Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 35, 1 September 1877 — O ke Aupuni Hawaii, he Aupuni Moi kumukanawai-ia mea aku a ia mea aku. [ARTICLE]

O ke Aupuni Hawaii, he Aupuni Moi kumukanawai-ia mea aku a ia mea aku.

(Kakauia e J. II Kantpmm). 0 Kamehaaieh» l KonnUk»*, ua b%n*i» ia ptbs oi4 aawaeoa o ka m. h. I73«l a i ka m. h 1740 psba. na oohoaiii oi« i m. h I7IMI «o» a k u % p #^t jj % oit ika I. 8 o Mei m. b. 1810, ou hoi k» 1« io Hohu, •he Po«k«bi ī« U. X ut kap*tft »e alii kintiri* o H* waii, ki kei« ki a KtianiT»oka Uo 4 me Kiliwehi, uU t.c» 0 Leleiohoko, o leie i Mal n», ka Uina • N hienneai ike k#pu. A oia io boi ke k»ne a *e 'lii ka roe. K.ekie Roka KeeU kolini, a mikoikane boi o Kinsn t keiki 1 inio*cDW4 nmn I m«k© ai u>a Kohal. paha 1 ka m« b, 1859, A m* k*» rj)»be ana o Leieiohnku J ka m. b. 184S f no k« p*u ole o ko ke Aliiwa* b»ne uiiuanuua i kan* kaoe, uoUiU, u„ hwe ae oi* ia K»lab< olewt ī keiki bjoai r a ua k«p«ia kona mo<» o Leleiob«iko. Uikaulana kon* uuh<i Moi «o«, aaa e»«bia ka lahaikauak* mai Hawaii a Ka*«<ii. A ua ka»i«Q« kooi KumuK'aoaw.i be 31-»-m-ilihoa, he mnnalii bo? ke ano, 04 paie lt» m?i oia mii ka m i<ohl« hoe m»i a hi eneeni kuwnho m»»i. a ka «oao o Keoua Koahuula keiki « Kalaniopna -no» o Hiwaii me K«nekapolei, he aii no Kau, m.laiU, oa lnwe ae oia i kona Knmukuuawai paa. "E hele ka elemakule a me ba lu»hioe » me ke keik» a moe i ke ala," oi«i hoi ua pau ka luku. ka pepeh», ka powa, ka a»hue a e nuho nialu ke aupuni mai o a o o ka Pne»iiiA, A o«» kue no nne o* haiia nmla ike ole ia. Ane lehulehu oa ineu a pau o kona maniwa, a hoopau aku U i konn inn* ke ana, 11« aoponi aikapu i»ae kona. Im pnba na hihi in(4i ia wa ka ao*o h. o.uen» B<tiopa a V uiekoim ī ofelo mn »i, «*E boi an a i ke aupnni o Ber t;in«a, a ho»»nna mai i man knmii oa» } e hoopni i ka ho •. mmakii, aia ke Ako» ma ka Uui, Aia hiki ru'ii na kuinn e ainoa oe," I

lua la hoi pih® i hiki mni i* ? aoao hormnna, iu>» |/t pihii ua ikeii kti pono j» ia i He? a-, mo* pah* ka lakoii i ka ole- | 1«) hi>«>le, aole He like no nie : ka Ukou nei ae. M« ka olelo in >oli o ke ■ Huuuni pnppje o Hij,i ka m tko»k*oe h - < nii o L » Hipi. Ua pane ae la i ke | hupuui poopue. oii») hoi ka olelo H <w»ii | h** poep(»e e pnaf wnl« iho ana uo | iw*en* o 04 tauBHni knnaka he 50, a oi I akti p-iliA u eioi mai pnln, j Kimehnmeha 11, Lih(»liiio I.—U* hinau i ia keia Aloi int lla«vi*i* i ka «». h. | 171)7. I ka munaoia ns K»»ii)e>>a«neh■» I | l«o* me Kilaoi Keopuolnni kekahi al i nui oiaupio o keU nupun', a ma k»hi olhlo ia i ani ho% n» K«Unmioku ine Keopuo^ni. oiai, o Kalanimoku oo ke k*i»e e ik ho pu i ana. A m<t ko kau)»na ana, ua lilo ke ke • : ki na Kainehimeha I ma ka haawi ana a ; Keopnoiuni. U«« make hoohalahoi* loa o | KaUmmoku e hookeelee ni, a hele ninao | akul» <»it i koua makunkanē ii Kekoa- ' mauoha e ole'o ana, a o'elo »ku la, i p »ha ou ulu uui e kuu mikuak"ne i lilo »> s kuu ketk» iih Kamehaneha l Olel»» mai i ua "He fl»i nvi« au na Kekau- ! like tue Halau, he moi u» Maui." ( A olelo no o K«Uni'noku ia K*ma kahukilani k«»na imknahme, "A"»h«» pah* ou alii n»i i 1»1*• ai ka'u ke*ki na Ki iiehHmeha l,'jpjlel<> mai ua mnkunhine, "He alii oui au no Kuia. 1 * Oia hoi keia mao lalaui meie in«Ulo nei : ' "Kia o O KamakKhukilaoi, K" 'lii o KnU, O Kuh h>.e hewa." A no ke aha 1« i lilo ai kuu keiki, wahi a Kalani>noku, olelo ena» na mikua, ut pono k« h «awi ana a ke aln i ho keiki ia K«roe h<«meha, k« mea laU ke aupu i», ua n*>ho kauaku aku Ka<ou m»Ulo o Kanehameh*. A ini «a olelo «n-i mai a Kekuamauoha, na e>m okoa ko KaUnimoki) manao huahua. Ua lilo ae o Kamehameha II i Aloi no keia Pa*»'n», «iai aole oia ka mei ® ka Uhui e tn*nao nna, o Kmau ke keiki naaa n K<*iuehameha I, oia ka M«»i i manaoia, a no ka hiUhila o Kameh»meha I i»i KeopuoUu», oii ke k-»ika»n«hioe » kon* kaikuaa. na ha«tu a K»*aUo. A ua komo aku o i ua kaikHin».h»ue haku e hoohag«n a, a<»U)U, waiho keU m n»o il«»ko o Kainehameh», a i koo»» h»a» »iu, haa. wi oia i ke aupuui no L*holiho, i uku paoai i>o hona «n«*kuah»ne a Kamehameha i Uoobai>m»a at, a he uie« naoi e maikai ai Ka pi o aoa iho o ka »»ku*k*»uo » ke kau k«aiabine » pela aku uo n* 'lu oui o waii nei. O ke Auponi o keii Moi he h«M>p*o i na k*»»u o k-io* a be aupuui palapaU kou-», e «o oi k-nak4 i ka paUp*. U. Aole i lo»hi *ona noho aupum a-a, *»• holo »ku lēoia i Ber»lan»a Nui w»e k*oa wahine me I, * k»u«*ba iho ia oi* » kooa Aupuui u Kauikeaoa'i pe«»*i: "$e hulo ne» »u » Kahik», eU ko onkoo a»ii* 0 kuo kaikaiua, i bulo au a i hoī ma». oa h »im»i f ihoUaUAiHoiole m»i, o« !oa. iholauoko oukoa il*«o*ou luikaiua.* PeU ka L»Hol»ho oU-10. IU hoU aka lau* 1 ka ta *23 o Novem*b* • 04 «**• ma L'dju» i ka »%UfUi o i *• i7 o koua to*o m "« <**> *°° f t»u» kaoa, 4, 0 ko*a mtke kamalii oo ka ke. | ia, t»lo*^%JflO. ,, A V™ I u« bo«koakoa ae o Kini Keoki IV u i,

a ®o Kek unioi a ene k« prte i heio tpo ai Q}« B«t īluko o k k*h* ke* v na J «ha-lelo n«i, a uI«*Io m«i o Ki*«i Keo*! IV r , ] He noi kuu «moati*a* oo ka m«ke ana *ho | nei oko oaiei alu ; a. o ka Uaa oo i iipaioiaih» wi, oU oo kt l*»ueUp«ao enau ia oe« i oa il«i oui o Ber>Ui&ia oei, a oo ka nui o ka mai, u» bikt ole i ka i»in ke | bcoU t*i«, n (w3ole i pau )