Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 27, 7 July 1877 — Heaha mai nei keia o H. O. U? He lili maoli no me ke ano opu kee moa. [ARTICLE]

Heaha mai nei keia o H. O. U? He lili maoli no me ke ano opu kee moa.

E ka Nupepa Kuokoa ; Aloha oe:— No ka mea hoi, malea uupepa mika» nele "Ka Lahui Hiwaii,'* o ka Poaha i hala, la 28 o lune, ua hoopuka ae ka Lunahooponopono Kahunapule o ua nnpepa !a, i kekahi manao pepa ano lili, āake hoinoino i ko hai inoa, kolaua, a pela aku, i hakuia e H. 0. U.. huna i kona inoa ponoi : a peuei ke poo o ia kukolu manao ana, M Aole mnkou i hoopunipuniMe kuu puuwai i ake nui ole i ka hoiuo aku i ko hai inoa, ke kuUna, kaua oihaua a me ka maluhia; ke waiho ako nei an imua o ka lehulehu i kekahi mau manao e pili ana i ke kukula unnao ano lili a hookaeoeo ana a H. 0. U. a me ka hoika pu aku hoi i ke kulaua maoii o ka oihaua kēpa a me na auo o ka haua ana a kekahi poe, a ua ka lehulehu e u&n* a kaupaona iho i ka oiaio, a kapau ioa aku hoi ma kuono i ka mea oiaio ole. Ma ka oiaio a pau loa, o na poe nona n* im>a i hcM>laba akea ia ma ka nopepa Lihui Ht«raii/ , o ka Poaha i hala,

aole io no he poe kiure kepa k uiaka, a aole no hoi he mnn palapala hookohu i loaa pooo mai ia lakou, aka, he poe oaa Ukou na kauoha maopopoia mai e u» haku hana.e huli i muu kanakn paahana no iakou. Me he mea Ih, o Samuela Paniani wale no paha mea i loaa ka palapala hookohu no ka oihana kepa kanaka ; ua pili uae koua kulaua a me koua palapala hookohu no na mea pili 1 na kepa ana i na kanaka no na moku a me na aina lepo manu, aole nae ia i pili dō ke kepa aua ma ka aina. Ma na kepa ana no ka aina, ua ae ia kela a me keia e huli i ke kauaka, a lawe aku no ka poe makemake kanaka ; aole he kanawai kue ia mea, he ole loa no. Ma ke kulaua a me ke ano uiaoli okeia wahi oihana, he oihana nani a maikai launa ole mai ; a o ka hemahema i loaa i ka mea lawelnwe, oia ka mea mo. Aka, maluna no nae o ka mea mnlama pono ole i ka oihana kona hemahema, a me ia ino, aole maluna o ka poe e lawelawe pu ana ia oihana me ka eleu a me ka naau hoopono. Aka hoi, ma ke ano nui o ke kukulu manao ana a H 0 U, ua hoopuka oia me ka m>»ka keleawe hilahila ole, ano lili, opu kee moa, a pela aku. Me ka olelo iho, na Elaula. Keliipio, Mnna, Kekukahiko, Lota, K-ihookaum«ha e hele nei e kepa hoopunipuni i kanaka. He mea kupHnnh » keia, pehea la e hiki pono «i i ko H. 0. U noouoo papau, lili, manaoino, ke kuhi pono mai, na keia poe e hele nei e kepa me ka noopnnipuni, Oia anei ke K ihikolu Mana Loa, i hiki ai ke -ike i na mea iloko lilo o ko hainoonoO ? He mana ano lani anei kai loaa mai nei ia H 0 U, e like la me ka mana i loaa ai ia Eiia a-ine na kanla eae oka wa kahiko? Aole ! Aole ioa nol He manao koho mua keia, he mea aole i maopopo kona oiaio ana, Ama ka nana ana nae mcj ke akahele o ka noonoo i ke ano nni o ka H 0 U kuknlu manno ona, inwiike oia e hoolilo i kona mau hoaaloha maikai i me i hoinoia, a hoowahawahaia hoi e ka lehulehu. Aka. aole ioa no ia he mea e kuu mai ai kekahi kohn eleele o kona mau manao ino a me kana mau hana ino maluna o ka poe e lawelawe ana i ka oihana me ka eleu a hoopono. E pio no ka ipukukui aila ole, aka, o na ipukukui i piha i ka aila nani oka hoopono, e mau ana uo kona o lanakila ana a man loa akn. Ke i hon mai nei ua o H 0 U, o Kahookamaha ka mea nana i kepa hoopunipuni, me ka oielo ana, u he malama pūa ka hana," a pela aku. Pehea la kon manao, ina o K ihookaumaha ke hana peia, e ili mai ana anei ke iuo a me ke koko o kana mau hana maluna o na poe eaoe lawelawe pu ana ia oihana me .ka hoopono? Aol6 loi pela, aole loa no. E ka hoaaloha e, ina he oiaio ua hana o Kihookaum iha pela, no ke aha la i hoole ole ae ai ke kanaka imua o ka Luna H«»oiaio Kepa kanaka, a imua hoi o ka haka hau.i, i ka manawa i lieluhelu maopopo ia aku ai ka Aelike iuoua o kona alo?

K« i hou mai nei no ua o H O U, 4, na kekahi kauaka ka i olelo aku ia lakou pela ; n a mamuli o ia olelo ana pela, ua hilinai loa lakou ia miu olelo a pau. A ma keia Inea, he hemahema nui keia i koe iwaena o H 0 U a me kona mau hoa lili pu, ka Uiiimi ana maluna o ka olelo a ka aoao hookahi %vale no, ma ke kul ma o ke. au holomua o ka naauao. Ho me* poao e nana nui ia a hoolohe me ka noonoo akaheie i ka olelo a na aoao elua ; a mahope o ia manawa, alaila, e hooholo i ka aoao i oi aku o ka pono a me ka pololei, oia ka hana a me ke knlana o ka poe hoopouo a naauao io; a pela maoli uo ka h iuaame ke knlana o aa.aupuni uaaeao o ka honua oei, a he rtifa paa loa no hoi ia iloko o na aha naauao o ke ao hoiookoa. Aka hoi. aole loa i uiele pono me ka noiau o HOUi keia mea ano nui aua e hooUha nei me ke ano lili ; a ke hoike mai uelkei* mm aao hani a H O U i koua kulaua, me he mea la uo uka lilo o Kt-

hua, a do "Keei i ka lalo lilo," a ho auo miukauka hoe hewa uiaoli no. "I hewa do i ka lele mua, i ka hooulu i ka la ioo." Ke manaoio nei au me ke kanalua ole, he liii a opu iuo maoli no ko H. 0. U. i ka poe noua na inoa i oleloia, no ka nui lanna ole maoii o ka poe e luwe ia nei e keia poe e kepa. Ek* hoaloha e. ina pela, alaila, iva oi loa aku kou nani a me kou hemolele, ke hele kino mai imua o makou me na huolelo ano naanao a maikai, me ke noi pu mai i ko makou lokomaikai, e hoopau i ko makou lawelawe aua i keiaoihana, aole hoi ma ke kua mai, e likeme keia au e hoouluulumiinei, Aka, pela iho la no nae ke ano o ke knua hohe wale—me he kamalii loa I i no hoi oe e H 0 U fcikiohua. Ke i hou m-ii nei oe. Aoie noo'u makemake e hoolaha, aka, no ka wili ia aku o oukou i ka poe kiure hoopunipuni, ke kuiuu o kou iioolaJia anu. Nawai i k ipa pouo aku ia oukou he hoopunipuui? Na Keliipio auei ? Na Lota hoi anei ? Na H »ula paha ? Na Mana anei ? Na K «hookaumaha paha? Aole loa pela, ahe ole loa no. E ka makamaka m-iikai e, ke hoike aku nei au imua ou. a imua hoi o ka lehulehu a pau loa me ka hookam ini ole ; aole loa i upu, aole hoi i lia, aole uo hoi i ake ka puuwai o kou mau hoaaloha, e hoinoino i kou ku-

iana ano kepnimana, a me ko Samuela Paniani, a peia no hoi i ko oiua poe keiki mal ilo aku. Aole loa hoi i ake e hoino i ka oukou oihana maikai, he ole loa no. E H. 0 U Kaikiohua e, o Keliipio, Lot i a uie Haiila, na lawe io no lakou eono mau kanaka imua o ke Alii S. K. ! Kaai, ka Ag'ena o Richard 01iver, aole nae i hanaia ma ke ano epa a hoopunipuni ; he hoike nui ke Alii S K Kaai no keia mea a me na haku hana e ae. A i makeuiake oe e ninau, e hele koke aku i ; ke Alii i oleloia a me na haku ha* na, i pau ai kuhihewa, a hoopauia hoi kou n»au manao hoino hoa'loha. I mai paha auauei oe, Aole no au i hoolaha no oukou, no mea ma ae no. A iua no hoi ha pela, aUila, e hookupono no hoi i ka oleio aua ia mea ma, aole i ka poe hala ole. Maanei ke hoakaka ; ku nei au i k* hana a Ukou 1» (poe i kapai* lakou iho he poe Kiure) a penei ke ano o k-» h >na : Ina kepi ke kaoaka a lawe i $tOU.OO ohi luuh, lawe ae la ke Kiure naua i Uwe aku e ke» pa he 10 keoela o ke dala hookahi, me ka olelo aku, he uku Komisir>a ma ke Ka oawai, he olelo tiaio anei keia ? Ua p'li j anei k » uku Komiemi ia l»kou 1.? Aole 11-)«, ua pili ka uk» i oa p >e i ho- [ ok<>hu pono »a e i kt»kini h<nß. A t na aole i hoaiiaKa ponoia koua uku iuh kooa paiapiln, «laila, e manioia he 10 koua u*u n kel» a me keia d?l», he ho »pu n»pum akaka keh, o ua poe nei e k«pa la ia lakoa poe K'«re, Ua kuhi aa he poe hemoWle 1->a o H. O. U- ena, aole ka, eis ka he p e oui Eia hou Ina hoi mai ka poe holo okohoia h me na poe o ka aiua lepo manu, a aie k«hi poe e ae* A uiakemake e aie dtla i mei e pau ai kt»hi pil'ki», oielo aku la o ua | o H. O. U. a m«* S. P. a me kahi po»», ae no j I au e haowi i ke d »la ke ae m n oe e uka i | j $i 00 a i ole i ē.50 ka nku ho >p»nee o ki» | d«la h> ok-«bi. No keia mea ku iho la ke | me k* ooonou, o ka hoole a me ka I »e, aio« hoi e hooie aku, e hoki !oa ana ! oolaiia, ue ofco» aku U uo, ki heie m a hi-1 ki i ka wi e kaki ui, hao 'ku U o ua o mea m«, koe ikt wale inu la ae koeaa d<»U i kanaka. E k% lehulehu mai Hawaii * Kauu, ke ike tnai ta oa«ou i ke »oo hana • ut p* e oei. He baa* ka auei i fce a me ka nuika ? A)le }oa t o ks uku hoopaue« ma ke Kmawai he kecet« no ka m*taot* hoakēh', o k& at«« oi *ku inamoa o kei* uka paoee n ka ain* oti, be mea olt | u, a he ule loa no. Aole oo i ktn* mai o | k» p >e b»oa aloUa uli a he poe kapa » 1«. | kou he poe Kture ole v*ld. J £ o» Go*kaa>ak» » p«a e vke ana i kei*, , lūi ta QaQ4 aoa mi' k* hoo oaopo&o lea i fc« | aao uoi o fca H O. U. kuknlu nu« t | ua <B*opopo loa ke auo lilt, a m* fca manau

iuo m K'li. Ake m'O imiaa nui nei au iko k» Luua o " Ka Lahui ! Wai:" ae aoit e hookonao i keia maoao pep» auo maikai o(e, na k* nn»* hoi »na ke kulani a n»e ko auo m«oH o u niipepa, he Mi-, kanele ekaka l**a, e hookaawaie aoa i oa < liii, upu ino a ke homiino ia bai. j O ka pooo, ka malahia a me na uianao kue , ole i ka maikai ; oia wale oo k« aiakemnke | 0 ia pepa, a pela n > na hoakaka an* i ko | manawa i hooooaka mai ai keia nupepa, e ; lauhha iw-ieua o keia lahui. Aka aoo, ua 1 kue oia i kona kuUna niaoli a me hoa i ano ; 1 kiuohi, a he uupepa ae aRu kei* i oa ni*nao pepa a ka hoin>ino ia hai. Jko. K. Loia Honolulu, lulai 2, I8?u [Ke hoolaha ne' makou i keia me ka pap»pa akn, nole o kakau hou m»i, no ka mea, uohe poma k*i o ka lehulehu i oa oleio hal>ukule. Ina he mau hoop<*apaa unauao, alaila waiwai, aka, o ua hoopiupaa pilikl uo a hakukole, helo loa makahi e. L. H.]