Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 6, 10 February 1877 — Ka Laina Hoohoio Mokumahu. [ARTICLE]

Ka Laina Hoohoio Mokumahu.

Ke paliola nei kekalii ]ono mawaena o keia anaina, ua makemake ke aupuni o Kikane e lioopokole i ka manawa balihali leta mawaena o ia panalaau o Beritania a me kona aina makualiine, ma ka liaalele ana i kekalii mau awa ku mau i keia mau makaliiki ae nei i liala, oia na awa ma ]?iji a me Honolulu nei, a e liookele loa i na moku o ia laina mai Kikane, Nu Kilani a i Kaleponi. Aole no a kakou kokua elala i keia laina e hoolioloia nei, aka, ua haawi wale aku kakou i ka uwapo, na hale papaa i kukuluia malalo o na lilo nui o ke aupuni, ka wai a lakon e uhaai nei, ka aina waiho lanahu a me kekahi mau pomaikai e ae. I ka noho ana iho nei o ka Aliaolelo, ua hooliolo lakou e uku aku ke aupuni ma ke ano kokua i $20.000 no na makahiki elua. Aka, aole nae i haawi ke aupuni ia mau eiala, malia paha he kumu no ko ke aupuni hoole ana. Ina e holo loa ae ana keia mau mokuahi me ka haalele ia kakou e noho i ke anu, alaila, e hoi hou no kakou i ke ano o ka wa kahiko o ke kaukai aku a i na moku pea no kahi mea nana e halihali mai ko kakou mau lono nu hou a me na mea e ae no ko kakou pomaikai. Okeia mau moku nui e holoholo nei, ua hiki no ia lakou ke holo loa ae me ka pokole ole i ka lanahu. E lawa no ka huakai hookalii i ka lanahu, ke holo mai Kapalakiko a i na panalaau me ka hopohopo ole. Aka o ko makou manaoio maoli, aole lakou i nele i na pomaikai ole ma na liora pokole a lakou e kipa iki mai ai maanei a holo aku. O keia mau makaliiki aku e hele nei, oia na makahiki momona a ka aina e akena nei, a e kaukai anei kakou i ko kakou pono maluna o na moku pea poluea i ka moana a akaka ole lioi ka manawa e ku mai ai, aia wale no o ka laki i ka makani. Ina e loaa ana ia kakou he mokuahi holo pololei mai Kapalakiko a i Honolulu nei i kela a me keia makahiki, alaila, e pomaikai oi ana paha kakou, aka, ina aole, e emi hope hou ana kakou. I kela wa keia wa a ke au e nee nei imua ma ka Pae Aina mokupuni o Hawaii nei, ua ikeia ka onioni ana mai o 11 a manao o ka lahui, e ao ia ka lakou mau keiki i ka uamu (oia ka oleio Euelani). Ma na knla hanai kaikamahine a keikikane iloko nei o ke aupuni, aole 1 nele ka hoomakaliia ana o oa ike mua o ka olelo haole maloko oia raau kula. koe wale no paha ke Kulanui o Lahaiualuna. A i keia \va r ke onou nui nei kekahi poe maku» i ka lukoii mau keiki e ao ai ma ka olelo Enelani. Nolaiia, ua ninauia ka ninau penei: e hoohuliia anei ke ao ana o na kula la ma ka olelo .Eiieinui a na ke aupuni ka malama ana? Aneane hiki ole paha ke hoololi kokeia ano oiai ke kanawai e paa ana, a aole hoi he ahaolelo ma ke kahna kau kanawai. He olelo kumukuai nui keia, aole e lawa mai i kahi dala ae nei a uuku. 0 na dala a ka ahaolelo i hookaawale iho nei no na kula, he uoku loa ia. Aka, ina e lawe ana kakou i keia olelo, e loaa no i ka kakou mau keiki ka pomaikai. I keia wa, ua piha ka aina i ka ike Hawaii, a ke noho wale mai nei ka nui o na poe i hoooaauaoia me na hana ole, me he mea la, ua laiau aku la paba kahi poe o lakou ma na hana pomaikai ole. Ke ioaa i ke keiki Hawaii ka ike piha i ka oielo Enekni, ke i akn nei makou, o kona makna maoli iho la no ia. Eia wale no ko makou hoohalahala i na keiki Hawaii, o ka hoomau ole aku a Joaa iaia ka ike kiekie B®. k.B loaa do kahi īke nauiu uuku ma na kula haahaa, o ka hoopau ae ia no ia

i btrle hiu aka iain O ki ike oi»•!.,» h-.o»e ma ia ana, aole pom-iikiī \oa, no ka mea, e like no nie k* uuka o k ihi ! ike, pela uo ananei kahi mea e ioa?* mui ana. laa e makemnke ka lahni i k* olel lo haole, o ke ao do ka pono a hiki i ka palena hope, aole ke kamnknmoko w?;«.{e \ mai no ke ioaa kahi ike nnko. Hele = aku imua h lawa pono k;t ike. Ua hiuw.u Fix£Pi?cs nie n» hoo" : akafßsi oielo uin», a ko oiakou o k« wai i hooluo haokahi, ma ke kaonil o wsh t« ; rn* ke kakao manao *ea taa ke ake%, e hu» ; anei «»04 iuj o* poaiHik-ii a tne na ; o Uk< u ponoi iho, h-? p<»e hoowaiwai » hoo- [ pomaikai ole !a<ciu ika a?na a me k* Uhui. ; He pt>e a aea haukae iakoa. He | p<>e i uh»ia e na «ie koap-.panul, a ina aule j makou e kohihew», be poe aihue maoli no j lakou i ko hai O ka poe e imi I ole ana o hooulu i ka u ka eina, e • mahi ole aaa i ko lakou mau aina, e hooke- ; pu ole inai aos a nui nu ka hiioholo sna i i kooa i mn», aia lakou nia ka peou ; o ka poe ae* haokae a he pooo e booh«labt. ; laiH lakon ina ke akea. Lin he ihhuue p»1 lapalu loa maoli, ajaila ua hiki ia fee kala I ia, aka, iua he mau kioo kupono ko lakou • e hiki ai ke hana, alaila, u» knoiia Ukou ! malulo o ka palaualelo, aihue a pela aku I Ua naauao o Hiwaii oei, pela no ka akena nui liiu, akn, «ole lakoa i lawe i ka liaoa e po.'iiaiKai ai ka uma »t me Ku iahui. Ke ote e kuhihewa, o na dala nui e hookupuia nei i kela a nie keia mikahiki no ka hoohuio nna i ko kakou &u puni tna na h»o a pau, aidiloko mai noia o ria hooikaika oui aua o nu kaoaka o na aina e. Me he mea la, he ekolu hapaha o ua d»la auhnu a iue iin loaa e ue o ke Hupuui e ukuia nei i ke aupuui, mai ko na maliuim mau liooikaikn ana mai no ia, aole ca*\ ko ua welo ponoi ae noua ka aina. Aka he nui nue ua leo e kakala a*»a o ko kakou poe naauno, ue alohn i ka nina, ka lahui a tne kooa uoho ana, aole nae i imi i ka hana kupouo e ikeia mni ai he aloha i k* aina a 1 kooa lahui iho O ka paUualeio a mn ka | hookano ka mea nui i keia manawa mawaj eua o ko kakou u»au kanka ui. Uu niinamit ua no hoi unkou ī kekahi puulu kanaka uni i hooneleia i kt» lakou hana mau, a i | hooliloia kek-ilii nnu la maikai «> ko lakou

ola ano ma ke o kei» ao. ina paha lakuu i hoo:nau i ka lakou haua inau e loaa ai ke dala, ka ai a roe ka pono o ka ohaua, ina ke mau uei ko lakou paa aua i ka hana, a aole hoi ma ka palaualelo a mu'koua hopena nwahia he uio. Ue noea nui ka hona i na kauaka o na aiua naauao a he mea hilaliiia no lakou ka noho pulaualelo. Malia paha ua lawa keia kokulu manao no ka paipai ana i ka poe p rt laualelo e hana.