Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 28, 14 July 1877 — Page 2

Page PDF (1.83 MB)

This text was transcribed by:  Greg Meboe
This work is dedicated to:  In memory of Kiera Meboe 1967-1989

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KA NUPEPA KUOKOA, ME KE AU OKOA I HUIIA.

            Berelina Iune 22 —Ma ka hawalai o na A@ikoa i malamaia ma Vienoa i keia la, a a me ia halawai ua komo @ ae o Generala Maelinore (Maelinory) a me B@rona V@na Radica (Rodich), ua hooholoia e hoom@haahua ae i ka ikaika o na koa Ausetoria ma Dalam@ tia m@ ka pakui hou aua aku i 5,000 mau koa hoa.

            Geremania me kona Kulana mua.

            L @ina Iune 22.—Ua hoike oiaio lo mai ka nupepa ko Geremania E ele Aka @ aole i haaalele o Geremania i kona kulana kui k@ wa mua loa e pili ana no ka ninau o ka Hikina.

Na loao kana.

            Ke Loomakaukau nei ke Su@ o Tureke e huouna palapala aku i na mana nui o Europa no ko Rokini hoomainoino ma C@ a ma Ar hana.

            Ke hoikeia mai nei, ua loaa mai kekahi kumu oiaio e i aua, ua haawai p@ ia o Ared@ ma ke auo kipi o @ kiai.

            Ke hoike mai ne kekahi mea kakau nupepa o ke Taribiune o Kikako, Amerika Huipuia, ma kana leta i kakauia ma Konatinopela, aole no ke akamai ole o na Tureke ma Asia a me ae ino o ko lakou mau puali kaua ka mea i @ ai o Aradahan@ aka, no ka hana o ke dala gula iloko o na aliikoa Ke hoikeia mayi nei, ua kipe nai loa ia na a@koa Tureke e na Rukini.

Ka hooweliweli kaua kuloko.

            Ua hiki ae ma Konatinopela i ka la 13 o Iune, kekahi Iuno e hoike ana, ke hopohopoia aku nei, e ala mai peh@ auanei kekahi kipikipi kuloko o na kanaka Araba o Tureke mai ka 15,000 aluki i ka 20,000 paha ka nui mawaena o na apana @ Daneaseko a me Alepo. Ua ne'e loa ia mau wahi o ka aina i na ko@ kiai ole. U@ regarapa aku nei n@ ke K@ Sur@ ke Suletena, o hoouna mai i ona mau kokua. Ina aole e hiki koke mai alail@ e haawii@ ana ka aina e noho alo mai ka poe aihue a me ka poe powa M@ paha o keia ka haunaele i lohe ia mai ai ma ka la 14 ae. Ua hoike a nae hoi malaila, ua auhee he 12,000 mau kea @ o @ ohana Bedouin i na koa Tureke. O i@ kipikipi ao ia e hoaene m@ Cerete a hoou@ ai he eono b@ koa ilaila, aka, ua makemake loa ia n@ ia mau koa ma kekahi wahi e ae.

Generala Kalani ma Enlani.

            Ke mau la no ka paholaia @ hookipa aloha an @ Generala Kalani, a ma ka po o ka la 21 o Iune, ua haawiaehe Kuhina noho o Amerika Hu puia i ahaaina nui no ka poe kiekie wale no o ka aina. Ua hiki kino ae ke Keiki Ahi o Wale me kona ukali, ekolu mau Du@e, na Kuhina noho o a aupuni nui, na Kuhina o ke aupuni iho.

            He alua wale no mau wahine ma keia ahaaina, oia na Madame Kaloni a me Pierrepont.

            Ua pahola ae kekahi lono, ua loaa mai ia Kalani he palapala mai ka Moiwahine Victoria mai, e ike mai ana ia iloko o ka wa pokole ia Kalani.

Pau ahi nui ma Sina Ioane.

            He pau ahi nui kai pahola ae i ka hora 2 a me 45 minute o ka wanaao Poaono, Iune 23 ma Sana Ioane, Canada Komohana, Beritania Amerika. Ua k@ hoia mai ka $12,000,000, a hiki i ka $15,000,000 ka poino. Ka pi@ ma ka Hale Ahaolelo Makaainana o Farani.

            Parisa, Iune 16—Ua hooholo malu ih ona Lunamakaainana Ripubal@ o Farani ma ka lakou halewai o ka pouei, he olelo hooholo, a e laweia mai ana imua o ka Hale i keia la. E haalele kakahi@ ka nui ana na lunamakaainana a pau ianei i o ka holo i Vaseile, i hiki e ai lakou mamua ae o ka hoomaka ana o na hana o ka Hale.

            Ke hoahewa ikaika loa mai nei ka nupepaa Rappel i ke kumu hana a ka Aha kuhua.

            Ke hoole aku nei ka nupepa aupuni i na hoolaha paipai hoonaukiaki a kekahi mau nupepa e i ana, ma ke koho hou ia ana o ka Aha kuhina hou, e hoopoino ia ana na pomaikai kalepa a hana lima o ka aina, aohe oiaio.

            Vaseile, Iune 16.—Ma ka halawai ana o ka Ahaolelo i keia la, ua ku mai ke Kuhina Kalaiaina a heluhelu i ka palapala a Per a dona Makemahone i ho @ aku ai i ka Aha Senate e hai aku ana ia lakou, ua makemake oia e hoopau i ka Ahaolelo o na lunamakaainana, mamuli o ka mana i haawiia mai iaia e ke kumukanawai, ae noi aku ana ia aha, e ae pu aku i kana noi.

            Ua noi mai kekahi lunamakaainana o Greavy koaa ino i kekahi noi e hilinai ole ana i na k@hina.

            Ia manawa, ua pioloke a hahana na hoopaapaa maloko o ka Hale a hookuu wale. E pane aku ana o Ganab@ i na kuhina.

            Vaseile, Iune 18.—Ma ke akoakoa ana o ka Hale Ahaolelo o na lunamakaainaua i keia la, ua haiolelo ikaika aku ke Kuhina o ko n@ Ain@ e, me he mea la, he pane i ka haiolelo a Gamabetta, i kamailio ai ei@ ke aupuni iloko o na lima o ka poe i hoohu iia ko lakou kupono. O na manao o ke aupuni o Farani ua maopopo ia ma Roma, a ua ae likeia. Ua ha@ aku oia i ko Farani Kuhina Noho me Italia i na aoao elua o ka la 16 o Mei, me ka hai pu aku i ka manaolana, e hiki mai ana ka manawa e hoopauia na manao hewa ana. Ke manao nei o Farani e alokai ma ke kumu haoa e kuikahi like ai ; aia na aoao a pau ma ke makemake i ka no@ aua maluhia. Aole i haohao na mana e ae o Europa i ke kumu h@ a Farani pili i ko na aina e, oiai oia mau no, a e paa ana lakou pela. Ua hai mai ua kuhina nei o ko na aina e no ko Farani launa oluolu me na mana mawaho aku a pau, me ka heluhelu pa mai i ka palapala a ke Kuhina noho o Farani ma Berelina e hoike mai ana no ka no@ oluolu p@ ma waena o Geremania a me Farani, a ua haalele iho oia i ke Keena Ahaolelo ma waena o na lea olioli.

            Kamailio mai ke Kuhina no na Hana Kuloko ua wikiwiki loa ka aoao Repupalika e helu mai no ko Makemahone pono e healele mai i ka noho Peresidena. Aole ia he ano o ke kanaka paupaunoho no kana ha@ i haawiia aku ai, alaila kakahele aku la ma ka hoapono wale no ia Makemahone a me kana mau hana, a me ka hooha@ mai i kona pono e hooponopono hou i ke kumukanawai, me ka olelo mai aole oia@ ae, ua hiki @ aupuni Repupalika ke kupaa Ua hoahewa aku oia i ka aoao Ripubalika no ka manao ana e waiho i ke aupuni o keia wa ma o ka Ahaelele la Aole ka Peresidena he mea paah@ makapo iloko o na lima o ka Ahaolelo, ak@ he pono iaia ke lawelawe i kuma han@ na@ pono@ Ua maopopo no, ua mah@ lele ka poe ku i ka wa@ no ke ano aupuni a lakou i makemake ai, aka, oa mahele loa na Repubalika ma na kumuhana. [Ma keia wahi, ua hoowalaauia ke Kuhina ma ka p@ ana mai o na leo hokiki mai ka papaluna mai o ka Hale.] Ua hoopau oia i ke kamailio ana, me ka olelo mai, o na mea a pau a ka Hale e hooholo ai no ka hana mua o ka la, aia aku ka hooholo loa ana la Farani.

            Kamailio mai o Jules Ferry, o ke kuee o keia manawa mawaena wale no ia o ke kino kanaka me ke aupuni ahaolelo. Ua minamina loa ia i ka malama lokahi ole ia o ke kumukanawai, a me ka hoomanao mai i na lala mana a pau o ke aupuni ina e hapaiia kekahi mana ano e i ku wa koho balota lunamakaainana, alaila na ka Hale Ahaolelo e noho lunakaaawa@ no kona koho hou ia ana. A i na e like me ka ka Peresidena e olelo nei, ua paa kona manao, e hookele ma kana kumu hana i manao oia iho, alaila, ua makaukau ke Kumukanawai e hooklokolo iaia ina oia e hana i kekahi kari@ kiekie.

            Vaseile, Iune 19.—Ma ka noho ana o ka ahaolele makaainana i keia la, ua hoomakaia ka hoopaapaa hou. O ka haiolelo kaulana i keia la, o a o Leon Renault ka mea i ku ae a kama@ ma ka inoa o ka aoao Ripubalika a me ka poe kuikawe. Iloko o kana mau olelo ikaika ua hapai nui oia no ke kupono ole e huli hou aku i hope e nana ai a hoihoi mai i ke aupuni alii. O ka ahaolele i koho@a iho nei i keia wa, e hoohiolo ana ia i ka Peresidena Makemahone e like me Polig@ i hoo@olo ai ia Kale x, a e kalak ana lakou i ke kuamoo e lanakila ai ka aoao Bonepat@.

            Mahope o keia haiolelo, ua ku mai o Couna de Choiseula heluhelu i keia hana o ka la malalo iho:

            Oiai, o ka Aha Kuhina i kohoia ma ka la 17 o Mei malalo o ka noho poo ana o ke Duke de Barogalie, ua kaheaia e lawelawe i na hana o ke aupuni me ke kue i ke kana wai o ka hapa nui, oia hoi ke kumu hana alokai o ke aupuni ahaolelo; a ma@ ka man@wa i noho mai ai lakou ma ka oihana, ua hoole mai lakou i ka wehewehe pono ana mai i ko lakou kolana i na lunamakaai nana; a oiai, ua hooikaika loa ia e na lima alakai o ke aupuni, e like me ko lakou mana e hiki ai ke pahola aku, ma ka hoohaiki ana i ka m@ ko@ balota lahui; a oiai, he hoikeike ana keia i ka hui ana o na mana alii me ka mana Ekalesia, a oiai, ua ae ia aku na lele ana mai maluna o na lunamakaainana mao i me ka hooikaika e kue i ke kanawai e hooholo aku me ka hoopai ole ia, a oiai ma keia mao hoopuupu ana e hoowe iweli mai naa ia i ka noho maluhia a me ke kuikahi a e hoonioni i na hana a me na pomaikai lauhi.

            Noia mea, ke hoike aku nei keia Hale, aohe o lakou hilin@ i keia aha Kuhina.

            I ka wa e hoopaapaa ana ka Hale, a hoopuke ae ai o Gamabetta, o ka mana hooponopono o ke aupuni, aia iloko o na lima i hoohuoiia ko laou kupono, ua ku mai ke Kuhina no na hana Kuloko me ke ano hooweliweli i ka Lanahoomala o ka Hale a me kona hele pu akku i mua o kona pakaukau, aka ua pau mai la na lala o ka aoao akau a me ka Hama i mua a haalele i na noho.

            E ole ka poe malama Hale e hookaawale kaawale ai na puali ka ua a e ua.

            Ua hoopanee ka Hale makaainana ma ka halawai o keia la, me na hooho leo nui ana, "E ola ka Ripubalika."

            Ua hoohaloia keia Olelo hooholo, e lilo i hana mua no ka Hale.

            HE KAI HOEE—Ma ka l@ko@ ikai o ko makon@ makemake o ka makani wehe la@nia o Wikiki kai Mr. Malu@ (k) ua loia mai ka lono, ma ka auina la o ka Poakolu nei, ua hao mai la ke kai i ka aoao ma kai o ka pa o C H, Judd e pili la me ka muliwai o Apuakehau me Waiki@ kai, a lawe ia aku la ia aoao o ka pa. He mea hou keia wahi ana oiai ua kanikoo koaa mau la i ka aina a akahi no a hoao ma@ ke kai e wawahi i na mea oia ano. He oiaio he loihi mau ke a@ o ka manaa.

MA KE KAUOHA.

Ua hooko@ o Mr. A W. @ i keia la, i Agena Haawi Palapala A@ Mare @ ka Apena o Ha@ Hawaii ma kahi o @ W. D. Haleman@ i

J. MOTT SMITH. Kuhina Kalalaina

Keena Kalalaina, Iune 25, 1877.        814 @

            Ua oluola i ke A@ ka Moi, ka hookohu ana ak@ na Keonimana malalo iho, i ma@ a no ka @ Hana : His Ex. J. M. Kapena a me Hon. A. F. Judd.

Hal@ Iulai 3, 1877. 914 3ts

Kuai kudala o na hoolimalima al@ aupuni

            I ka po@ la 4 o Augate e hiki mai ana, ma ka hora 12 anakea, mamua iho o ali@ Hale. e kuai kudala la aku ai ma ke @ i ke mea aoho kiekie, ka hoolimalima o ke koena Al@ Aupuni o Pau@lu, Wai@ a @ Napahou, e waiho la ma Koolau i Maui, no ka manawa he @ Makahiki. Uku hoolimalima makahiki a @, e @ aku ai@ he Haneri Kana@ 250.00 dala no ka makahiki.

            Ma ka Puaono, la 11 o Augate 1877, ma ka manawa a ma kahi i oleloia maluna, e kuail@ make kudala, i ka mea koho kiekie, i @ aina o "KAWALA," ma Kau, Hawaii Kumukuai e koho ai, he $5).   J MOTT SMITH.

Kuhina Kalalaina.

Keena Kalalaina, Iulai 9, 1877.          913 3t

            Ua oluolu i ke Alii ka Moi ka hookoha ana aku la His Ex. H. A P. Carter, i Elele Kuhina ma kahi kokoke i ke Aupuni o ka Moiwahine Beritania.

Haleali@ Iolani, Iune 15, 1877.         912 2ts

            Ua oluolu i ke Alii ka Moi ka waiho ana ae i ka Oihana o ko na Aina e, ma ka malama ana o ka His Ex. J. Mott Smith, no ka manawa. (Hale@ Iolani, Iune 18, 1877.)

            Ua oluolu i ke Alii ka Moi ka hookoha ana aku la His Ex. H. A. P. Carter, i Luna Nui no ke Kea hoohanohana o Ka@kaua. (Hai@ Iune 18, 1877.)    812 3t

Ua hiki ma i keia keena ka lohe mai a Mekia James He Wadehouse mai, ke ka Moiwahine Beritania Ko@ a Ka@ eia @ na Theo. He Davis Esq., ko Beritania Hope Kauikela, e lawelawe i kana hana, oiai kona manawa e kaawale aku ana mai keia aupuni, ma ka inoa he Kanike@ kokua. No a mea, e hoolohe na kanaka a pau, a e hilinai piha aku i kana mau hana pili aupuni.

J. MOTT SMITH.

Kuhina o ko na Aina e no ka manawa.

            Ua hokoula o James Smyth Esq., i kela la, i Agena haawi Palapala. A e Mare on ka Apana o Wailkuk, mokupuni o Maui.      J. MOTT SMITH, Kuhina Kalalaina.

Keena Kalalaina, Iune 18, 1877.        812 3t

NA LUNA HELU NO KA M H 1877.

            Ua hookohula na kanaka malalo iho, I mau Luna Helu no na Apana O@ AUnau lehulehu o keia Aupuni :

 

Oahu.

Honolulu .........................................Chas. H. Judd.

Ewa and Walanae ........................J. K. Unauna.

Waialua ...................................S. K Kaai.

Koolauloa...................................F. Pahia.

Koolaupoko................................W. C. Laue.

Hawaii.

Hilo............................................F. S. Lyman.

Puna.........................................T. E. Eidarts.

Kau.......................................J. H. S. Martin.

S. Kona........................................D. H. Nahinu.

N. Kona.......................................Geo. Carsley.

S. Kohala......................................S. He Mahuka.

E. Kohala....................................C. E. Stackpole.

Hamakua.......................................C. J. Lyons,

Maui.

Lahaina..........................................Levi Keilipio.

Wailuku......................................T. N. Birch.

Makawao....................................G. E. Richardson.

Hana............................................D. Mama@.

Molokai and Lanai..........................J. W. Kalua.

Kauai.

Lihue..................................................A. Maioho.

Koloa..................................................S. K. Kuapuu.

Anahola..............................................P Puhiula.

Hanalei................................................S. Ka@u.

Waimea................................................I. K. Hart.

Niihau................................................P. R. Holi.

J. M. KAPENA, Kuhina Waiwai.

Keena Waiwai, Iune 19, 1877.           812 3ts

HE RULA PAA !

            O na KUOKOA a pau i uku ole ia mamua ae o ka la hope o Iulai, e hookiia no me ka hoouna oleia. Nolaila, e noonoo oukou i keia, a e hookaa koke mai.

Huakai Kaapuni ia Maui.

            E haalele ana ka Hope Luna Hooponopono o ke Kuokoa ia Honolulu nei, a e holo ana i Maui ma kana hana he ohi dala. E lele mua ana oia ma Lahaina, a malaila aku ma Kahakuloa, Waihee, Wailuku, Makawao a me Ulupalakua. Nolaila, ke paipaiia aku nei na luna Kuokoa a pau, e hoomakaukau ae lakou i na dala o ka nupepa, no ka mea, mahope iho o ka la hope o Iulai, e hoopaaia ana ka nupepa i ka poe i hookaa ole mai. E wiki oukou o nele auanei i ka mea e ike ai i na nu hou o na aina e, a me loko iho nei o ka aina.

Ua mae, ua hala,

Ua nalo, ua make.

            I ka la 26 o Iune, ma Waiohinu i Kau, ua kii mai ka elele mama a ka make ia Bernice K@liko Martin@, ke kaikamahine alua a ke Alii Hon. W. Thomas Martina o Kau, aua kaili a kula mai kona alo aku i kana ka kamahine i aloha nuiia, a ua waiho iho la iaia iloko o kona wa oho papalua a me na hoahanau, ma keia aoao o ka muliwai eleele o ka make, me ka naau kaumaha a laulou. I kona wa i hemo mai ai mai ka puhaka mai o kona makuahine alii, ua lilo koke i hanai na ke Alii J. W. Kupakee i hala e aku nei ma ka oaao mau o ka honua nei. O kona mau la ma keia ao mauleule, he 15 makahiki 10 malama, ame 12 la wale no, a hele aku la oia e halawai me kon@ m@u makua hanai.

            Ma Honolulu iho ne no o Hon. Mr. Martina i na la maa o Iune me kana hanau mua a i ko laua hoi ana aau nei me na hoaha nau, ua pamaikai lakou i ka ike hope ana iaia, a hookuu aku la iaia e nane kololani hookahi aku. Na ke Akaa M@n@ Loa i hoakoakoa hope ia lakou mamua o Ka lele loa ana o ke aho o ke Kama i aloha nui ia. Aloha ino ia. A ma kana haakai hope loa oia hoi ka la e huna iho ai ko ka hunua iaia, ua puka ae na kini makamaka, na ho@loha a me ka poe a pau i kumohia ke aloha nona, e ukali aku i kana hookihakaha hope. Aia maluna o ka makuakane i hooneleia i ke kaikamahine ole a me ka hanau mua i hooneleia i ka mea loaa ole i ka imi aku he poa@i, ko makou aloha paumauo. E mahalo aku kakou i ke Akua Mana Loa i oko o kona mana ike ole ia, no ka mea, nana no i haawi mai, a nana no i lawe aku.

            KEAKA LIO HAWAII—E wehe hou ia ana ka Hale Keaka L@ Hawaii i keia ahiahi Poaono, a hemau hana keaka hou loa ke hoikeia ana. O kekahi o ua mau hana hou la, e kuwalawala ana kekahi haole, he elua kuwalawala aua i ka ea, alaila pa iho i ka lepo. He mea hou loa keia, aole i ikeia mamua. Po mua, o ke kau iho o kahi kanaka maluna o kahi, a me ke kuwalawala.

            E hele nui mai oukou o lohe pepei@ auanei.

 

Ka Nupepa Kuokoa

—ME—

Ke au Okoa

I HUIIA.

Published every Saturday, $2 a year

HONOLULU, IULAI 14 1877.

            O ka 815 keia o nalo hanau o ke Kuokoa mai kona w@ i hoopuka mua ia ai i ki@ohi @ paoe@ "Ka Hoau o ko P@. " a hiki i keia la, a o ka @ kumamaonoho@ kona mau @ o k@ kaahele @ mawaena o ka Pae @ Hawaii nei Nolaila, na hiki iaia ke ku a ma loeloe a e hele oia wale, me ke kokua ole ia. Ua paa ko makou manao e h@ aku i ke pai ana @ na makahiki lo@ e hiki mai ana, a e hoomau aku i ka hoom@ lam@ kona mau kukuoa @ o Hawaii nei.

Na pomaikai o ke Kuikahi Panai Like.

            OIAI, ia makou e ku nei ma keia kulana he hookale no ka lehulehu, a nana aku i ka nee ana o ka manawa mahope o ka hooholoia ana o ke Kuikahi Panai Like, he hiohiona o ka hauoli a me na mino aka maluna o ka poe a pau e paeli ana i ko kakou mau lepo, ka poe kalepa lole ma ka hookomo a@a mai a me ka lehulehu a pau i ike io, he pomaikai ko ka aina ke hooholoia ke kuikahi panai lik. He oiaio nae, he wahi kueani hope iki ko na mea kalepa i na malama mua eona, aka ano, ke kaa mai nei na huila o ka pomaikai. O na aina waiwai ole mamua, i keia wa hoi, ua lilo i mau kula dala, aia hoi ke gula ke anapa mai la. O na aina i paeli, hapaia no ke ko, a i keia wa ua palua ka mahiia ana. O na aina ulu laau, ke hooliloia nei i mau mala ko nui, a o na aina i moeuhane ole ia mamua, he gula ko lalo o kona mau lepo, ano aia he waiwai nui. Mamua, aohe o kakou mau ona milioni, aka i keia wa, eia ka he mau ona miliona. O na wahi aole i ike ia he awa pae moku mamua, i keia manawa, ke kueneia nei e loaa ona mau awa kumoku, a e hoomahuahuaia auanei ko kakou mau waiwai kulo ko e hoounaia aku ai iwaho. O na aina kula o Makawao: i nele hoi i na wai kahe mau ole, a i keia wa, ua loaa he wai i kiiia a lawe mai, he umi kumamawalu mile ka loa. O na lole aahu kumukuai nui mamua, i keia manawa, ua emi mai. O na hale opala Hawaii ma kela a me keia wahi o ka pae aina nei, ke ulupaia nei, a ke paniia nei na hale laau aiai malaila. O na wa nana a pau a ka poe kilokilo, no ka pilikia e hiki mai ana, ke holo ke kuikahi panai like, ua pau i kioakuia. O na kanaka Hawaii paeli i ka aina, ke ohi nei lakou i ka hua o ka pomaikai o ke Kuikahi, aka o ka poe hele upana wale iho no, nele no lakou i ka pomaikai. Nolaila, ke koi mai nei keia pomaikai ia kakou, e hana kakou a e paeli i ka aina.

            ILOKO o keia mau la a kakou e noho nei, ke kakali nei kakou, aole e like me ka noho ana o na la i hala mua aku nei ke kali makehewa ana mamuli o ka i-ka ana a ke au o ka manawa a me kana wahi e hoopae aku ai ia kakou ;—Aka, ke kakali nei kakou, me ka hookau ana i kau mau wahi uiuiki o ka manaolana, e loaa mai ana he mau wahi kokua e panee aku ai i ka holomua lahui ana, mamuli o na hoohanaia'na o ke Kuikahi Panai Like.

            Hookahi mea nui i hoomaopopoia, oiai, mamua aku o ka hooholoia ana o ke Kuikahi, ua ikea ka uuku o ke kaanaia o na wahi apana dala maloko nei o ka aina. Ua uwe ka lehulehu no ke dale ole, a ua hoohalahala mai hoi na oihana mikiala, no ka hapa o na kumuhana nana e hoonioni i ko lakou mau kaa ana, a e hoeueu hoi i ko lakou mau holomua ana. He oiaio, e like me ka hoomaka ana o kela a me keia kumuhana hou, aole e ikea lea ia aku ka ho lopono ana ma o na hapaiia ana o na la kinohi ; a hiki wale mai ka manawa e hoo hana pono ia ai o ua kumuhana nei, a ka kou i kau aku ai o ka manaoiana, he mea e hoopakele mai ai ia kakou mai ke poho a kuemi hope lahui ana.

            Aka, hookahi nae mea nui a kakou e hoomaopopo ai iloko o nei mau la, e loaa mai ana ia kakou he mau nee mua ana ma na laina o ka loaa ana mai o ka lako a me ka waiwai, i ka aina a me ke aupuni. A hiki mai i na la mua o keia pule, ua maumaua na ho liloia ana o na aina, mai ka lima mai o na ona mua, a i ka poe o na lima mikiala o na oihana hou. O na aina no lakou na tausani eka he lehulehu, i ikea mamua aku nei he mau kula holoholona wale no; a e loaa mai ana hoi i ka Waihona Aupuni he mau wahi auhau uuku. O na wahi i waiho mahakea wale no na manawa loihi, i loaa nui ole mai ka pomaikai i ko lakou poe ona. koe wale no na wahi hunahuna liilii, e loaa mai ana mai na kumu mai i manao ole ia. O na kiowai, e kahe maunauna wale ana no i ka moana, a o ka holoi, ka auau, a me ka hooma u wale no i kau mau wahi kipoho—oia wale iho la no ka lakou mau wahi pomaikai. O na kaupapaloi, i pau ai i ka mahe le ia e ko kakou mau kupuna o ka wa kahiko; a i mahi lihi wale ia no hoi e kakou, e like me ka hiki, ke hoihoi ae kakou; a koe aku no e waiho nahele ahiu ana.

            I kea mau la nae, eia kakou ke ike nei i ke kukaiia ana o ua maa aina nui waiho wale nei, no na kumukuai kiekie; i manao ole ia mamua, e hik aku ana ia huina dala kona kumu waiwai oiaio. O na kaupapaloi, a me na apana kula i ike ole ia ai mamua he loi,—eia ke hoike mai nei i na wawai i hunaia malalo o ko lakou man e-ka. O na kiowai opulepule, i maa wale no i ke kilohi aniani ana o ke kanaka hume malo o ke au i nalu—eia ke oni nei ko lakou kahe ana ma na kakaipuu na awawa, a me na kualono; ke moe aku la ma na panoa, e holoi ae i na lepo, i aliali ae ka hulali ana o na gula, i huna loihiia malalo o na kula pa@aala mahakea. Ke hue mai nei na palau i na lua dala o ka lepo, a ke hiolo mai la hoi na kiowai, e hoomaemae ae i na auka gula o ka honua !

            Ua ikea maopopo ia iloko o keia mau la ka nui mahuahua ana o ke dala, mamuli o na kukai nui e hanaia nei ; a mamuli no hoi o na hana hou e hanaia nei ; aia kekahi auwai nui ma Hamakua i Maui, ua hoike mai ia, he nui na dala e loaa mai ana, a he nui no hoi na dala i hooliloia ; i hoea mai ai ka waiwai o ka aina E nana aku kakou i ka Aina o Lalo ; ke pii mai la na hana hou ma Koloa, Hanamaulu, Kealia ma, a i keia mau la iho nei, ua kuaaia iho nei o Kilauea me ka manaoia i mahi ko. O Mana wale no koe i Kekaha, a aue ne e puni ia Mokupuni i ka mahi ko. Ma ka Mokupuni o Hawaii, ua weheia kahi mau mahiko hou ma Kau. Hamakua, a me Kohala. Aia pu no hoi kahi Maui, ke hoomaka ia mai la kahi mau mahina hou ma Makawao. Olowalu, Huelo, Hamakuapoko,—a pela no hoi ma Molokai.

            He hoike ana mai ka hapaiia ana mai o keia mau hana hou, aia na mahuahua ke dala maloko nei o ka aina ; a e like hoi me ka pii mahuahua a a mai o na hana hou, pela no i manaoia ai, e ulu pu mai ana ka loaa i ka aina, na kanaka, a me ke Aupuni ; a e hoomama ae ai hoi i ko kakou mau luuluu o ka wa i hala.

            O KEKAHI NINAU anu nui e hooloku nei, a e hapahapai ia nei iloko o keia mau la mawaena o kahi poe Hawaii o keia kulanakauhale,—oia no na mea e pili ana i ka ohiki hou ana mai i ka palaho o kahi moonahesa kahiko, i kalua paa ia ai ka Aha olelo o ka M. H. 1877 ; oia hoi ka Bila Dala Pepa. Ma ka po Poalua iho nei, ua halawai ae kahi poe makaainana, no a noonoo ana i ua ninau nei, ma ke Keena uuku o Kaumakapili ; a ua mahuahua no ka poe i kamailio ma ka pono a me ka maikai o ke dala , a ua nui no hoi ka poe ma ka aoao kue i ua dala pepa nei.

            Ma ka hoolohe ana i na manao i hoopuka ia, hookahi hoohuoi nui i puka mai iloko o ka makou hoolana ana, a oia hoi, Heaha ke kumu i hapaiia mai ai ka manao o keia poe Hawaii, e hapai i ka manao ana no ke dala pepa ? Ua hoopukaia ma ua halawai nei, ina, e hoopukaia e ke Aupuni ke dala pepa alaila, e loaa nui anei ia mea i na kanaka Hawaii. I keia manawa ka, ua holo ke Kuikahi, ua uuku ke dala maloko nei o ka aina ; a aia a hoopukaia ke dala pepa, alaila, e loaa nui ana i na kanaka Hawaii ke dala pepa ; a ma ia mea, ua hoolawaia na kumuhana a ke kanaka e manao ai e hana aku, ma ka mahi ana i ka aina, a ma ka hoala ana i na hana hou O keia iho la ke ano nui o na mea i hoopukaia e ka poe kalaiolelo.

            Ma ka hoomaopopo ana no keia mea he dala pepa, ua ano like ia mea mawaena o kakou Hawaii, me he pukuniahi la iloko o ka malama ana o ke keiki opiopio, ka maopopo ole iaia o ka hoohanaia ana o ua pu la ; a ke pahu ae no ua pu la he poino e loaa ana i ke keiki opiopio. O ke dala pepa he mea ia i maopopo ole ia kakou Hawaii ; aole kakou i kuluma me kona mau hoohanaia ana. He mea hiki paha i kahi poe ke olelo mai, he mea ano ole ke dala pepa, aohe pohihihi o ia mea. Aka, he maopopo ia makou, o na hoohanaia ana o ke dala pepa ma na aina e, e hana pohihihi a lauwili, he hana i kahi manawa e powa aku ai i na hoa kanaka, i kekahi manawa, ua hanaia ma ke ano piliwaiwai, a ua hooneoneo ia ka hie a me ka ohuohu o kahi mau home o Amerika Huipuia, mamuli o ka hoohanaia ana o ua dala pepa nei. No ka mea, i kahi mau manawa, ua emi ino loa na dala pepa, e like me ke emi ana, a oi loa aku o kahi mau apana dala ma o kakou nei.

            O ka hoohalahala nui nae o ua poe Hawaii loee nei, no ko uuku o ke dala iloko nei o ka aina, a oia iho la ke kumu i loia o'e ai i na kanaka Hawaii. E manao ana anei kakou, ina kakou e hooma@ ak@ i ke Kuhine Waiwai, e hoopkua i Dala Pepa, e hoolaha wale mai ana anei ia i ke dala pepa i ka poe a pau e kii aku ana e @ ? No ka lilo an@ auei o ka mo@i dala pepa, ke mea e manuohi wale ia mai ai ke dala, i mea e nui ai ke dala i kanaka ? E mauao ana anei kakou, e anee wale mai ana ma ko kakou mau ipuka hale, no hoohana pum@ pah@ o ke dala pepa ? He kanalua kahaha nui lo@ ko makou, no k@ ana o ke dala e loaa mai ai i ke kanaka Hawaii. In@ hoo@ ia ana ke dala pepa, aole komo i@ iloko o makou ka manaolo, e oi loa aku an@ waiwai ana o ua kanaka Hawaii, i ko keia wa dala pepa ole, ke ole kakou e hoopau i ke ku lomaloma ana.

            O ka @loia i ka ouku o ke dala maoli iloko nei o k@ ka mea e loaa nui ole nei ae dala @ kanaka Hawaii—he olelo kauhihi makehewa wale no ia. hookahi mea oiaio, e like me ka malamalama o ka la, o k@ kumu @ nui o'e ai o ke dala ia kakou Hawaii, no ka ho@ o kakou @ hana.

            O ka noho 'na pomaikai a me ka ulakolako, he mau malihihi kipa hale ole laua, ke ole e pa-e kahe@ a makaaina. Ua hiki ia makou ke hoopuka me ke kanalua ole. ua nui @ Hawaii nei iloko o kei@ mau la. Ua p@ hopohopo ana o na Kalepa i ke dala ole. I kumu e hiki@ kakou ke hoomaopopo i ka nui o ke dala maloko nui o ka aina, e nana aku kakou i na kukai i hanai@ iloko o keia manawa, mahope iho o ka hooholoia ana o ke Ku kani, a me na h@ hanaia. Ua nui ke dala e waiho nei maloko nei o ka aina, ua nui no hoi na aina o kakou e waiho mai nei, a hookahi wale no nele nui e hoopii ia mai nei,—aole o ka nele i ke dala pepa aki, o ka hune maoli i na lima paahana o'e, ka poe nana e hu@ mai i ka waiwai o ka honua. O ke dala pepa mai kai i na kauaka Hawaii, o ka hele i ka hana.

Na Nu Hou Kuloko.

            Ke aie nei ke "Kuokoa " i ka lokomaik@ i o ka me! peni i kakau mai nei i ka @ o ka Hoike Kula o Mauna Oia. —

KULA ENELANI O KAUMAKAPILI.—E hoo maka hou ana ke uula ana o keia kula, ma ka Poakahi, Iulai 23 ; a nolaila, ua make make ku kumu, e pau pono mai na haumaana i ka hoi ma ka la e hoomaka ai.

HE WALANIA ALOHA — Ua hala ma kela aoao o ka lua kupapau, o Miss Kasihue, i ka hora 11 a me 50 minute o ke awakea o ka la 8 o Iulai. E hoopuka ak@ ana ao i wahi moolelo pokole nona i keia pale ae, no kona kulana mai koaa wa nuk@ m@i.

W. H. NAILIPELAPELA.

            KUAI MAKEPONO ! KUAI POHO !!— Ma ka Hale Kuai lole o Ake ma e ka nei ma M@heae. I keia kakahiaka e h@ naka ai ke kaaia ana o na lole ma na kumukuai aohe i ikeia ka makepono a me ka ma@ e like me keia. E hele oukou apau.

            AHAAINA MA KAHUAILANAWAI.— Ma ka P@ alua iho nei, i mea e hookau@ aku ai a e hooluulu @ i keia mau la wela o ko kakou nei kula@ aia hoi, ua @ lamaia ae la, he a@ mauna ma ka@ nona ka inoa i koikeia maluna, mauka k@ aenei o Nuuanu e kekahi poe wahine o keia kao ia. Uaa maika@ lakou mau mea ai, a ua uluwehiwehi hoi lakou i na ohu o ka uka waokele i ko lakou hoiana mai.

            Ua loaa mmai ia makou he lohe mai Koolaupuko mai e hoike ana no ka hana pono ole a kekahi luaui wahine o Hiwau@ haehae iho la i kona wahi lole. I ka hele ia ana aku e hoopii i ka Luna makai, ua ikeia aku oia ua lolo a e haa mai ana ua olo i ua mai la he ona. Kupau@ ha na a na Luna Aupuni.           KANEOHE.

            LILO I KE KUAI.— O ka aina o Kilauea ma Kau@ onaia e Kale T@comb, ua lilo mai nei i ke kuai ia e E. P. Ad@ a me J. R. ss o keia kulanakauhale, no ke kum@ he $30,000. Aia maluna o ua aina nei, kokoke paha e ekolu tausani eka ua piha i na ulula@ a aina hanai holoholona hoi, aka he nui nae ke aina kupono no ke kanu ko. Aia ke kahe nei he kahawai nui mawaena ko@ o ka aina, ua lawa ka wai no ka h@oma— u ana i ka aina. Ua lohe mai makou, e lilo ana ka hooponopono ia Kap@ R @ ss a e hoomaka kokeia aua ke kanu o ke ka. Ke makemake nei makou, e uhaiia na o na hou me k@ pomaikai a me ka holo mua. —

            KE ' KILAUEA HOU."— Me ka hora 9 o ka po mahina lailai o ka la 21 o Iune, ua hoolana io ia iloko o ke kai, mai kekahi pa kapili moku aku o Kapalakiko, ka mo@ Hawaii hou. Aole nae i ka@ ka moa, me he mea la, ua hunakele loa @ aia no pana a @ mai maanei o L@eahi, alaila na ka welelau m@kani e hoikeike mai @ kuna hae. He nui loa ka poe e olelo mai nei, o " K@ auea no ka i@ kupono," a pela no hoi makou e h@ aku nei, @ ka mea, oia no ka ino @ a ua punahele lo@ i na mea a pau E haalele a@ ua Kila@ hou la ia Kapalakiko i ka la 21 o Iulai, a e ku mai aha oia ianei, mawaena @ 1 a me 5 o Augate ae nei.

            LULU DALA HANAI KAHU MA KAUMAKAPILI, IULAI 8, 1877.— Na kokua ana mai na apana mai.

Apana o na Luna...................................$11.00

    "       "     Iwilei..................................4.60

    "       "     Kapalama-kai.....................4.75

    "       "     Kapalama-uka....................3.75

    "       "     Kauluwela..........................4.00

    "       "     Kapuukolo..........................2.75

    "       "     Kikihale..............................6.50

    "       "     Honolulu-waena.................3.00

    "       "     Kulanihakoi........................  .25

    "       "     Waikahalulu......................10.75

    "       "     Kaakopuo & Keheh. ..........4.75

    "       "     Pauoa...................................7.75

    "       "     Maemae.............................12.75

    "       "     Malihini...............................6.75

                                                           ______

                                        Huina,         $83.30