Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 1, 6 January 1877 — Page 3

Page PDF (1.79 MB)

This text was transcribed by:  Leilani Kruger
This work is dedicated to:  Hau'oli la hanau, Janet Y. M. Maunupau! Me K

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KA ‘NUPEPA KUOKOA, ME KE AU OKOA I HUIIA.

Nu Hou o na Aina E.

Ma ke ko ana mai o ka moku kona Bananza i ke kakahiaka Sabati mai kaleponi mai, ua loaa mai ia makou na nu hou malaloiho:

NO KE KOHO BALOTA PERESIDENA.

Ke hoopaapaa nei no ka lahui o Amerika Huipuia no ka mea ko@ Peresidena.  Ua nui a mahuahua na huina oi o na balota i hookomoia no ka Peresidena o ka aoao Democarata, aole @ i hiki i ka 185 na elele e hele ai i Wasinetona e koho non@.  He 184 wale no elele maopopo, ak@ ke noke nei no nae ka huli ana a n@ komite i koho@a e na hale Ahaolelo i na aoao pololei ma ke koho balota ana ma na mokuaina hema o L@siana, Ferolida a me Karolina Hema.

Ua hoole ke Kiaaina o ka mokuaina Oregona i ka haawi ana i ka palapala hooiaio i kekahi o na elele koho Peresidena a ka aoao Ripubalika no ia mokuaina, no ka mea, he luna aupuni na mea la i hooleia ai i ka wa i kohoia ai, a ua kue i ke Komokanawai.  Ua haawi aku nei ua Kiaaina la i ka palapala hookohu no ka elele a ka aoao Democarata, emi na balota malalo koke iho o ka mea i hooleia.  No keia mea, ua lilo i mea nui na ka aoao Ripubalika e hoho loa ai.  E lawe loa ia ana imua o na Hale Ahaolelo elua, e @ ai.  Ina e haule io kela elele Ripubalika, puka ke Democarata.

PALAPALA A KE KOMITE NUI O KA AOAO

DEMOCARATA

Wasinetona, Dec 13.—Ua hoopuka ae ka Lunahoomalu o ke Komite Nui o ka aoao Democarata i keia palapala malalo iho i ka lahui o Amerika, e hoike ana no ko S J Tilden kohoia ana:  I ka lahui o Amerika Huipuia @ Ke hoike aku nei ke Komite Nui o ka aoao Democarata i ka ho pena o ke koho balota Peresidena ma ka la 7 o Novemaba i hala, ua kohoia o S J Tilden o Nu Ioka, i Peresidena, a o Thomas A Hendricks o Indiana, i Hope Peresidena no Amerika Huipuia.  Ke hoomaikai aku nei makou i ka lahui no keia lanakila kaulana.  Ua koe ka hana a na Hale Ahaolelo elua, no ka hooko ana i ka laua hana ma ka Poakolu elua o Feberuari e hiki mai ana, e hooia aku i ka makemake o ka lahui, i like ai me ka lakou i hoike mai nei ma ke kohoia ana o ka hapa nui o na elele koho balota Peresidena, a i hooiaioia ma ka lilo ana o ka hapanui o na mokuaina a i oi aku hoi ma ka huina oi nui loa o na balota a na makaainana i hou ai nona.  Ma ke kauoha a ke Komite Hooko.

ABRAM S. HEWITT, Lunahoomalu.

PANE KE KOMITE O KA AOAO RIPUBALIKA.

Wasinetona, Dec. 13—Ua pane mai ke Komite Nui o ka aoao Ripubalika i ka olelo hoolaha akea maluna ae penei:

Ua hoopukaia ae kekahi palapala hoikeike e ke komite o ka aoao Democarata.  O ka@a hooikaika hope ana, e hooia mai ana ia i kona haole po.  Ua koho pono, a o Hayes e ka hapa nui o na elele koho balota Peresidena.  Aohe mea e kanalua ai o kekahi kanaka manao maikai no keia hopena.  O ka olelo hoikeike a ka aoao Democarata, he mea wale no ia e hoouluhua aku ai a hoololi ae i ka manao maikai o ka lehulehu.  Ua kohoia o Hayes a me Wheeler, a e hookoia aku ana ka makemake o ka lahui me ka hoopaaia.

Z. CHANDLER, Lunahoomalu.

Ua hoikeia ae, ke manao paa nei o Tilden ua koho ponoia oia, a e hakaka ana oia no kona pono.

Ua lonoia ae, ua olelo ae o Hayes ua manaoio oia, ua koho ponoia@a ke manao.  Laua piha aku nei ia e hooliloia ia i Peresidena.

Ua hookohoia o Wade o Hampton i Kiaaina no Karolina Hema mamuli o ka makemake o ia mokuaina.

NO EUROPA.

Konatinopela, Dec. 7—Ua malama iho ka aha elele kuhina o na aupuni nui i hoounaia ai i Konatinopela e hooponopono i ka hihia o Tureke a me Rusia, maloko o ka hale o ke Kuhina Noho o Rusia, i keia la.  Ua manaoia e kohoia o Marquisa o Salisbury helelele Beritania, i Peresidena, a na kue na lala o Tureke, no ka mea, ma ka @, o na elele o ka aina nona kahi e nohu ana ke kohoia.  I ka hiki ana mai e noonoo ai no ko Rusia komo ana mai me na ko@ e noho ma kekahi mau okana aina, ke ko la no oia e like me ka wa hope o ka malama i hala, oia hoi ka manawa i haiia aku ai, o ka noho kino ana mai o na koa, ka mea e haunaele ole ai; a ua makemake no hoi o Rusia i na manao ae e komo pu mai ma keia hana, aka, ina aole lakou e ae, alaila, o hana hookahi no ia.  Aole i waihoia aku ka Rusia papa kuhikuhi hana imua o na mana o Europa, a eia wale no paha auanei i keia aha elele kuhina o hoikeia aku ai.

Ua @ ae ke @ i na kanaka o Roumania, ma na kaona nae e pili ana i ka Muliwai Denube ka nui.  Ua lehulehu na ohana i auhea aku no ka makau i na koa Tureke o komo aku e kaua.

Ke nee nui nei na koa o Tureke i Herezovina a me Bosania.

Ke hoike mai nei ka mea kakau o ka nupepa Manawa ma Vienna, ua hooia aku o Rusia i kona manao ole e lawe mai i kekahi aina o Tureke, a ua @ na hooleo ia ano ma Vienna.  Ke noonoo nei o Rusia aole e kaa- me Toreke, @ wale no a hoole mai o Toreke i ka noho ana aku o na koa Rusia.  Eia he mea e manaoioia aku ai, na k@ hou mai o Rusia ia Ausetoria e noho oe oia i na okaua aina o Bosania a me Herezogovina.

HE OHUHU E HOOPAU I KE SOLETANA.

         L@d@, Dec. 9.--Ua loaa i ka po Poalua i hala kekahi @ e hoopau i ka noho mai ana o ke Soletana hou.  Iloko no o ka pa alii keia p@ @ he eono ke nui a ua hapuia.  O ka lakou i manao ai, o ka lawe i ke Soletana mua i hoopauia ino nei ahiki i A@.  I @ malaila, alaila e aoao lakou e ho@lii ia la ma ka olelo ana, @ @ @ pupule o ke Soletana mua.  O ua poe oh@ kipi nei, no na lahui e mai kekahi

POHAKUHAUOLI HOAHEWA IA DISRAELI

Lad@, Dec. 9—Ma ka Pohakuhauoli haiolelo, ua hoahewa oia i ke Kuhina Nui o Enelani i keia manawa, oia kino maoli no ke hoahewaia no ko ke aupuni kulana  Ua manao oia i na owao ana a na aupuni e ae he mea ole.  E hoopauia ka noho mana ana o ke aupuni o Tureke maluna o na okaua aina kipikipi.  Ua haawi oia i ka mahalo i ka Emepera o Rus a a me kona lahui kanaka, ak@ ua haohao nae oia i ko Rusia hoomakaukau kaua nui ana.  O Enelani, ma ka noonoo ana i   kona hana ponoi a me kona pilikana, he pono ia ia ke manao lokahi ma ka wehe ana ae i na kaumaha o ka Hikin@.

NO FARANI.

            Ua haalele na Kuhina o ka Ripubalika o Farani i ko lakou mau noho ana kuhina, no ko lakou haule ana mai ka hilinai ole ia mai e ka hapanui o na Hale Ahaolelo a elua.  Ua hookohoia o Simon he kanaka no ka aoao Ripubalika, i Peresidena no ka Aha Kuhina.  Ua lanakila ka aoao Ripubalika, a he olioli a he hehihehi nui ana maloko o na Hale Ahaolelo i ka wa a Simon i hoike mai ai imua o ka ahaolelo, ua hookohoia oia i poo no ka Aha Kuhina.

 

LA 1 O IANUARI MA LAIE-WAI.

 

E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe:--

            Ka ipo lehua moe poli a ka manao e kuwili nei e hoohonehone nei i ke kulu aumoe.  Moe oe a ea mai, i kela Poaono keia Poaono.  Ua hele wale oe a ai ke onaona iluna, me ke ala mokihana i ka piko o Pihanarose hale, e wehe lau olelo iki kaua ke olu ia mai.

            No na hana o ka la 1 –o Ianuari, ma Laia-wai.  Ma ka halawai a ka hui hoopololei, ma Pihanarose i ka la 24 o Dek. i hala e aku la, a pau ia, ninau ka lunahoomalu o ka aha, pehea e malama pono ia ai e kakou ka la 1 o Ian. 1877?  Ku mai o J Kalawaia, penei ko’u manao, e paina no kela hoa keia hoa ma kona hale iho, me ka hoolako ana no hoi i na mea ai.  Apono ia e ka aha, ma ke noi a Geogi Naehu, e hoomakaia i halawai i kela la maloko nei, ua ae ia.

            I ka hora 12 o ka po o ka la 31 o Dek. oiai e aneane aku ana e puka mai na minute o ka hora nona ka la o ka makahiki hou, ua hoohanohano e ae la o J. II. K. Kuakaha, ma ka ho-a ana i na ihoiho ku kui he haneri a oi aku, ma kekahi alanui, he hapaha mile ka loa.  Ma Kapuna kona wahi noho.  A i ka hiki pono ana i ka hora 1 o ka po, ua kiia na pu kaupoohiwi, ekolu ki ana, e ke genera ki pu o Paeo, G. Hanly Waa.

            Ua kuhihewa mai kekahi poe i nei ahi e a lalani nei, he pae opua la no ka lewa, me na ahi kao lele la hoi, eia ka anei he hoailona no ka malihini e hiki mai ana.

            A i ka hora 6 o kakahiaka nui, ua hiki ae ka poe hookani pahu, puhi ohe o Laie, e hoohanohano ia J. H K. Kuakaha, Peresidena o ka hui Hoopololei.  A ua haawi mai no hoi kela i ka mahalo ia lakou, ma ka haawi ana i na kiaha wai lemi; i awili pu me ke kopaa  Ua inu a kena, ua elepoho i na maia ku kana loa i ka wao, a piha ka lua o ka inaina.  A hookuu ia me ka himeni a me ua huro ekolu.

            A ma ka hora 1 o ka auina la, ua akoakoa ae la ka lehulehu ma Lanihuli, hale noho o ka Peresidena o ka ekalesia.  Ua hooponopono ia ka huakai, e J. H. K. Kuakaha, ke genera nui o ka la hoouka kaua.  O ka mea paa me ka hae Hawaii mamua, hookani pahu aku, puhi ohe, hui opio keikikane, Peresidena o ka ekalesia me kona ohana, hui opio kaikamahine, hui manawalea.  O ka paa hae Hawaii, elua hae i keia huakai, a o ka hui hoopololei aku, ka pokii o ka huakai.  A hiki ma ka luakini, elua poai puni aua, komo iloko, ua hoomaka koke ia ka hana, me ka himeni a ka hui opio kaikamahine, a pau ia, pule o J. H. K. Kuakaha, himeni hou, pau ia, haiolelo na Paka Peresidena o ka ekalesia.  Ia oukou e na hoahanau, na kupa hoi o ka ili aina o Laie nei, ke anaina hoi a pau i akoakoa mai nei, ma ka olu kohaihai o na eheu o Pihanarose nei, e Hapenuia auanei kakou, ea! auhea oukou, aole a’u mea e ae e kaena aku ai ia oukou, o ka lokomaikai wale iho no o ke Akua, no Kona malama ana mai ia kakou a loaa ia kakou keia makahiki hou.

            Aia i ka wa kahiko loa, i ike ia ka lokomaikai lua ole o ke Akua.  Ua haawi wale aku oia e ai a e inu, a na ke kanaka i imi i na kekee he nui, a poino ai kakou.  Pela no kakou i keia manawa, ina imi kakou i na kekee he nui imua o ke Akua, aole kakou e ike i mau makahiki hou aku, @.  Pau ia he leo aloha na ka Moi, i ka ekalesia maloko ae o Lala.  Ua ku like mai ke anaina iluna, e hooia mai me ka mahalo i ka leo ihi kapu o ka lani kupua mai ka po mai, pau ia himeni hou, mahope oia he haiolelo na kekahi lala o ka hui opio kaikamahine, oia o Lauonaona Karula, no ka Hooulu Lahui.  Aole au e hookomo maanei no ka nui loa o ka haiolelo, ma kahi e ae e pono ai.  Pau ia, himeni, mahope o ia, haiolelo kokua i ka Hooulu Lahui na M. K. Hawaii, ua mahalo piha ke anaina i ka haiolelo a L. Karula, ua paipai na lima me ka hauoli o na puuwai, mahope o ia, he wahi olelo pokole na J. W. K. Wailehua himeni a hookuu ia ka halawai me ka pule a Malena, hoa kuka mua o ka Peresidena. 

            Me ka Luna Hooponopono ko’u mahalo piha. a me na keiki ulele hua metala no hoi.  Owau no me ke aloha a nui loa no oukou.                                J. L. K. KEALAKUHILIMA.

            Laie, Ianuari 3, 1877.

 

$5.00 MAKANA

UA HAULE A NALOWALE HE

Pine Umauma,

I hanaia me na pohaku nani, ma ke alanui Nuuanu.  O ka mea e loaa ana a hoihoi ae ma ka lima o Dr. J. Mott Smith, (Kuhina Kalaiaina hou,) a i ole ma ke keena o keia pepa.  E loaa no ka makana maluna ae.                         (788 4tg 791)                                                       1-1m

 

KE Papala aku nei na kanaka a pau, aole e hookipa a hoale i ka’u wahine mare, ia ISABELLA C. NEWCOMB, ka wahine i haalele mai i kahi moe a me ka ai me ke kumu ole.  He hapahaole oia, @ paha na makahiki he 16 a he wahi Huahua malalo o kona auwae, a ua kakaula i ka uhi ma kuka lima akau, me ka huaolelo Charlie.     )788 4ts 791)           GEORGE NEWCOMB.

 

E HOI E KE HOA!

            AUHEA oe e Nohinelua. kuu wahine mare maikai, i waiho mai nei i ka kaua mau keiki liilii, na’u hookahi na ke kane e malama; ke noi aku nei au ia oe, ina eia oe ma kahi kokoke mai, e hoi e kipa i ka halo, ke waiho a mai nei kekahi keiki, Juan Boni. ka lahi makamao a ko kaua mau puhaka.  E hoi!  E hoi! o luuluu hookahi auanei au.                                     JUAN BASTISTE.

            Kapalama, Ian 4, 1877.                                                                       728 2t* 789

 

            E IKE auanei na mea a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke hoike aku nei au ina ke akea, ua haalele mai ka’u kane mare ia’u, oia o Kaaihuenui k, a me ko maua wahi moe, nolaila, ke papa aku nei au i na mea  a pau, mai ae mai oukou ke hele aku e kuai i kuu mau aina: ae oukou; a ke papa pu aku nei no hoi au i na pake hoolimalima i kuu mau aina, aole e haawi mai i kahi mau dala ma kona lima; lua lohe au, he mana no ko’u e hoopau i ka hoolimalima ana.

LEHUAOKONA w.

            Kahaluu, Koolaupoko, Ian. 2, 1877.                                                                   788 4t* 791

 

            KE KAU LEO nei au i na kanaka a pau, i aie dala maloko o kuu Halekuai, e waiho la ma Wailuku mokupuni o Maui, e hookaa koke i ko lakou aie ma ka lima o Akea (pake) kuu hope ma Wailuku.                                                                                                                           J ASSEE.

            78@ 2m                                                                                                                            795

 

            E IKE auanei na kanaka a pau ma keia, ua hookohu aku au ia His Ex. W L Moehonua, i Agena no @ a aina o ka Mea Kiekie Ruta Keelikolani, ma ka mokupuni o Maui, koe nae na aina i lilo i kekahi mau agena e ae ona malaila.  Ke kauohaia aku nei na mea a pau, e hoolohe i keia mana ona.                                                                                                         W. P. LELEIOHOKU.

                                                                                                                 Agena o Ruta Keelikolani.

            Honolulu, Ian 5, 1877.                                                                                         788 3ts 790

 

            E IKE auanei na kanaka a pau. owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ua hookohu aku au ia PAAKAULA i Luna mai keia la 1 aku o Ianuari M H 1877, no na wahi a pau o ke konohiki iloko o ke Ahupuaa o Moanalua, mokupuni o Oahu, ma ka aina a me ke kai hoolookoa, (mailoko aku nei o Keehi a hiki iwaho o Ahua).  A pela au i hookohu pu aku ai ia Kumumu, i Luna kiai no keia mau Loko l-a, oia o Mapunapuna, Awaawaloa, Kaloaloa a me na puuone a pau ma ia wahi hookahi, mai ka la, ka manina a me ka makahiki i hoikeia maluna.  A o kuu mau luna mua a pau. na hoopau loa ia ko lakou mau mana a pau ma ia kulana.

            Na kela mau Luna hou e nana i ka maluhia o ka aina ma na wahi a pau i hoonohoia aku ai laua.  O ka uku o na holoholona helehewa o kela a me keia ano ma ka aina, he Hookahi Dala, ($1.00) no ke poo:  a o ka poe komohe wa ma ka aina kai, Elima Dala ($5.00) pakahi, (koe ka noa ana i ko’u mau hoaaina ponoi e lawelawe nei i ko’u mau ia hana malalo o’u, ma na i-a e ae a pau, koe ka i-a hoomalu; a o ka uku o na kanaka e hele ana ma kuapa o na loko a pau, Elima Dala ($5.00) pakahi.  O ka poe a pau e kue i keia, e hoop@ no ma ke Kanawai.

            O ka lohe ko ka lehulehu a pau, E hoomalu loa ia ana ko kai o Moanalua, mai Keehi a waho o Ahua, no na pule eono, mai ka la 10 o Ianuari M H 1877.  O ka maluhia loa kai makemakeia; a o ka puaa ka uku ke hooku@.

                                                                                                                        DAVID MANAKU,

            Moanalua, Jan. 1, 1877.                                                                                                2t

 

            AOLE au e ae i kekahi mea e hooponopono i ko’u waiwai, ke ole e loaa ka palapala hookohu mai a’u aku.                                                                                                   MRS. KALAMA.

            Kikihale, Honolulu, Oahu, Dek. 14, 1876.                                                      785 4t8* 788.

L. MAKALE,

[LOIO!]

            UA HOI mai keia Loio kamaaina, a ua noho ma kona keena Loio, ma ka hale Uluihepa o Likikini, kuai kamaa, huina o na Alanui Kalepa a me Papu, a ua makaukau e kokua ma na hihia kanawai o kanaka.                                                                                                          782 3m 793

 

            AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hoopooo ana o ka waiwai o KAIO k, no Hakipuu, Koolaupoko, Oahu,  Imua o ka Hon, CC Harris, Lunakanawai ma ke Keena.  Olelo kauoha, e hoolaha aku no ke noi ana mai o ke Ku@, Lunahooponopono, a Luna Malama Waiwai paha, e hoaponoia kona moowaiwai, a e hookuuia oia.

            Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai i ka palapala noi a A F Judd a me Kahakauila, e noi ana oia, e aponoia ko laua hoike ana, ma ko laua ano he Lunahooponopono, a e hookuuia’ku laua mai ia oihana ae, a e hooholo aku ka waiwai i na hooliina.

            Ke kauoha nei ka Aha, o ka la 1 o Feberuari, M H 1877, ma ka hora 10 A M, oia ka la a me ka hora i kohoia e hoolohe ai no ia noi ana mai, imua o ua Lunakanawai la ma Kona Keena, ma Honolulu, a ma ia manawa, a ma ia wahi no, e hiki no i na mea a pau i pili ke hele mai, a e hoike i na kumu, ina paha he kumu io, i ole e ae ia kela noi ana; a e hoolaha uo ia mea, i keia olelo kauoha, ma ka nupepa Kuokoa, i ekolu mau hebedoma mamua ae o ia hoolohe ana.

                                                                                                                        CHAS. C. HARRIS.

            Ikea:                                                                                      Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

                                    Jno. E Barnard, Kakauolelo.

Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Dec 8, 1876.                                                        787 3t 789

 

            AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hooponopono waiwai.  Ma ka waiwai o AHKI (Pake), o Waialua, Oahu, i make kauoha ole.  Imua o ka Lunakanawai A F Judd.  Olele kauoha, e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i Lunahooponopono Waiwai.

            Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka palapala noi a Owen J Holt, o Waialua, Oahu, e hoike mai ana, o Ahki (pake), no Waialua, Oahu, ua make kauoha ole ma Waialua, mokupuni o Oahu. ma ka la 30 o Novemaba M. H 1876, a e noi ana, e haawiia ka Palapala Hookohu Lunahooponopo Waiwai ia Horace G Crabbe.

            Ua kauohaia, o ka Poalua ka la 16 o Ianuari M H 1877, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o @ Lunakanawai ia, ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili, e hoike mai i ke kumu, ina he @ oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la.  A o keia olelo kauoha, e hoo@ ma ka olelo Hawaii, i ekolu pule ma ke Kuokoa, nupepa ma Honolulu.

            Kakauia ma Honolulu ko Hawaii P A. Dec 23, 1876.

                                                                                    A. FRANCIS JUDD,

            Ikea:                                                                            Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

                        Jno. E Barnard, Kakauolelo.                                                      787 @ 789

Na Buke Himeni Hou ma ka Halekuai Buke o Wini.

            Songs of Salva@                                                                    The River of Life

            Sun Shine                                                                                Cheerful Voices

            Pure Gold                                                                                Sparkling Rubies

            Golden Robin                                                                         Bright Jewels

            Nine O’clock in the Morning                                                  New Golden C@

            The Morning Star                                                                    Sabbath Carols

            The Bank of the Rhine                                                            Royal Diadem

            Hallowed Songs                                                                      Song Monarch

            Gospel Song                                                                            Golden Wreath

            Happy Voices                                                                         New Songs

            Temple Choir                                                                          Charm

            Merry Voices                                                                          Song of Life

            Bradbury Trio                                                                         N@ Plus Aira

            Song @og                                                                               Song Queen

            Mocking Bird                                                                          Sacred Song

            Hour of Singing                                                                      Sabbath School Bell

            Shining River                                                                          Pearl

            Choice.                                                                                           H. M. WINI,

 

            AHA Kaapuni o ka Apana Ekolu, Waimea Hawaii SS. I ke k@ Novemaba M H 1876.  C K HAPAI k, ka mea hoopii no ke oki mare, kue HARIATA HAPAI w.

            Ma ka palapala hoop@ i oleloia @ no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ua olelo hoo@ e oki ana mai ka berita mare @, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, ma@ o ke aoao o C K Hapai, no ke kumu o ka moekolohe o Hariata Hapai, i oleloia, e lilo i mea p@, mahope o ka malama eono, mai ka la e hoopukaia keia olelo hooholo, k@ @ e like me ka olelo @ nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoo@ ai.

            A ua kauohaia ka mea hoop@, e hooiaia i ke @ @ oiaio o keia olelo kauoha, ma na nupepa Kuokoa a me Hawaiian Gazette.  I keia a me k@ o na hebedoma eono: o ka hoo@ mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku e hoopukaia ai keia olelo kauoha, i mea e hiki ai i na mea a pau i pili, ke hoike mai iloko o na malama eono, ua ke kumu ko lakou e hooko ole@ @ ia olelo hooholo, a lilo i mea paa.                                                   Na ka Aha.

                                                                                                Francis Spencer. Kakauolelo.

He kepa oiaio keia o ka palapala oki e waihoia ana ma kuu keena.     Francis Spencer.

                        Kakauolelo @ o ka Aha Kaapuni Apana Ekolu

                                    Hawaii Pae Aina.                                                        @ @ 787.

 

OLELO HOOLAHA.

 

C. H. DICKEY (Kalekika).

LOIO!

MA HAIKU, MAUI.

            UA MAKAUKAU E HANA PALAPALA Kuai, Palapala Moraki a me na mea a pau @ @ ana ma ka Oihana @.                                                                               @ @ @

 

J. M. Davidson,

Loio a Kokua!

            HALE Oihana, m@ @ o ka Hale Kuai Buke o Wini, ma ke keena i noho @ ia iho nei o J W A@. kina.  Ua makaukau @ e lawelawe i na hihia o keia a ma keia ano, imua o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni.                                                                      @ @

 

            OWAU o ka mea nona ka inoa ma@ iho, ke hoike aku nei au ma keia hoolaha, oiai ua @ mai ia’u ka’u wahine mare, o Kae@ Kaipo Brown, i ka ai a me kahi moe, me ke kumu kupono ole; aole loa au e hoo@ ana i kaua mau @, @ @ ai ma ko’u inoa.

                                                                                                                        WILLIAM BROWN.

            Koloa, Kauai, Aug @, 1876.                                                              77 @ @ @

 

E. STREHZ, (AILUENE,)

HAAWI A KUAI

LAAU LAPAAU.

            ALA MA MONIKAHAAE, K@HIO NA HUINA o na Alanui Papa a me Hotele.  Aia malaila na Wa Ala a me na Wai R@ maikai loa e loaa ai.

            @  E hamuma mau ana i na ahiahi Poaono a pau.

                                                                        741 1y 79@

 

WILLIAM R. CASTLE.

(Kakela Opio.)

Loio a me Luna Hooiaio.

            MA NA ANO HANA PILI KANAWAI A pau, e lawelawe koke ia me ka hikiwawe.  Na Palapala @ a me na Palapala pili aina o na ano a pau, e hoomakaukau ia no, a he Notari Hooiaio Palapala no ka lehulehu.

            Keena hana, ma ke kihi o Alanui Kaahumanu a me Ka lepa, Honolulu.                                                                                                        (78@ 1@)                                                  [@]

 

            MAI keia la a mau loa, aole au e hookaa ana i ka aie o ku’u wahine mare, o KALAMA KAUHANE.  Ina ua aie malu ola ma ku’u inoa, me ko’u ike ole, ma’una no o ka poe ana i aie aku ai ko lakou poho, aole au e hookaa ana ia aie, no ka mea, aole ona noho pono me a’u.

                                                                                                                        W. H. KAUHANE

            Honolulu, Oahu, Dek. 13, 1876.                                                                     785 4ts 788.

 

            KE Haiia aku nei i ka poe a pau i pili, e hoike koke mai lakou i ka lakou mau bila aie, a koi ana paha i ka waiwai o KELIIHALEOLE K. O Kipu, Kauai i make.  A o ka poe hoi e paa ana i ka waiwai o ka mea make, e hoihoi koke mai.                                              A K MIKA.

                                                            Lunahooponopono Waiwai o Keliihaleole.

            Koloa, Kauai.  Dek 9, 1879.                                                                          787 4t@ 790

 

            MA ka Waiwai o ANTONIO MANUEL, o Honolulu i make.  Ke hoikeia aku nei ka lohe i na kanaka a pau, ina paha ua hoopuaia ma ka moraki a ano e ae, he koina ko lakou i ka waiwai o Antonio Manuel i make, ke kauohaia aku nei, e hoike mai me na hook@ kupono i ka mea nona ka inoa malalo iho, ma ke Keena o A. J. Cartwright, Alanui Moiwahine, Honolulu, iloko o eono malama, mai keia la aku o ka hoolaha ana, a i ole ia, e hoole loa ia lakou; a o ka poe a pau i aie iaia, ke kauohaia aku nei, e hookaa koke mai i ka mea nona ka inoa malalo iho, ma ke Keena o A J Cartwright Esq.                                                                                               M PICO.

                                                            Lunahooponopono Waiwai o Antonio Manuela.

            Honolulu, Dec 26, 1876.                                                                                 787 4t* 790

 

            Ke papaia ‘ku nei na mea a pau, aole e lawelawe wale aku a lawe ae i na Ko a pau e ulu ana maluna o na aina hoolimalima o Ah See pake i make, e waiho la ma Waialua, Oahu, a i lilo mai ia’u na ko a pau ma ke kuai dala.  Mai komo wale kekahi ma ua mau aina la ke ole e haawiia ‘ku ka mana mai a’u aku.  O ka mea hoolohe ole i keia, e hana no au e like me ke kanawai.

                                                                                                                        AHUNATO.  (Pake)

            Waialua, Oahu, Dec. 21, 1876.                                                                       [786 1m*]

 

Hoolaha a na Lunahooponopono Waiwai.

            UA hookohuia mai na mea nona no na inoa malalo iho, e ka Mea Hanohano Abr. Fornander. ka Lunakanawai Kaapani, Apana Elua o ko 11 P A, i mau Lunahooponopono no ka waiwai o KAHANANUI k. o Waihee i make aku nei; a ke kauohaia aku nei na mea a pau a Kahananui i aie aku ai, e hoike koke mai i na bila oiaio maloko o na mahina eono.  A o na mea a pau i aie mai ia Kahananui, e hoike koke mai ia maua, a i na he waiwai kekahi e waiho nei ma ka lima o hai, e hoike koke mai maloko o na mahina eono.  E makaala o ka poe a Kahananui i aie aku ai, o hoole maa la.                                                            MRS. KAMAKA KAHANANUI.

                                                                                                L. W. PAPALIMU (k).

                                                Na Lunahooponopono Waiwai o Kahananui.

            Waihee, Maui, Dek. 6, 1876.                                                                          78@ 4ts* 788.

 

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

            MA ka waiwai o JOHN HAPUKU o Hanamaulu, Mokupuni o Kauai.  No ka mea ua hoonohoia ka mea nona ka inoa malalo, i Lunahooponopono no ka waiwai o John Hapuku i make, e ka Mea Hanohano Duncan McBryde, Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Hookolokolo Eha o keia aupuni:  nolaila ke kauohaia aku nei na mea a pau a ka mea i make, i aie aku ai e hoike, koke mai i ka lakou mau koi ana, i ka mea nona ka inoa malalo, iloko o na malama eono mai keia la aku, o hoole loa ia.  A o ka poe a pau i aie i ka mea make, e hookaa koke mai.  A ke kauohaia aku nei ua kanaka a pau, ina aia ia lakou kekahi waiwai o ka mea i make, e hoike koke mai.                                                                                            S. W. WILCOX.

                                                Lunahooponopono Waiwai o John Hapuku.

            Lihue, Kauai, Dek. 6, 1876.                                                                            785 4ts 788.

 

            AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ke Keena.  Ma ka waiwai o JACINTO DEAS, o Honolulu i make kauoha ole.  Imua o ka Lunakanawai Judd.  He noi e hooponoponoia ka waiwai.

            Ma ka waiho a me ka heluhelu ana i ka palapala noi a Frank Sylva, he mea a Jacinto Deas i aie ai, e hoike ana, o ua Jacinto Deas, o Honolulu, ua make kauoha ole ma Kapalakiko, i ka la 27 o Ianuari A D 1876, a e hoi mai ana e haawila ka palapala Lunahooponopono Waiwai ia W. C. Parke.  Ua kauohaia o ka Poalua, la 9 o Ianuari A D 1877, oia ka manawa e hooloheia ai ua noi, imua o ia Lunakanawai, ma ke Keena Hookolokolo o ia Aha, ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no hoi, e hele mai ai na mea a pau, e hoike, ina paha he kumu e ae ole ia ai ua noi la.  A ua kauoha hou ia, e hoolahaia keia kauoha maloko o na nupepa Hawaiian Gazette a me Kuokoa no ekolu hebedoma.

            Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii P A Dec 19, 1876.

                                                                        A. FRANCIS JUDD,

            Ikea:                                                    Lunakanawai o ka Aha Kiekie

                        Jno. E Barnad Kakauolelo.                                                                 786 ts 7883

 

HE PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO

O KA

Mokuahi Hawaii

KILAUEA!

 

KAPENA MARCHANT!

 

Poakahi, Jan. 8, hora 5 pm................................................................. No Hilo

Poakahi, Jan. 15, hora 5 pm.............................................................. No Kawaihae

            a me na awa ku mau, e ku ana ma Honolulu ma ke kakahiaka Poaha.

Poaha, Jan. 18, hora 4 pm.................................................................. No Nawiliwili

Poakahi, Jan 22, hora 5 pm................................................................ No Hilo

Poakahi, Jan 29, hora 5 pm................................................................ No Kona

Poakahi, Feb 5, hora 4 pm, Kaapuni ia Kauai me ke ku ana ma Nawiliwili.

Poakahi, Feb 12, hora 5 pm............................................................... No Hilo

Poakahi, Feb 19, hora 5 pm............................................................... No Kona

Poakahi, Mar 5, hora 5 pm................................................................ No Hilo

Poakahi, Mar 12, hora 5 pm.............................................................. No Kona

Poakahi, Mar 19, hora 5 pm.............................................................. No Hilo

Poakahi, Mar 26, hora 5 pm.............................................................. No Kona

             MA na holo ana a pau a Kilauea i Kona, e hiki loa ana oia i Honomalino, ma Kapaliloa.

            Aole kaapuni hou, aia a hai hou ia’ku.           

            Ma na huakai no Maui a me Hawaii, e haalele ai ke Kilauea i ka hora 5.  A ma na huakai o Kauai, i ka hora 4 PM.  Ma ka hoi ana mai, e haalele ai ke Kilauea ia Kawaihae hora 10 AM., Make@ e like me ka mea i hoolaha waha ia,  Maa@ a hiki i ka hora 7 a.m.  E hoolahaia aku ina e hoolo@ ka manawa holo.

Uku E@moku mai Honolulu aku.

A hiki i Kaunakakai pela maiana mai.............................................. $  5 00

      “    Lahaina,         “      “                     ..............................................    6 00

      “    Maalaea,        “      “             ..............................................    7 00

      “    Makena,         “      “               ..............................................    8 00

      “    Mahukona,     “     “                  ..............................................  10 00

      “    Kawaihae,      “     “                ..............................................  10 00

      “    Kailua,            “     “              ..............................................  10 00

      “    Kaawaloa,       “     “                 ..............................................  10 00

“          Hilo,    “          “          ........................................................    12 50

“          Kau,    “          “          ........................................................    1@

Uku kaapuni ia Hawaii           ........................................................   22 00

A hiki i na awa o Kauai          ........................................................     @

Uku kaapuni ia Kauai             ........................................................    @

Uku ohua Hawaii oneki          ........................................................    @

            Aole aie no na uku ohua.

            Ma ka Hale Oihana e loaa’i na palapala.

            Aole keena o hope e lilo, aia wale no a k@ @ @ mai ka uku moku.  Aole e @ ka hewa no na p@, @ a puolo pa@, k@ ole e kakauia ka lo@ ana mai

            E hookaaia ka uku ukana i ka wa e nolia aku ai.

                                                                        SAMUEL G. WILDER (Walla,)

                                                                                                Agena

            Keena ma ka Hale Kuai Papa o Wa@ ma kihi o Alan@

            Papu a me Moiwahine.                                                                        787 @m @

 

OLELO HOOLAHA.

 

J. PORTER GREEN,

“KEIKI O KAUAUKIUKIU”

LOIO!

            E HELE MAI NA MAKAMAKA A PAU IO’U ne@ a @’@ no e kokua ia oukou imua o ka Aha Hoomalu a me ka Aha Kiekie, me ka uku haahaa makepono loa.  Aia kou Keena hana ma kahi o ka Lunakanawai H@ o Hoo@ @ oia ka “A@ko,” ma @ Kalepa.    @  1y 7@

 

Richard F. Bickerton.

[PEKEKONA]

LOIO!

            E KU LOIO no oia imua o @ Aha Hookolokolo a pau ma kela mokupuni a ma na moku e ae, me na hihia a pau.  Ua makaukau oia i ka hana ana i ua ano palapala a pau.  E @ ia no na dala mai e @ aku ma na moraki maikai a oiaio wale no me ka @.

            Keena oihana ma Alanui Kalepa, Heia @, ma ka hale maluna ae o Kauka M@

                                                                                                                                    7@ 1y 804

 

CECIL BROWN,

Loio a he Kokua ma ke Kanawai

            A HE AGENA NO KA HOOIAIO ANA I NA Palapala no ka mokupuni o Oahu.

            Helu 8 Alanui Kaahumanu, Honolulu, H. P. @

 

HALE KUAI LOLE HOU.

-- NA –

KOHALA HAWAII

LEI KOHALA, I KA NUKU NA KANAKA.

MAHEA LA E LOAA AI NA PAPALE WAHINE AUlii Kolomanu ano kou loa. a me na pua nani e kinikohu a e kau ai ka iwa, he la makani e hao ai na polena o Haupu, kapakahi manuia o Keoki ka moku, ma kahi o

G. C. AKINA.

Aia pu no malaila na HAINAKA SILIKA @. LEI A I kae weluwelu, a me na LIPINE SILIKA puapua weluwelu, e kuwelu ai i ka makani.

NA KALAKOA ANO HOU LOA i ike olela mamua.  Na

KAEI SILIKA Nani.

NA MAKALENA KALAKOA me ka PUAKEA, na LAAI’IA HULUHULU o na ano a pau, na KIHEI UHI hou e kohu ai ka @ ana, na mea ala waianuhea, e ku ai ka hoomau, a me na aila lukini e puia ai ka lauoho i ke ala.  Na lilina ume @ o kela ano kela ano, na kum@ wahine o na ano a pau.  Na lole kane o kela a me kela ano, na palule kalakoa a me ke keokeo, i humuia me ka mikini loa.  He makepono loa no hoi ke kuai i na mea i hoikela ae nei maluna ke kuike.  I mea e pau ai ke kuhihewa, e @ mai no e na makamaka ma kuu Halekuai.

765 6m* 788                                                                                       G C AKINA.

 

Na luhiehu o ke kino.

 

E hanohano ai na Lede,

Na Keonimana,

Ame na Kamalei.

            I Na makamaka o ka makani Apaapaa o Kohala loko, ua kuluma paha ia oukou ka Halekuai o Amau mamua, ua lilo ia makou a ua hoonuila ae, a ua hanaia hoi a nani, i ku like ai me ka nani o na uluwehi o nei mea minamina he kino.  Eia maanei na lole hou loa o kela a me keia ano, e ku ai na hoono’uno’u a me na hoohaha ana a na hapa palupalu.

            Eia kahi mea hai aku, e hiki m@ mai ana na lole hou o kela a me kela ano, i na ku ana mai a pau a na mokuahi.  I mea e ike ai, e naue mai, a e hoolauna aku ia Kimo a me Aione, ma ko makou Halekuai, “Hale Wehiwehi.”

                                                                                                            GOO KIM & CO,

            Apuakehau, Kohala, H. Aug 2, 1876.                                                                        786 6m* 791

 

KAUKA LEKA!

[DR LATHROP].

            OIAI UA HOI HOU MAI NEI AU I HOnolulu nei e noho ai, ua hapai hou ae nei au i ka’u Oihana  O ka poe e makemake ana e lapaauia e a’u. e looa no au ma ka Hale nono o Kapeua Kano (SaoW), e pili koke ia i ka Hale Hotele Hawaii.                                                778 2m 789

 

NA MEA ANO HOU!

Ua loaa mai nei,

Eia ma ka Hale Kuai o Wini!

 

NA EA,

            NA OMAU A-I,

                        NA KULA PEPEIAO

NA OMAU HAO BUKALO,

                        NA MEA ANO HOU A EMI,

            Buke Pakeke Ili a me na Eke Dala

                        Na Lei Pilali,

                                                                                    Na Lei Eleele,

a me na mea e ae he nui wale,

            E HAAWI MAKANA IA ana i kela a me keia mea i kuai a hiki i ka

ELUA DALA.

            E hele mai, e nana i keia mau mea maikai, a e loaa no e like me ka makemake.

            Emi loa aole e like me mamua!

            Eia ma ka Hale Kuai o

            756 2m                                                                                    WINI.

 

Papa!  Papa!

--NO—

ALLEN A ME ROBINSON.

 

Ua wehe ae nei maua i

PA KUAI PAPA!

--MA KA—

UWAPO o PAKAKA.

 

Na Papa Ulaula o na ano a pau.

Na Papa Paina o na ano a pau.

Na Pili Hale Ulaula.

Na Pili Hale Keokeo.

Na Pepa Hoonani Hale.

Na Pepa Molina.

            Na Pena a me na Aila Pena!

                        NA KUI O NA ANO A PAU!

                                                Na Pani Puka a me

                                                Na Pani Puka Aniani.

Na Pani Puka a me

Na Olepelepe.

 

Na lako kukulu Hale

--O NA ANO A PAU—

E kuaiia oia, ke,

Kumukuai Haahaa Loa!

o keia Makeke.

ALLEN@& ROBINSON.

Honolulu, Aper 13, 1876.                                                                               7@ ly

 

ANOAI I KA LEHULEHU,

 

E kina mai a e nana,

i kumaka ai ka ike i na waiwai nani i loaa mai nei iloko o na

La Kulaia iho nei.

 

P@ ke ano o ua mau waiwai la:

Na Wati a me na kaula Gula,

a na Lede a me na Keonimana!

NA KAULA OPELE A NA LEDE

NA KOMO GULA NANI O KELA A ME KEIA

ano o na Lede a me na Keonimana!

NA KUPEE GULA,

                                                NA LIPINE GULA,

Na gula pepeiao o na wahine!

e o@ka ai i na pepeiao, a e hulali ai

hoi na manamana lima, a e

kilipohe ai hoi na a-i.

 

Na komo humuhumu gula a me ke kala,

Na pihi pulima gula wahine a ku@,

Na lakela gula lei wahine nani,

Na komo daimana o na Lede.

                                                Na kaula laketa,

                                                Na pine omau kihei,

                                                Na laketa aniani,

                                                Na huka gula wahine.

NA LAKO HALE.

NA PUNA,

                        NA PAHI,

                                                NA KIAHA, KALA,

                                                                                    NA APO KALA

NA KAWELE holoi @ima,

            NA O DALA o kela a me keia ano, a me na mea nani e ae no he @ wale.

 

E kuaiia aku ana no

ma ke kumukuai haahaa loa i ko

na wahi e ae o ke taona nei.

 

UA MAKAUKAU NO HOINA

mea nani no kanaka makua

a me na kamalii.

Na Kamaa Paa Loa,

e loaa no maanei e like me ka

makemake; a ina e loaa

koke ka ino, he hiki

no ke hoihoi mai

            M. McINERNY.

Kihi o na Alanui Papu a me Kalepa.                                                   77@ @m 7@7

 

Lole Makepono ke Kuike!

E LOAA NO IA MA KAHI O

KAKELA ME KUKE,

--E LAA NA—

AHINAHINA,

                        KALAKOA,

                                                KEOKEO,

                                                                        LEPONALO

Pena, Aila, Aniani,

                        Na Mea Piula,

                                                Kopa, Aila Honua,

                                                                                    Aila Hoomaloo

Kui Kakia, Pakeke,

                        Tabu, Kaula, Noho lio,

                                                Hulu-@alaki, na Pulomi.

A he Agena no hoi no na Mokupuni o Hawaii nei no na

LAINAKINI-NAO,

                        LAINAKINI-MAOLI,

                                                PALULE KALAKOA,

ALAPIA, KELEPA, KILISA,

Na Lole kupono i ka wawae,

            Palole Holoholo,

                        Na Lole Huluholo,

                                                Na Lole no ka hoohehelo ana

Lipine, lihilihi, a me ia mea’ku

--A HE--

MAU MEA AI KAHI

Ka Palaoa, Kopaa,

                        Raiki, Pia, Hoohu,

                                                Paakai, Hoaala,

                                                                        Pia Kulina &c

--A HE—

LAAU LAPAAU KAULANA LOA

A Dr. JAYNES.

Laau Kunu,

                        Laau Hoomaomao Koko,

                                                Laau hoopau naio,

                                                                        Penikila, Huaale,

A me na Laau Hamo, a pala’ku

                                                                                    7@9 1y 811