Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 10, 10 March 1877 — Page 1

Page PDF (1.61 MB)

This text was transcribed by:  Laura Noguchi
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

BUKE XVL. HELU 10. HONOLULU, POAONA, MARAKI 10. 1877.

MAIKAI KA HOI KA PAPA!

AME

Ka Laau o kou Hale!

No Heala!

KA INOHOI NO KAHIO

WAILA MA!

Nana aku no hoi ia la,

OHIKAIO o KALAAU o MAKAWAO

ika ua mea o ka nani o

Na Papa, Na Laau.

A ME

Na PONO KUKULU HALE

O NA ANO NO A PUA,

MA KE K@HI o

Na ALANUI PAPU a me MOIWAHINE,

Honolulu

MALAILA E LOAA AIE E LIKE ME KA

makemake no ke

Kumukuai make pono loa

PAPA, PAPA, PAPA

NA PAPA huluhulu,

Na PAPA manoanoa,

Na PAPA i kahiia,

Na PAPA Kepa,

PAPA hole keokeo,

PAPA hole ulaula

NA LAAU! LAAU!

NA KUA,

NA KAOLA,

@AHO,

MOLINA,

PEAPEA, PINE

@ULU@ULU,

PINE I KAHIIA,

Na Papa a me na Laau Uiaula!

PILI ULAULA

PILI KEOKEO,

PANI PUKA,

PANI PUKA  ANIANI

IPUKA ANIANI,

OLEPELEPE!

PENA O NA ANO A Pau

Hulu Pena mai ka liilii a ke nui

AILAPENA!

AILA HOOMALOO,

WANIKI, PATE.

NA LAKO

okela a me keia ano.

NA AMI-PUKA HALE,

NA AMI-PUKA PA

ANIANI!

Pepa Hale me na lihilihi.

E LOAA NO MALAILA

Paakai Helu @,

O KAKAAKO a me PUULOA

No ke Dala kuike, e loaa no na mea a pau i @@iie @e la no ke kumukuai emi loa O ne kauoha a pau mai Hawaii a Niihau, loaaku ana iu lakou, @ hooko koke @e mai ana no ia me ka lawa pono. E kipa nui ilaila i ike i k oiaoa @@@ @@ @@@

 

Ka h@akai Hoola a Hooulu Lahui

a ka Moiwa@@@e Ka piolani.

Ka Makia Paa o ko laua Aupuni.

UA PUNIKA MOKU O KAKUIHEWA

Ua kanuia, ua Kupu, ua ulu, na

@@@ @@@ na h@me kua@i@@.

I hoom@nawanui pu @a me k@n@ Poki Alii

Ka Mea Kiekie k@ K@@@ Aliiwa-

hine KAP OLU@KU.

Ma ka anini la o ka Poaono aku nei, Feberuari 24, 1877, na haalele iho la ka Moiwahine Kapiolani, i ko lana Hale Alii Iolani, a kau ae la mal@@a o na lio, o ka ia hamau leo o Ewa ke awa, a na pae maalahi aku la ka huakai Alii ma ka home lau inia o J. S. Kaanaana, ma Manana; nani a huihui me he wai lana malie la no Hanola, na hookipa ana a ka mea hale i ka huakai Hoola Lahui, O na ukali o ka Moiwahine ma keia huakai, Miss Mary Boyd no Maunawili, J. Kaaea no ka malu ulu o Lele a me Mrs. Mahinu, no ka wai halau o Wailua. Ma ka hora 7 o ke kakahiaka Sabati, Feb 25, ua hiki ae ka Moi Kalakaua ma Ewa. Mahope iho o ka pau ana o ka paina kakahiaka, ua hele aku la na Lani ma ka luakini o Waiawa, e hai aku i na makaainana, no ke ano nui o keia huakai a ka Moiwahine. Ua piha ka luakini i na kanaka. Mahope iho o ka hoomaluia ana o ka hale, ua ku mai la ka Moi, a hai aku la i Kana olelo Alii imua o na makaaiuana o Laua, no ka Hoola a Hooulu hou ana i ka lahuikanaka; a na kokuaia Kana Olelo Alii e ka Hon. J. K. Koii, U. H. Mahi a me J. Kalana. Ua Kukukuia ka Ahahui Hoola Lahui ma Ewa, mamuli o ke kokua like ana mai o kel a me keai puuwai aloha i na hunahuna kenikeni i hiki aku ka huina dala i loaa ma ia la i ke $50.00. Mahope iho o ka heluheluia ana o ke Kumukanawai o ka Hui Hoola Lahui, Ua Kohoia na Luna o ia Hui, Penei;

R. Kaupena, Peresidena

Mrs. William, Puuku,

Mrs. Kala@a, Kakauololo.

Mahope iho o ka hookuuia ana o na hana o ia la, ua haalele iho la ka Moi wahine ia Ewa aina lai ula i ka lepo, a hoohuli aku la i ka ihu o na lio no ke kula o Puunahawele, a o ka Ehukai o Puaena ke awa. I ka huakai i kaa pono ilo ai iluna o ke kula o Kanoenoe, ia wa i hoomanao ae ai ka mea kakau no kekahi mau wahi lalani mel penei:

"Hao ke kepa ka hau o Lihue,

Huki na kaulawaha o H@lea@@@,

Mokumoku ino i ka holo a Kalena

Ke holo la i ke kula o Kanoenoa,

I moe a au i na uka o Malamanui,"

I ka huakai e holo lai nei i ke kula o Puualulu a me Kokoloea, o ka pa ana iho o kahi makani Waikoloa, he nonoho wale no ia i Muliwaa. Aia ma ko makou aoao akau ia wa Oahunui, ma ka he@@, o Kalena, Haleauau a me Malamanui, e mapu malie mai ana hoi ke ala o ka mauu nene, a e hoea malie mai ana mamoa o ka huakai ka ehu kai o Puaena, a pelo au i haupu ae ai:

"Hoi pu ae kako@,

Pae aku i Waialua,

I ka Ehukai o lalo."

Ma ka uwapo o Kaukouahua, i halawai mai ai me ka huakai a ka Moiwahine, ko Waialua mau keiki makee alii, oia o Jesse Amara, Owen J Hall, J, N. Kaiaikawaha a me S K Unauna. A ma ke ano ahiahi o ia la hele na pae maikai aku la ka huakai alii i ke one o Maeaea, i ka malu hale o Aliiolani. Ma ka hora 7 o ia ano li@la, ua wehe ia ka hana Hoola Lahui, maloko o kaluakini e ka Moiwahine. I Kona komo ana aku iloko o ka luakini, ua haawi like mai l@ ke anaina nui i ko lakou aloha Iaia, ma ke ku like ana mai iluna. Ua ku mai la o J. Amara, a hoakakamai l@ i ke ano o ka hana o ai po, imua o ke anaina. A mahope iho o ka pau ana o ka pule, ua k@ mai la ka Moiwahine, a he@olelo mai la: "E NA MAKAAINANA; Aloha oukou:

I kela makahiki i hala ae nei, na hele mai au a me kuu Moii ke kaapuni i na mokupuni; no ka manao nui no e ike i ko oukou noho ana a me ka nana ana in a he mea hiki ke Hooulu a Hoola hou i keaia Lahui kanaka. Aka, ua manao Oia ma ko Mana kuka pu ana no hoi, o ka hele hou mai iwaena o oukou ma keia ano, oia ka hana mua e hooulu ai. E pau ko kakou noho nanamaka ana kekahi i kekahi, a i keia wa, e nana ak! a nana mai A i pilikia kekahi, e kokua aku, a pela hoi ka poe e hanau ana i na keiki liilii. Nolaila, o ke kukulu ana i kekahi Ahahui kokua aku a kokua mai, oia ka mea mua, a e luluia l puu dala, i mea e holo ai na hana. O keia, oia ka hana nui, he imi ana i mea e ulu hou ai ka Lahui kanaka. Aia wale no a kokua like mai oukou ma keia hana nui me A'u a me ka Moi, alaila, ke manaolana nei, e ola hou ana no ka lahuikanaka. O na hana a ka puu dala i hoiliiliia, ke mea no ia e kokua ai i ka poe i loohia i ka pilikia i na mai lehulehu i ewe iwaena o kakou. A i ilihune no ka nele kokua, pilikia i na laau lapaau a me na mea ai kupono o ola ai, eia ka puu dala e kokua ai no na hemahema a pau. Oia iho la ke ano o keia huakai i hele mai nei iwaena o oukou, O ka hooulu ana i ka lanui kanaka ma keia ano, a i ku mau loa ai keia hana a hiki i ka hope@@@@

@Me ka mahalo."

Mahope iho o ka pau ana o ka haiolelo Alii, uu kokua mai o J Amara, J.N. Kaiaikawaha a me C.N. Kalma i ka haiolelo a ka Moiwahine. I ka malu ana o ke anaina, ku mai la o J Kane, a haluhelu mai i ke Kumukanawai o ka Ahahui Hoola a Hooulu Lahui o "Kawaipuolo," Waialua, Oahu. O ka nui o na dala i hoahuia ma ia ahiahi, he $65.00. Ua ku ka puu dala, nolaila, na kohoia na Luna Nui o ka Hui.

Mrs. K Kapena Peresidena,

U.S.N. Emerson, Puuku,

Mrs. Hana Holt Kakauolelo.

Ua ho@kuuia no hana me ka maluhia. Ma ka Poakahi a me ka Poalua, he mau la ua keia ma Waialua. Ma ka auina la Poalua, Feb. 27, ua holo aku la ka huakai Alii e kukulu i Ahahui h@@ ma Kamananui, no ka poe hoahanau Katolika Roma, a ua kokuaia Kana haiolelo Alii e J. Amara. J N Kaiaikawa@a. He $21. i loaa ma ia halawai ana; a ua kapai@ ka inoa o ia Hui, o ka Ahahui Hoola a Hooulu Lahui o ka aoao Hoomana Katolika Roma. A ua kohoia na luna nui, penei:

Mrs. K. Gordon Peresidena,

Mrs. Kakalina, Puuku,

Mrs. K. Wharton, Kakauolelo.

A ua hookuuia na hana me ka maluhia, a @uli hoi aku la ka huakai Alii iloko o na paka ua kawakawa, e hiolo makawalu ana. Aohe ue, aohe wela i ku manaoio haua. Ia hiki ana aku o ka huakaki i kanhale, ua hele a pulupe.

"Ua iho e ka ua kawakawa-la,

Puluelo makou e noho nei-la,

Noho ae i ke kau o ke anu-la,

a pmaikai ka mehana-la."

Ma ka hora 9 o ke kakahiaka Poakolu, Feb. 28, ua nee malie aku la ka huakai Alii imua, no ka ulu hala o Kahuku,a haalele iho la ia

"Waialua aina kupolua i ka lai,

Aina a ke aloha i moe@hane mau ai,

E hawanawana mau ana me kehu o

ke kai@

I noho a hoohihi i ka wai o Anahulu,

E Puaena-e, e haaleleia ana oe e ka

Lani."

Ma keia nee ana o ka huakai Alii no na Pali Hauliolio na Koolau, ua ukali aku ka Luna Makai o Wai@lua J. Amara a me J. N. Kaiaikawaha I ke kau pono ana iho o ka wela iluna pono o ka l@l@, ua hiki palekana aku la ka huakai Alii i na hala o Kahuku, ma ka home Puahala o Mr. Hassiniger. I ke kamau ana iho o ka houpo lewalewa o kamahele, na kukul@ia e ka Moiwahine he Ahahui Hoola a Hooulu Lahui ma ka Apana o Kahuku, Koolauloa. Mahope o ka hoomaha ana o ka haiolelo Alii, imua a na wahi kauna kanaka o Kahuku, ua panaiia aku ia leo Alii e J N Kaiaikawaha a me Rev. J Kekahuna. O ka nui o na dala i loaa ma ka lulu ana a ia Ahahui, he $23.75. Aohe nui o na kanaka i akoakoa mai ma ia halawai ana, aka, ua nui ko lakou olioli a me ke aloha i ka Moiwahine, no Kana haiolelo alii. Ua manao koho ka mea kakau moolelo, ua oi aku ka nui o na dala i lulu hauoli ia mai, mamua o ka nui o na kanaka i akoakoa mai ma ia halawai ana. Ua ku ka Ahahui Hoola a Hooulu Lahui ma Kahuku. Koho ia na l@@@ penei:

Mrs. L. Kal@hi, Peresidena,

Pelikekila H., Puuku,

Miss C Paukealani Kakauolelo.

Ma ka hora 2 o ka auina la o ia la hele, ua haalele aloha iho la ka huakai Alii ia Kahuku, a nee malie aku la hoi imua no laiewai, ma ka home a na kumu Moremona. Ma keia wahi i Good Bye mai ai ke keiki lalawai J. N. Kaiaikawaha, i ka huakai Imi Ola o ka Lahui Hawaii, a huli hoi aku la no kona home ehukai. A ua paniia kona @akahaka e ka Luna kanawai Apana o Waialua a me Koolauloa J. Kal@hi, ma ka ukali ana i ka huakai Hoola a Hooulu Lahui ; a o ka Rev. J Kekahuna kekahi e hoopuipui nei i ka laina Alii. M ka hora 4 o ia ahiahi, ua pae maikai aku la ka huakai ma Laiewai, ma ka home o Mr. Parker a ua hea kolohane aku la ka leo o ka @ele i na kanaka, e nane mai e lohe i ka haiolelo a ka Moiwahine, no ka "MaKia" o ko Laua Aupuni. Aole i upu iho, ua akoakoa mai la na makaainana. I ka malu ana o ke anaina, haiolelo aku la ka Moiwahine, e like me Kana hana ana i na apana i hala aku mahope, a ua hoolawaia aku ka haiolelo Alii e J Kaluhi a me J Kekahuna. A ua hookupu mai kela a me keia e like me kona alona, a ua hiki aku ka h@ina loaa o na dala i hoahuia i ke $37.85. Aole i kohoia na luna ne keia Apana. M ka hora 6 o ke anoano liula, ua haalele iho ke kaoo alii ia Laiewai, a haha poele aku la no Punaluu, ka home o na keiki o ka Aina Pua. A ma ka hora 8 o ia ahiahi, ua kau malie aku la ka huakai alii ma ka home o Apana (pake). I loa no a paa ka umaumanaha o kamahele, o ka haule aku la no ia, oki ka hana, a i puoho ae ka hana, aia ka la iluna. Eia ka ua h@le ka Moiwahine a me Kona Pokii Alii i ka haha kupee me na kamaaina ia po. Ma ka hora 8 o ia kakahiaka, Maraki 1, ua akuakoa mai la na makaainana, mai ka makani Ahiu o Kahana a hiki i ka makaoi Maakua o Hauula, e hoolohe i ka haiolelo a ka Moiwahine, no ka "Pohaku Kihi" o ko Laua Aupuni. Ua ku palenehe ole ae la ka Moiwahine iluna, a haiolelo aku la imua a na makaainana o L@ua, me Kona leo Alii. Ia noho ana iho no o ka Moiwahine, ua panai koke ia aku ia leo lani e J Am@ra, C. N. Kalama a me J. Kekahuna. (Aole @ pau.)

Ke ano a na hana a ka Haku ma

ka Pae Aina o Kaikonisia ma ka

MOKUP@NI o MILE.

I ka pau ana o ka paina, makaukau no kela e hele no ka hana haipule a me na ninaninau pono ana i ka poe e hookomo hou ai i ka Ekalesia oiai, ma ia @abati ae no, e malama ia ai ka ahaaina a ka Haku, kaohi aku la a@ aole o hele, aole no nae oia la paa mai. Hele no a hoi mai, na pii mau mai na hiona o ka mai, a ua hahana; moe no ia po a ao ae, hele no

kela i ka hana, a hoi mai no, na pii p@luae ka mai ia la no, ano nawaliwali mai kela, a olelo mai iau e hele au e kamailio aku i na luna o ka ekalesia, e malama i ka halawaihookeai, me ka olelo mai no iau, e paipai aku au i na luna e pule i ke Akua nona A o na hana ma ke ao ana i na imi a me ka poe i lana ka manao, iau ia hana. I ka pau ana o na hana o ka halawai, hoi aku wau, a i kou ike anaku, ua emi loa mai ka ikaika o ke kino. Nahaku i kona helehelena, he mai, aka, o na hiona o ko@a manaolana, e noho ana no ne ia ka hauoli hana a me ka manaolana. Ninau aku wau iai@. Pehea kou manao. "He lana no kou manao." Pehea wau a me ke keiki a kaua? "E hoolana no i kou manao, a na ka Haku no e kokua mai." Me ka pii mau mai no nae o ka mai i kau ike aku, pela no i pii mau ai kona manaolana e hana no i ka hana. Moe no makou ia po a a o ae Poaono, ua ike loa iaku ka hiona o ka haalele mai. Eia nae, iloko no oia nui o ka mai, aole no i moe ia kahi moe, o ka noho a me ke pakaukau wale no kahi e noho ai, a o ka Baibala a me na buke pili Baibala, oia wale no na mea nui imua o kona maka. I ka pau ana o ko makou ohana a me ka paina, oiai, he wahi ti a me kahi apana palaoa wale no kona ia kakahiaka. Mahope o ka pau ana o ka paina, hoi no kela a noho iluna o ka noho, noho no, hele aku no nae au a hahaku i kona lima (pana) ua emi mai no kona ikaika, a na nawaliwali loa ka pana. Ninau hou au iaia. Pehea mai kou manao? "He oia mau no ka lana o kou manao." Haipule no maua, a pau, a hoolana aku a hoolana mai no i ka manao. I ka hiki anae paha i ka hora 10, olelo mai kela e hoomakaukau i wai wela auau; i ka makaukau ana oia mea, ua a@@U oia; a i ka pau ana, komo no oia i ka lole kupono, a pau, olelo mai iau, o ke la pela o kaua, e uhola ma keia wahi, a ua hana no wau a me ka maua keiki ia hana. I ka makaukau ana, ua kamakamailio hou maua. Ninau hou aku wau iaia. Pehea mai kou manao iau a me ke keiki a kaua, a o wai hoi ko maua makua? "Mai pihoihoi kou manao, a mai kaumaha hoi, o ka Haku oia wale no ka makua, a e hoolana i kou manao no keia mea." Ua makaukau anei oe no kela noho ana? "Aia wale no ia i ka Haku, in a e oluolu ia e hookipaku iau, aia no ia iaia, a o kou malama i ka pono a me ka oiaio, oia auanei ke kaula nana e huki ia kaua a hui pu ae i ka lani." Ua makaukau anei oe no ka hele i keia wa? "O ke Akua no ka i ike, aka, o ka lana o kuu manao, ua makaukau wau i na wa a pau, ina i keia wa, a in a he wa hou." Mahope o keia wa, ku ae la ia iluna a hoopuka mai i keia mau manao. "A no, ua makaukau wau e hele me ka Haku, a e noho pu hoi me ia i kona nani. Aloha oe, aloha ke keiki a kaua aloha na hoahanau a me na haumana, aloha na ohana o kaua me Hawaii, aloha na hoa misionari o kaua ma keia mau pae moku, aloha no hoi na makua a me na hoa paaua iloko o ka hana a ka Haku ma ko Hawaii Pae Aina; Eia wau ke hele nei." Ia wa o ka hora 1 1/2 paha ia o ka P.M> lele aku la oia a moe iluna o ka pela i hoomakaukau mua iai, a olelo mai penei. E haipule kaua: Ae. Ia wa i pule ai au, a pau kau; pule no hoi kela@ a penei kekahi mau lalani o kana pule. "E ka makua e! e aloha mai oe iau i ku mea i paumaele; a, in a no hoi ua makaukau wau e launa me kou poe, alaila, ua pono no, ke kenakena nei au i keia noho ana, a nake au a noho pu me Kristo, kau keiki. E hookipaku i kou uhane i ka nani, a e malama i kau Kauwa wahine a me ka maua keiki, a e hoonani mau iaku oe ia ao aku, ia ao aku Amene." Ia wai oia i pani ae ai i kona maka a hiamoe aku la; kahea iho wau. E papa! E papa!! aole oia Ia oni ae, a o ko ia la hele no ia, a haalele iho iau a me ke keiki a mana. Nui no ke aloha nona, ka makua ou o kahi malihini a maua i noho ai, aka, ua hoolanaia nae kou manao no na olelo he nui i hoikeia ma ka B@b@la e i ana penai@ "Pomaikai ka poe make, ke make iloko o ka Haku." "Ke waihola no he wahi maha no ko ke Akua poe kanak." "Lana hoi ka man@o o ka mea pono i kona m@ke ana. "He piliki@ kou iwaena a no mea elua, o ke ake a noho me Kristo, o ka olioli loa ia." I ka wa i halai ka uhane, a na ano liuliu, ua olelo aku wau i ko maua wahine hana, e kii i na alii o maua a me na mea apau, o kona wa noi@ i puka aku ai, a holo aku la; iaia e holola, ike ae la ka nui o na kanaka a me na wahi ne, ia wa lakou i heae ai me ka i @@a: E holo ana oe i hea?" Aole oia la ekem@ aku; aka, no keia mea, manao ae la no lakou ua pilikia o KAHELEMAUNA, ia wa no lakou i hele mai ai i ko maua hale. I ka wa i hiki mai ai nalii a me na mea apau, ua nui ko lakou aloha a me ka minamina i ko lakou makua. Eia ka hana a na Luna Ekalesia, na hoahanau i ka wa e @we ana, ua hooholo lakou, i ekolu mahele i ka wa e @we ai. 1. E uwe. @, Himeni. #. E pule. Uwe apau, alaila pule, alaila uwe hou, alaila himeni, pela no i hana mau iai a hiki wale i ka wa i hoi loai i ka hale lua. O ka mea nana i hana i ka pahu o nalii no a maua, a na hana ia no elike me na pahu kupapau o Hawaii nei. I ka wa i hoolewa iai, he eleele o luna o na kane, a he ahinahina olalo, ko na wahine, he laholile: ua hoolewaia a hiki i ka Luakiui, ua malama ia ka pule e na Luna, a ua maikai no ka hana ane, a ua lawe loa ia a kona ilina, a kuu aku kona l@hi. 20. KOU NOHO ANA E HANA HOOKAHI I KA HANA A KA HAKU. -He oiaio, na halaku la ke kokoolua o ka hana i hele ai e hooikaika iwaena o ne pegana, a ua noho au me ka u a me ka minamina i ka hana a ka Haku. Aole no hoi au i manao, oia noho hookahi ana, a kane ole hoi, oia kuu mea e waiho ai i ka hana, aole loa pela. Eia ka manao i loaa iau. E malama i ka hana, o na hahawai kane, i na Luna Kahiko, o na halawai wahine, iau ia, a ua hana pela. I loko o keia wa, ua ulu nui mai ka makemake a na wahine e hooikaika p@ me au, a ua hele like makou i mua me ka lokahi o na manao. Pela no hoi na kane, ua holo mua lakou, a ua lokahi kela a me keia e hooikaika. Ua koho au iloko oia wa, ua iho mai ka Uhane, a ua launa pu me makou. Ia makou no i noho mai nei, aohe ou manao e hoi mai i Hawaii nei, na paa no k@@ manao e noho @o e hooikaika i ka hana a waiho na iwi ma ka hana hoola uhane a ka Haku iwaena o ko na aina e. Ua aua no hoi ko Mile holookoa iau e noho me lakou, a e malama no lakou iau. Aka, o ke koi ikaika hoi a ka Elele o ka Papa Hawaii a me kou hemahema hoi i ke koolua ole, oia ke kumu i hoi mai nei a hui iho nei kakou; oiai,eia ka ka Baibala. "Aole pouo ke kanaka ke noho oia wale, e hana no wau i kokoolua e ku ia@a" A ma kou ma@@o, aole pono iau ke noho e hana i ka hana, ke ole e loaa @au he kokoolua. "Eia ka pono no ke Kah@@pule, he hala ole, he kane na ka wahine hookahi &c. &c. Ua pili no hoi paha iau keia, no ko mea, e hono ana hoi au e hana i ka hana aole hoi au kane. Eia kekahi, iau no e noho ana, ua ho@holo ka Ekalesia a me au, e noi mai i ko Hawaii nei, e imi ikokoolua, a e hoounae i ka Pae Aina o Maikonisia, i ke ku ana ae nae o Hoku Ao, aole ia mea i hoo@na iae nei a noia uele, hoi mai ne. Iau i noho mai nei, ua hele au e malama a e hooponopono i na Kula Sabati, ma kahi kumu ole hoonoho aku no au, ma na apana Luna Apana ole, ua hoonoho aku no au- me ke kokua pu no nae o na Luna Kahiko, (Aole i pau.) KA ONA -Ma ke kakahiaka o ka Poalua aku nei @@ hau@ae ae @a waho o ko mak@@ nei kee@a, kekahi wahi kanaka kkua ki@@ me na olelo haole. Ua hele a lulu i na wehiwehi i ka wai o M@reka.