Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 16, 21 April 1877 — NA HOALOHALOHA ALII. [ARTICLE]

NA HOALOHALOHA ALII.

I ka Moi Kalakaua I. Aloha oe: —Ua oluola i ka Makua Mana Loa, ika lawe anaku i ke ola o Kou miili ke Alii Ka Mea Kiekie W'illiam Pitt Leleiolioku Kalahoolewa, Ka Hooiliun o ke Aupuui Hawaii. A 110 ka mea lioi, o makou o na Lala oka ( 'Ahaliui Hoola Laliui o Kawaialiao" kekahi liapa o Kou inau makaaiuana. A 110 ka mea hoi; EkaMakua aloha o, ma o kela kaumalia waloliia ehaelia i ili iho maluna Ou a me Kou Ohana Alii, ko waiho haahaa aku nei makou i ka m »kou Olelo Hoalohalolia kumakena ma o ko makou muu Komite la, a e oluolu i Kou ililiia e ike mai. llooholoia. Ke hoike aku nei makou 1 ko makou aloha Alii, ma ke komo pu ana'ku me oo iloko o ka u kumakena nie ka naau walohia, no ka make ana o Kou Pokii i aloh i nuiia. Hooholoia. Ke lioike aku nei makou i ko niakou aloha Alii ia oe e Lytlia Kamakaelia, ka Hooilina o ke Kalaunu o ke Aupuni, ma ka make ana o Kou knikunane Pokii. Hooholoia. Ke uwe pu aku nei makou me Kou kaikuahine Pokii aloha Miliama Likelike, no ka lawe ia ana'ku o kona Pokii kaikunane i aloha nuiia. Hooholoia. Ke uwe pu aku nei makou me ka Makuahiue Aiii Ka Mea Kiekie Iluta Keelikolani, no ka lawe ana'ku o ka Makua Mana Loa i kau milimili i alolia nuiia. Hooholoia. Ke kulou liaahaa aku nei makou i mua o ke Akua Mana Loa, a ke nonoi aku nei hoi i ka lokomaikai 0 n i lani, e lioomama mai i kou naau kaumaha, a me kou Ohana Alii a pau loa, a nana hoi e kokua mai ia Oo iloko o na la kanikau. Me ke aloha. Kau mau kauwa haahaa. H. M. Bheldon. Emma 2Sapoliona G. H. Hamauku K. Ka C. P. Bush H. B. Townsend Pamahoa Napoliona. Ika Moi oko llawaii Pak AlN"j|, Ivalaka.ua, R: Aloha oe:—-'J.i olu'ilu i ku Makua Mana lou, k» lawe ana nku i ke oU o kou Pokii ke A'ii ka me* Ki,iK«e WiHiaiu P»tt Ldeioho*ti, kt, Hooiiin* M«>i o ke x\. tpuoi, a Kaoe ia o ka L'u»li Kaua L o Leleiohoku Gu«»rd NoUila, o inik »u o na Alu Koa ome na Koi Pouoi o K* Paal», ke htii pu aku oei uiakou me oe a roe k;* oh ioa alii 1114 ke 4 k«aikaa kuaiakeua ana oo Kou Pakii i aluha auiia. Nolaila, ma 0 ke Kumīte la ke waiho ILalna aku nei i ko oiek >u oiau ulelo HoaloliHloha. oia keia. Hooholoia—Ke h iike akn nei makou i ko makou aiohu aiii ma ke komopu: anu 'ku | me oe iloto o ka u kumikooi, m? kn na<fu walauia no ka aiake a ia o ko makou Kapena i aloh * uuii;». Moohaloia.—Ke hoike akn nei makoo i ko oaakuu <kloh » a!u ia oe e Lvdui Kamaka eha, ka ll>o>Sini o ke Kalauau o ke Aupuui, niA Ka make a*ia 0 koo k.ikuoane Poii. Hooholoia. —Ke owe kanikau pn aku nes makou ine na Makuahine Ahi, R:itij KeeLkoiani 110 ka Uwe aoa aku o fca Makua Mon . Lo »i kiiu Milimiii. | Hooholoia —Ke uwe kanikao po akn oei j maaou me u» kaikuahine alii o olua a ine na aiii hnnau o ki aina. Houholoio—Ke kufou hiahaa aku nei manou imoa ok* Mea Mana Loa ake nouoi aku nei hm Ika iokom .isai oū4 La-.i e hoonuma m,i t kou uaau kaumah.», a oana hoi e kokua mai ia oe iloko o ua kaoitau. (D. M AXA. I W. Makanoi, Koa»ite, (Y. S Keiki, J J. Kauwk, < O. UOOKAKO.

Ika Moi Lasi Kal\kaua : i E ka >bkna ka me.i, ua olnoia i ka Makna M.uia Loa k i lawe im-.ikn i ka Mea Kiekie ke Keiki Alii ka Hooilina o ka ; kohoalii o Hawaii, Wiliiam Piu LeU iohokn, Kou Kaikaina i aloha nuiia, mii I keia ola ana. Nolaila, na iii iho malumi 0» Ou man Kuahine a mo ka Makuai ino S ua*lii a me ka Lahni llawaii ka lmi- ; Inu. ke kaumaha, ka minamina, ka meno. I mene, ka lihaliha, ka paumako, k:» pilihna ! a me ke kumakena. Nolaila, o makou o na Ivomito i kohoia e ka Ahahui Euanelio o ka mokn|n:ni o Oahu i akoakoa i na la 10 a me 13 o koia mahina ma Kawaiahao, ma ka inoa o na Ekaiesia Euauelio o ka mokupnnio Oahu, ke hoike nei i ko lakou minamina, paum.iko a me ko lakou kmnakena, no ka ako ia ana o ka muo o ke Aupuni, ka liko lioi o ka lahui, mai konakulana nani, hanohano, kilakila, aiii, kapukapu, piha ikea naauao, ka mauaolana hoi o ka iahui i kona mau ia opio. A oiai e noiio ana Oe, Ou mau Kuahine a me ka Makuahiue Aiii iloko o ka ponli maeele. ka malohiiohi, ka lipna, ka luii me ke koni iioko o k& iwihilo, waiii i ka pu-a o ka manawa i ka eha lima oie a ke aloha e koni ana iloko o ka puuwai. Ke kuion h;\ahaa aku nei makou imua o ka Makua iani me ke kalokalo aku, e hooinoiu mai me keia mau huao'ele : 4t Xa lehova i liaawi mai, a na lehova i lawe aku, e hoonani ia ka Inoa o lehova." ,v Owau ke hele aku « Ona 1«, aole i i e h«»i hou uiai i o'u nei. f Moses Kuaoa. Komite, 4 S Waiwnioio. ( H. U. MaliL I ka Moi Kalakai a : Aloha oe :—Ua oluolu i ka Makua Mana Loa, ka lawe ana'ku i ke ola o Kou Pokii ke Alii Ka Mea Willian\ Pitt Leleiohoku, ka Hooiliim Moi o ke Aupuni, a Kapena o ka Puaii Kaua Lio Leieiohokn Guard. Nolaila, o makou o na Koa Ponoi o ka Puali, ke hui pu aku nei makon me Oe, a me ka Ohana Aiii, ma ke kanikau kumakena ana n<> Kou Pokii i aloha nui ia. Nolaiia, ma o ke Komiie la, ke waiho haahaa aku nei i ka makou Olelo lloalohaioha, oia keia Ilooholoia, Ke iioike aku nei makou i ko makou aloha xVlii, ma ke komo pn ana aku me Oe iloko o ka u kmnakena, me ka naan walania, no ka make aua o ko makou Kapena i aloha nui ia. Ilooholoia. Ke hoike aku nei makou i ko makou aloha Alii ia oe e Lydia Kamakaeha ka Hooilina o ke Kalaunu o ke Aupuni ina ka make ana o kou Kaikunaue Pokii. Hooholoia. Ke uwo kanikau pu aku ncj makou me ka Makuahine Alii U. Keelik >- iani, no ka lawe ana'ku o ka Makua Mana Loa i Kau milimili. Hooholoia. Ke uwe kanikau pu aku nei makou me na kaikuahina Alii o Olua, a me na Lii hanau o ka Aina. Hooholoia Ke kuiou hanhaa aku noi makou imua o ka Mea Mana Loa, a ke nonoi aku nei hoi i ka lokomaikai o na Lani e hoomama mai i Kou naau kanmaha, a Nana hoi e kokua mai ia Oe iioko o nala kanikau. D. Mana. A\ r . Makanui F. Keiki. J. Kanoe. S. Hookano. I ka Moi Kai.akaua : Aloha oe Ua oiuolu ike Akua ka Makua Mana Loa ika lawe ana'ku i ke olaoKou mnii ke Aiii Ka Mea Kiekie William Pitt Leieiohoku ka līooilina o ka Lei Alii oke Aupuni. Ano ka mea lioi o makou o na lala o ka Ahahni Paio llo'ulu Noonoo o na kanaka Opiopio Karistiano o Kamo iiili kekahi iupa o Kou mau maka aiuana. Ano ka mea hoi, Eka Makua—e, ma o kela kaumaha waiohh ehaeha i ili iho maiuna On ame Kou Ohana Alii, ke waiho haahaa aku nei makou i ka makou mau Olelo Hooiiolo Kumakena ma o ko makou mau Ivomite ia, a e oluolu i Kou ilihia e ike mai. Ilooholoia. Ke hoike aku nei makou i ko makou aloha Alii, ma ke komo pu ana aku me Oe a me na Kaikuahine Alii o a ine ka Ohana Alii hanau a pau o ka Ainn, iloko o ke kumakenaana no Kou 1 okn Alii i aloha nui ia i hala aku. 1100/wloia. Ke kulou haahaa akn nei imua oka Makua Mana Loa. a ke nonoi aku nei hoi i ka lokomaikai o ka Ilaku e hoomama mai i Kon naau kaumaiia, a Nana hoi e kokua mai ia Oe a me Kou Ohana Alii a pau, i na manawa a pau o keia mau la kumakena. J. W. lon'A, ""l 11. llaumea, I J. W. Mikasoi;e, }. Komite. M. Naai. J I ka Moi Kalalaua : Aloha oe:—Ua oluoin ike Akua ka Makua Mana Loa ka lawe ana aku i ke ola o Ivou I okn Ahi i aioha nm ia, Ka :Mea Kiekie W. P. Leleiohoku, ka Hooiiina Moi o ko Hawan Pae Aina. A nolaila, o makon o na iaia o Iva Hui | Alohaakalihi-nka kekaiii hapa nuku o ! kou mau makaamana, ke nui pu aku nei makou e kanikau kiunakeoa p« aku me Oe a tne Ko U mau kaikuahiue Alii, ame ka Makoahme Ain R. Keeiikoiani. a me na okoa. ° Al " a ame k* 010 * A noiaiia, a makou ona Komile ma o na makaamana ia, ke hiiinai a ke nonoi ae nei makou ī ka iokomaikai o ka Mea Ma na hoa, e hoomama mai i Kou naau kau rt a^^ h °rii\ Pokii Kaikuahi " e a vr Kahakaiau. 8 Komile 1 K. lC:u,ok«ahinc. ( w. P. Kekino.

I i 1 ke Alii ka Moi Kalakaīa ) ame ka Ohana Alii : f j E ka Makuii ; —Ma ka halaw&i ana o ; ka Aliahui Hoola Lahui o Kaumnka]»ili, ua hōoholoia* e hoouna aku i ko lakou ; if"riloiia}olia iia Oe ; No ka mea, ua olaolu i ka Makna, Mana ka lawo am aku i ka 31 ea Ki' kie ke Keiki Alii, ka Hoolliaa o ka \ N».»lioMoi "William Pitt Leleiohoku Kalal.oolewa, Kou Pokii i aloha nuiia mai ! k< ia ola ana : no ia mea, ua ili iho ma<h\ ame Ou Kuahine alolia ame \ ka Oliana Alii, a me ka Lahui, ka uka-: nri luuluu, kaumaha, minamina, meneia« nc. lihaliha a ehaeha knhohonu no Kona li/ila {>n;a. ' O makou o kekahi hapa o Kou mau makaainana, ke hui pu aku nei ine Oe ; i! >ko o ko kanikau kumakena, walohia 1.0 Kona hele ana. | A ke poloai ae nei ka makou mau ■ pul« i ka Makua Mana Loa, e loaa ia • t)" ame ka Lfihui ka maha, ka maluhia I a me ke aloha iloko o Kona hoomalu ai;a. M. Kuae i, Eakeke Keliipio, Mi-k. Kaili, Mere Alapai, Mrs. T K.\iaoa, Mrs. S liealoha, Mrs. Kahao Aea. Ike Alhwahink, k\ Mka Kiekie, Ruta Kekmikolani : Aloha oe ; —TJa oluolu i ke Akua, ka Makua Maii i Loa, ka lawe ana aku i ka lianuu Laui o kau iiauai Alii, ke Alii, ka M<»a Kiekie, ka Hooilina oke Kilaunu o ko Aupuni. No|:ii!:i, o mnkou o na lala o ke Komilo 0 ka "Alinhui Iloola Lahui o Knwaiahao," a mu ka inoa oka Ahaliui, ke hoike aku in i i ko mnkou ininamina pau o!e, a ku* īuakiMia hoi, i ka lawe ia ana o ke Alii i nnnaunnu nui ia. A oiai c noho ana Oe ke Kaikuaana M»>\, na k'.ūkuahine alii, \U>ko okc kau inah:», k*t noi hauhua aku nei, e ao mai ia 11i iki >.i e koniio pu aku iloko o na wa kanikau. Ke kniou hiiahaa aku nei makou imua o ke Akua, e hoomania mai i kou uaau kauinaha, a o liooloihi īnai hoi i kou mau la. ( 11. W SIIELI>oN. < I-'.MMA NaP LIoNA. Komii.e, ( V. P. liu.su. \ H. B. Townsend \ Pamāu /A Kapomona. 1 ki: Alii ka Hooilina Moi : Eka Makunhino —A no ka mea, ua oluolu i ka Makua Mana Loa, ka lawo ana aku i ka Mea Kiekie ko Keiki Alii, ka llooilina o ka Noho Moi AV P. Leleiohoku, Kou Kaikunane Pokii i aloha nuiia mai keia ola ana ; aua ili iho ilunaOu KouKaikunane, Moi, kou Kuikaina, ka Makuahine Alii, na'Lii a ine ka Lahui liolookoa ko kaumaha, ka luuluu, ka paumako, ka menemene, ka lihaliha, ka mokumokuahua, Nolaila, o makou o na Hoa o Kou Aha Komito Hoola Lahui o Kaumakapili, ko haawi aku noi i ko kanaenao uloha*iiia ka huipu ana aku me Oe ilo- j ko oke kanikau, ko kaumaha, ka luu- j luu, ka paumako no ko oki koko ia ana j 0 ke ola o ke Keiki iUii nani, hanohano. kilakila, kapukapu alii, aloha lahui 1 Kona mau la opiopio loa. Oiai Oo o noho ana iloko oke kanikau, kumakma, paumako,.no ka ako ia aua o ka īuuo, ka liko o ka Lahui, a o makou pu ilokoo iahaawina. Aka ano, ua hoohauoliiamakou ikouhiki ana'ku i ka Nolio Hooilina Moi, a kehooho ao nei makou, Ua kupono loa Kou ano Alii, auoMakua, akah <i a hnalia»», o iko aua i ka poo pilikia a me ka poo ilihune. Ua hunheo makou Kou muu lima hana iloko o ka hana nani oi kelakela Au e auamonei no ke ola o KouLahui. Ke pulo nei makou, e hooloihiia kou ola an i a mo ke ola o ka Moi, a me ka Oh -na Moi a i ka pu »no «ne, a © hoohua ae a e liioolaha u o hoopih iia Hnwaii. Aa makou: —Mrs. T. Kune*, Mi*s. K ihae Aen, Mi*s. HoonaiiMO, Ikanaka, Mn*. Kuili, Bakeko Keliipio, Mrs. Sus n i Kealoha, Mero AI «p.»i, Moiuon», L Keliipio, S K Kuliano, W. A Kiha. I ke Aui Ka Kikkic Likeukk. M. Clkguok>*. ~4loha Va oluolu ika Makua Mana Loa, ka lawe aua aku i ka hauu Lani o kou kuikunai.ie Alii, ke Alii ka Mea Kiekie William Pitt Leleiohoku, ka Hoolina o ke Kalaum.l o oe Aupuni Nolaila, o makou o na Lala o ke Komito oka Aha.hui Hoola JLahui Kawaiahao, a ma ka iuoa o ka "Ahahui" ka Aha* luii hoi au e hooikaika uei uo ka pomai'iai o kou lahui, ke hoike aku nei makou i ko makou mina uiua pau ole, a kumakeua no jioi, i ka law eia ana aku o kou pokii Lani ke alii i mmamina nui ia. Ke uwe pu aku nei makou i ke Kaikua ana Moi o Ali» i owke & uio ke kaikua* liine o ke Ke kulou haahaa aku nei makou imua o ke Akua, e hoomama mai i kon naau kaumnhn, a e hooloih» mai i kou mau. ia E ola ku Aiii i ke Akua. H M SheUon, lEuima N poliona, 0 P Rush, i H 8 To wus<;n<L

EK% Maeu», Kalikaua il j Aloha oe :—A io, u« ruk» mii r,<»i b on* j ii?i k* io 'i*, n i ir,o :n i.\ k ♦ m-: \ n< miea u'i*, »k* pn> *$ 4a s :i !0 o k»»i-A ! au* l«w<» *ki ia i Q * f»%ka- ; o ka Me« Ki ki« Wil 'an i'stt ? hoki. k» H o 'm* i! i o k? A 'p-n? ; ■* oi : h*«we i'»<» n* .iwftwe a k* m >ha pa*i- J m*ko «»lan Oa a k■* Moi, i- ? oa f lii hii a «ne k<i 'ahu; m*i •< ao, 1 NoN<i-», e K* M ku*, •» kek-.ihī o Kou njai hnn »ha:i» m:kn?n «n f s h'rf»i»u« e ouooi {ia>hv t i<\ n» ok i Me* iCie*ie, fii hn k'.n* w.» e nah » «naikai ana, e ii:<i m in »=j \ p n » *•«» n?,»k*»u Aha hoī, a e kapiu k. ( i ĪS ,> * .•» k» Ah «hu', "Svo Leieiohaku A'iih n o<>!opi » " U i ni i la m »kiu i ai ik 'ii koirt\ a* ap »a"īa ke ooi. Nuia'-U, oko miko i «*, a me ko mikoa kuhu ana i koa.i inoa K * u»e ; nei makou me ke kaskufi::i<en » paumuko po ana, • hoohui pu *ku h>' mo ()•• e ka I Makua Km Mt»«, ku Mikn*fti:ie Al i « Ki ■ Me« Kiekie, r»a Kaiua'īi» K»ikoalii;ie o Oloa, e ha?»w- pu kikon i ke kaumHha ma { naooio waiuiuhia, uo na iawei» mu'nu u ko makou Alii o}>fop»o. Ake poloa» ae hei m\koa i u.t nonoi ani i k> loW.mi«ikai o na lan», e hoo nimaV i ke k»ipi|ikii o kon miu loauao kaunahi no kn me i i ha\ % \u. Ae ola mau ka Moi ina ka uoh » A ii f >. N AAR X SA Komite, < fc\ VV Kaawaloa. ( J K. Kalaaiauiai. I k a Mea. Kiekie, K Keelikolani : Aloha oe ua ili uin liuu* o uiikoo ua haawe kaumahi wuiohia, no ka lohe ann mai, iho nui la Ka lltKu Kiekie o uo Laui, a ua 1 iwe a<u h» i ke ola makamae i oka Mea K : t*kie WiMiim P.U L#»h'i«h'»ku ka Uoo liua Moi oke A'ipuu'. Noi-wla, o m-ikou pu hoi kekahi e kmno a-en, » ehnawe pu i ko kan nuha me oe e ka «nea Kiekie, me ke k;i.»ku n iken» pu a iu, uo k.i<» milim>li Alii i Uweia as<i l<», Ko Alii opiopio hoi a rn*kou i uloh i uu« ai, a ke no ae uei mikou i ka loknm»»»k»i nni o na Lai», e houinami'e i ke kupilikii o koii mau m;ia.i') Kiiumih ». A ua ke Akua uo e hoomau i ke ol«t o ke Ah\ ( S N AAU na NI K -] F W K Aawai.oa. ( J. K. Kalamaiiiai. 1 ka Moi L komaikai Kalakaua : Om kou o nalalaoka Ahs»hui Iloola Lnhui o K-maula, M«»kup»u,i o O»hu. Me ka loim k uuah- a « ehia, i paholo luuluu m »nlo iho, i hele no hoi a naauuuwa ka puuwui, no ka luwe nm» aku o ka Mea M*n:i L »a i ke ola hunu o kou P<..« kii Alii Wohi i min&mina nni in, k» Met» Kienie ke A1 i Willium Ptt L-leuihoku, Xa Lei Ahi N<»ni o ko Hawuii Pae Ainu, Nolaila, e oluoiu Oe e ka Moi i ko uiukou «nau leo uwulo haaha;» walania, m.i ka h> ohui pn »n» oku me oe i ko makou m»u w»i« mnka kumaken » i h«le a kupouh « ke ulolui. A ke w>»iho b>iHh:»a aku nei mnkou imou 00 iloko o Kou inuiuwu pihhua, me ke kunaenHe pu »na aku m» Mun* Lan',e haawi mai in oe i ka maha, ku pom«i<ai a me ke ola kauikoo. E ohi ka Moi i ke Awna. ( (J N. Kai.ama, Komite < S H. Pi-Ui*, ( J. A Haui>U. 1 ka Moi Kalakaua I. Eka M 'ku» ; E ola oe : —ILi liiki mai ka lono luulnu k «umah i a mipamina in m »kou, i h\ ilihia una niai o ka pilikia kulioliouu m »luna ou, a m-»luna o ka 01i*n * Alii a me b» lahui Haw.iii holookoa, nia ka oliiolu o ka Mea Mana Loa, ika lawo an« aku iko ola m>ikamao o Kou Pokii Aloha, ko Alii ka Mea Kiekie William Pitt Leleiohoku, ka Hooilina Moi o ke Aupuni Haw,»ii. Nolaila, o makou o Kou m«u makaainana o ka Ap »na o Koloa, Mokuj)uni 0 Kauai, ko hoike aku nei makou i ko makou aloha Alii, ma ke komo pu «ma aku me Oe iloko kou wa kaunialia a kumakena Nona. 1 Ako uwe knnikau pu aku nei makou me kou mau kaikuahine -Vlii, a me ka 1 M'.knahiue Alii Ivuta Keelikolani, me na'Lii h «nau oka aina, a mo ka lahui Kolookoa. A o ka makou o pule nei i ko Akua, Mana Loa, e hoomama mai i kou naau I luuluu a mo ko ka Ohana Alii a pau. 0 makou no me ka haahaa, ma o na Komito la. A W Maioho, D Kealahula, H Nakapaahu, J H Mahoe. | —: Ika Mea Kiekie kk Makūauine 'Lii I\uta Kkhukolani : Jloha oe: —Ua hiki mai ka lono luuluu, kaumaha, a minainiua ia makou, i kft ilihia una mai o ka pilikia kuhohonu maluna ou, me ka ohana Ohana Alii a me ka Lahui holookoa, ma ka lawe | ana aku o Ka Mea Mana Loa i kau HaInaiAlii; Ko Alii Ka Mea Kiekie Will- ! iam Pitt Lelhiohoku a Hooilina hoi o | ka Moi o ke Aupuni Hawaii. j Koiaila, o makou, ona makaainana o ka Apana 0 Koloa, Mokupuni o Kanai; Ko komo pu aku nei me oe, iloko j 0 ke kanikau pu ana, a o lawo pu hoi I 1 ka naau ehaeha, o ke aloha nimami-1 na Hanai Haku Alii. i A ke nonoi haahaa aku nei makou i j ke Akua Mana Loa, e hooinainaia kou i naau kaumaha, a e alakai hoi ia 00, ma j ke alanui e pomaikai ai. O makou no me ka haahaa, ma ona Komile la, A. W. Maioho. D. Kealahula. H. Nakapaahu. J. H. Malioe.