Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 2, 13 January 1877 — HE MOOLELO NO AAHOAKA KE KOA A ME KONA HANAU KUPANHA ANA. HE MOOLELO KAHIKO NO KAUAI. [ARTICLE]
HE MOOLELO NO AAHOAKA KE KOA A ME KONA HANAU KUPANHA ANA.
HE MOOLELO KAHIKO NO KAUAI.
[ l'uuhiia no ke Kuokoa.'] HELU 2. lAIA i hiki aku ai, e noho mai aua no kela, e aahu ana no i ke kuiua kapa akaka, ua hele ke kauaka a mahune i ka awa. me kona ike e mai no i ka ianei iiuakai o ka hele ana'ku, aka, hoao mai ia nae oia ma ka ninau ana, Heaha kau huakai o ka hiki ana mai ? I aku ia ka eioie, I heie mai nei au no ka piiikia o ke Aiiiwahine Koanauai, i ka hauau keiki, awalu po awalu ao o ka haakohi uua, aolie no he wahi mea a hanau iki, ua kuhelahela ke ulii. A lohe ke kahuna no keia mau olelo, i mwi la oia, Aohe pilikia, e iioi uae oo a hai aku i na mea e hoomakaukau ai, oia hoi, i awa lau, i papakea, aia Ia iluua o Pohakupiii,a o ka wai puolo paiapaiai o Kemamo, a o ka ko eli uo hoi o Kaluaiihilihi. Ina e ; makaukau keia mau mea a pau, e waiho malie iho uo a hiki aku au. Aia a ke ahiahi o ka la apopo, lieio aku au a moo i Moloaa, ma kahi o Kalaeomuim, n ma ka wauaao ae i ka po i o Huua, hiki aku au ilaiU. A pau na olelo a ke kahuna, hoi mai la o Pohakumalumaiu, a hiki imua o KaUlea, a hoike aku la i na mea a ke k»hnna i hahai mai ai. A i ka loho mm o Knlalea, huii ae la oia a pano ae la ia Palikoa, E kii oe i ka awa, a © oe hoi e Kalauokealoha, e kii oe i ka wui. (o keia'wahi kanaka ae la ea, he wahi kan'aka mama oia i ke kukini), a o oe hoi e Papaioa, e kii hoi oe i ke koeli o Kalualihiiihi. He manawa oi, ua m akaukau mai la na mea a pau imiia o Kalalea, a hookahi hana i koe, o ke kali aku o ka hiki mai o ke kahuua. A ma ka wanaao no hoi o ka i oleloia ae nei, hiki mai la ua kahuna nei, a o ka hoomaka koke no ia o kana pnpa haua. Manm no hoi ka awa a me ke ko. A pau ia mau mea, hui pu ia na mea a pau a kahi hookahi, kananaia iioko o kekahi poi nui, a me ia wai no hoi i hoauauia'i ke I ioa no a pa ka iii o ua alii hei i ka wai, ano e mai la ko ka lewa a pau ; hoomaka hoi ke kahuna i ka puie, hoomaka iho la no hoi ka ua ; i loa no hoi a amama ka puio, o ko kui iho la no ia o ka hekili, oiapa ka uwiU, nei ke olai, ua ka ua koko, kahe ka wai ula, aia wa ko* ke no, alala ana ua keiki uei iwaho ; a na ke pale keiki i hai mai, ho keikika* ne, a haia ke anahulu, kapaia iho la kona inoa o Limaloa, a liio aku la ka hanaiia ana ia Kauualewa a me kana Aiiiwahine o Kaheio, aia i Waiawa kahi i hanaiia'i a nui ua keiki la. Ua hoomaka no na alii e haku i mele inoa no keia ktiki. Na Limunui no i haku i kana mele, a he hoahanau hoi oia no Kahihikolo, a nana keia mele malalo iho : Nani Waialeale he kuahiwi no Hanalei, Lei a'u maka i na haia ai a ke kiuau, Na hala ai a ke kinau o Waioli, He olioli makuahonowai ke aloha. E aloha ae ana ia Limahuli, Huli ka amao ka lau oka akolea, Kuu hoa i ke aua o Haoalei, O kuu lei ua hiki mai—e, Aloha no—e, 4 Oia hoi—e. * A pau keia a ia kupunowahine, a o ke auo quq no hoi o na kupaoa, he ake moopuna—Ua hiki no, hakuia a uui. lioko o keia wa, he wa houeuo kaua keia me ke alii o Puoa, oia o Makaukiu, aia nae ma Wailua oia e noho &i, a ua manao nui ua aiii nei, e liio iaia o AnehoU a me ua Koolau. Aka, i kooa ka* ua ana me Kaialea, ua hee oia, a ua U-
e-.ikihi o Kaialea a me ku!iu pukaun.-oi» o Palikoa a ine na koa malalo ibo o laua, me ka manahe-u ole ; a na ko Makaukiu inau koa no i luku ia iakou iho, A pau ke kaua ana, hoi aku la o Kalalea, a hiki ina Kahoiwai, kahi i ku ai oko laua Halealii. e noho mai ana no ke anaina alii, ho kui lei ka linna. A o Anuu ka laua hiapo a Limaloo hoi koua muli iho, ke pii ae la ko laua nui, a o Koananai hoi, ke hapai nei oia i kolu o ka laua mau keiki. (Aoīe ipau).