Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 17, 28 April 1877 — Ke ano o na hana a ka Haku ma ka Pae Aina o Maikonisia ma ka Mokupuni o Mile. [ARTICLE]

Ke ano o na hana a ka Haku ma ka Pae Aina o Maikonisia ma ka Mokupuni o Mile.

43 Ka loaa aua he mau keiki ia maua. Ma k& lokomaiktti nui *> Hiiko, oa haawi mai la oia i hua miilo ko mai o ko inaoa ioau pubaka, ma ka aina maHhioi, no k* m»a r ua tJdho keiki ole mana no na uaakahiki eloa me na maiauia keu elima a me aa la. . I ka makahiki 1872, i ka maiama o Ddkemiiba, i ka la 13, ioaa ka maoa m&kahiapp, oin ma olelo MwkalaL Uii hui ia keiki, a eia oia ma Hawaii nei, a ua ike kekahi poe o HkWāii nei iaia. O kona iooa, ua kapaia msf ka hua komu o koo» Papa • me ka afaa kahi i loaa ai oia, oia o SimeOna Mile Kahelemauna. Oki uui o kona mao makahiki, hd eha a me na mainuaa k«o eha % me ua ia. I ka makaUiki 18T&, i ka m*Uma o Mei, la 3, aa loaa hoa he keiki oa he kaikamabioe t a oa ka* paiA koua inoa o Luis* Kaauoilii Kaheleuiauoa. O keia keiki, aole i ike ko. oa Papa i kona mau maka t oiai oa ba)a e oia i ka aoao man o ka honua, iloko o lauuah 1876, i ka ia 9. Owaa wale no

ka i ike a kai lei ia keiki a maoa, a hiki wale i kona haalele ana mai ia'u. a haj hahai aku la ma ke aianui a koua Papa j i hele uiua ai i ka Wa o ka huli hoi aua | mai i Ilawaii nei. O k* nui o koua mau jU, he 7 inahiua, he 14 U a me ua hora 4ame 10 minuie. FeU eko inau ai ka ke Akua mau olelo hoopomaikai, maluna o kona poe ponoi, a oia ka mea e hoonani mau ia ai oia ia ao aku, a ia j ao aku. [ 44. Ka inalama ana ako Mile holoI okoa ia'u ame ka maua mau keiki. Ua j hala kuu makua, aua hala pu no hoi I mo na mea e pono ai, a ua noho iho au j a me ke keiki a mnia, e noho n ana ilo* jkoo ua mauao kaumaha. Aka, mai na i Lmi mai ka lokomaikai, a oia lokomai- ; kai, uh uholaia ae iloko oka naau o ke ! alii nui Kaihuka a me kona mau alii a i I ua makaaiuaua, a eia ka lakou mau haua | i maopopo i ko Hawaii uei, ua malama ; io ia wau e ko laila poe. I. N'a kanawai i kau ia. Oia ka mea mua e maopopo ai, ua malama pouo U wau eke kauawai. Uu hookapuia na kane, aole e komo malokoo kuu hale, a iua e ike ia kekahi kane e komo aua, e make aua ia. Aka, ma ia kanawai, ua uwao aku au, e pale i ka huaolelo make, a e komo malaila, "e ao," a ua ae ia uaai. 2 Ua kapu pu no, aohe mea (karnkaj e pii ae maluna o kuu pa halo. Ua hookoia keia kauawai, no ka mea, ua pii ae ekolu kanaka malnna o kuu pa, a ua hooukuia ; aole koe lakou i pii ma ke ano kolohe. I kekahi la e pepehi puna ana maloko o kuu pa, holo mai ia kahi kanaka a lele no maluna o ka pa, a ua ike ia e ke kiai, a uku oia hookahi puaa. Oka mea elua, i hele mai oia e hookala i kona koi, maluna no nae 0 ka pa kana pii ana a komo iloko, a ua hooukuia no hookahi puaa. Oka mea ekolu, no kona lohe ana e kii ana o Lijakmar e kaua ia Jebrik ke 'lii o Mejeru ; ua holo mai keia kankaualii a lele no malunao kuu pa, oiai heloihi loa ka puka, a ua makemake nae oia e hiki koke mai, a ua hai mai i kaua nu hou, ua aloha au. Ua hoopaiia no nae oia, he elua mau moena nui a me hookahi paa moena pa-n. 3 Oka poe a pau e komo inai ana me ua mea ai, ua ae ia oia, a o lakou paha. Aka, ina nae ika po, aole uo e ae ia, a eia nae, e haawi i ke kiai, a.nana e lawe mai. Maloko o keia mau kanawai, ua maUma pono loa ia wau ; aole a'u ho-a abi, a hoomakaukau no ua mea ai, aole hele ana e imi i 1 na mea e pouo ai ka noho ana, e like me ka wa e ola ana kuu kane. - Eia hoi kekahi; ona apana a pau o Mile holookoa, aia iloko o ka hiki ana i ka mahinahou, e liele mai ai ko kela a me keia «fpana, e hoahu i yn, ia i i»a a me kekahi mau' mea eae i Mile, a oia mnu mea a | pan, na'u wale no. Eia no hoi; ua hoo- j nolio mai no ke alii i mau mea e ooho pu ai me a'u, he kane u me kana wahine, a ua noho pu makou a biki>wale no i kuo wa i hoi mti nei, me ka malu a me ka oluolu oka noho ana. 3la keia mau mea, ua maopopo ia oukou, fce poe | maUma n haipule iō ko Milo nei, hō 4 ka mea, iia oleloia, _.VJEI mālama T na keiki ole a me ua wahine kanemake."

45. He nune kau». Me he la ma ka malama o Maraki 1876, na ala ae la ho wahi nune kaua, a eia ka moolelo : Iloko o keia mahioa, oa holo mai o Jebrik ra ii Mejero mai, i mahuka mai, no ke kauaaoa o ua alii nei me Kaihuk, a ua holo kaapuni oia mawaho o Mejero ; a no na piiikia ame oa poino i loaa iaia,

i oaupn kona a4oao e hoio mai i ka mohkupuu! o : Mile, anm pae tna Bar. Oka mokopuni d Mile/ xia 4caulana ia ncrka hnli" nui o kanaka i lia pono, atm mapao lakoo aole 6 hoiuo ia'ko. t ka vra nae i mftnao ai peta, ua hailona e ke 'alii Jebrik no ka pono o ka holo ilaila ; a* ika hailona ana t iia maikai. I keia wa, aole makou 1 ike no Mile poooi la poe, no ka mea, he ioihi mai Mile ako a hiki i Bar.„ I kekahi ia nae, holo mai he kaoak» no 3<ir r a hiki i Miie, a hai mai, ua hiki mai o Jebrik t eia ika moko o Mile oei f aia ma Bar. Ua hai po mai ksia kaaak* i ka ooi o na piiikia a me na poiuo imoa o ke alii nui a me na | »iii, ua nele i ka ai t ua popopo na waa, | a oa pau ehikn waa i make ike kai, a | he 12 waie no waa i koe.

I k* w« ii»e i loheia ai kei» men, u» hni koke ae la ke alii uie na*lii, a ua noho lakoo'e knka a e n(kmtfo i ka mwa pouo e haua aku ai. Ua hoohoio lokuhi iho hikou, e kokua akn i na poino, a o hoopau hoi ina pilikia. U» hooiina aku la keia ahti aiii i kekahi eieie, e h ii uktt e holo i Mile, a ua ae oluoiu ia L\ kou e uoho pu. 0 ka inoa nae oua elele uei, o Ltijapaunene, a ua hoio mai e like me ka olelo aka elele. 0 kekahi alii nae o Mile, oia u Lijaktnar, i kona lohe an«, na hiki mai ke aiii o Mejero, oiaojebrik, ua upu koke aekona manno e kana akn, a ua nui na kanaka i hoohui aku ia lakou me na alii nei. (Aok i ?>aw.)