Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 53, 30 December 1876 — Halawai Makaainana o ka Apana o Lahaina, Mani. [ARTICLE]

Halawai Makaainana o ka Apana o Lahaina, Mani.

E K4 }fVFZTk KirOKOA E J <Aloha 06 I Ma In la 20 i hala aenei, na akoakoa ae! na makaaieana o ka Malu Uln o Leie i ka j lai o Haoola ma ka Halo Hookolokolo, e' iike me ia i hoolahaia. - I ka hiki pooo aoa ao i ka Wa 10, na piha pono ae k& ramsy i um. makaainana, ita hti» a iehaa o ioko» oōi ke aoaina e iai

| malie ana, ai» hoi. komo palanehe ole uini { la oa Mea Hanolnno Hi* Ex. Jno. M. f Kapena* a me His Ex. Wiliiani L. Moeho» nua, Kiaaioa boa o Maoi. la manawa, ua iuuiwi mai I» o Jno. M. Kapena i keia nian olelo pokole imua o ke anaina me na haaolelo moakaka, al>>ha oukw. Aloh.i kfikoa. Aole mea mokamoknahua eae iwaena o ko onkoa noho ana, o keia man ha.iolelo wale no, aloha kakoa. Oiai au e kaavrale ana mai na one aloha aka o K;tnia nei. kahi a kakon i noho aloha pn ai i r.a ta i hala aeoei, no ka mee*, na iko no an ia oukoo, na hilinni niai oakou i ka'n maa alakafana, nolaila, ua lilo ia i mea na'a e

hoomaaao man ai. A ke jxiif»i aka nei an ia oukon e h<.x>man i na hana maikai a kakou i hana ai. A e hooikaika pa hoi e kokua i ka n.akia 0 ko ka Moi aupuni, oia ka hoonlu lahui. Aloha onkon. He nni akn na mea i koe o keia haiolelo, aole i ioaa niai i ka moa kakaa ke kope po iolei. I ka pau ana o keia haiolelo, na kn mai a ka Lunakanawai Abr. Pornauder a heluhelu mai la i ka palapala hookohu o ke Kiaaina hon. Ia pjanavra, ua hnki ia ne | la ka liae nui o ke anpani, e like me ke | kauoha a ka Moi, e lioike mM ana o Williatn L. Moehonna ke Kiaaina o na Hono o Piilaui. Mahope iho o ka pau ana o ka heluhelu ia ana o ka palapala hookoho, ua liaiolelo mai ia ke Kiaaina hou imua o ke anaina, penei : E na keonimana :—Mamuli o ka lokomaikai o ke Alii ka Moi Kalakaua, na hookohu mai oia ia'u e noho Kiaaina ma keia oK'ūho, ma kahi 1 hakahaka iho nei, mamuli o ka hoouohoia ana'ku o ke Kiaaina Kapena i Kuhina Waiwai. A oiai au e hoomaka aka ana ma kahi o ili nmi ana ka hanohano ia'a emalama, a na olioli nui au 1 ka hui ana me oukou, na makaaiuana o ka Moi ma keia okaua i keia la, e kamailio iki, a e launa pu me ka poe a ke au o ka mauawa i kouo mai nei ia'u, o ko'u mau makamaka ia e uoho aku ni nia keia iuua | aku. j Ua maopopo ia'a, aole he oihana nuku : ka oihana Kiaaina, ke makaala ka mēa ma | ia wahi, i na hana hiki ia ia ma kona ku- j lana ke hana, a kokua aku no ka pono a } me ka poiuaikai, a mo ka holomna o ka : poe a pau e noho nei ma na Mokupunni o Maui nei. He oiaio, ua mama ae ko'u komo ana aku ma kahlo ko'u mua i haalele iho la. Oiai, mamuli o kona noiaa, ua waele mna aku nei oia i na pohihihi, a me na hemahema o keia oihana. A mamnii hoi o kana alakai noiau ana, me na hana alolia, mawaena o oukou, nolaila, ua laua ko'u manao "ua maikai ke kahua," a kona hope nei e hahai aku ai, ke noho pu aku ka kou He nui na makahiki i hala aenei a'u i ! haalele iho ai i ka hookamaaina ana no Lahaina nei, a iloko o ia wa, ua kamaaiua au me ko na pea elua, o ka uiua auei. A ua i launa mau hoi au me kekahi poe o oukou j ma ko'u wahi noho, a hiki mai nei i keia : wa, he mau loli ano nui kai kaalo aenei. Ua make aku ka hapa nui o na makamaka j o ia au, a ho kakaikalii o la poe a'a e ike aka nei iwaena o oukoa i keia anaina. Aka, aole o'u hopohopo, no ko'u ano mali- i hini i kokahi poe o oukou, ua lana no ka manao e maikai ana ko kakoa noho pu ana'ku, e like me ko'a hilinai ana, i ka maikai, a me ka maluhia o ka oukou mau hana. A me ko onkou iokomaikai hoi i ko oukou Kiaaina opio, pela au e hilinai ai maluna o oukou, e hahai ana no oukou i | ke alauui a oukou i kamaaina ai i pono ai | j kakou a paa. I E na keonimana :—I ka hoopau ana o ! j keia, ke haawi aku nei au i ko'u mahalo ! | nui i ko oukou akoakoa ana mai, o ike me ! ko oukou makua aioha i haalele mai nei ia • oukou, nolaila paha keia mau lalani "Haa- | j lele i Puna" a e iawe pa hoi me ka onkoa | maiihini nei, a ke nonoi aka nei au i ko I oukou lokomaikai, e hooko aku i na hana j a pau o pili ana i ka oiliana Kiaaina o oa j Moknpuni o Kama, oiai, o ka lokahi ka | mea e ulu ai* a e pii ai ko kakou mau pouo ! a pau. iA ke haawi akn nei au i ko'a mahalo, ko'a mna ke Kiaaina opio Kapena, ka mea ! a oukou i hooipo pu ai a aloha, me kuu j ake nui e like ka'a nalama ana tne kana maa hana ka maikai, malia o ili wale iho j ka hunahuna aloha a oukoa e atoha ai ro- • na maluna iho o nei kanaka. Aioha oukoa. I ka pau ana o ka haiolelo a ke Kiaaina Moehonaa, ua koho īa o M. Makaiua i la- | nahoomalu, a o J<rfm W. Kalua i kakau- [ olelo. Ua hoomau ia ke anaina me ka ma- ! iuhia, a ua kohoia kekahi komite e pane | aku i ka haiaieio a ke Kiaaina i paa, a me j kona hope i pani iha ma kahi i hakahaka. | Kohoia o Abr il. Makaiua, John W. Kaiua, Rer. A. Paii, S. Kamoahakau, a eia iha ka oleio j»ue a ke komite ma ka inoa o na makiminana a ka apana o Lahama:: I ko makou makua Kiaaina William L Moehouua, Aloha oe:—O wakoo, a ma ka inoa o na makaainana aloha o ka apaoa o ' Lahama, ke haawi aku noi makoo i aa welina aloha la oe. He oiaio, o ke kulana au e noho mai nei, k&hi hoi a kau mua, Hia Ex. Jno. M. Ka- j peoa i hookiekieia ae la i Kuhiua no ko ka |,

I Moi aupani. He oihana nui a koikoi kaa e lawe;awe aku ai, no h roea, oaHi poooi ilona o kou hokna, na hana a pan j, pili i I ka pono a me ka pomaik&i o ko k« Moi \ aupnni. ] A oiai, mamoli o ko ka Moi hilioai i ike, a me koa noina, e lilo aoaaei kaa maa hana i mea e pomaikai ai ka leholeha. He oiaio no hoi, na kamaaina o« i keia mau Hono, a ke lana nei ko makoa manao, na kou kamaaina e kono mai i ka iuhnlehii makamaaina e aloha akn ia oe, a e kokoa i na hana pono a paa i pili i ko ka Hoi aa. puni. A ke lana hon nei ko makon manao e kokoaia oe ma na hana piii i ka makia o ko ka Moi aapani oia <4 ka hoonlu lahui." A iko makoa hoopau ana i keia, ke haawi aku nei makon i ua welina 81 ke alo. ha malana oeu Ake nonoi pu aku nei hvi makon i ka lokomaikai oka Mea Maua Loi e koKoa i kaa hooponopono pili aupuni ana a mau akn. Aloha oe. 0 makou o kau mau kanwa haahaa a hoolohe, Abb. Fobxaxdeb, M. Makalua. Joiix W. Kalua. A. I*ALI. S. Kamoahakal% 1 ko makou makua Kiaaina i aloha ia, Jno. M. Kapena, Aloha oe:—0 makou, a ma ka inoa o na makaainana atoha o ka Moi o ka apana o Lahaina, ko haawi aka nei makou i ke aioha kuhohonuo namakaainana o keia apana ia oe. Ua mokamoknahua ia ka manao aloha o na makaainnna o kahi aa i noho ai i kekahi mau makahiki i hala aenei, no kou haalele ana mai ia lakou, a ua haaleie pu : mai hoi oe ina Uono o Piilani, i ke one i aloha hoi o Kama, ika p& kolonahe hoi a ka Maaa. Ua hilinai na makaainana o keia man ; Houo i kan mau hooponopono pili aupani aua, e pili ana i ke aloha aina, aioha alii, a ' aloha luakaainana. Ua hooiaio maoli ia i mai, ma kau maa hana kino ana, ua ike . ia ooe ke kanaka iki a me ke kanaka nui, | ko kanaka loa a mo ke kanaka poko. | Ua minamina na makaainana i kou haaI lelo ana mai ia lakoa, aka, he oiaio, e like ; me ka olelo o ka Buke Kni, "o ka mea j liuole i ka ke Alii, oia ka mea hoole i ka | ke Akua." I Ua oluolu na makaainana oka Moi o | keia apana, e lawe mai i kau kanoha e ko- | kua i ks makia o ke aupuni, ka hooulu la- ! hui. i Ake haawi aka nei makou i na hoomai- | kai ana, ka paumako, me ke aloha walohia, I a ke nonoi pu aku nei makou i ka Mea | Mana Loa, e hoomalu mai ia oe, e kiai mai, | a e kokua mai ma kau mau hana a pan, a ma ka oihana hoi au o lawelawe aku ai. Aloha oe. 0 uiakou kau maa kauwa haahaa a hoolohe, Abr. Forsandēb, ) M. Makala, J. W. Kalua > Komite A. PALr, S. Kamoauakau, ) Ika pau ana ona haua o ka la, ua hoolaha ae o His Ex. William L. Moehonua | -ma ke kauoha, e malamaia ka Poaha hope j o keia malan'a i la hoalohaloha aku i ke Akua no na pomaikai i loaa mai i keia lahui i keia makahiki. A na kauoha pu ia na aoao hoomana a pau o keia mokupuni e malama ia la, a o ka panina hope paha ia o J ka la. Jonx W. Kalua. ; Kakauolelo. j Lahnina, Dek. 21, 1870.