Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 12, 24 March 1877 — He Eehia he Welina Aloha no Mrs. Louisa Keoahu i hala aku. [ARTICLE]

He Eehia he Welina Aloha no Mrs. Louisa Keoahu i hala aku.

He mea kaumaha a mokumokuahua no ka naau ka hoakaka ana aku i ka moolelo walohia o ka make ana o Mrs Louisa Keoahu Helekunihi ka'u wahine. Ua hala kuu Louisa aloha, Ua wehe mai i ka pili me ke kane, Aia paha i Kauai o Mano, Ka aina aloha a a maua i noho ai, Aole. Ua hala i kela ao ; Kahi aole hoopalau, aole mare, Kahi e pau ai na u, na luhi, na eha, U -eha a'u, a kaumaha a luuluu, I ka ukana a ke aloha, I kuu lei aloha i hala'ku, Ua make oia me ke aloha nuiia, a me ka minamina nuiia, ma ka hora 10 1/2, o Poakahi la la 12 o Feberuari M. H. 1877 ma Le-e-ula, Aleamai, Hana Maui. KONA MAU MAKUA —He kaikamahine hiapo oia na Kunewa k , me Kaanaana w., a elua ona mau pokii, ua hala mua kekahi kaikaina, o ka pokii loa koe. He moopuna hoi na Hewahewa Kahuna o Kamehameha I., no ka mea, he keiki o Kunewa ka ma kuakane o Keoahu na Hikiau w. He kaikamahine o Hikiau w. na Kapele w., kekahi kaikuahine o Hewahewa. He mau keiki o Hewahewa k. me Kapele w., na Puou k., nolaila he wahine o Mrs. Luoisa Keoahu Helekuuihi. NO KA MOO. —Ua hanauia oia ma Halekii Aleamai, ma Hana nei, ma ka la 15, o Maraki, M. H. 1845. He nui a he punahele na na kupuna, a me na makua. O ka nui o kona mau la ma keia ao, he 31 makahiki, he 10 malama, me na la 27 a haalele mai nei i ke hoapili he kane. KA HOOPALAU ANA. —Mamua o ko'u komo ana i ke Kula Nui o Lahainaluna, a i ka 10 hoi o ko Keoahu mau makahiki, uaa hoopalauia maua e Ioseps Mawae. I kekahi po, ua olelo mai o I. M. ia'u ame Keoahu. Ke hoopalau aku nei au ia olua; Eia kau kane; Eia hoi kau wahine ke hoi mai oe mai Lahainaluna mai, aole o maua ae, aole no hoi i hoole aku. KA HOOKOIA ANA O KA MARE.—Iloko o ka uahoa, a me ka paak-i ka hookoia ana, no ka mea, he wahine okoa ka Rev. Wm. O. Baldwin, i makemake ai na'u; a o Mrs L. Keoahu hoi ka ko'u mau makua hanau ; a ua mareia maua e S. P. Kanakaole ma Kaluanoho, Wananalua ma Hana nei, ma ka \ la 12 o Oct 1858, ua noho pu maua ma ia Materemonio hemolele i na makahiki he | 18 me a malama eha. A no ko'u mare ana i ka wahine a ko'u mau makua i makemake ai, ua hoopau o Balauwina i kuu noho ! ana haiolelo malalo ona no Mokulau Kaupo. Ua noho no nae a'u i Kumukula no na keikikane i waeia ma Mokulau Kaupo, I a hiki i ko'u hoi ana i Kumkula no Nuu ko'u wahi hanau. KA NUA MUA O KO MAUA MAU PUHAKA — Ma ka la 22, o Feb 1860, ua hoea mai la ka | hua mua o ko maua mau puhaka, he kama kane. No ka malama hookahi, ua kii mai ka Makua Nui, a ako ae la ia pua mai ke kihapai honua ae a i ke kihapai nani o luna, i pua nani mau loa ; aka, ua hua hou mai la, a hana he kama wahine ma ka la 19 o Maraki, M. H. 1861, ua ola ia. HOLO ANA I KAUAI.—l ka mahina o We lehu o ka M. H. 1862, ua holo maua i Kauai: o maua elua, a me Hazaleleponi ko'u pokii kuahine, he hooko ana i na kuko i lolii e ia. Aka ku mua ma Koloa Kauai, a haele nui aku la e makaikai ia aina hiwahiwa a ke aloha i noho ai. A mahope ma Waioli, o ka malama ia o Makalii, he hoike o na kula aupuni ma Waioli ; ua lilo

mai la ia'u ka hoike; mamuli o ka oluolu o ke Kahukula D. Nuuhiwa. a me ke Rev. Edward Johnson I ka pau ana o ka hoike ua poloai ia mai la ke kamahele e ka Rev. E Johnson, e hoolauna aku ma kona home, mahope o na kukai olelo ana, o ka aua mai la no ia e noho au i i Kumukula a i Luna Ekalesia no Koolau Kauai ; a no ka hoohihi o ka manao i ka w-inohia o ua aina malihini'la, o ko'u ae no ia, a ae no hoi ko'u pili mua Keoahu, no ka mea, ua haawi mua oia i kana hoohiki paa. "E hahai no a'u ia oe ma na wahi a pau au e hele ai a hiki i ka make." A pela io no—Nani ka walohia ke hoomanao ae ia mnu nolelo i hookoia. KA HOME MALIHINI.—I ka la 7, o Aperila ka hoomaka koke no ia o ka noho ana i kahi malihini, a ma ka 1a 31, o Mei M. H. 1863, ua hanau mai-a ke keiki o ka aina malihini. Ua kapaia Geresoma Helekunihi; oia hoi—"He malihini au ma ka aina e." Malaila no i noho ai a hoonoho a i Kahu o ka Ekalesia o Koolau Feb. 22 M. H. 1865, malaila, ua hoomanawanui pu maua i ka hune ame na pilikia o ka oihana a hiki i ka hoi ana i Kahu no ka Ekalesia o Kolea Kauai ma ka mahina o Feb. 1869. Malaila, ua pau na u ana a me na kanihuu ana. Ua hooko pu no lakou i ka hoohiki, aole lakou aie i ke kahu i hookahi teneta i kela me keia hope o ka hapaha, a makahiki, pomaikai na ekalesia Hawaii, e hahai ana mahope o ka Ekalesia o Koloa ka malama i ke Kahunapule. Pehea aku uei 'la ] i keia wa ? KA HOI ANA I AINA HANAU. —He mea kupuaaha ka hoohuliia ana o ko maua mau manao e hoi i Hana nei, no ka mea, ua oohihi maua e noho i Kauai a uhi kapa eleele. E like me ka hoohiki o Moikeha, pakolu aku nae ia manao iloko o ka'u Loui- j sa aloha i hala 'ku, no ka manao i waiho pu me ka nui o na keiki. I ka mahina o Feb. 22. M. H. 1871. Ua halawai ka Ahahui o na Ekalesia o Kauai ma Waioli — Ua hiki ae ka palapala kahea o ka Ekalesia o Hana nei e hoi mai i kahu no lakou. I ka ninauia ana o ko'u manao, ua hoole au i ka palapala kahea, no ka mea, aole makemake o ka'u Louisa e hoi i Hana nei. Aka eia ka kupanaha, i ka hoi aaa a hiki i Koloa, ua loaa koke no i ka mai, no na malama eha ka mai ana, A pela i hoi ai a hiki i Hana nei. I ka halawai hou ana o ka Ahahui i ka malama o Novemaba 1871, ua hiki hou ae ka palapala kahea a ka Ekalesia o Hana nei, ma ina o ko Komite J. Nakila, J K Hanuna, M P Peenahele, Lota Maui a me M Kahananui, a o ka hoi mai la no ia i Hana nei. O ka loihi o ka noho ana ia Kauai, he 9 makahiki, me 9 malama. Ka Nono am i Haxa —Ua hoomaka ka noho una i Ilana i ka maiam» o I inuaii, 1872, a hiki i ka 1875, ua Waiuo aku au i Ka noho Kahu nna no ka Ekaies'a, i ka mauawa i <»la mai ai ke kue o kekahi poe kakaU&hi o ka Fk'aiesiu—-ua ali nrit>i ku | eho o koua naau, a ua uwe mau oia no'o. j iio ka manao o-.hoi hon iK.uai; oui j ioa kona alohu i kona mukuahiue nawali- | wali, oia ka mea kAohi iaia i ka noho ane I i ihn nei f o ke Ivau Ahaolelo, ua noi mai i ♦ 0 a e holo 1 Kauai, ua mukau ke hoi i Ha- j na nei. U i ae akn no ho» au, aka, ua *!a I mai ke aioha o ke kaue a me ua makua, ! a e ka hoi pu no ia. . | KE AKO O MRS. L K AELEKNNIHI —Ila- ; ko u na makahiki he 13 a u»e 4 m«Uma e 1 KO mauH noho pu apa, ma ka hipuu o ka j mare, ui hahai oia ia'u me na wahi a pau : e hele at, aole ona oluolu iki e uoho | ma kekahi uuakai loihi a ke kane, ina oo ka hulo ana i HoueUlu, e ake no o ka hoio pu, oia koua makemake i na wa a pau. Qe wahioe manaopaa oia, he ake e hooko pono t oa maiiiWi a pau, he aloh » oiaio i &e kuno, he akahai, me he hipa la kona ano, he oluolu kaoa tl*!o ana i oa wi a uau. he aka&ele. aohe wikiwiki i ka olelo he pe hoi ka olelo ana, aohe no be mauawa e ikaika tnat iluoa ona oa ano wa'pihe a pau. Ua laki au i ka lo«a ana o ka wahine maikai, oluolu, a p^uleie 1 ke kane, ao!e e li«e m» ka uai o na wra hine, ua heluhelu aku au i ka Gai o na hine, 20U i oku me k-* mea nooa mooleīo Aole puni nau», aole he ne, aole 110 ho» he hele noi » na hale km». aole no aie, a na ke kane no e kuai aku kona msn wahi lako, aole 00 he hoole mai.

He ake nui oia i ka noho maemae ana a . : ho v »kuoriooao mi ka hame. Noiim ! , mau mai ois i kana e h*«wi a*u i k& , h 'pikohi o n>» to »a, i mea e a» i na hnko ao!r t a pel:i i lako «i ii mau me*. * A !o tio he hakuka n>e kana ke>no» ao :■ imi oia i ke kane mo he maknahine U. a ! pela iM) ho« k« k-it«e, m* he mnkna U Uua i no keknh». A«>'*? rvo i lo»a i h»u>i;:t--!h» ons hoi hakuki*. e like h\ me Ke ;m-» o j n i w:iii'ne, rolc no me kona 110 ! maku ih«ue m ūkui, he makam ka oluo u, 1 he h< okipa i n;i nuliliini, m*i ka pe o k« I kul&n» kiekte, b i ka poe haaha*, wo'e oia | e liookae no krt elemakule h me ka Inahi- ( iip, «ole 110 hoi e hoopeilua i ka U»{o. O | Miinaka k, a rne I w. he mau hepM Una e | noiio nei, aole nao keia e hoo|-ailu« «n» ia ; l.iUi', maken»ske loa oia e hui niai u» miu ; | 1:\ me inuu:t e nt*ho pn iii ; ao!e lo;i i ' ; pau »ki iu( innn:io a hele akn li» n<\ | Ua uwe ho hoi u« innu hepa net i ka iko : ana i ka Jui—he hoifee aua »a o ko luua i »l-)ha. O keia mau mea a pau, us kau no ia i ; lilaiuna o kooi wahine iu«ikrti. He knii!- : ; l;o oia iw ku h»le, he t);»[>ale a'ii 'h i ' : iio ke kane ; a o».* no hu» kekahi o n i m ». ; k:in:i nniUi o ke Aku * i h;t:iwi mui al »:i'u, | e like me k» S »lon»oua IS : '2*2 ; "0 k:i : j mea' i iaiu k»\ wnhihe, h:uno ku mea ! | maikai, n« lona h"i ia'u ka l<<komaikrti no ! ■ | lehova mii '' I'eU no ma i>ohnn. 10:4; | | "i\ T a leh vi mai hoī k.i w-ilnno o >!»o }»o- I j Ino " A >le oia w»»le, aka, he wnhine hin?ii . i n.i pekii i mau kriki, kona nme ko'u ; I |ho hiiahila oia ke olelo nku an mau ka- ; ue, aka, i mat no oin, ho innu ke»ki nu ia na'kam. O k-ina keik» i lun *t at i kt» \va uuku, ua iwakalna makahiki i keia w>i ; ; aole no oi.i e kapa uku ho Uaiwunane, aka, . I he k»ki no. ! | He 13 ka nui ona ke'ki ō Louisa Keoj ahu i honuu oi ; lie 11 keiki t hanau ola ia inai, a he elna i h nau make i ka wo mai o | Keoah:i. lloakohi hana i mahoe nna. M- i 1« k » mai oia huiuo, he 11 i hoi mo ka ma- 5 • _ ! kua lani ;he 5 i w«ih<> i Kauai, I i H«»no* lulu, a 5 i Mdui nei, a he 2 e ola nei. \ (Aoh' \ pau.) |