Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 32, 11 August 1877 — HE IWAKALUA TAUSANI LEGUE MALALO O KE KAI! NA MEA KUPANAHA O KA MOANA! KE ALA O KA MEA HUNA, A O KA MEA Pohihihi o ka 1866! [ARTICLE]

HE IWAKALUA TAUSANI LEGUE MALALO O KE KAI! NA MEA KUPANAHA O KA MOANA! KE ALA O KA MEA HUNA, A O KA MEA Pohihihi o ka 1866!

3IAUELE 11. MOKUNA XI. \TA KA la i hiki ai ka Nautilo ma ' IV± wahi anoe o ka Moana , Aole hookahi mea i ike ole i i oia nieiu ana o na wiliau wai wela- j wela, i ike ia ma ka inoa Guif Stre»m j CWmkaho Kaikuono). Mnhope iho o I ka haalele anu i ke Knikuono o Mesiko, ma ke degere 25, o ka l>>titn akau, ua muhae ia keia wiliau i elua mana; o ka uaana nui, ua k»he loa oia iua na kapa- 1 kai o Irelaui a me Norewai, a oiai ia wa e k«he ana ka mann eiua maka hema a like ke kiekie me ka muliwai Azora ; a hiki aku ma na kapakai o Apei'ika, a mailaila mai hele 01010 mai Ja, a huli hoi hou ma Anetile 0 keia mana elua, — Ka i apo ae me kona wai welawela i ka moaoa huihui naue ole i kapaia ma ka inoa e. kau ae la ma ke poo, oia hoi ke Kai SargaBso, a ua lilo j ia i moanawai kuokoa raa ka moana Ate- | lanika : aele paha i emi iho malalo o | ekolu makahiki kona kahe wiliau ikaika 'ana a pani ka moana nui. A oia hoi kahi a ka Nautilo e lana haaheo nei, a elike me na kula i ulu a iiihipea ia e na mea ulu, pela no keia wahi, i ka paa i na limu a me na hua o na poai oluoln, ke hele aku la ka moku a paapu a hiki ole ke puka aku ma kahi aoao. No ka makemake ole o K.ap. Nimo e hoolau* wili i kona mau sela ma keiā mea, nolaila, ua hoemi iho oiai ka Nautilo he mau iwililei malalo o ka iiikai. Ua loaa mai ka inoa "SiirgHSSo" mailoko mai o ka olelo Sepania, a o kona ano. he lehu o na lioiu. A o keia lehu ka mea nui o keia kahakai. A o keia mea ka mea i wehewehe nui ia e kekahi kanaka naauao o Maurr, oia hoi ka mea naoa i kakau i ka moolelo i kapaia ka M Physical Geography of tho Globe," oia ke ano, " hoike o na mea Laau lapaau o keia Honua." 0 ke ano nui o kana hoike aoa i ka'u nana iho; oia na mea i ike ia o na mea a pau o keia ao. E like me ka waiho ana i kekahi apaoa pani huawai a o kekahi mea lana e ae paha iioko o kekahi poiwai o lana kaapnui hele ana iluna o ka wai, a o na hunahnna liilii e (ana liilii heie ana, e pau aua lakou i ka hui ma ke kikowaena o ka ili o ka wai. Ma ka hoohulike an i o ka Atelanika ke poiwai, a o ka W»iikfihe Kaikuono, ka wihau pohai, b o ko Kai Sargnsso ke Kikowaem, i hui ai na mea laua a pau. Lawe ae la au i ka manao o Maury a nana iwaenukonu o kahi a na moku e komo ai. A kaa ae la na mea ulu maluna o makou e ma&wa hele ana ; aia mawaeua o keia mau mea ulu, he mau mea kupu olenalena a me ua kumu o na laau i alaa ia mai ua mauna o Anedo a me Roke, a me na uiea oohaha ma na muliwni o Amazona a me Misisipi, koe aku ua iwikaele o ua moku a mo na mea kaumaha e ae iloko o ke lvai, aole e 1«na iki ma ka ilikai. M » kekahi mauao o Maury, o koia mau mea e waiho ana ma ka papaku o ka moana no ua wa loihi, e lilo aua lakou i m «u mea auo-e ma 0 ka hoopau ia uua e tm wai, a bcfoli!o ia i mea popopo, a ma ia hope aku hlo 1 lanuho. Iloko o ko'u uaua aua i keia mau mea ulu, Ua hiki ia'u ke hoouianao »e i ua halukona ulalii a me ua aliuu, me ko !akou mau kuwelu e iupe hele ana uiahope ; a aia iloko keia uiau kuwelu be bua liilii, me be hua laualana la. I ka wa e kiko ai, loaa mai na pokipoki o loko o ke kai. P ka U 22 o Feberuari i ko makou hoio ana iioko o ke Kai S irgasso, uu^

no hoi LDH keia wahi na limu o keia a me kei i ano. A hala keia kai, hiki mai la makou ma kahi ano man o ka moana. Mai ka la 23 o Feberuari a hiki i ka la 12 o Mar >ki, mawaeuakouu wale no o ka Atel*nika ka holo ana o ka Naulilo, me ka holo launa ole, he haneri iegue ka holo iloko ona hora he 24. oka manao nui o Kap. Nimo, o ka pau pono ona wahi a pau moaoa i ka holo la, a hoomaopopo ae la au, he makema. ke loa o Kap, Nimo e hoi hou ina kai o-Auseteralia ma ka moana Pakipika mahope iho oka hala palua ana oka Lae Hao. A hopohopo loa iho la hoi o Nede Laua no ia hoi hoa. Oiai he moana nui, aole he uui o na mokupuni, e hiki ai ke haalele ika Nautilo. A hiki ole no hoi ia makou ke hoohalahala aku ko Kap. Nimo makemake, oiai ua lawe no kela i ka moku a kaawale loa,mai ka aioa aku. A ike iho la makou, aole e hiki ma ka ikaika a me ka maalea, nolaila, i iho la au iloko o'u, E hoowalewale, a malia o puni mai,alaila, loaa ka hoi he wa e kau ai iluna oka aina. A penei e hoowalewale ai : E hana e i olelo paa mawaena o makou a me ke Kapeoa, aole e hoike ia kana mau hana a me koua ola auailoko o ke kai, mahope iho 0 ka pau ana o ka holo ana. Aka nae, mamuli o ke ano kupaa o na olelo kupaa a Kapena Nimo i kinohi, uolaila, ua kn-ua iki au i ke noi ana aku. Iloko o ka hala ana o na la he 19, aole he mea ano e i loaa ia makou. 0 ka Kapena Nimo haua mau uo, o ka huli huke iloko o na moolelo kahiko, a o ka'u uo hoi, o ka huli i na mea o ka papaku o ka mouna, . I na wa a pau a maua e huli like ana 1 keia mau mea, aole kela e kue a hoopaapaa mai i ka'u, a aole no hoi au i kana. Ma keia holo ana o makou, maiuna o ka ilikai ka holo ana i kekahi mau la, a nolaila, ua ikeia aku kekahi mau moku e holo ana ma ke ala e hiki ai i luia, me ke kau ana o ka ihu i ka Lae Ht»pe. I kekahi la hoi, ike ia mai la mftkou e kekahi waapa alualu kohola, a hoao mui la e alualu mai iamakou, no ka mauao he kohola, a e loaa ana he mau pa* hu aila he nui wale. Aka, no ka manao o Kapena Nimo, aole e hoopau wale i ko lakou la m»nawa no ke kuhihewa ana mai no makou, 'nolaila, ua lumai koke ia iho la ka N<:Utilo iloko o ko kai,a ua hoopukoieia ka hahai ana mai o ua waapa la ia makou. Hoomau aku la makou i ka holo ana malalo o ke kai, a hiki i ka la 13 o Maraki, ua hala hope na legue he 13,000, mai ka hoomnka ana mai e holo, oia hoi mai na kai nni mai o ka moana Pakipika. Ao ko makou kaulana ana ia wa, aia ma ka latitu hema 45 0 , 37' a ma ka louitu komohBna3T c 53'. O kahi no hoi keia o Cpt. Denham i ana ai i ka hohonu a he 7 000 aole i ku ia ka pohaku ilalo. Ma keia wahi no hoi hoi Parker, o ka moku manuwa "Cougresa i ana ai i ka hohouu a he 15,140 isvilei, aole i k.uia ke kepau il »Io o ka papaku. A no ko Kapena Nimo makemake hoi e ike i ka hohonu o ka papaku o ka moana, nolaila, hana iho la oia me kekahi kaula loihi, ma ke ano holua, i hoopaa ja ma ka huiua he 45 degere, a ma na aoao he mau palaulau eha. Aika wa e hoopaaia ai oke koru, alnila, kope na palaulau eha ine ka uiniu loa, a pale ia ka ikaika o ke &a o ka moaoa. a holo pololei loa ilalo. *I ko makou emi ana a hiki i 7,000 na anana, ike aku ia au he mau piko mauna eleele mailoko ae o ke kai, a i ka naua aku, he mau piko keia no na mauna kiekie loa, e like me ka Himelo: a oia mau no oka hohonu. A iho no hoi ka Naulilo il ilo, mamuli o ka ume ana a ka mea kaumaha i pakuiia ai, a hiki ai makou i ka 16,000 iwilei (eha legue), ba U ao la ka hohonu mau a ka Nautilo e luu ai, a he oi wale aku la no keia ; a hooh «like »e la *t» ia mnkou tne ka baluua, i ka lele a hiki iluna loa, i kahi'e hiki ole ai ike kauaka ke hanu. A o na kaomi ana o ka ea uia na aoao o ka

Nautilo, ua like me 3,200 i kela a me keia 2-5 kuea o ka iniha hookahi o ko-i na ili. * \ Ma keia ano, kahaha iho la an me ka j i ana, Akahi wahi e noiy> ai o keia aina: hohonu. kahi hiki ole i ke kauaka ke! ) hehi a holoholo hoi! E nana pu ae no; kaua e Kapena i na pohaku nui, \ na ana neoneo a me keia mau wahi hoo- j lulu lalo loa o ka honua. kahi hoi e pu- j wa loihi ole ai ka hanu ola ! ka mea i ike ole ia ma kela ame keia wahi ! A pehea la, aole'anei e hiki ia kakou ke malama i keia mau mea i mea booma-j uao ?" » l'ane mai Ia o Capt. Nimo, He makemake anei oe e lawe i mea i oi aku i ko ka mea hoomanao ? Niuau aku no hoi au, Heaha la hoi ke.ano o keia mau huaolelo au e olelo mai nei e Capt. Nimo ? Pane hou mai kela, Eia ke anoo ka'u mea i olelo aku nei ia oe, aoJe he mea oiuolu e ae e loaa ai ona mea hoomanao, mamua o ka mea hooleleaka, a me keia mea e loaa ai na kii uo keiaaina moana. I ko'u lohe ana i kanamau olelo, loaa iho la ia'u he wa e hoike ai i ko'u kaliaha nui, mamua ae o ka hiki ana o ka mea p;ti kii, maloko o ke keeua hoonanea. Wehe loa ia ae la a hamama ka pukaaniani ; a mamuli o ka ikaika launa ole o ka malamulama uwila i hanaia, ua moakaka lea na mea a pau o lalo o ke kai. Liaa malie «ho la ka Nautilo me ka oni ole. A hooleleia iho la ke aka o na mea a pau imua o makou, oia hoi na pali pohaku nui. meke kukuluia ana 0 ka mea p%i kii ma ka papaku oka moana, a hala he mau sekona, o ka paa uo ia o ke aka. A ke hoike akaka ae nei hoi au, mai keia kii aku e ike ia ai ke ano o keia wahi i ike ole ia iloko o ka malamalama lani ; ka pohaku m.-ibala o lalo loa, a o keia mea hoi ke kumu o ka honua, o na ana hohonu, ua alanaia iloko ke a o ke kae o waho, he oi, a he uliuli ka lihililīi o waho loa, me he mea i kapalapalaia la e ka poe kaha kii Plemish. A ma o aku o ia mea, he huina aouli o na mauna. 0 kekahi mau pohaku, ua nemonemo loa, aohe uluia e na limu. A o ke kumu hoi o keia ulu ole ia ana e na na limu, aole e hiki ia'u kehoakaka aku ia inea, a o ko lakou ku aua, aia no ia iloko o ke one, aka nae, he paa loa aohe naue, me ka owaowaka mai malalo o na kukuna o ka malamalama uwila. I ka pau ana o na hana, hoolale mai la o Capt. Nimo ia'u, i ka i ana mai, E pii kaua iluaa, a mai hoino oe i leo kakou ku ana i keia wahi, a aole no hoi e pono ke hooloihi ioa i ke ku ana oka Nautilo ma keia wohi, iloko o ua kaomi ikaika ana a ka ea. Puiwa ae la au a i aku la, Auwe! pii hoo no ka kaua iluna ? Pane koke mai la kela ia'u, E paa pono oe! Aka, ua hiki ole nae ia'u ke ike iho i ke ke kumu o keia kauoha ana mai ana ia'u pela, a palaha e iho la au iluna o ka papahele. A iloko uae oka wa poniuuiu o ko'u m*u maka uo ia palaha ana, ike aku la au he hailona ka i haawiia ae mai ke Kapena, o ka wehe koke ia ae la no ia o na ki, a pii ae la na pekekeu iluna. Ia wa koke no i pii ae ai ka Nauiilo o ka ea, me be balaua la ka maeua loa. Eha minute btki makou' 1 ka eha legue o ka hohouu, aole uo boi he hookuhi mea i ikeia ma ia pii ana a ka Nautilo. (Ade ipau.) Kala Maoli Wajalūa.—Ma ka la 4 iho oei o Aogat« mi k« Eūakai o oa p%u « ka aUpohoia e oa opa lehalehu, he ekolu m»u P:pi ī hoomaikeia mai ka HnleKuai Pipi »ku e ku ne» ooliik He keu ke dala o W*iilua, ke |<aatiu liilii ia a'* Pipi ekolu i k» JU hookahl . Uakipa mai ka u* mauka o naawa Nuuaou ame Maooa i n* abUhi a ro« oa kakshtak» Po»k»fai ma k» Poaio» ibo uei o kei* pule. E U«e mat ios hoī i oa e» hnihui oluolu, aka i «e awekea ae* 0!« UlaU k« weli.