Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 46, 17 November 1877 — HE IWAKALUA TAUSANI LEGUE MALALO O KE KAI! NA MEA KUPANAHA O KA MOANA! KE ALA O KA MEA HUNA, A O KA MEA Pohihihi o ka 1866! [ARTICLE]

HE IWAKALUA TAUSANI LEGUE MALALO O KE KAI! NA MEA KUPANAHA O KA MOANA! KE ALA O KA MEA HUNA, A O KA MEA Pohihihi o ka 1866!

3IAHELK 11. MOKUNA XVI. Nele i ka ka. MA knu manao wale e heino hon ana he poke huupaa i ka po; aka, aoj le no e lanu mai ka hau. ke kakahij aka ana ne komo iho la ;tu i kuu piiiln- . keke panihuewai, a i ka paa «na, hoao aku la au e puka i Waho o ka Naulilo; aka, aole hikipono, oiai, ua nui loa ke huu, ko hele la a liaule loa ke ea malalo o ka ole he T deger3, a hooiaaopopp ae 1 a aa, ua Uele loa a pilipu ka huupaa nia na aoao o ka Naiitilo, o opa pu ia mai ai ka moku a okanka liilii iue he ! apana aniani l i. ) Hopohopo loa ilio la au i keia mea; n j aole no hoi o'u hai aku i o'u m-iu hoa, o | pioloke auanei kō laua manao.* A hoi hou aku U au iloko o ka moku, a hoike aku lu ia Kipeua Nimo no keia pilikia. A pane m ii la o lvap, Nimo ia'*u, "ua ike nanii. a hookahi pilikia hou i koe, a oia ka mea oolea loa o ka imi ana i kahi e p'ikele ai, a hookahi wale no mea a'u i manao ai, e p-ikele kakou o ke ka loa i ka holo a oi aku mamua o ka hiki-w-nvo o ka pi;i ani-o ka wai i ke auu, a pela wale uo kakou e p.ikele ai. A hoolilo iho ia makou i kekahi mau hora o keia la ma ka iiooikaika ana i ke kupa i ka hau me na kipikua ine ka hoomaha oie. I ka hele ao i ahiki i ke ahiahi, ua loaa he 1 iwiloi ka hohonu o kahi i kupaia e a'u. A hoi aku la au iloko o ka moku, aia uo hoi ilaila kekahi pilikia o'u i ke ea oiaemae ole a aneune e hiki pono ole ke hanu. A man >o iho la au e aho ka haalele i ka Nantilo, a e puka no i waho e lianu ai iloko o ua kapa luu i hoopiha ia me ke ea maemae mailoko mai o k$ waihona ea, a e haalele uo hoi i ke ea maoli e hoopuni ana i ka honua, oiai, oia ka mea i euanao nui ia, aka, aohe he wahi awenwea ike ia aku 0 ka hiki e puka i ka iiikai. 0 ka mea pouo wale uo a Kap. Nimo e hana ai, o ka wehe ao i puka ea mai ka waihona e* a e hoio loa ia e i iwaeua konu o ka moku, a pela e pakele ai i ka paapu o uu hauu. Ma ka la 26 o Maraki, hele hou i ke kupa hau, a i ko'u hoomaka aua e kupa 1 ka 5 o ka iwilei o ka hohonu. aia hoi ua paa hou ao U na aoao o ka moku a manoauoa hou ka haupaa. No keia mea, ua ane maule ko ? u oaauaolana no ke kupa ana i ka haupaa, no ka mea, aohe wahi waiwai iki o ke kua an*, ina e make ana i ka wai hehoe i hoolilo ia i mea ala la. Oiai au e noonoo nna no keia mea, maalo ae la o Kap. Nimo ma ko'u aoao, hoopa aku la an i kona lima me ke kuhikuhi ana iaia i na paia haupaao ko makou halepaahao. O ka paia ma ko makou aoao akuu, he 4 iwilei. Ke kaawale mai ka iwikaele o ka Naulilo. A i ka hoomaopopo aua o ke kapeua i ka'u, a peahi inai la oia ia J u e hahni aku iaia. A o ko maua hoi no ia īinna o ka moku, a i ke kau ana iluoa o ka moku, wehe ae la au i ko'u mau kapa, a hah?»i «ku la iaia ma ka rumi nui. A i mai la o kap. Nioio ia ? u, "e pono kaiia e iuii uiai i me» e ola ai kakou a i ole e loaa. aUila, e paa aua kakou i ka waipaa e like me kapaai ka mea pipiii. n w Ae. pehea nae e hana ai V* wabi au. u Eia, O ka hookni akn no me ka ihu 0 ka Naulilo ke oU e opa U ka moku. Apouo wale akn U no hu me ka muopopo ole ia y u o ka aianao o ke kapena. No keia mea a*»o hookikiua ]oa mai |a "keU tH*n i ka ohb ana, Nole anei ou

hooaMopouo o ie -» i> i>i HiM o k>i wiii iue j ke ano uni»iH. hu mea i* e kokoa m;:i | ana ia k-ikou. ? j A o keia aoo onina wale, k* mea ia e ; poha wale ai iwaen» oke kula haupaa S n;in:i knkou e lioopaahiio nei, a o k»* palek.ina no in. Ae, pela io paha. Akn, he kanalua 1 i loa au ia mea no ka mu-i, ua paa loa ke- j ! ia haii, ano ia men, aole kakou e laoa- | : kiia ana, e liio an» kakou i mea pnakiki j e like me na apana hno." j " Ae, pela io no, aka, mai nana kakou j i mea paakiki ako Akua i hauH ai, a ) | mauao aku, e kokua u's;la. eaai kela, me |ko kakem noonoo pono ole i na x mea e j pakele ai kakou mai ka opa pu ia." j " A pehea hoi ka loihi i koe alaihi, | pau ke ea o loko o ka waihooa ea a ka- | kou e hanu ai iluua o ka moku nei T } | A naua inoiuo mai la na m«lva o kap. fNiino ia ; u, a i mai U, "elua la i koe alai--1 la, pau loh ke ea." j j A kahaha loa iho Ia an-i keia man pa- j | ne ana a'kap. Nimo, oiai ma ka la 22 o; ] Miiraki, e lana ana makou i ke kni akea J j o ka welau heina, ma ka degere 26. Eii- j ; ma la a makou i ola ai iioko o ka moleu. j { me ka ea oie iluna, a heah i la auanei ka ea e ola ai na poe paahau». Ia wa kakau iho la an i na mea i hala aku, me j ka hopoiiopo no, a me he' tnea la aole he I ea iloko o kuu akemama. Ia wa hamau j loa iho la o kap. Nimo, aole pane leo, a I liuliu, p aie ae La oia '*I wai wela!" A i-nk'U la no hoi au, "i wai wel«!" " Ae, i wai wela, do ka uoea, ke aueane mai nei kahi kowa e paa. "Oi boi ha ! hoao ia aku ka wai wela," i pane aku ai au. " Ae e hoao no kaua e ke Kumu." A uana iho la au i ke te"remometa e kau nna ka waikala i ka 7 degere mawaho o ka paleua. A lawe aku, la ke kapena ia'u iluna ma k»»hi o ka pauma a me na mekioi e hoohana ai ika pauma. oka hoopiha ia iho la no ia i ka wai me ka ikaika a pau o ka wela o ka uwila. I ka hookiki aua, ua haia he 100 degere ka loihi o ka lele ana oka wai wela. I k*r hala ana o 3 hora oka hookiki ana, hoi ae la ka teremometa i ka 6 deg?re malalo o ka ole. Oia hoi 1 ka iele ae. A iloko o 2 hora hou mai, koe 4 degere ma ka tereraometa. A pane aku la au, "palekana kakou e Kapeua. Nimo !" Pela ko'u m mao : a e pakele ana kakoa mai ka opa pu ia eka uahoa o ka hau, a oie mea e # hopohopo ai kakou no ka paapu o ka hanu. Ia )a ae, oia ka la 27 O Maraki he 6 iwilei oka haupaa i pan i ka hehee, a eha wale-no i koe e nai aku ai a pau loa aku ka paa ike auh«e, oke 4S hora ia o ka hana nna me ka hoomaha pono ole i mea e loaa ai ko ola. Aole uae i hoomaemae ia ke ea iioko loa o waena j o ka Nautilo. A o ka la ino loa kei i oloko o ka moku. Oia hole a hiki ika hor* 3 oke ahiahi ikiiki ino loh mai )a ke ea ahe ime iki wale, pau ae la ka ikaika oke kino. A nee mai la kuu K.osila hoomanawanui a paa mai ]a i kuu mau lima, a hoolanalana m>»! la i kuu mauao maule, me ka i ana. t( Ina no la hoi o wau wale no ke hanu paupauaho, a koe no la hoi ka uui o ke ea no kuu haku !" I kuu lohe aua i keia mau olelo aia i la, e ko'u waiuiaka. ! A pela like keln a me keia raea i pu- '■ iiki aku ai ina līma me ka hanu pau- \ pauaho. t Hiki ole ke hao<t i na hana. 0 ka ioihi o kahi i koe, alaila, puka ioa maM>u i waho o kaiiikai he 2iwilei. Ao ka Waihona ea T »» kokoke loa e pau, j me he mea la, aa lawa ia no na poe paa- \ haua, a aole hoi he wahi mea |ki no kaj Nautilo. \ Ma keia la o ke 6 ia o ko makou paa \ »ma, ikd iho U o Kap. Nimo. ua hiki oie • ke kupa akume na kipikua i ka haupua.! Kauoha mai Uke lvapeūa ? e pono e 1 hoomauia ia ka inoku ma ka hap»i ana ) A6 a kao maluna oka ka h«npaa. Ia \ kau ana, ua koio ia aka k» taoku * hiki 1

j poiio >»ku īna k;v auw.iliii i kupala ai, a | lana iho Uka NaiUilo aia i i wuhi. a i hoopiua iii iho ia k.i woiuoua e;i ika | wai. Ia piim auu, iho uku i«\ oia iiiiio o | kii po-holo. , ; j M<* keia wa \ pau mai ai na kanaka o | k;i Xniitilo i ke kau, a pani in aku la ke ! I pani a paa. A a inaialo ae o ka N»uti!o I {ia Wa ue haupaa malalo Oka iwilei ka ; | iiMnoauoa. Wehe ia ae la na pani oka j wuīhOna ea a hookomo ia mui la he 100 j | iwiiei paailioua o ka wai iloio, u uui ae j la ke o ka moku oia hoi he 18100 tona. A liookahi hana uui a ioko o j ka hooiouo ioa i kekahi mea kauiuuiu ! auoe a malia o loaa he paiekana ma ia j uiea. Oi>»i o ka hana hopo ioa ia, a ilai- | lu ke oia a me ka make o makou. Aoie no hoi i iiu iho, iohe aku Ia au he owe malalo o ka hua o ka moku. Oia hoi ka nohaha ana o ka hau, a emi iho la ka Nauiiio i iaio. j A hooho ae ia o Kosiia, "e ! heaio kaj kou.''' Lohe ae la au ika ia ia hooho, j aole nae he hiki i*i'u ke paue aku. A j puiiki aku ia au i koua i[ma. Ia wa no i iho koke aku ai ka Nautilo iiaio o iike I me ka iho aiia o kekahi poka nui. Ia wa uo hoi i hoOkomo ia aku ai ka ikaiKa uwiia iioko o ua pauuia, hoomaka ko- ! ke ia aku ia ka hookuu ia ana o ka wai i walio oko waihona ea. A haia he raau minute, oki iho ia ko makou iho ana. la wa koke no alo iho ia au ika manomeia, aia hoi e kau uua i ka hoaiiona pii iluua. _ K.uupau ia ae la ka holo o ka Nautilo ia wa, aole no hoi he hoio a k»ua mai. 0 keia hoio o uiakou e hoio ioa aua ika akau, mahio uo nae oka iiaupaa. A i wale-iho la no au, iua e iiooloihiia keia holo aua a haia hookahi la, aiaiia, o wau no ka uiea e make mua mamua o ka hoea aua o ka moku iiuna i ka ilikai. Ane powehiwehi loa uiai ia ka ike o kuu mau mfika, pau ae la ka ikaika o ko'u hoouiauao aua ika mauawa. Oiai au e iieie mai aua e iele lua ka hanu oia. He mea anoe ioa ka ? u i ike ia wa, oia hoi ka hiki hou aua ia'u ke haua a o ka ikaika mai la uo ia o ke kino a rue ka noouoo. A i ue la hu. ua hoea ka paha ka moku iiuna ika ilikai. Aia hoi ia wa, e mohai ana o K.osila tne Neiie L »:ia ia l»ua* iho no'u, oia hoi e uoi aku aua i ke Akua o iaua ke make, a owau ke oia. A i na* na ae ko'u hana i ka wati o ka hora 11 ia o ke kakahiaka, a oia koi ka la 28 o Maraki. oka hoio oka Nautilo »a wa, he 40 miie i ka hora, a i pii ae ka hana ei* makou ika iiikai kahi i hele ai, a holo koke ae la ke ea maemae a puni j ka Nautilo, a manao ae ia ke ola f abe olu itku he oiu mai na nauaiua o keia a me keiu o makou. (Aohipau.)