Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 28, 14 July 1877 — Na pomaikai o ke Kuikahi Panai Like. [ARTICLE]

Na pomaikai o ke Kuikahi Panai Like.

| Omi, i.i makou eku nei ma kei:i kuiaua \ he hookile no ka lehulehu, a uaua aku i ka nee ana o ka manawa muihope o ka hooholoia ana o ke Kuikahi Panai Like, he hiohiona o ka hauoli a me na miuo aka -maluna oka poe a pau e paeli ana i ko kakou mau lepo, ka poe kaiepa lole ma ka hookomo a a utai ame ka lehulehu a pau i ike io, he pomaikai ko ka aina ke hooholoia ke kuikahi panai like. He oiaio nae, he wahi kuemi hope iki ko na mea kalepa i na inalama mua eona» aka ano, ke kaa mai nei na luiila o ka po naikai Ona aina waiwai ole mainua, i keia \va hoi, ua iilo i mau kula dala, aia hoi ke gnla ke anapa mai la. 0 r»a aina i ]>aeli, hapaia no ke ko, a i keia \va ua palua k i mahiia ana. O na aiua ulu laau, ke hooliloia nei i mau mala ko inn, a o na aina i moeuhane ole ia mamua, he gula ko lalo o kona mau lepo, ano aia he waiwai uui. Mamua, aohe o kakou mau ona miliona, aka : i keia wa, eia ka lie inau ona miliona. 0 na wahi aole i ike ia he awa pae moku mamua, i keia inanawa, ke kueneia nei e loaa ona mau awa kumoku, a e hoomahuahuaia auanei ko kakon mau waiwai kulo ko e hoounaia akn ai iwaho. ona aina kula 0 Makawao; 1 nele hoi i na wai kahe inau ole, a i keia wa, ua loaa lie wai i kiiia a iawe mai, he umi kuma'nawa'u mile ka loa. O na lole aahu kumukuai nui mamua, 1 keia manawa, ua emi mai. ona hale opala Hawaii ma kela a me keia wahi o ka pae aina nei, ke ulupaia nei, a ke paniīa nei na hale laau ai.il malaila. O na wa nana a pan a ka poe kilokilo, 110 ka pilikia e hiki mai au», ke holo ke kuikahi panai like, ua pau i kiv>akuia. Ona kanaka Hawaii paeli i ka aina, ke ohi nei lakou i ka hua 0 ka pomaikai 0 ke Kuikahi, aka, o ka poe hele puana waie iho 110, nele no lakou ika pomaika l . Nolaila, ke koi mai nei keia pomaikai ia kakou, e haua kakou a e paeli i ka aina.

Iloko o keia mau la a kakou e noho neJ, ke kukali nti kakou, aole e like mc ka noho ana o na ia i hala mua aku nei ke kali makehewa ana mamuli o ka i-ka ana a ke au o ka manawa a me kana wahi e hoopae aku ai ia kakou Aka, ke kakali nei kakou, me ka hookau ana i kau mau wahi uiuiki oka manaolana, e io >a mai ana he mau wahi kokua e panee aku ai i ka holomua lahui ana, mamuli o na hoohanaia'na 0 k« Kuikahi Panai Like. Hookahi mea nui i hoomaopopoia, oiai, mamua aku o ka hooholoia ana o ke Kuikahi, ua ikea ka uuku oke kaanaia ona wahi apana dala maloko nei o ka aina. Ua uwe ka lehulehu no ke dale oie, a ua hoohalahala mai hoi na oihana mikiala, no ka hapa o na kumuhana naua e hoonioni i ko lakou mau kaa ana, a e hoeneu hoi i ko lakou mau liolomua ana. He oiaio, e liku me ka hoomaka ana o kela a me keia ku. muhana hon, aole e ikea lea ia aku ka ho lopono ana ma ona hapaiia ana ona la kinohi; a hiki wale mai ka manawa e hoo hana pono ia ai o ua kumuhana nei, aka kou i kau aku ai o ka manaoiana, he mea e hoopakele mai ai ia kakou mai ke poho a kueim hope lahui ana, Aka, hookahi nae mea nui a kakou e hoomaopopo ai iloko o nei mau la, e loaa mai ana ia kakou he mau nee inua ana ma na laina o ka loaa ana mai o ka lako a me ka waiwai, ika aina a ke aopuni. A iiiki mai i ua la mua o keia pule, ua maumaua na ho liioia ana o na aiua, mai ka lima mai o na ona mua, a i ka poe o na lima mikiala ona oihana hoa. Ona «ina no lakou na taosam eka he lehulehu, i ikea mamua aku uei he mau kula holoholona wale no; ae loaa mai ana hoi ika Waihona Aupuni h« mau wahi auhau uuku. O na wahi i waiho triahakea wale no na manawa loihi, i loaa nui ole mai ka pomaikai Iko lakou poe ona, koe wale no na wahi hunahuna liilii, e loaa mai ana mai na kumu mai i manao oie ia. Ona kiowai, e kahe maunauna wale ana no ika moana, ao ka holoi, ka anan, a ine ka hooma u wale no i kau mau wahi kipoho-—»oia wale iho la no ka lakou mau wahi poinae kal Ona kauj>apaloi, i pau ai ika mahe lu ia e ko kakou mau kupuna o ka wa kahiko; a i inahi lihi wale ia no hoi e kakou, e like me ka hiki, ke hoihoi ae kakou; a koe aku no e waihonahele ahiu ana.

I keia mau U nae, eia kakou ke ike nei : i ke kukaiia ana o ua maa aina oa? waiho | vale nei, no oa kuuukuai kk l kie; i manao : 010 ia mamaa, e hiki aku ana ii huina dala I kona kumu waiwai oiaioi. Ona kaupapaj loi, a me oa apana kuli 1 ike ole ia a> "*** = mua he loi, —eia ke hoike mai nei i »a wai- ; wat i hun:iia>maU!o o ko iakou iuan e-ka. ; 0 na kiowai * maa wale no i ke ; kīloin aniani aua ok* kanaka hume maio ;oke au i nalo,—-eia ke onī nei ko lakou I kahe ana ma na kakaipuu naawawa, a me ;na knaiono; ke inoe aku la ma na panoa, ; e holoi ae i na lepo* i alwli ae ka hulah ana ona <rul i, i huna loihiia maialo o na l kula pa.--aala mihakea. Ke hue mai uei na palau i ua lua dala o ka lepo, a ke hio- | lo mai la hoi na kiowai, e hoomaemae ae i • ua auka gula o ka honua ! ! Ua ikea mao|.»opo la iloko o keia mau la I ka uui mahuahua ana o ke dala, mamuli o jna kukai nui e hanaia uei; a mamuli no • hoi o na haua hou e hanaia uei; aia kekai hi auwai uui ma Hamakua i Maui, ua hoi--1 ke mai ia, he nui na dala e loaa mai aua, 1a he nui i»o hoi na dala i hooliloia; i hoea ; inai ai ka waiwai oka aina K nana aku kakou ika Aiua o Lalo; ke pi' mai la na

haua hou ma Koloa, Hanamaulu, Kealia ma, a i keia mau la iho nei, ua kuaiia iho nei o Kilauea ine ka maoaoia i uiahi ko. O Mana wale no koe i Kekaha, a aue ne e puui ia Mokupuni ika mahi ko. Ma ka Mokupuni o Hawaii, ua weheia kahi mau mahiko hou ma Kau. Hamakua, a me Kohala. Aia pu 110 hoi kahi ma Maui, ke hoomaka ia mai la kahi mau mahina hou ma Makawao. Olowalu, Huelo, Hamakuapok«>,—a pela 110 hoi ma Molokai He hoike aim mai ka hapaiia ana mai o keia mau hana hou, aia ua inahuahua ke daia maloko nei o Ka aina ; a e like hoi me ka pii mahuahua a a mai ona hana hou, pela no i manaoia ai, e ulu pu mai ana ka loaa i ka aina, na kanaka, a me ke Aupu ni; a e hoomama ae ai hoi iko kakou mau luuluu o ka wa i hala

0 KEKAUi ni.vau ano nui e hooloku nei, a e hapaliapai īa nei iloko o keia uiau !a mawaena o kahi poe Hawaii o keia kula nakauhale, —oia 110 m\ mea e pili ana i ka ohiki hou ana mai i ka palaho o kahi moo nahesa kahiko, i kalua paa ia ai i ka Aha olelo o ka M. 11. lS6(i; oia hoi ka BJa J)ala Pepa. Ma kapo Poalua ihonei, ua ha lawai ae kahi poe makaainana, no ka noonoo ana i ua niuau nei, ma ke Keena uuku 0 Kaumakapili; a ua mahualuia no ka poe 1 kamailio ma ka pono a me ka maikai o ke dala , a ua nui no hoi ka poe ma ka ao ao kue i ua dala pepa nei. Ma ka hoolohe ana i na manao i hoopuka ia, hookahi hoohuoi nui i puka mai ilo-ka-o ka makou hoolana ana, a oia hoi, Ileaha ke kumu i hapaiia mai ai ka manao 0 keia poe Hawaii, e hapai i ka manao ana no ke dala pepa ? Ua hoopukaia ma ua halawai nei. ina, e hoopukaia e ke Aupuni ke dala pepa alaila, e loaa nui anei ia mea i na kanaka Ilawaii. I keia manawa ka, ua holo kē Knikahi, ua uuku ke dala maloko nei & ka aina; a aia a hoopukaia ke dala pepa, alaila, e loaa nni ana i na kanaka Hawaii ke dala pepa ; a ina ia mea, ua hoolawaia na kumuhana a ke ka. naka e manao ai e hana aku, ma ka mahi ana i ka aina, a ma ka hoala ana i na hana hou O keia iho la ke ano nui o na mea 1 hoopukaia e ka poe kalaiolelo. Ma ka hooinaopopo ana 110 keia mea he d ila pepa, ua ano like ia mea mawaena o kakou Ilawaii, me he pukuniahi la iloko o ka malama ana o ke keiki o t >iopio, ka maopopo ole iaia o ka hoohanaia aua o ua pu la; a ke pahu ae no ua pu la he poino e loaa ana i ke keiki opiopio. O ke dala t epa he mea ia i maopopo ole ia kakou Hawaii; aole kakou i kuluina rae kona mau hoohanaia ana. He mea hiki paha i kahi poe ke olelo mai, he mea ano ole ke dala pepa, aohe pohilnui o ia mea. Aka, he maopopo ia inakou, o na hoohnnaia ana o ke dala pepa ma na aina e, he h iiia pohihihi a lauwili, he hana i kahi manawa e powa aku ai i na hoa i kekahi manawa, ua hanaia ma ke ano piliwaiwai, a ua hooneoneo ia ka hie a me ka ohuohu o kahi mau home o Amerika Huipuia, mamuli o ka hoohauaia ana o ua dala pepa iiei. No ka mea, i kahi mau manawa, ua cm» ino loa na da'a pepa, e like me ke emi ana t a oi loa akuo kahi mau apanada *a ma o kakou nei. 0 Ra h<;onaUh«li nui nae o u* poe Ha* waii loea ne«, n > k» ouku o d «1» ilo to ne«o ka ain«, i oia iho li fee kai.u i !o.a o'e «i i 04 kauak» Hawsi*. E nnn*u Hiiei k.koo, ?ni kakou e hoomaai uki i k«» Knhini Wa-wai, i Dil» Prp» t e hoolaha wale uiai ana anei ia i ke diU pfp* i k» poe a pau e kii aku sna e n >i ? Xo fc a hlo an» auei o ka ino ii i d.U pep», k« mea e m»nu»hi w«le ia enai ai ke d*la, i mea e nui ai ke di!a i k«n%ka ? E mauao ana anei kakou, e an*?e wale mai ana m* ko kakoa mau ipoka b»le t n. ho »h*n i p •- am o ke d.U pep* ? k 4 . n*lu* k«huhi nai Io« ko no k« hu»hua am o ke d*»la © loa» mai i ke k*mka Ilawaii. ln» e l»oojuk» ia »na ke d*<a rep«, iole komo i*i iloio o m%kou ka m»a»o!o. e oi loa nkii an i k« Wbiwai a na o ua k n«ka Hiwaii, i'ko keia wa dA* oU, ke o«e kakoa e hoopau i ke ku loma'otoa aoa. 0 ka ol< liia i k» oukuo ke da'a maoli

~iīo»o n< iok > > n>. k» e to ' a " !e i O ..i M d«U.n. k'oa'" H«*.ii-be 01.-!o • i k,ubībi unkehewaw.le no ... Uoo<»hi Im» ot»i>. « I ■»" u iu. oke *o®" ' P'P l ' nm (>, "' ole !d I* i* k«k«® H **-*'• "° ka *»o»n»4uelti u | k*fcoo * k» j ok* noha ~,,, P«^*' kai a roe ka u!ilk,v I fa\ ot be m»o ixiAt»hi<)i fe»pa «1« ! ke ole • p»-* 4 | i» makou ks hoopuka me ke k=»naioa ot•». !aa nni l«ke d 1 * u>» Haw vi net iloko o ! kei> m«u I». po k* hoo>!»o?o »«».10 ū % K«lep4 i ke 01-. I *nmu e ! hiM ;, i '* k«k r u ke h&owop >p > i ** noi o ke d»t« m*loko n iok< »i v%, e a'*u ; kakou in» i haEuii il t >kn «» keii m;• t o*wa, m»hope »hjo k« hooholoi* aos o fce IKu »we na hani * ,CH ' h*n*t*. U« ! nui ke d»U e wa ho nei mal«'k ) nei o k.i { a im, oa 1 U'- 00 hōi na «in-* o kakou e w*iI ho ma» nei, * w4e o«» nele nui e j hoopii ia m«i ne«,—«o*e o*• ne'e »ke d»l » ! ak«, oka hune ai*oli i n<i lima paa- ! hana o'e, k* poe n»na e 1.u4» m»i 1 ka I waiwAi o k<» hono». oke d»U nni i ikaiini kiu»*a ll»vr.i», o ka hele i k# I h,»na.