou ana ina iima ub | wale, uolaila, ua hoopaneeU ka holo o k» ' Naalilo a keia pule ae.

[ Ka Haioleio Uueaku lAiim o Koua l t ?fah Aki'Mū m> ! K'tswiC4i e fa\*}mLiwi t<«'« t &*' kwii- \ n i ]V>iiicu ? -tt*V t $3 i »,O i JO mo wi M'>bjhlki A« 20, ww 9 *T«efa 4* \ il'il' i kfj 3fabjthil~i, /.«:'? A.'ī« /'■ - i Bv{nti m>ba Is7& [K«a% mai kela p»se mai T 3. He m«M heohihia i ke aopoai. Hp »*- I hi «upuui o»wtHwili k<> kakou, u mi k*ia ' j haaa o ka aie, fee nikiuii aku uei k»ko» *» ; \ feakou iho a pai u* Hiaa a m« oa wewae, ; a oiai kakou i keia wa, o i uuku ka hoopaa ; • ana, e we'uewehe kako*i i keia paa,»ole hoi \ \ e hoopaa hoo *kn. E naua eoa hoa i k?* ; | Poe aina F ji, ōa hlo ke «npuoi i ka eoe» : ;«i :U, he «ahi m»o'Wa wale no koe a lil«; ; foa &e E eaaa Ī4 Tule<ie, u& mokumoiu \ ; ia aupnni no ka aie, a ua lilo aku ta kekahi! \ mi?u apaoa eina i ka poe mea diia ; a pel v ; ; kakou e noonoo iho ai no ko kakou wahi | j Hupun l , ao ko kakou aina aloli3. K maka'la i ; i ke alakai ana a ko kakou maa poo aupu-1 I ui i ike o!e i ke aloha i ko kakou iaho», a i j i anoi hoi i ko kakou iiuu aiua aloha. 0 ka j nui o ko kakoo noho eie Lahni ana, ai* wa j le no iioko o i»a liina o na inalīhini, b ia iakou oo auanei k»kou e »ie aku ai an kt> ia Kaoaw»), ke ae aku kakou ; a o keia nonoi, £ lokahi kakoa ma ka hoole ana i keia kiuiawai. KE INO O KA AIE. i H«j mea e ioo ai ka iuo* miikai oke ; aupnni. Ua kauiaua ke aopuui o Ber.t*' nia ika a;e. Ako, ua aie oia uo koua hoopakele ana ia ia iho, e pale ukn i ka enemi; a ua aie no hoi oia i kona poe makaaioana ponoi. ino kona inoi ma ia aie ana, a pela no o Poran» T ua aie oo ia lakou iho, a uo ka malama ana no i ka auia ; aole no i ino ke aupuni Farani, a pela no na aupuni a pau oke ao nei i auo hke pela. Aka, no kakou, ke pii ikaika oei ka aie m»mul» o na hookele hoohihia wale a ko kakou mau hookele anpuni. He puu nie nui ko kakou nni ia iiamehameha V. m»i, amahope mai om, he 353, 050 76 ka huina aie ; a e niuau iho kakou, aia »hea la mau d»la i aie ia'i. Eia keiA h;»le ke ku nei a me ka ain>> pu, he $'.£4O, 000 a keu ; aia ka hale iit)t"le, a ine ka aina pu $1 1(5,000. Ke kn ne» keia mau puu daU'mn he kumapaa la, a ke ohiia nei ka uku hoopanee oia mea, ma n-i hana aupnni e noho nei me ka iako, a me ke kuonoono maoli. Me he mea la, oko Kame hameha V. makemnke ia no keia, e hapai ae i kona wahi aupuni uuku, like me na aupuni nni «> ka honoa n^i.

lioko o eio® imk*hiki i h»U «ener.ua ; pit koke k» •»«» $130 400. • ii»« e oi.i.u ■ k»koo » *> ke '* I * l4 d.-»U,-*olt! kakuu e tke aa», «k», booUbi wele'AO mea akaka. ua h*k»hak», «a konio oia raa ka'waihoo» o lUo loa, a o poho paha : a o ; keia pua d\U n»i » keia kaoa«*i, e he!e | JiU auaoei i« »e kona mua ; aoh* o Uua f KoUo« e i*e ».V Ame k»»ii hoouuiLoi • »ie. oa hoinomo w<le u i k* inoa maikai o ke aiipuni. 2 Ue me* e ino «i ka ioo« maikai o ka JaboL Mai ke%ahi poe uokw k» houie aaa, aka oa hapaU aku ia m*i aoi iluoa o ka heluna nui o ka Uhoi. e hoopaumaele ai i k\ mea mikeaiake aie, * me ka mea makemake a:e ole. hoike ka lahui i ko 1»kou inakemake ole, me.ka Ukou msu palapala hoopii ioioa o keia llale e hoole a'<u i ka Aie Miliooa, a ke mauao uc> ao t o lakoa pa n-) kekah» e makemake ole aua i keia ihoaiehou aoa aka. He mea pouo i keia ! Haio ke oaoa i ka leo o ka lehulehu, oo ka | mea. o lakoo ka io ame ka iwi oke au« | P.uni--3 He mea e kaomaha ai ka lahui, a e poiuo pn ai ke aopuni. He mea akaka keia i kela a me keia mea i aie ia hai. Ue | mea hookauuiaha i ka uiea oooa ka aie, ! ko ike oia, i na hiki ole i® i& ke uku aku i j koua man aie ; a pela auouei kakou ka la- ! hui. He mea e kanmaha ai ka nhaolelo i ; ka imi i ke dala e hookaa ai no keia aie. ; Hc e'ua wale no luahi nui a keia mea he aie e hana mai ai no kakou ; o ka mua, i | mau auhau hou a koikoi loa no ka Uhui ; < a o ha lua, o ka molia aku i na rae*mokn | | i uku. Me keia mau mea nui eln», e halaj wai kakou me na ino hiki 010 ia kakou ke p:tie aku i kekahi a me kekahi. . (-loA? l }XIU.)