Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 40, 6 October 1877 — He ninau ano nui no ka La. [ARTICLE]

He ninau ano nui no ka La.

E ka Nupepa Kcokoa E ; Aloha oe:— Ua ulu ae iloko o keia mau la, be mau mea ano nai, iloko o keia au kalai aupuni aoa a ka M<vi Kalakaua 1., a he kupouo ke hooliloia i "mau ninaa no ka la," e like me ke poo o keia kumueuauao i hoiaeia ae !a maiuna. Aia a pa iho ia ka makani ikaika e pa laawiii aoa i o a ianei, alaila, e hiki oiai uuanei ka malie, ka naoatie maikai o ke ea, » loaa iho la he oluolu, he nobea a he m-iikai i ke kanako. Aia hoi a aa ibo ka ua nui, & k«he iho ka w.iikahe ma ua kahawai, ohiia la ua piha-a, a hoomaeenaeia ua wahi wai opilopilo ; a i ke akakuu ana iho o ka wai, ualoaa ae ia he maemae, he oani a be waiauuhea no ke kauaka. Pela iho la i hiki mai ai ko ua nui o ka hopuhopuia o ka poe e noho loihi ana ma ke ano hewa. a ua komo ka )i o ke anu o na ua pakauui o loko okela a me keia o lakou i noho iho nei. O ka poe oo i ae i ka hewa, ua hoopaiia, a o ka poe no i hoole, ua pau i ka hooknuia ; aka, o ka hapanui 0 ka poe i hopu ole ia* ua kii lakou i ua palapala, a ua mare lako* Nolaila, e uio»u ae kakou i keia "mau ninau oo ka la," Ua hewa aoei keia aole auei ?" O ka poe e noho mau ana ilo|fo o ka lu-a 1 na hana hewa, e olelo ana lakou he mea iuo loa, a o ka poe i mare, e olelo aua Ukou, he meo maikai loa. Aia a akakuu iho ka inaina, ka lili a me ka manio iuo, no ka haaiia ana ae i ke akea, o kahi ehaeha o ko lakou naau, a i walaoia ai, alaila, hoi iho ka naau a noo--000 m&lie me ke akahele, aluila, e i iho auaoei ka lahnikaoaka a pau, *'ae, ua pouo iho nei ka keia hina aua a ke aupum." £ ku iho kakou a noouoo, a e naaa ae hoi i kekahi mau nvakua, eia ke ooho Dei, ke mklaena uei me ke akahele, ke kiai nei 1 ka iaua kaikauoahioe i ka po a me ke »9. Me ka luhi uoi oo i ala ia ui, a i moe ole ia ai o ka po, uie ke komoole o kauwahi mana ai i kekahi maaawa, no ka hoouiana» wanai i ka luhi ana i ua keiki nei. Pau ae la ka luhi ana 0 na makahiki eono a e hiko, i ka po me ke ao, i k» ua me ka oiakani, i ka ai a ai ole ; aia hoi, heie aku oa kaikamahiue neī i ke kuia, oia luhi okoa aoa ia o ka manao o ua mau makua eei no ka laua kaikamahine, a hiki wale i ke 00 aoa, nuoa oa makahiki he 15 a hiki ka 18, e kopono ai ka loaa ana iaia o ke k»ne. Aia hoi, ke noonoo ae kakou i keia mau makahiki be ld t i noho hoomanawa* nui ia e ua makua ; e olelo iho kakou, ao!e keia he mea uuku. Aia hoi, me ka hewa ole no o oa makoa, me ka ike ole i oa hana a ka Uua keikt, aka, i ike ia oae i ka lilo ana o ua pua oakamae uei a iaua t hiipoi ai, a i mililaoi ai, a he'ulu ai leo hoi no na makua, a Mo la i na lu-a o ka lealea a me na hoowalewaleia e na haoa o keta ao, a ooho ibo la ma ke aoo hewa me ke kaoe. A iloko o keia noho aoa,toaa ae la ho hua oa laoa. O oa o»kua nae ke noho !a me ke kaumaha a me ka luoluu o ka oaau ; e kauiuha aaa i ka po me ke »o, oo k* lokoioo o oa kaikamahioe otL Haoaa ae la ua kaikaooahiue nei i ko keiki, a noho iho la tna ke aoo hewa> E ninau kakou i &a oinnu o ka ia. H«aha ke auo o k*la keiki f he me* aaopopo heketkiiioaamakeanohewa, Aouakei-

[ ki U, be biki oie ke loa< k» pjtn*ikii * iia-« ko o ka W4t«r«i o u# kane aei ke m»ke ke \ ■ kiae a>e ka hooiliea ole, a t ole ke hele pa- ; |h*ia » kaftw»le ma k» tin% e • m*ke *ka | j la, alaila « hoiiiīiī k»koa ika iiui oke po»: ho. Poho tu m»kaa oao» ke kaikihīne aia \ ka laHi loihi ana i ka enihm» anm i ua kaikamth*oe nel Poho ke ktika*n*hiae, no ke kao wale «na i kooa iaoa m»kamm® a maikai hoi, e hoohaomia ia e kei» kaae, m \ poho boi ke keiki uoko, k» bua a koni pohaka i ka w»?wai ole e ioaa «o» maiioko aai o kon» aiako» ponoi oaoa i haua», me kealio» saa m-luoa o ke!% keiki ī na ia a pau o kona ola ana, be keiki me he hekao nui U, a me be pohako ioihi kaa palao» la, i ieiia ma kona »i, a e wiii mao aoa boi ka ? ponalo o ftona iooa m-iluoa o kon» poo, me koaa ike iho, he«ha ia kana hewa i ha* na ai. He me» weliweli a he mea ke»3, ke ooonoo ae ka Uhuikanaka i keia, a be mea akaka, o ka poe e 000000 &k»hele ana me ke akahai, me ke kaoana pono i ka hewa a me ka pono, aiaila, e ala like ms*i aaanei na manao hoapono lokahl, e i an«, ua pooo ka ke aopaui. Ua pono ke aopuni i ka haoko ana ike kaoawai, oiai ma ka hopoia ana o ka poe oia ano, ua nui ka poe i m&re ia ; ama ia mareia ana, ua ao aku ke auponi i na kanaka e noho ana ma ke ano mannahi, e aioha lakou i ka i»koo maa keiki, a e hoom»ikai ae hoi i ka inoa o na wahine a lakou i hoowaiewaie ai a puni i ua maii leo o ka leulea, e ooho mau ma ke ano hewa. Olioli na makua no keia mare aoa, oiioii pu hoi me ke kaikamahine, no ka ike &ds, he ko!e*ina paa koaa t kaoa kane, a maeinae pu boi me ke keiki, ka haa mai kona puhaka ae. E oiioli pu ae hoi aie ke kaoe, v ua lanakila pu oia ma ke kanawoi. \ Malie ae la ka uu, a hauoli ae la na mea a pan o la hele, a noho iho ia heia obaoa me Kk maiKai a me ka oluolu, no ua la a pau o to?iA noho ana. ma ke ano ua hooko pono ia k\ makeoiake o ke mea nona ke aopuui, oia hoi ka hooulu pouo ana i ka iahui me ka maeniae a me ka maikai, aoie hoi ilokoo ka a uie ka.hewa. O keia mau mea i nnne ia iho nei, he nuoe ulupuui no ka pee hewa ; a o ka poe ino loa ma ka b'oonioni\ua i ke aupuui no keia hana, o iakou no ka poe e makemake ana e noho me ka lakou mau wahine mauuahi, ma ke ano lsale& wale hoohaamia aua i na wahine a me ka hoonaule ana 1 ko lakou noho'na maikai a ine ko- lakou inoa hanohaoo ; ao na keiki e loaa\aTia mailoko ae oia haua hew*, aele Uko\i manao oui i ua keiki la, oin o u& keiki a pau i loaa ma ia ano, he mau keiki keia e kiolaia ai na na ilio, a he aloha oie ko lakou iua keiki 1&. A nui ae la nae ua keiki Ja, h ike iho ia, he keiki ka ia i loaa ma kp ano haumia a me ki pono ole, alaiia, e lawe maī kakoa ina 4< oiuau oku 1.»," a ninau iho, "ua pono aoei keia hol po aoa a kekahi poe e hopu i ka poe e noho ana ma ke ano hewa? He ae, ka haioa maikal ma keia wahi, a ma ke eno nae i hoike ia ae nei e pili »na no oa makua mea keiki, ka laua kamalei, a me kn opuu hiwaniwa, i puka ae maiio&o ao o ko laiu puhaka he keiki. J T B Naonoeha.