Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 17, 28 April 1877 — Page 1

Page PDF (1.67 MB)

This text was transcribed by:  Serafina Gajate
This work is dedicated to:  Kumu Maikalani Glendon-Baclig

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

BUKE XVI. HELU 17. HONOLULU, POAONO, APERILA 28, 1877. NA HELU A PAU 804.

 

MAIKAI KA HOI KA PAPA!

A ME

Ka Laau o kou Hale!

No hea la?

 

KA I NO HOI NO KAHI O

WAILA MA!

Nana aku no hoi ia la,

 

OHI KA 10 o KA LAAU o MAKAWAO

i ka ua mea o ka naui o

Na Papa, Na Laau.

 

A ME

NA PONO KUKULU HALE

O NA ANO NO A PAU,

MA KE KIHI O

Na ALANUI PAPU a me MOIWAHINE,

 

Honolulu

 

MALAILA E LOAA AI E LIKE ME KA

makemake. no ke

Kumukuai make pono loa

 

PAPA, PAPA, PAPA

 

Na PAPA huluhulu,

Na PAPA manoanoa,

Na PAPA i kahiia,

Na PAPA kepa,

 

PAPA hole keokeo

PAPA hole ulaula

 

NA LAAU! LAAU!

 

NA KUA,

NA KAOLA,

AAHO,

MOLINA,

PEAPEA,

PINE HULUHULU,

PINE I KAHIIA,

 

Na Papa a me na Laau Ulaula!

 

PILI ULAULA

PILI KEOKEO

PANI PUKA,

PANI PUKA ANIANI

IPUKA ANIANI,

OLEPELEPE!

 

PENA O NA ANO A Pau

Hulu Pena mai ka liilii a ke nui

AILA PENA!

 

AILA HOOMALOO,

WANIKI, PATE.

 

NA LAKO

o kela a me keia ano.

 

NA AMI-PUKA HALE,

 

NA AMI-PUKA PA

ANIANI!

 

Pepa aale me na lihilihi

 

E LOAA NO MALAILA

 

Paakai Helu 1.

 

O KAKAAKO a me PUULOA

 

            No ke Dala kuike, e loaa no na mea a pau i haiia ae la no ke kumukuai emi loa

            O na kauoha a pau mai Hawaii a Niihau, loaa aku ana ia lakou, e hooko koke ae mai ana            no ia a me ka lawa pono.

                        E kipa nui i laila, i ike i ka oiaio

 

788 JM 789

 

HE

IWAKALUA             TAUSANI LEGUE

MALALO O KE KAI!

NA MEA

KUPANAHA OKAAA

KE ALA O KA MEA HUNA,

A O KA MEA

POHIHIHI O KA 1866!

 

MAHELE 11.

 

MOKUNA VI.

 

            Oiai hoi maua me Kapena Nimo e nanea ana i ka nana i na ia, oili ana he kanaka lawaia ma kahi a maua e nana ana i na ia, ua paa ka hope i ke kaei ili, me ke eke e oloolo ana. He mea kahaha loa ia i ko ʻ u manao, ka ike ana aku i ke kanaka ola e au hele ana iwaena o ka moana hohonu. A no ka pau paha o ke aho o ua kanakanei, ua hoi ae ia i ka ilikai e hoopumehana ai, a maha hoi hou mai ilalo. Aia nae i kona hoi ana mai, ike mal la oia ia maua, a ia wa i o aku ai o Kapena Nimo i kona lima, a o mai la no hoi kela i kona lima, a huli hoi aku la oia me ka loaa ole o kekahi ia iaia. O i kali wale hoi maua o ka hoi hou mai, aole nae he wahi mea a hoi hou mai.

 

            No ko ʻ u ano kaumaha i ka Kapena Nimo nana mai, nolaila, pane mai la oia penei, Mai kaumaha kou manao no kela kanaka. He kanaka kaulana ia no ka au moana, oia hoi, Nikola a ka Lae Matapana, a o kona inoa hea mau ia, o Pesca. Ua oi ka nui o kona manawa noho ma ke kai, mamua o kona manawa ma ka aina malo, e au mau ana mai kahi mokupuni a i kahi mokupuni.

 

             ka pau ana o ka maua kamailio ana no ka au moana, hoi aku la ke Kapena a noho iluna o ka noho, a he wahi pahu ke ku aua malaila, wehe ʻ e la ia, ua piha loa i ke gula. Aia nae iloko o ia wa, nalu wale iho la no au iloko o ʻ u, me ka ninau ana, nohea la hoi i loaa ai ka nui o kana gula. He 200,000 paona. Aia ma waho o ke poi, ua kakau ia e Kap. Nimo, "no Helene mai keia gula."

 

            Pau ia, haawi aku la o Kapena Nimo he kauoha mamua, i kekahi mau sela eha, e hele mai a e kookuu ae i ka waapa iwaho, niai ua anaiia ku aoao o ka Nautilo e ka waapa.

 

            Ua hala paha he elua hora o ka hana ana, hoopaa hou ia ne la ka waapa ma kona wahi. A o ka luu hou aku la noia o ka moku Nautilo iloko o ke kai, oiai, ua uhi mai ka poeleele ia wa.

 

            I kekahi la ae, hahai aku la au ia Kosila lana o Nede Lana, no na mea anoe a ʻ u i ike ai i ka po. Ia lohe ana no hoi o laua la i ka ʻ u hahai aku, hookahi hoi ko makou lia like ana i na mea kupuna ha a Kapena Nimo.

 

            Mahope o ka pau ana o ko makou aina kakahiaka, hoi aku la au maloko o ka rumi nui, e hooponopono ai i ka ʻ u mau palapala. O ka hele hoi ia a hiki i ka hora 5 o ke ahiahi, punia loa mai la ke keena i ka wela, a wehe ae la au i ko ʻ u wahi kuka, me ka manao la hoi e pau ana ka wela ma ia hana ana, aka, aole nae he pau ae, a kahaha loa iho la au i ke ano e o keia wela. Aia nae i ko ʻ u kiai ana aku i ka manometere (ana hohonu), aia uo i ke 60 kapuai ka hohonu, kahi hiki ole i ka wela o ka la ke kukuni iho.

 

            No keia wela launa ole, i wale ae la no au, He ahi maoli no paha ko ka moku nei?

 

            Ia ʻ u hoi e hoomakaukau ana e puka aku iwaho o ka rumi nui, komo mai la o Kepena Nimo iloko, me ka hele ana e nana i ka mea ana wela, aia hoi, e ku ana no ka wai kala i ke 42 degere. Ninau koke aku la no one au i ke kumu o ka wela loa ana a i mai la no hoi kela, Ua kokoke loa kakau i ka imu ahi enaena a ka pele, nolaila, ua paila ke kai, a oia ka mea e wela nei. A wehe ia ao la ke pani o ka aoao o ka Nautilo, a i nana aku ko ʻ u hia ua paila maoli ke kai, e kukuku ana ka maliu; a i hoopa aku ko ʻ u hana i ke aniani ua hele a wela loa.

 

            O ka mokupuni e kokoke mai ana ia makou, oia no o Santorina; a o keia wahi hoi a ka Nautilo e hele nei, oia no ke kowa e kaawale ai o Nea Kameni mai ia Pali Kameni ae.

 

            "Aohe wahi e ae o na kai e a ana ka pele e like la me keia wahi," i pane mai ai o Kapena Nimo. A ke a mau ia nei ka poepoe honua e ke ahi. Nui na mokupuni i lumai ia e ka pele ma keia wahi, a ua hoea hou mai no hoi kahi mokupuni oia hoi o Aphroessa ma ka la 20 o Feberuari o ka A. D. 1866. He ano poepoe ka mokupuni o Aphroessa, he 300 kapuai ke anawaena, a he 30 kapuai ke kiekie. Ma ka la 10 o Maraki, hoea hou se la he wahi mokupuni nuku i kapaia o Reka, e kokoke ana i Nea Kameni, a mai ia wa mai, i hui ai keia mau mokupuni ekolu i hookahi. A o ke kowa mawaena o lakou, oia no ke kowa a makou e holo nei.

 

            A hoike mai la o Kapena Nimo ia ʻ u i ka palapala aina o ke Kaimokuliilii, a aia maloko ua hoailona ia na mokupuni hou.

 

            A no kuu nui wela, na hiki ole ia ʻ u ke hoomanawanui iki; nolaila ua pane koke aku au ia Kapena Nimo.

 

            "Pela iho la no kakou la e koala ia ai a moa iloko o keia wela nui"

 

            Imai la o Kapena Nimo, "ae aole io no he pono o ka noho loa ana iloko o keia wela."

 

            A o ka lele pauki ae la no ia o ka Nautilo a haalele iho la i ua wahi wela nei, a pii ae la ka moku a lana ma kailikai. la hoea ana, akahi no a loaa mai ka oluolu pono. Oiai, makou e hoohialaai ana i na ea oluolu, lana wale ae la no ko ʻ u wahi manao, no ka mea i manao ia e Nede Lana. Ina paha o koua koho, ma keia wahi wela o ke kai e mahuka ai makou, aole paha makou e pae ana i kula me na kino ola, oiai, pau e makou i ka moa i ka wela o ke kai.

 

            Ia la ae, oia hoi ka la 16 o Feberuari haalele makou i ke kowa mawaena o Rede a me Alekanederia, he 1,500 kapuai ka hohonu o ia wahi.

 

MOKUNA VII.

 

HIKI MA KE KAIWAENAHONUA ILOKO O 48 HORA.

 

            O keia kai ka mea i manaoia i ka wa kahiko, ke kai nui kookahi, o ka poe Hebera, Helene a me ko Roma, i hoopuni ia me na laau alani, ka aloe a me ke paina pilikahakai i pu ia hoi e ke ala nahena o ka nahelehele ( i ane like me ka manu nene ala o Lihue.) O ke ea ma keia kai, he oluolu loa, pela i olelo ia ai e kekahi kanaka akeakamai kahiko, oia hoi o Michelet, a penei kana "O ke kainaka o kahi e mai, a noho ma na kapakai a maluna paha o na wai o ko kaiwaenahonua e ano hou ana oia, ma ke ano o ke ola kino. Aka, o lalo o keia wahi, he imu ahi Euaena; a ma keia wahi hoi, i noho paonioni ai o Nepe toua a me Puluta no ke aupuni o ke ao nei.

 

            Ma ka ʻ u hoomaopopo ana, ua oiaio no, na olelo a na kahiko, he oluolu maoli ke ea; a ina paha he hookaulua iki ia mai ka holo o ka Nautilo, a laila, he mea maopopo, e loohia ia ana no au a me o ʻ u mau hoa e na oluolu ano hou. No keia holo loa o ka Nautilo aole e hiki ke hoomaopopo pono i kona nani i akena ia ai; a ma ka ʻ u leha awiwi ana ma o a maanei, ua loaa ia ʻ u ma ka hoomaopopo ana, he 2 miliona iwilei huinahalike ka ili o ia kai malahini. Oiai, iloko o keia holo naunaole o ka Nautilo, aohe mana i halawai hou me Kap. Nimo a hala wale ia makou ka 600 legue malalo o na ale o ka moana, iloko o ka 48 hora, mai ka holo ana mai i ke kakahiaka o ka la 16 o Feberuari mai ma na kapakai mai o Helena, a i ke komo ana i ke kowa o Gibalaleta i ka pukana la o ka la 18. No keia kuu nui ia o ka holo o makou, moakaka wale mai la uo ia ʻ u ke kumu, oia hoi, aole i makemake ia na aina a pau e hoopuni ana i ke kaiwaenahonua e Kap. Nimo. Oiai ua kokoke i ua kapakai o Apelika a me Europa, kahi i manao ia e waiho i ke kino mai ka hana ana i kela a me keia mea.

 

            O ka holo o makou he 25 mile i ka hora. No keia holo loa ua hiki ole ia Nede Lana ke kii i ka waapa e wehe, i holo malu aku ai mai ka Nautilo aku. A ina no hoi e lahai iloko o ke kai a au ua like no a like me ka hiki ole e wehewehe i ka waapa, oiai malalo wale no o ke kai ka hapanui o ka manawa, nolaila aole ike ia aku kahi kokoke iuka e pono ai la ka au ana aku. Aia wale no a po, alaila, ea ae la ka Nautilo i ka ilikai e hoopiha i ka ea hou; a hookele wale ia no ka moku ma ke panana a me ka huihuihelu.

 

            Ma keia wahi, pau ka ʻ u ike ana ia waenakaouu o ke kaiwaenahonua, elike ka hikiwawe, me ka maalo ana ae o na laau e ku ana ma kapa alanui, mai na maka ae o ke kanaka e holo ana maluna o ke kaa ahi, a me he anapu ana la a ka uwila.

 

            Iwaena o na wai paapu makou e holo nei, me ke kokua ana o na malamalama uwila, a ike ai na mea a pau e maalo ana imua o ko ʻ u mau maka. Ma keia wahi, he nui wale na ano ia ka ia nui a me na ia liilii. A ku no hoi i ka weliweli kekahi mau ano ia. Ua like me ka liona pololi imua o na holoholona aua e manao ai e ai, pela no hoi ke ano o kahi mau ia, ma ka nana aku. A he mau ia no i makau ia e ka poe luu. Ke ike ia no kahi o keia ano ia i kahi e loa, ma ka a o na maka; pau ka manao no ke ola, ke manao loa iki aku ke aina, oiai he hikiwawe loa keia ia ma ka uhai ana i kana mea i mauao nui ai.

 

            A hala keia kai, komo aku la makou mawaena o Sikili a me ke kahakai o Funisa. Ma ka wa haiki mawaena o ka lae Bon a me ke kowa o Mesina, aole like o ka wahio ana o ka papaku o ka moana iluua a i lalo, a ma kahi wahi he ano loko huinaha i pihapu i ke one ae, a mai luna pouo ae o laila a puka i ka ilikai he 9 anana ka hohonu; a o ka hohonu hoi mai lalo ae o na aoao mawaho o na huinaha eni i piha i ke one ae, he 90 anana.

 

            Ma keia wahi, ua malama loa ia ka Nautilo, i ole ai e kuia ma kekahi o keia mau pali pohaku paakiki malalo o ka ilikai, e mene ai ka ihu o kahi moku ke kuia.

 

            A kuhikuhi aku au ia Kosila maloko o ka palapala aina o ke kaiwaenahonua, i kahi o na pukoa ino o ke kaiwaenahonua. A he mau kohola papau loa kekahi, ua hoike e ia ko lakou wahi i waiho ai ma ka palapala aina.

 

            A ike iho la o Kosila i mai la oia ia ʻ u, "he ano puali keia kohola i ka nana aku e hui ai o Europa me Aperika."

 

            "Ae, e kuu keiki, he kaula ia e hoopaa ana i ke kowa o Lubia a me ua kai papau o Kamika, pela no i ike ia ai i ka wa mamua loa i ka hui ana o na aina nui mawaena o ka Lae Boco a me ka Lae Furina." (Aole i pau.)

 

Ke auo o na hana a ka Haku ma ka Pae Aina o Maikonisia ma ka Mokupuni o Mile.

 

            43 Ka loaa ana he mau keiki ia maua. Ma ka lokomaikai nui o ko kakou Haku, ua haawi amai la oia i hua mailoko mai o ko maua mau puhaka, ma ka aina malihini, no ka mea, ua noho keiki ole maua no na makahiki elua me na malama keu elima a me na la. I ka makahiki 1872, i ka malama o Keke maba, i ka la 13, loaa ka maua makahiapo, ("Ma ʻ ijen,") oia ma ka olelo Makala. Ua nui ia keiki, a eia oia ma Hawaii nei, a ua ike kekahi poe o Hawaii nei iaia. O kona inoa, ua kapaia ma ka hua kumu o kono Papa a me ka aina kahi i loaa ai oia, oia o Simeona Mile Kahelemauna. O ka nui o kona mau makahiki, he eha a me na malama keu eha a me na la. I ka makahiki 1876, i ka malama o Mei, la 3, ua loaa hou he keiki na mana, he kaikamahine, a ua kapaia kona inoa o Luisa Kaanoalii Kahelemauna. O keia keiki, aole i ike ko. na Papa i kona mau maka, oiai ua hala e oia i ka aoao mau o ka honua, iloko o Ianuari 1876, i ka la 9. Owau wale no ka i ike a kai lei ia keiki a maua, a hiki wale i kona haalele ana mai ia ʻ u, a hahahai aku la ma ke alanui a koua Papa i hele mua ai i ka wa o ka huli hoi aua mai i Hawaii nei. O ka nui o kona mau la he 7 mahina, he 14 la a me na hora 4 a me 10 minute. Pela e ko mau ai ka ke Akua mau olelo hoopomaikai, maluna o kona poe ponoi, a oia ka mea e hoonani mau ia ai oia ia ao aku, a ia ao aku.

 

            44. Ka malama ana a ko MIle holookoa ia ʻ u a me ka maua mau keiki. Ua hala ku u makua, a ua hala pu no hoi me na mea e pono ai, a ua noho iho au a me ke keiki a maua, e noho  ana iloko o na manao kaumaha. Aka, mai na Lani mai ka lokomaikai, a oia lokomaikai, ua uholaia ae iloko o ka naau o ke alii nui Kaibuka a me kona mau alii a i na makaainana, a eia ka lakou mau hana i maopopo i ko Hawaii nei, ua malama io ia wau e ko laila poe.

 

            I. Na kanawai i kau ia. Oia ka mea mua e maopopo ai, ua malama pono ia wau e ke kanawai. Ua hookapuia na kane, aole e komo maloko o kuu hale, a ina e ike ia kekahi kane e komo ana, e make aua ia. Aka, ma ia kanawai, ua uwao aku au, e pale i ka huaolelo make, a e komo malaila, "e ao," a ua ae ia mai. 2 Ua kapu pu no, aohe mea (kanaka) e pii ae maluna o kuu pa hale. Ua hookoia keia kauawai, no ka mea, ua pii ae ekolu kanaka maluna o kuu pa, a ua hooukuia; aole koe lakou i pii ma ke ano kolohe. I kekahi la e pepehi puna ana maloko o kuu pa, holo mai la kahi kanaka a lele no maluna o ka pa, a ua ike ia e ke kiai, a uku oia hookahi puaa. O ka mea elua, i hele mai oia e hookala i kona koi, maluna no nae o ka pa kana pii ana a komo iloko, a ua hooukuina no hookahi puaa. O ka mea ekolu, no kona lohe ana o kii ana o Lijakmar e kaua ia Jebrik ke lii o Mejeru; ua holo mai keia kaukaualii a lele no maluna o kuu pa, oiai he loihi oa ka puka, a ua makemake nae oia e hiki koke mai, a ua hai mai i kaua nu hou, ua aloha au. Ua hoopaiia no nae oia, he elua mau moena nui a me hookahi paa moena pa-u. 3 O ka poe a pau e komo mai ana me na mea ai, ua ae ia oia, a o lakou paha. Aka, ina nae i ka po, aole no e ae ia, a eia nae, a haawi i ke kiai, a nana e lawe mai. Maloko o keia mau kanawai, ua malama pono loa ia wau; aole aʻu ho-a ahi, a hoomakaukau no na mea ai, aole hele ana e imi i i na mea e pono ai ka noho ana, e like me ka wa e ola ana kuu kane. Eia hoi kekahi; o na apana a pau o Mile holookoa, aia iloko o ka hiki ana i ka mahinahou, e hele mai ai ko kela a me keia apana, e hoahu i ai, a i i-a a me kekahi mau mea e ae i Mile, a oia mau mea a pau, naʻu wale no. Eia no hoi, ua hoonoho mai no ke alii i mau mea e noho pu ai me aʻu, he kane a me kana wahine, a ua noho pu makou a hiki wale no i kuu wa i hoi mai nei, me ka malu a me ka oluolu o ka noho ana. Ma keia mau mea, ua maopopo ia oukou, he poe malama a haipule io ko Mile nei, no ka mea, ua oleloia, "E malama i na keiki makua ole a me na wahine kanemake."

 

            45. He nune kaua. Me he la ma ka malama o Maraki 1876, ua ala ae la he wahi nune kaua, e eia ka moolelo: Iloko o keia mahina, ua holo mai o Jebrik mai Mejeru mai, i mahuka mai, no ke kaua ana o ua alii nei me Kaibuk, a ua holo kaapuni oia mawaho o Mejara; a no na pilikia a me na poino i loaa iaia, ua upu kona manao e holo mai i ka mokupuni o Mile, a ua pae ma Bar. O ka mokupuni o Mile, ua kaulana ia no ka huli nui o na kanaka i ka pono, a ua manao lakou aole e hoina iaʻku. I ka wa nae i manao ai pela, ua hailona e ke alii Jebrik no ka pono o ka holo ilaila; a i ka hailona ana, ua maikai. I keia wa, aole makou i ike no Mile ponoi ia poe, no ka mea, he loihi mai Mile aku a hiki i Bar. I kekahi la nae, holo mai he kanaka no Bar, a hiki i Mile, a hai mai, ua hiki mai o Jebrik, eia i ka moku o Mile nei, aia ma Bar. Ua hai pu mai keia kanaka i ka nui o na pilikia a me na poino imua o ke alii nui a me na alii, ua nele i ka ai, ua popopo na waa, a ua pau ehiku waa i make i ke kai, a he 12 wale no waa i koe.

 

            I ka wa nae i loheia ai keia mea, ua hui koke ae la ke alii me na alii, a ua noho lakou e kuka a e noonoo i ka mea pono e hana aku ai. Ua hooholo lokahi iho lakou, e kokua aku i na poino, a e hoopau hoi i na pilikia. Ua hoouna aku la keia aha alii i kekahi elele, e hai aku e holo i Mile, a ua ae oluolu ia la kou e noho pu. O ka inoa nae o ua elele nei, o Laijapannene, a ua holo mai e like me ka olelo a ka elele. O kekahi alii nae o Mile, oia u Lijakmar, i kona lohe ana, ua hiki mai ke alii o Mejeru, oia o jebrik, ua upu koke ae kona manao e kaua aku, a ua nui na kanaka i hoohui aku ia lakou me ua alii nei.

(Aole i pau.)

 

He pua nani ua hala

 

E KA NUPEPA KUOKA E; Aloha oe: --

 

            E oluolu oe a me kou luna hooponopono, e hooko no iho ma kahi kaawale okou kino lahitahi, anau ia e ahai mama aku ma na pileua o ka aina, like mai ai na kui makamaka a pau loa, e noho aua mai ka la hiki a kala komo. Ua haalele maila, o Kaiheekai Kameeiamoku, ka maua keiki i aloha nui ia, i keia ola ana, a hale akula oia ma ke alanui, hiki ole ike kanaka ke aʻo ae i neia mea he make, ua wili iho maluna o maua, ua makua ame ke ohana he haawe luuluu, kaumaha ehaeha, ke i waiho mai aia makou, e uwe kanikau aku ma nei aoao, me ka minsmina aloha pau ole. Ua make oia ma Kaumakapili, Honolulu, Oahu. Mar. 31, 1877, iloko ona la he 15 okona kau ana i ka mai anoe, he Fiva ihui ia me ke anoe, ehia mea aloha iaia, ikomaua ninau ana aku, pehea mai oe? hai mai kela he maikai no, aloha ka leo, ike hai no ika maikai ahiki ika hora i haule ai ika moe Oaiolopua, moe kau moe hooilo, haalele maila ika pili aloha he makua, he ohana he lehulehu.

 

            Ua hanau, ia oia ma Lahaina, Maui, Maraki la. 1868 a haule akula, i Maui i la 31, 1877 o kona mau la o ke ola ana, Eiwa. Makahiki. me na la he 25 akuʻu akula kona luhi, he muli loa o ka Auhea Kekauluohi, mau keiki me Bull Kalaikini.

 

            E hoomaikai ia ke Akua mana loa, nana no ihaawi mai, nana no ilawe aku. Ua komo oia i ke kula, Aelama no ka makahiki aoi ai, eao ineia mea he naauao. ua loaa iala ka palapala lima, me kekahi ona mea helu.

 

            Aloha ino kono, i uupu aku ai maua na makua, eloaa iaia na hoawioa pomaikai, eia ka aole, he keiki oluolu maikai oia, he heahea ia ana mau Aikane, aine na makamaka apau loa he kulana hanohano koua, kekahi noia o na pua alii o ka aina hanau: Aola oe; me ka Lanahooponopono nupepa koʻu aloha, a me na keiki ulele hua me-tla, e oki au maanei. K. Kahea.

 

            Aperila 23, 1877, Honolulu

 

KA MEA KIEKIE RUTA KEELIKOLANI:

 

            O makou na Lalr o ka Ahahui Hoola Lahui o Kauaula, Waialua, Oahu. No ka hiki ana mai i o makou nei ka lono kaumaha walohia, no ka lawe ia anaʻku o ke ola makamake o ka Mea Kiekie ke Keiki Alii i aloha nui ia, William Pitt Leleiohoku, ka Hooilina Moi a ke Aupuni Hawaii nei; Nolaila,

 

            Ke hui pu aku nei makou me oe a me na Lala a pau o keia Ahahui, e uwe a e kanikau pu me oe, me ka naau i kaumaha luuluu i ke aloha, Nolaila, ke kulou haahaa iho nei makou, me ka noi aku i na Mana Lani, e maliu mai, a e hoomaholahola malie mai i kou manawa kumakena, a e manawalea pu mai no hoi ia oe i ka oluolu, ka pomaikai ka naha a me ke ola loihi, A ke pakai pu aku nei no hoi makou me keia mau wahi lalani kanikau malalo iho:

 

Kanikau he aloha-a,

No Leleiohoku-e,

He aloha o Kona-a,

Kai maokioki-e,

I malino i ka hau-a,

Kehau o uka-e;

O ka pa a ka Eka-a,

Ka makani kolonahe-e,

Lai o Kaliliki-a,

Olu ai Hulihee-e,

One o Niumalu-a,

Nalu o Huiha-e,

Wai o Kiope-a,

Wwai o Kalani-e,

Ia wai pilima-a,

He--u, he aloha-e,

Neu e Kawaihau-a.

 

Komite, { C. N. Kalama, J. H. Haupu.