Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 5, 3 February 1877 — Page 4

Page PDF (1.74 MB)

This text was transcribed by:  Kaonohi Kai
This work is dedicated to:  XenoType Technologies

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

 

ALONE! YET NOT ALONE.

Gospel Singer.

 

1

Hookahi wale au,

Ke Akua pu no nae

Me au ma keia ao;

Kokoke oe a mau,

A me ha ole ae.

2

Hookahi wale au,

Me au no nae Iesu.

Aloha oia ia ' u,

A launa pu a mau,

A meha ole no.

3

Hookahi wale au,

Ka uhane pu no nae

Iloko pono o ʻ u

A maluhia no,

A me ha ole ae.

4

Hookahi wale au,

Kini no na lakou,

Na anela maikai,

A launa olu mai,

A me ha ole no.

5

Hookahi wale au,

He kini, lehu nae

Na hoa o ' u ma o

A owau pu me lakou,

A mele mau loa'e

 

Hawaii.

 

 

HAAWINA KULA SABATI.

HELU 7 ― SABATI, FEB. 18.

KUMUHANA.―Elia me kana. mohai.

PAUKU BAIBALA.―1 Na Lii 18:36-46.

 

            36 Eia hoi kekahi, i ka wa i kaumaha ai i ka mohai ahiahi, hookokoke ae la o Elia ke kaula. i aku la hoi, E Iehova ke Akua o Aberahama, a me Isaaka, a me Iseraela, i keia la e hoikeia'i o oe no ke Akua iloko o ka Isaraela, a owau nei kau kauwa, a no kau olelo i hana aku ai au i keia mau mea a pau.

            37 E hoolohe mai ia'u, e Iehova, e hoolohe mai ia'u, i ike keia lahuikanaka o oe no Iehova ke Akua; a ua hoohuli hou mai hoi oe o ko lakou naau.

            38 Alaila haule mai la ke ahi o Iehova, a hoopau iho la i ka mohaikuni, a me ka wahie, a me na pohaku, a me ka lepo, a miki ae la hoi i ka wai iloko o ka auwaha.

            39 A ike ka poe kanaka a pau, moe iho la lakou ilalo ke alo, i aku la hoi lakou, O Iehova, oia ke Akua; o Iehova, oia ke Akua.

            40 I mai la hoi o Elia ia lakou, E hopu i na kaula o Baala, i ole e pakele kekahi. Hope ae la hoi lakou ia lakou; a alakai ae la o Elia ia lakou i ke kahawai Kisona, a pepehi iho la hoi oia ia lakou malaila.

            41 I mai hoi o Elia ia Ahaba, E pii oe, e ai, a e inu; no ka mea, eia ke kamumu ana o ka ua nui.

            42 Pela i pii ai o Ahaba e ai a e inu hoi. Pii ae la hoi o Elia i ke poo o Karemela, moe iho la oia malalo ma ka honua, a hookomo iho la i kona maka iwaena o kona mau kuli.

            43 Alaila olelo mai la oia i kana kauwa, E pii ae oe ano, e nana i kai. Pii ae la hoi oia, a nana aku la, a i aku la, Aole. Olelo mai la hoi oia, E hele hou i ehiku hele ana.

            44 Eia kekahi i ka hiku o kona hele ana, i aku la oia, Aia hoi, ke hoea mai la he wahi ao uuku me he lima ala o ke kanaka, mailoko mai o ke kai. A olelo mai la oia, E hele oe e olelo aku ia Ahaba, E hoomakaukau ae oe, a e iho ae, o paa mai oe i ka ua.

            45 Eia kekahi, ia manawa no poele mai la ka lani i na ao a me na makani, a nui mai la ka ua. Holo kaa ae la o Ahaba a hiki i Iezereela.

            46 Kau mai la hoi ka lima o Iehova maluna o Elia; kaei iho la oia i kona puhaka iho, a holo ae la imua o Ahaba a i komo ana i Iezereela.

            Pauku Gula. O ke Akua nana e haawai ke ahi, oia ke Akua. 1 Na Lii 18:24

 

            Mele.―Him. 10, 8. Leo.

 

1

Iehova ke Akua mau,

He mana weliweli kou;

Ka la me na makani pu,

Hoolohe i ka lea ou.

2

E ala kue mai ke kai,

Na ale, e popoi pu;

Kau no kou lima, papa mai,

Pau koke ae, a malu no.

 

            Pule i makau kanaka, me kamalii i ko ke Akua mana, a hoomana, a malama ia ia, &c.

 

Na ninau a na Kumu.

            Haalele kakou i na kaula a Baala e aha ana? Ia lakou e pule ana ia Baala heaha ka Elia kauoha ma ka pauku 30, a me ka hana a na kanaka? Heaha ka hana ma ka pauku 31, 32, 33, 34, 35? Iehia hoopiha ana me ka ninini ana i na barela wai eha? Ninini ia mahea? no keaha? Pehe hoi ka wai? p 35.

            P 36. Ka hora ehia ka mohai ahiahi? hora ekolu. Heaha ka Elia pule?

            P 37. Heaha kana pule, a no keaha hoi?

            P 38. Heaha ka i haule mai, a hoopau i keaha, a mihi i keaha?

            P 39. Pehea na kanaka i hooho like ai? Ma keaha i ike ai lakou, o Iehova ke Akua aole o Baala? Hai mai pauku 24.

            P 40. Heaha ka Elia kauoha? Ua aha ia hoi na kaula o Baala? mahea i pepehi ia'i? mahea Kisona? He kahawai kahiko ia ma ka ohana o Isakara, e kahe ana mailalo ae o mauna Tabora, mawaena o Iseraela, a iloko o ke Kaiwaenahonua. Nana Lunakanawai 5:51, &c. Mahea ke kanawai hoapono ia Elia no ka pepehi ana i keia poe kaula? Kan. 13:1, 5. 18:50. Pono anei ke pepehi i na kaula wahahee i keia wa? No keaha ka pono ole? Heaha ka Iesu olelo ma Mataio 9:15?

            P 41. Heaha ka Elia kauoha ia Ahaba no keaha? Ma keaha Elia i lohe ai i ke kamumu o ka ua? Ua lohe anei Ahaba ia ka mumu?

            P 42. Pehea Ahaba? Pehea hoi Elia? No ekaha kona pii ana i ke poo o Keremela? heaha kana ia ia e huna ana i kona mau maka iwaena o kona mau kuli? E pule ana paha i hiki mai ka ua Iak. 5:18.

            P 43, Heaha ka Elia kauoha i kana kauwa? no keaha? Heaha ka ke kauwa i ike ai i ka mana mua ana? Ehia nana ana a Elia i kauoha ai? Pehea Iesu ma Luka 18:1.

            P 44. Ma ka hiku o ka hele ana heaha ke ke kauwa i ike ai? heaha hoi ka Elia kauoha i ke kauwa? He hoailona kela wahi ao nuku no keaha?

            P 45. A pehea ka lani, ka makani, ka ua? Pehea hoi o Ahaba?

            P 46. Heaha ka Iehova i kau ai maluna o Elia? a heaha hoi ka Elia i hana'i? Mahea ko Ahaba wahi noho ia wa? Ua hookoia anei ka pule a Elia?

 

Mele.―Him. 11. 7.

1

Kei ka mana nui ou!

E Iehova nani mau!

Nau i hehi wale mai

Ko na aina, ko na kai.

2

Holo na hekili e,

Me na uila ilana'e;

E memele nae makou

I ka mana nani ou.

3

Aia pau ko keia ao

I ke ahi wela ou,

Mau ke mele o makou

I kou mana oia mau

 

Na ninau a ke Kahu.

            Na Makua. Ma keaha i maopopo ai aole o Baala ke Akua? Ma na mea ehia i maopopo ai, o Iehova ke Akua? He ahi aha keia i pau ai ka mohai, ka wahie, na pohaku ka lepo, ka wai, a Elia i hoomakaukau ai? Ma ka ike ana o na kanaka i keia mea kupanaha, pehea ko lakou hooho like ana? Ua'haia na kaula wahahee? no keaha ke kokua ole o Baala a hoopakele i na kaula ona i ka make?

            Na keiki. Hai mai ka pauku gula. Heaea ke Akua? Heb. 12:29. Hai mai i kekahi mau hana a ke ahi. 1 Pau Sodoma ma i ke ahi. 2 Pau na keiki elua a Aarona i ke ahi. Oih k. 10:1,2 3 Pau na kanaka ohumu i ke ahi. Nahelu 11:1. 4 Pau kekahi mau kanalima kanaka i ke ahi 2 Na Lii 1:10-12. 5 E pau ana ka honua i ke ahi. 2 Pet. 3:10. 6 E pau ana ka poe hewa mihi ole i ka hooleiia iloko o ke ahi pio ole. 2 Tes. 1:8, 9. Hoikeana 21:8. Heaha ko oukou pono? E mihi ano, a e holo iloko o Iesu.

            Ke kula a pau. Ma ka hoopili ana. 1 Hookahi no Akua oiaio o Iehova, he mea ole na akua e a pau. 2 E pau ana na kaula wahahee i ka make. 3 Mana ka pule. Aia a ikeia he wahi ao nuku, he ao Uhane Hemolele, e lana ka manao, &c.

 

Mele.―Him. 591. 8-7-4.

 

E ka poe paulele ole,

Hele oukou i ka po,

Aole lohe i kuu olelo,

Aole ole no oukou.

Hele pela. I ke ahi, make mau.

 

            Pule no ka poe hookuli, palaka, lealea mihi ole, &c.

            Haawina no Feb. 25, 1 Na Lii 19:8-18.

 

 

Ka huakai a ke Kiaaina o Kauai.

 

E ka Nupepa Kuokoa e; Aloha oe: ―

            I ka hora 10 o ke kakahiaka Poalima, ua pae aku la ke Kiaaina J. E. Bush, ma kana huakai ike i na makaainana o ka Moi ma Nawiliwili. Ua holo aku oia me ke Kilauea, i ka hora 4 P.M., me ka ukali ana aku o Mr. P. P. Kanoa, oiai o kona hiki ana mai no ia ma Honolulu nei i ka Poakolu, ua huli hoi koke aku la no o Mr. Kanoa, e hookamaaina no ko lakou Kiaaina opio, he mau hailona e hoike ana i ka ike a me ka oluolu o ko laila mau keiki kamaaina i ko lakou Kiaaina hou. Ua hookipa mai na kanaka a me na haole i hiki ae ma ke awa pae o Nawiliwili, me ka oluolu. Mahope iho ka luana ana no ka manawa pokole ma ka hale o ko Hope Makai Nui o Kauai, Mr. William Lowell, ua hookipa aku la o Mr. P. P. Kanoa, ma kekahi, oia ka hale i kapaia "Waialeale." Luana iho la ke Kiaaina ilaila he la hookahi e hooluolu iki, a i ke ahiahi Poaono, kai aku la no Koloa, me na hoa kupono no ka hele huakai ana aku i ke ahiahi, ua loaa mai la i ko Koloa mau kamaaina; ua hopu mai la hoi ke keiki Lunakanawai Apana Maioho, a hookipa aku la i ka huakai a ke Kiaaina me kona mau hoa he lehulehu.

            Ma ka la Sabati, ua hele aku ke Kiaaina i ka pule me ke manao e launa a e ike me na makaainana o ka Moi, a oia kona launa mua ana ma ke akea me ka lehulehu o ia Mokupuni, kahi a kona Haku i hoonoho aku ai ia ia e noho. He mea ano e, ma ko makou hai ia mai, ka piha pono loa o ka Halepulu ma Koloa; ua hiki ae o Dr. Smith a me kona ohana, a me kekahi poe haole e ae. Mahope iho o ka pau ana o ka halawai pule a ka Rev. Mahoe,  ua haawi ae ke Kiaaina i kana haiolelo launa. I ka nana'ku ua hauoli na makaainana, a ua hoomaopopo lakou i ka io a me ka waiwai o na huaolelo naauao a ko lakou Kiaaina. E heluhelu ia no me ka makahehi kana mau olelo ku i ke aloha a me ka naauao malalo iho nei:

            "E na makaainana o ka Moi, Aloha oukou:― Mamuli o ka hiki ole ana mai o ka Hon. D. Mc. Bryde a me ka Makai Nui, no ka holo ana aku nei o kekahi i Honolulu, a no ka pilikia hoi o kekahi i ka omaimai o ka ohana, ua lawe mai nei au i ka Lunakanawai Apana A. W. Maioho, e hoolauna aku ia'u ia oukou. Ua lohe oukou i ka hookohu ana mai o ko kakou Moi ia'u i Kiaaina no oukou no ka Mokupuni o Kauai nei, e pani ana i ka hakahaka o ka Mea Hanohano P. Kanoa, ko'u mua i waiho mai i ka oihana.

            Ua maopopo ia'u he nui ko oukou aloha i ko oukou Kiaaina mua iho nei, kona noho ana a me kona launa ana me oukou, a me kona lawelawe ana i ka oihana ma kona ano makua no oukou. E hoao no hoi au e loaa mai ko oukou aloha a e ike mai ia'u, e like me ko oukou aloha a ike ana ia ia.

            Ei au ke ku aku nei imua o oukou no ke kalaiaina ana, i ka aina o ka Moi. O ka mua, no ka Moi. Oia hoi ka noho'na maluhia iwaena o kakou. O ka lua, o ka imi ana aku ma ke kalai ana a me ka huli ana e hooikaika pu me oukou i na mea e pomaikai ai kakou.

            E like me ka noho ana i ka wa kahiko, pela iho la no ka noho ana i keia wa, aole nae ma ka hoihope ana ma na hoomana kii; aka, ma ka hiipo ana i mai i ke kanaka, a o ke kanaka hoi i ke 'Li.. He mea nui oukou i ka Makua Moi o kakou, a pela hoi oukou e hoomanao ai e na makaainana i ka Moi a me na 'Lii. Oia iho la no kekahi mea nui a kakou e hana ai i laupai ai ka aina. O ka Moi ka mea nona ka aina, owau kona kanaka, oia hoi ke Konohiki, a o oukou na hoaaina. Ma ia mea e maopopo ai ia kakou a pau, aia a huipu mai oukou me a'u me keia noho ana, alaila, pomaikai kakou, a pomaikai hoi ka Moi i ka ike ana iho, ua ola kona Lahuikanaka. O ko ke 'Lii ike mai, ua pomaikai a ua waiwai kakou, alaila, ua lawa iho la ia i kona manao.

            He pomaikai ka ko kakou Moi i imi aku nei no kakou a pau, a ke imi nei no hoi no kona lahui, a o ko kakou manawa keia e apo aku ai a lawe ae i mea e waiwai ai kakou. He mea mau i ka mea a ka Moi a kona lokomaikai i hoonoho ai ma keia kulana i kona ike aku i ke ano nui o kana mau hana i manao ai e hoohana no ka pono a no ka holomua o ka lehulehu. Ua ike au he hana nui kai ili mai maluna o'u.

            O ko'u ano e ku aku nei imua o oukou i keia wa, he makua no oukou, he hoalaha, he alakai, he hoa kuka no na pono, a he houpo no ka lehulehu e hilinai aku ai no ko lakou ma luuluu, a no ko lakou mau pilikia. Ua aa au e lawe mai i keia mau ano a pau maluna o'u. Ua hauoli au i ka loaa ana o ke kulana a me ke kahua e hiki ai ia'u ke hooikaika e hooko i na iini o ko kakou Moi. Ua kiai au i kana mau hana, ua hoolono wau i kona leo, i na hana a me ka leo o kona Kaikaina Alii, i ko ka Moiwahine Kapiolani, a me ko ka Moi mau Kaikuahine Alii. A ua lana ko'u mau manao, eia ma ka Mokupuni o Kauai nei e ko ai na ake a me na manao o na Moi a me ka Ohana Alii. Ua hiipoi au i na olelo a ko kakou Moi, a ua ike au i ka nani o kona mau manao no kona lahui. A ua lawe mai au i alakai no'u ma ka'u mau hana iwaena o oukou. Wahi a ka Leo Alii iloko o kekahi halawai ana, i hele kino ae ai Oia, e paipai i na manao hoopono o kona lahui, "E na makaainana, ke nana aku nei au ia oukou a o ke kanaka hoopono oia ko'u kanaka." Pela wau e hahai aku nei i ka puana a ko kakou Moi, a olelo aku; o ka hoopono ka hana mua e ola ai ka aina, a o ke kanaka hoopono oia ko'u kanaka. E ike a lalau aku a hoonoho ae ma kahi kupono hiki ia'u. O ka hookanaka makua, aole o ka hoolilo loa i ke kino i ka lealea.

            E na makaainana o ka Moi, mamua o ko'u hoopau ana i ka'u mau olelo i keia manawa imua o oukou, ke kauoha aku nei au ia oukou e hiipoi i keia mau olelo, "E hoomanao i ke Akua, e hoolohe i ka leo o ke 'Lii, e malama i na wahi elemakule a kakou, e hiipoi i ke aloha mawaena o ke kane a me ka wahine, e malama i ka maluhia i na keiki, i mau ai ka noho ana ma keia aina nani." O keia mau mea a pau, e loaa no ia oukou ke hahai i ka manao o ko kakou Moi ± "E hoopono."

            I ka hoopau ana i keia ke nonoi aku nei au i ko oukou aloha, A i ko oukou kokua no ka hooko ana i ka pono, a na na lani e ike mai  i ka kakou mau hana lokahi. Ke hele nei au e kaapuni i ka aina, e ike a e launa pu, me na makaainana o ka Moi, a i ka hiki ana mai o ke 'Lii ka Moiwahine Kapiolani, e ukali hou aku no wau ia ia ma kana huakai hoola e kaapuni ana i ka aina, a ia manawa kakou e hui hou ai, a e lohe ai oukou i kona mau manao aloha aloha no oukou."

            I ka pau ana o ka haiolelo a ke Kiaaina, ua hopu mai la na kamaaina i kona aloha ma o kana mau olelo la, a haawi mai la i ka olelo pane malalo iho, ma ke ano he hookipa pumehana na na kamaaina i ka makua hou i hoonoho ia'ku e ke Poo o ka lahui, no ka pomaikai a me ka holomua o Hawaii, a penei ka pane:

            "I ko makou Makua Kiaaina, J. E. Bush, (Ailuene Busi;) Aloha oe:― O makou, a ma ka inoa o na makaainana aloha o ka Moi, o ka Apana o Koloa, ke haawi aku nei makou i ka lima akau o ke aloha pumehana ia oe. He oiaio, o ke kulana au e noho mai nei, kahi hoi a ka Hon. P. Kanoa kou mua i waiho mai. He oihana nui a koikoi kau e lawelawe aku ai; no ka mea, ua ili pono maluna o kou noonoo noiau ana na hana a pau i pili i ka pono a me ka pomaikai o ko ka Moi Aupuni. A oio, mamuli o ko ka Moi hilinai i kou ika a me ka noiau, e lilo auanei kau mau hana i mea e pomaikai ai ka lehulehu. He oiaio, he malihini oe i na makaainana o keia Mokupuni, aka, ke lana nei ko makou manao e kamaaina ana oe mamuli o keia oihana nui a hanohano i ili mai maluna ou. A na i kamaaina e kono mai i ka lehulehu makaainana e puili aloha aku ia oe, a e kokua i na hana a pau i pili i ko ka Moi Aupuni. A ke lana hou nei ko makou manao e kokua ia oe ma na hana pili i ko ka Moi Aupuni, oia ka "Hooulu Lahui." A i ko makou hoopau ana i keia, ke haawi aku nei makou i ka lima akau o ke aloha maluna ou, oiai, o ke aloha ka mea nui mawaena o kakou. A ke nonoi pu aku nei hoi makou i ka lokomaikai o ka Makua Lani, e kokua mai i kau hooponopono pili Aupuni ana a mau aku. Aloha oe.

            O makou o kau mau kauwa haahaa me ka hoolohe.

            Na Komite.

            A. W. Maioho,

            W. M. Kekoa,

            J. Walewale,

            Puni wai.

            Ke lana nei ko makou manao e hookoia na manaolana o ka Moi a me ka lahui no Hawaii, ma o ke Kiaaina opio J. E. Bush, o ka Mokupui o Kauai.

 

 

NA MEA PILI I NA HOME.

[Maloko o keia poo, e hoopuka ana makou i na mea pili i na home. L. H.]

            He mea nui ka home, me ona mau pili. I akaka ke ano, pono ke haliu mai ka pepeiao, a nana mai ka maka, a heluhelu i ka wehewehe ana.

            1. Ka home, ua like ia me ke aupuni. Heaha ke aupuni? he huina ia o kekahi mau mea, mau kane, mau wahine, mau keiki me ke poo hookahi i kapaia ka Moi. Pela ka home, he huina ia o kekahi mau mea, he kane, he wahine, he keiki paha.

            Ma kekahi mau home, elua wale no mea iloko, oia ke kane me kana wahine ponoi. Me kekahi mau home, mahuahua na lala, oia hoi na makua, na keiki na ohua. Ua like ia me ka ohana hookahi iloko o ka hale hookahi.

            3. Na mea e pono ai ka home. Ka hale. Aole pono ke aupuni kenele ka moi i ka hale alii ole. Ua like ke poo o ka ohana me ka moi, aole pono kona home ke nele oia i ka hale. No ke ano o na hale, he hale pili, he hale lauhala, he hale lauko, hale laau, hale pohaku, hale hui, he hapa pili, a hapa laau, &c. Aia i ka manao o ke poo ke ano o ka hale, e like me kona ano waiwai, ano ilihune, &c. I hale maemae a maikai ka pono. I hale no ke poo ponoi, aole no hai, aole he hale hoolimalima ke hiki ke hana me kona mau lima paha, a kuai lilo mai paha. Poho paha ke dala ke hoolimalima. Ina he hale kuai lilo mai, aole make e aie; ina aie, e wiki i ka hookaa, no ka mea, ina ma ka uku kuala, mahuahua ke dala lilo aku, a, me he dala pono ole la ia. I mea e pono ai na lala o ka home, pono ke hanaia i mau keena maloko o ka hale, ae paku maikai ia, aole i paku lahilahi wale no, me ka paku lole. Eaho iki nae ia i ka paku ole. He paku laau nae ka pono ke hiki, me na pani. A i ole, e pouli, a wela, a ikiiki na keena, e hookomo ia i mau pukaaniani. E hookaawaleia ke keena noho, keena ai, kea moe, keena hookipa malihini paha.

            E hoolakoia na keena i na mea kupono, na pakaukau, papa kakau, na noho, na pahu lole, hale pa, na laau moe. Aole make e ikeia na pa ipu e waiho wale ia'na, me na kapa moe, kapa apana, lole aahu e kau wale ana me na kaula, me na kui mao maanei, e huna ia ka pono iloko o na pahu, a ma ne keena liilii paha, a e hoomaemae pinepine ia ko loko o ka hale.

            3. Ka pa hale. he mea nui keia. Ua ike kakou i ka hale nui, ua hoopaniia i ka pa, he pa pine, pa laau, pa pohaku, pa waea. A pela ka pono o ka hale o ka home. E hanaia i pa maikai a puni ka hale. E hanaia i puka kupono, a i alanui maikai mai ka puka a o ka hale. He wahi aupuni ka home,a  pono ke hoopuniia i ka pa i maluhia, i ole e komo wale na holoholona, me na powa e hana ino. E hoopiha ia hoi ka pa i na mea kanu, i na laau, na pua o kela, a o keia ano, i mahaloia ka home, a lilo i wahi kuonoono, a makemake nui a e @@@@ ona.

            4. Ke kuikahi ana. He mea nui ke kuikahi o ke aupuni, ua noho like o ka moikane me ka moiwahine, a me na kanaka ona. Ina kue kekahi hapa i kekahi hapa, a me kuahana, pono ole paha, hiolo auanei paha wahi a Iesu. Pela ka home, ka ohana, e noho kuikahi ke poo kane me ke poo wahine, ka makuakane me ka makuahine, na makua me na keiki, na keiki me na keiki, kekahi lala me kekahi lala. Ina kue, a mokuahana, a haalele, a hele auwana kekahi, pono ole ia home, a e hiolo au nei. E hoomanao mau na paa mare i ka berita mare, i ka hoohiki e lilo laua a elua i hookahi, a e hoopili mau kekahi i kekahi me ke kii ole aku i ka hai. O ka malama ole ia o keia berita mare, ka mea e pono ole ai, e hiolo ai na home he nui.

(Aole i pau.)

 

            Ua make ma Honolulu nei i ka Poakahi i hala, ka wahine kumu nui o na wahine Virigini o ke Kula Hanai kaikamahine katolika ma Honolulu nei, oia o Miss Maria Josepha. Ua hoolewaia kona kino kupapau katolika, kahi o kona mau hoa Virigini ekolu  i waiho e na iwi ma ka lua.

 

            Hanaui nui ― Ma Honokaupu, Honolulu, Dekemaba 29, 1876, hanau o Aberahama Kaukaha Kealakai, na Mr. Wiliama E@@ Kealakai me Mrs. Kamaka Kealakai. O ka ehiku ia o na keiki mai ko laua puhaka ae, iloko o na makahiki he 10, a ko laua noho maikai ana. Hookahi keiki i make, a he eono keiki e ola maikai nei, aka, aole no i pau ka hanau ana o keia wahine, no ka mea, aohe i loaa iho ka maikai o kona kino opiopio, nona na makahiki piha he 26, a o kana kane, he 41 makahiki kona kanikoo. Aka, ma ka nana ana aku i kona hiohiona, aole no paha oia i komo aku i ke kulana kanikoo. E ala mai e na makua hanai nui i na keiki, a e hoopaa ia lakou ma ka manaloa o ke au hooulu lahui o ko kakou Moi ihikapu Kalakaua, ka makalua e waiho hakahaka nei mai o na Lani Moi i kunewa aku 'la. E ka I, e ka mahi, e ke uouo, e ka palena, hooulu ia ka lahui, i kowowo a laupai, palekana, ua puka i ke ao malama.

 

            Ma kekahi huakai kaapuni a ka moku kuna Luka mamua iho nei i ka moku o Keawe ua puni iaia o Hawaii a hoi hou i Honolulu nei iloko o ka moku pea.

 

 

KA AILA BALAKI A PINKHAMA!

He Mea

OLE KA WAI I KEIA AILA HAMO!

Palupalu Maikai na Ili Hooluu.

 

Ke noi haahaa ia'ku nei oukou, e hoao iho i keia

Aila Balaki, Hamohamo Palewai, Hoopalupalu Ili.

            E kuai a e hoao i na Buti, Kamaa, Ili Kaao Kaa, a i na mea ili hooluu e ae paha i loaa ia oukou. Ua lana loa ka manao, ina oukou e hoao ana pela, e mahalo ana oukou, a hoomaikai aku auanei me ke kanalua ole. Ina e hamo pinepine ia i keia

AILA BALAKI HOOPALUPALU ILI,

            E mau no ka palupalu maikai o na ili, me ka nakaka ole. Aole hoi ka wa ua wale no e pono ai keia Aila, no ka wa la kekahi. He 50 keneta no ke tini.

            Aila Inika Balaki Hoomau Ili a PINKHAM.

            He mea maikai loa, i hanapaka maoliia no ka hoopalupalu ana i na ili kaa lio, na kaulawaha lio, na noho lio, a pela aku. E hoao oe ― Kumukuai no ke kini 75 keneta.

Na Olelo Mahalo.

Hilo, Nov. 5, 1875.

            Ua hoao pono wau i na Aila Hamo Kamaa e ae, a ua hoao pono no hoi i ka Aila Hamo Balaki a G. S. Pinkham; a ua hiki ia'u ke olelo me ke kanalua ole, o keia Aila ka helu akahi, a me ka oi o ka maikai, o ua Aila Balaki a pau a'u i hoao ai.

A.O. Forbes.

 

            Ua hoao maua i na Aila Hamo Kamaa a G. S. Pinkham & Co., a ua oi aku ka maikai mamua o na Aila Hamo Kamaa mai na aina e mai.

R. A. Lyman,

S. Kipi.

Hilo, Nov. 10, 1875

Kiaaina o Hawaii.

 

Hilo, Nov. 10, 1875

            Ua hoao pinepine au i na Aila Hamo Kamaa a G. S. Pinkham & Co., a ua manao no au oia ka Aila Balaki Kamaa maikai mamua o na aila e ae a'u i hoao ai mamua, a he oiaio keia.

C. K. Hapai.

 

Hilo, Nov. 10, 1875

            No ko'u ike oiaio loa o ka Aila Hamo Kamaa a G. S. Pinkham he Aila maikai loa no ka Hoowaliwali i ka ili.

D. Kamai.

 

Hanai e G. S. PINKHAM & Co., ma Hilo, Hawaii.

E kuaiia aku no e BOLLES & Co., Agena, ma Honolulu.

780 3m 791

 

 

Lole Makepono ke Kuike!

E LOAA NO IA MA KAHI O

KAKELA ME KUKE,

E LAA NA

AHINAHINA,

KALAKOA,

KEOKEO,

LEPONALO

Pena, Aila, Aniani,

Na Mea Piula,

Kopa, Aila Honua,

Aila Hoomaloo,

Kui Kakia, Pakeke,

Tabu, Kaula, Noho lio,

Hulu-palaki, na Pulumi.

A he Agena no hoi no na Mokupuni o Hawaii nei no na

LAINAKINI-NAO,

LAINAKINI-MAOLI,

PALULE KALAKOA,

ALAPIA, KELEPA, KILISA,

Na lole kupono i ka wawae,

Palule Huluhulu,

Na Lole Huluhulu,

Na Lole no ka hoohehelo ana

Lipine, lihilihi, a me ia mea'ku

A HE

MAU MEA AI KAHI

Ka Palaoa, Kopaa,

Raiki, Pia, Hoohu,

Paakai, Huaala,

Pia Kulina, &c

LAAU LAPAAU KAULANA LOA

A Dr. JAYNES.

Laau Kunu,

Laau Hoomaemae Koko,

Laau hoopau naio,

Penikila, Huaale,

A me na Laau Hamo, a pela'ku.

788 3m 709

 

 

ANOAI I KA LEHULEHU.

E kipa mai a e nana, i kumaka ai ka ike i na waiwai nani i loaa mai nei iloko o na La Kulaia iho nei.

Pene ke ano o ua mau waiwai la:

Na Wati a me na kaula Gula,

a na Lede a me na Keonimana!

NA KAULA OPELE A NA LEDE

NA KOMO GULA NANI O KELA A ME KEIA

ano o na Lede a me na Keonimana!

NA KUPEE GULA,

NA LIPINE GULA,

Na gula pepeiao o na wahine!

e oaka ai i na pepeiao, a e hulali ai hoi na manamana lima, a e kilipohe ai hoi na a-i.

Na komo humuhumu gula a me ke kala,

Na pihi pulima gula wahine a kane,

Na laketa gula lei wahine nani,

Na komo daimana o na Lede.

Na kaula laketa,

Na pine omau kihei,

Na laketa aniani,

Na huka gula wahine.

NA LAKO HALE.

NA PUNA,

NA PAHI,

NA KIAHA, KALA,

NA APO KALA

NA KAWELE holoi lima,

NA O DALA o kela a me keia ano, a me na mea nani e ae no he nui wale.

            E kuaiia aku ana no ma ke kumukuai haahaa loa i ko na wahi e ae o ke taona nei.

            UA MAKAUKAU NO HOINA mea nani no kanaka makua a me na kamalii, Na Kamaa Paa Loa, e loaa no maanei e like me ka makemake; a ina e loaa koke ka ino, he hiki no ke hoihoi mai

M. MCINERNY.

 

Kihi o na Alanui Papu a me Kalepa.

 

798 3m 799