Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 5, 3 February 1877 — Ka Hui aloha Hope Loa ma Aliiolani Hale. [ARTICLE]

Ka Hui aloha Hope Loa ma Aliiolani Hale.

I KE awakea Poaono aku nei i hala, ua hoakoakoiiia ae kekahi aimiau hanohano maloko o ke lveena Ahnolelo o AHioinoi Hale, no ka hoolohe anu i ke» I kahi mau hana kupono © hoikeia aku : ana imua o ka Luoakanawai Kiekie, mamna o kona waiha ana mai i ka noho kiekie hookahi o ke aupuni, h lawe i ka Oihaim Knhina Noho Hawaii ma Wasinetona. Ua hoohanohano loa m keia anaina, manmli o kn hiki kino ana ae o ke Alii ka Moi. e ike a e kamailio ma na hana o ka la. Ua hoonohoia ka Moi miiluna o kahi kiekie me na Lunakanawai Kiekie. Mahope o ka noho ana o na Lunakanawai ma na noho, ku ae ka Loio Kuhina o ke Aupuni, m* ka inoa o ka Papa Loio o Honolulu, a kamailio aku lahemau huaolelo hoalohaloha no ka wiūho ana mai o ka Lanakaoawai Kiekie i kooa uoho, nie ka heiuhelu pu aku i keta tti%u oloio hooholo uiaiulo iho.ina ka olelo haole: I lcx Mea Hakohano ElīBha H. Allbjt KA LtTKAKAKAWAT K6I 0 KO HAWAU Pas Aika—Aloha. Ho nieA knnmaha, » ehaeha hoi no ka naau i ka loaa ana ipai o ka kmo e wa&otaai aria ka Me& Hanohano Elisha H. Allen ka Limakanawai Ntii o ka AJia Kiekie, a me ke kaulike o ko Hawaii Pae Aina, i ka oihana ana i malama ai me ke akahelk, a 'ine ka hoopona

iloko o aa makaLiki lie iwakalua i liaLi. Ado ka mea hoi ma kona kupaa. a maLima ana i ka maiuhia o ke Kumnkanawai. a nie aa Kanawai o na Moi o ko Hawaii Pae Aina, ameka malama ana i na pono, na pomaikai, a me ke Knokoa o ke Aupuni a me ka Lahni o ko Hawaii Pae Aina, ma kona alakai ana ame kona kuhikuhi aaa me ka ewaewa ole i ka Papa Loio ma ke ano uaauao, a hoopono hoi tn& na hana a pau e pili ana i kana oihana Lauakanawai Kiekie o ke Aupuni Hawaii. e hooholoia e ke komite i kohoia e na hoa o ka Papa Loio i akoakoa ma ke Keena Oihana o ka Loio Kuhina o ke Aupuni Hawaii. E hooholoia, e haawi aku na hoa o ka Papa Loio o ko Hawaii Pae Aina, i ko lakou mahiilo kiekie, i ka Mea Hanohano Elisha H. Allen ka Lunakanawai Kiekie i waiho mai i kaaa oihana kiekie me ka waia ole, a e hoolilo hoi na hoa o ka Papa Loio o ke Aupuni Hawaii i kana mau hana maikai a pau i Kia Hoomanao mau loa no kona iuoa hiwahiwa e kau aku ai ia hanauna aku, a ia hanauna aku, no ka wa pau ole, ma na mea a pau e pili ana i kana oihana Lunakanawai Kiekie i waiho mai nei. Hooholoia. E haawi aku na hoa a pau o ka Papa Loio i ko lakou mau hoomaikai a pau, a me ko lakou mahalo kiekie i ko ka Lunakanawai Kiekie ohana oiai lakou e noho ana me kakou. O makou no me ke aloha puuiehana, a me ka naau haahaa, Alfred S. Hartwell, Me Cully, Sanford B. Dole, J. K. Uimuna, Edward Preston, W. L. Holokakiki, Cecil Brown, William 0. Smith, William K. Castle, E. T. o'Halloran, J. M. Davidson, George B. Kalaaukane, L. Keliipio. A pau na olelo a ka Loio Knhina, alaila, ua ku mai o Mr. Uiiauna ma ka aoao o na Loio Hawaii, a kamailio mai i kekahi mau oleio kupono me ka heluhelu pu una i na oleio hooholo malana, ma ka oielo Hawaii.

A pau kana mau olelo, alaila, ua noi mai o Mr. Makaie, e hookomoia na oielo hooholo maloko o ka uioolelo o ka Aha Hookolokolo Kiekie, uie ke kainailio pu mai i kekahi mau olelo e hahapai ana i ka hoomanao ana no ka wa i liaia, a oia no hoi ke kaikuaana o na Loio o keia wa. Ika hoopau ana o keia haiolelo i kana kamailio, .ua noi aku oia, e hnawii* i kope o na oielo hoohoio a ka Papa Loio i ka Lunakanawai Kiekie. Ua kokuaia ke noi e Mr. Dole, a hooholoia, ua kamailio mai oia i kekahi mau oielo uuku kuliu, e hoomaikai ana i ka Lunakanawai Kiekie, no kona oluolu i na hoa o ka Papa Loio. A pau kana kamailio ana, aiaiia, ua ku mai o Mr. B»rnard, ke Kakauoielo Nui o ka Aha Kiekie, a iieiulieiu i kekahi olelo i hakuia a kakau inoaia e ka liamuku, Kakauoielo Nui o ka Alia Kiekie, Hope liamuku a me ka Maheie a Unuhioielo o ka Aha. A pau na olelo mal'una ae, ua ku mai ka Lunakanawai Harris, a heluheiu i kana haioielo i liaku ai no ia la. e maha» lo ana no i ka Lunakanawai Kiekie ka mea e waiho mai ana. A pau kana, he mau wahi huaolelo pokoie ka koua kokoolua. Alaila, ku mai ke Alii ka Moi, a hoopuka mai i keia haioielo malalo iho : He mea kamahao, a he mea kakaikahi no hoi, iloko o ka moolelo o ka honua nei, ka loaa ana o ka hni ana, ka launa ana, a rne ka akoakoa ana o kakou ma keia wahi i keia la. Oia hoi ka iho ana mai me ka hui ana o ke Poo o ka Mana Hooko me ke Poo o ka Mana Hookoioko kekahi o na mahele nui o ko kakou uoiio ana ma ke ano aupuni. Ua loaa ia kakou i ua waa pau, ka maa, no ka hui pu ana ma ke ano anpuni, aka hoi, ma keia la, ua eehia ka mauao o na mea a pau, no ka mea, i keia la, a i keīa makahiki, e ike a e launa pu aua Hakou me ia i ka la apopo, a i keia makahiki ae paha, owai la o kakou ke noho ana mo ke ola ma keia honua. I keia la, eia oia me kakou, a ua hauoli kakoa i kona noho ana mai ma kona ano kino a me kona knlana oihana he Lnna Kanawai K ekie no ka Alia Kiekie o keia aupuni, aka, mamua ae paha o ka hala ana ae o keia man la e hiki mai ana, euele ana kakoo i keia mau meaaelaa.

K$ ku nei av ma kpna aoao, aole wale oia ke auo Foo no ke aupuai, aka, ma ke auo lie hoa aioha a he boa no ka Papa Loio, a e aianao ae na hoa o ka P&pa Loio, ua kupono ko lakou akoakoa ana i keia la, a me ka loaa ana ialakou ka mauawa e hoike ai i ko iakou manao aloha oiaio a i hiki ai hoi h\ lakou ke alana iki aku i wahi mo« hai nuka no kona kulana maikai, kona naau hoohaahaa, aloha, kona kuoo me ka nohō poiolel

He kuinu oiaio keia no kakou no na Hoa Loio o ka Papa Loio Hawaii c kau* maha ai; no ka mea, ke hele uei ko ka-

k»'ii ui.ik:v'iK»'N.<t k-i m.ikiLi nana e kuhikul»i a e alak r ia k.ikoa ni.ii k;i hooKauliKi.* ar.a i na pono o na hana a ka papa !oio i mua o na Aha. a me ko kakou oiao ana i k:i \caiu ō ka i&' ma ua kanawai manmli o kana mm oleio hooholo i hooholo ai no na hihia i uiu ae iloko o koaa wa i noho ai ma ka oihaua. K maiiao ae ka Papa Loio i keia la, u* kiekie ko lakou kuiana ma ko lakoa iiio ana i hoa no keia papa, ke hoomaopopo ae iakou ua lawe ia, a ua hooiaio iA ka poiolei o kana mau oleio hoohoio e na AUa Kiekie o na Aupuni nni o ko na aina e. O ka hihia i haua ii maanei no Hoke, ua ikaika ka p;iio ana o ke K6misina Farani, uie ka waino ana aku i koua aupuni i na hoohaiahala e piii ana no ia hihia. Ua ui aku ke aupuui o Farani i kona Aha Kiskie, aua apouo mai ko laila aha i ka poiolei o ka hoohoio anā o ka aha kiekie o keia aupuni iua bi!iia la Pela 110 Hoi uie ka liihia o kekahi kauaka Faraui maiuna o kekahi moku Amerika o ka ,4Xassau." Ua ui ia no eke Komisiua o P arani i kona aupuni, a ua hoapono hou mai no ka alia kiekie olaila i ka hoohoio aua o koonei alia kiekie Ua ui ia keia !iihia hookahi i ko Amei'ika a!ia kiekie a ua hooia pu ia mai no e kolaiia aha kiekie. Aole i poina ia\i a me »T. K, Unauna i loko oko maua opiopio. oiai oia e noho ana lie kanikela no Amerika no Hawaii i ka malama o Xovemaba, 1852, i ka haunaele nni ana ma ke kulanukauhale nei, me na luina ona mokuo <ohota e ku ana iloko nei oke awao Honolnlu. Aia noi ua hele kohana ae oia mai kona hale nolio ae a waho o ke aianui iwaena o ka puuiu»luina e hooweliweli ana, a liiki maiuna o ka Papu (i wawahi ia ihu nei) a noi maila oia i kona lahui kanaka Ainei'ika, e malama i ka maluhia o ua kanawai, a e hooko ia no ke kanlike o ko lakou makemake. O kona hoike ana ia i kona koa

oiaio oiai, na kau inai ka weli o na mea & pau, a aoie hoi i aa kekahi o na Alii moku e hoike i ko lakou mau poo ma ua alanui o ke kulanakauhale ia wa.

Ke hoomanao nui ae nei no wau, i ka hilinai nui ana o na Alil Aimoku i pau aku nei, Kauikeaouli, Liholiho, Kapuaiwa N a me Lunaliio i kona ike, kona akamai ame kona hoopono Ika 1853, iaia i pani iho ai i ka hakahaka o ka noho Kuhina Waiwai a me ka Luna Kanawai Kiekie o keia aupuni, i ka 1857, ua komo m »i oia i loko o na oihana aupuni a pau me ka paulele ia o kona mau manao a pau ma na aha kukakuka malu a me na iiana eae o ke aupuni. Ua noho oia iloko o ka aha kuka maiu, me na 'lii kane a me na 'lii wahine i pau aku nei ika make. O na 'Lii wahine : o Hakt-lelcponi ka Molwahine, ke Kauonoiii, Alapai, Konia, Keohokaloke a me lvL*elikoiani, a o na Alii kane, o Kameiiameha 111, Kamehameha IV, Kaiuehameha V, Keoni Ana, Paki, Kekuanaoa, Namakeh.ā, Piikoi, Kapaakea a me Kapena, o ka poe i pau aku nei i ka make. L T a liio au i hoa no ka Aha Kuka Main i ka 1857, a ua hiki ia'u ke hoike i ka paulele nui o na mea a pan i ke koikoi o kona mau manao iloko ou Alia ahe hilinai nui na Alii i kana mau olelo ao.

Eia au iwaena o oukou ma ko'u kuiana, he hoa no ka Papa Loio o Hawaii nei; kekahi o ko'u man kulana kiekie a hanohano hoi, a e pono e hiilani kakou ia kulana e na hoa o keia Papa Loio, me ka iioohaiike ana me kana mau hana. Ila oia no kakou no n;> hoku liilii, i aiakai no ko kakou mau ike, ko kakou naauao, a me ka kakou mau haua a pau. Ua piha kona mau makahiki i noho ai iwaeua o kakou i na hana maikai, a ua ili mai maluna ona na hoohanohano ia he lehulehu, e na 'iii a pau i make aku nei a me ke aupuni ana i iho ai a haawi manawaiea ai i kona ike a me kona naauao, a i hookupa ai. O ka'u wahi kanaenae hope nona, no ka inea, e haalele mai ana ia kakoa. E haawi kakou ka Papa Loio i ko kakou aioka nui loa iaia, a ke owili nei au ia'a iho a me ka lahui holookoa iloko o keia aloha hookalii. A o ka panina loa o na hana, oia no ka pane ana mai i na haiolelo a pau a me ka hoike aoa inai i ka moolelo o kona noho Lanakanawai ana, a hiki ae i lune nei, aiaila, piha ka iwakalua makahiki o kona uoho Luuakanawai Kiekie ana. He la nui keia no ka poe naauao.